|
2001
|
|
|
Hala ere, oso garrantzitsua da medikuarekin kontsultatzea edozein gehigarri hartu baino lehen, elikagai jakin batzuen gehiegizko ekarpena kaltegarria izan baitaiteke, bai amarentzat,
|
bai
haurrarentzat. Zergatik dira hain handiak burdina beharrak?
|
|
|
Izan ere, haurdun geratu aurretik dieta osasungarria eta orekatua egiten hasteko unerik onena da. Haurdunaldia baino lehen elikadura onak ziurtatuko du bai amak
|
bai
haurrak badutela behar dituzten elikagaiak. Behar bezala elikatzeko, lehenik eta behin, arreta jarri behar zaie eguneroko dieta osatzen duten elikagaiei, eta haurdunaldiak irauten duen hilabeteetan behar handiagotuak dituztenak sartu behar dira, gorputzeko erreserbak handitzeko.
|
|
2002
|
|
|
Eskatutako laguntzen bidez, 30.000 euro inguru finantzatuko dira bertan eskolak emateko, orain arte prestakuntza ibiltaria baitzen. Proiektuaren bidez, dagoeneko eraikita dauden etxebizitzak birgaitzeaz gain, hiriko 400 pertsona inguruk,
|
bai
haur eta gazteek, bai familiak eta ezkontzak, parte hartzea aurreikusten da.
|
|
|
Kondenatuak egindako alegazioak, gertakariak ustekabeko kasu baten ondorio izan zirela eta “gutxienez kaltea aurreikusteko aukera egon behar duela eta hori ezin dela aurreikusi erabilitako produktuak egoera onean zeudenean, eta langileek osasun kontrolak pasatu zituztenean”, ez ziren aski izan eta ez ziren kontuan hartu erantzukizunetik libratzeko, aipatutako teoria aplikatuz. Epaiak frogatutzat eta eztabaidaezintzat ematen du natillak sukaldari batek prestatu zituela ikastetxean, natilletarako eta esne pasteurizaturako hautsak erabiliz, eta digestio arazoak eragin zituen agentea,
|
bai
haurrena, bai ikastetxeko beste langile batzuena, salmonelosiagatik izan zela, aurrez azterketa bat eginda, haurren bazkalostean ernamuinetatik geratu zen soberakinean. Kondena ez zen adingabeek jasandako kalte galeren ordainetan soilik zehaztu, baita lehen kondena epaiaz geroztiko legezko interesetan ere, eta kostu judizialetan ere (abokatuaren eta prokuradorearen gastuak, hala badagokio), bai lehen prozesukoak, bai bigarrenekoak (ez da gutxi).
|
|
2003
|
|
|
Bitamina horrek garrantzi berezia du haurren hazkuntza aldietan eta, bereziki, haurdunaldiaren lehenengo hilabeteetan. Horregatik, pipak aperitibo gisa edo beste plater batzuen osagai gisa kontsumitzea interesgarria da,
|
bai
haurren bai emakume haurdunen ikuspegitik. Era berean, bitamina nabarmentzen da pipen osaeran gainerako fruitu lehorren gainetik (46 mg/ 100 g, eta 24 mg almendra eta hurretan edo 7 mg pistatxo eta kakahueteetan).
|
|
2004
|
|
|
Alergiaren agerpenak arinak edo larriak izan daitezke. Hori dela eta, ezinbestekoa da bai familia,
|
bai
haurra bizi den ingurunea, eta bereziki ikastetxeak, jakinaren gainean egotea zer esan nahi duen alergiak eta nola saihestu arrisku egoerak. Ikastetxean, haurrak eskolako jantokian behar duelako jan behar badu, ikastetxeetako gurasoek eta arduradunek ondoko aukerak baloratu dituzte: 1 Haurrak hozkailuan eraman behar du janaria etxetik, eta erdian berotu.
|
|
|
Sentsibilizazioa antigenoekiko esposizioaren araberakoa da, eta elikagaiak dira alergia sortzeko gai diren antigenoekiko lehen harremanetako bat. Hori dela eta, garrantzitsua da berariazko jarraibide dietetiko bat ezartzea amarentzat, bai bularra ematen den hilabete guztietan,
|
bai
haurrarentzat, pixkanaka elikagaiak sartuz. Berriki aurkitu den beste sentsibilizazio bide bat bide transplazentarioa da, behi esnearen IgE antigorputz espezifikoak aurkitu baitira neonatoen zilbor hestearen odolean.Hori dela eta, ginekologia zerbitzuak etorkizuneko amari gomendatu dio dieta hipoalergenikoa egin dezala haurdunaldian eta bularra ematen ari denean, familian elikadura alergia duten aurrekariak baditu.
|
|
|
Hala ere, kasurik okerrenean, haurrak bihotz gelditzea izan dezake. Digestio etena gertatzen bada,
|
bai
haur batean, bai heldu batean, urrats berak egin behar dira. Larrialdi zerbitzuei jakinarazi behar zaie, eta pertsona uretatik ahalik eta azkarren atera.
|
|
|
Beraz, “250.000 kilo oilasko haragi” jan litzateke, giza medikaziora bideratutako konprimitu baten baliokidea hartzeko. Ildo horretatik, Balear Uharteetako Unibertsitateko (UIB) Biokimikako eta Animalien Biologiako katedradun Andreu Palouk nabarmendu zuen arriskua ia hutsala dela, bai helduentzat
|
bai
haurrentzat, eta, beraz, ez dela beharrezkoa elikadura ohiturak aldatzea.
|
|
2005
|
|
|
Aditu horiek ohartarazi dute haurren obesitatearen Espainiako tasa (%14) Europako batez bestekoaren gainetik dagoela, eta azpimarratu dute jarduera fisikoak, otordu osasuntsuak eta zenbait tratamendu farmakologikok goranzko arazo horri irtenbide egokia ematen diotela. Adituek azaltzen dutenez, bizimodu sedentarioak, estres kronikoak, irentsitako kopuruei dagokienez okerreko dieta mediterraneoak eta janari lasterrak, eta oraindik ikertu gabeko arazo genetiko eta soziosanitarioek obesitatea eragiten dute, bai helduengan,
|
bai
haur eta gazteengan. Luis Serra Las Palmasko Unibertsitateko katedradunak eta Nutrizio Komunitarioko Espainiako Elkarteko presidenteak (SENC) uste du fenomeno hori ingurumen faktoreetan (dietak eta jarduera fisikoa) gertatzen diren aldaketengatik dela, faktore genetikoengatik baino gehiago, eta “giltzarritzat” jotzen du haurra elikadura ohitura egokietan heztea hiru urtetik aurrera, eskolara joaten hasten denean.
|
|
2006
|
|
|
Kalitate on oneko ikuskizunak, bai helduentzat,
|
bai
haurrentzat ere.
|
|
|
Urdina, tonu hotza, lasaitasuna eta lasaitasuna ematen dituena Urdina logelen dekorazioan gehien erabiltzen den koloreetako bat da,
|
bai
haurrentzat bai helduentzat. Kolore gomendagarria da, tonu hotza baita, lasaitasuna eta atsedena ematen baititu.
|
|
|
2000 urtean detektatutako %9, 2tik %5, 8ra pasatu da. Beherakada garrantzitsua da, haurdunaldi anizkoitzen konplikazioek arriskuan jartzen baitituzte bai ama
|
bai
haurrak. Haur horien heriotza perinatala %40 ingurukoa da, eta oso handia da garaiz aurreko eta pisu txikiko asaldurak izateko arriskua.
|
|
|
Alergologoen iritziz, gaur egun elikagaiekiko alergien eragina handitu egin da, bai helduengan
|
bai
haurrengan. Gainera, ohartarazi dute paziente horiek, dermatitis atopikoa dutenekin batera, alergikoen kolektibo osoaren bizi kalitate txarrena dutela.
|
|
|
Elkarreragina Beste erakunde askok bezala, haurren sexu esplotazio komertziala salatu du, haurren oinarrizko eskubideen urraketa gisa, baita helduaren sexu abusua eta ordainsari ekonomikoa edo gauzazkoa ere,
|
bai
haurrarentzat berarentzat, bai hirugarren pertsonentzat. “Haurtzaroaren aurkako koertzio eta indarkeria modu bat da, eta esklabotza modu garaikiderik okerrenetako bat da”, azaldu dute GKEtik.
|
|
|
Zer egin dezakegu herrialde aberatsetatik haur horien bizi kalitatea hobetzen laguntzeko? Modu batean edo bestean lagundu, bai denboralditik kanpo arropa bidalita, egoera onean eta garbi dagoenean,
|
bai
haur gaixoak hilabete batzuetan hartuta… Enpresa txikiei eskatu behar diegu saldu behar ez dituzten produktuak edo baztertu dituzten partidak bidaltzeko, mundu osoko ehunka komunitatetan besoak irekita jasotzen dituztelako. Arkatz batetik ospitaleko ohatila batera behar da.
|
|
2007
|
|
|
Definizio hori DSM IV irizpideetan oinarritzen da (American Psychiatric Association en buru nahasteen eskuliburu diagnostiko eta estatistikoa). Psikiatrek eta psikologoek TEPTaren diagnostikoa egiteko erabiltzen dituzte, bai helduei
|
bai
haurrei. Trauma ondoko agerpenak Haurrek helduek ez bezalako esperimentuak egiten dituzte gertaera traumatikoei buruz:
|
|
|
Elikadurak eta beste ingurumen faktore batzuek gainerako %10ean baino ez dute jarduten. Izan ere, “Nature Genetics” ek dioenez, HMGA2 genearen aldaera bat estuki lotuta dago
|
bai
haurren bai helduen altuera diferentziekin, Exeter Penintsulako Medikuntza Eskolak (Erresuma Batua) zuzendutako ikerketaren arabera. Giza garaieraren determinatzaile gisa aldaera genetiko bat identifikatzen duen lehen lana da hau, eta horrek bidea irekitzen die gizakiaren aldakortasun genetikoari eta garapenari buruzko azterketa berriei.
|
|
|
Melissa Toledo Biztanleriari buruzko azken datuen arabera, Espainiako haurren %7, 5ek bakarrik aukeratzen du gosari askotarikoa, orekatua eta esnekiz, zerealez edo ogiz eta fruta edo zukuz osatua. Egoera hori oso larria da, Administrazioak kontzientziazio kanpaina bat jarri baitu abian,
|
bai
haurrei bai gurasoei zuzendua, ondo gosaldu ondoren eskolara joatearen garrantziaz. Hala, besteak beste, eskola errendimendu fisikoa eta intelektuala optimizatzen da eguneroko zortzi eskolatze orduetan.
|
|
|
Bi eskualdi pasatuz gero, biderkadura bikoiztu egin da, eta azken kostua 100 euro ingurukoa izango da. Adituek diotenez, pintura garbigarriak aukera ona dira
|
bai
haurren gelarako, bai bainurako, korridorerako eta sukalderako, erraz garbitzen baitira. Bi pintura akaberetan, satinatuan eta matean, gomendagarria da matea aukeratzea, erreflexu gogaikarriak saihesten baititu eta hormetako akatsak gutxiago nabarmentzen baititu.
|
|
|
Autoreen arabera, tabako ohituraren prebalentziak eragin dezake diskotekari gazteek (tradizionalki erretzaileagoak direnek) kirolariek edo zibernetikoek baino krisi handiagoa izatea. 121 galderako galdera sorta Mendebaldeko herrietan, gero eta handiagoa da asma,
|
bai
haurretan bai helduetan. Hori dela eta, pneumologoek eta alergologoek denbora daramate zergatik jakin nahian.
|
|
|
Familia askok ospatzen dituzte egun berezi horiek etxean, seme alabez eta bilobez gozatuz; beste batzuek, berriz, oporrak hartzen dituzte,
|
bai
haurrekin, bai haur txikiekin… eta baita txakurrarekin ere. Kontratatu beharreko aukeren artean, gero eta gehiago eskatzen da animatzaileak egotea hoteletan.
|
|
|
Familia askok ospatzen dituzte egun berezi horiek etxean, seme alabez eta bilobez gozatuz; beste batzuek, berriz, oporrak hartzen dituzte, bai haurrekin,
|
bai
haur txikiekin… eta baita txakurrarekin ere. Kontratatu beharreko aukeren artean, gero eta gehiago eskatzen da animatzaileak egotea hoteletan.
|
|
2008
|
|
|
Arazoa luzatzen bada, agian behar baino odol gutxiago helduko da burmuinera eta horrek arazoak ekarriko dizkio organismoari, bai helduengan
|
bai
haurrengan.
|
|
|
Kevin Rohr Nazioarteko Adopzioaren Legeak Espainiako araudia nazioarteko araudiarekin homologatzen du. Espainian adingabeko atzerritarrak adoptatzea baliozkoa izango dela bermatzen du, bai gure herrialdean,
|
bai
haurraren ohiko bizilekuan eta nazionalitatean. Adopzio prozesua gauzatzen saiatzen den tresna da, legez kontrako susmorik ez izateko.
|
|
|
Hala, AEPDk jasotzen dituen salaketa gehienak adingabeen datuak publizitaterako lortzearekin lotuta daude, Artemi Rallo agentziako zuzendariak azaldu zuenez. AEPDren webgunean dago eskuragarri gida hau,
|
bai
haurrentzat bai gurasoentzat egina, eta oinarrizko gomendioak ditu; adibidez, txateatzeko jendea ezagutzeko izen faltsua ematea. Halaber, adingabeei pasahitzak ez ezagutaraztea eta gurasoei informazioa ematea gomendatzen die, blog bat edo orrialde pertsonal bat ireki aurretik.
|
|
|
Haurren %3 eta %5 artean eragiten du (oso litekeena da ikasgela bakoitzean haurren bat egotea), eta lau haur daude neskatila baten aurrean. ez diagnostikatzeak eragin negatibo oso garrantzitsua du,
|
bai
haurraren ongizaterako, bai haren familiarentzat, ondorioak baititu, bai eskola errendimenduan, bai familia eta gizarte harremanetan ere. Haur “mugitua” ala “hiperaktiboa”?
|
|
|
Aitona amona asko bilobak elikagai fresko eta naturaletara ohitzearen aldekoak dira. Haurrekin haurren elikadurari dagokion guztia lantzen bada, errazago ezar daiteke harreman onuragarria alde guztientzat,
|
bai
haurrentzat bai helduentzat. Nahiz eta aitona amonak seguruenik belaunaldi gazteenak baino elikadura ohitura osasungarriagoetatik abiatzen diren, hala nola haien seme alabetatik eta are gehiago bilobetatik, oro har ez dituzte ezagutzen haurren elikadurari buruzko zenbait gai.
|
|
|
Horregatik, aitona amona askok erabiltzen duten plater edo janari kopurua gehiegizkoa da haur baten adinagatik. Normaltzat jotzen da 150 g edo gehiagoko okela anoa, eta, hala ere, nabarmen gainditzen ditu arrazoizkotzat jotzen diren 100 g ak,
|
bai
haurrentzat, bai helduentzat; are gehiago, 80 g baino gutxiago gomendatzen da 5 urtetik beherako haurrentzat. Aztertzen ari da proteina gehiegi jateak osasun arazo larriak ekar ditzakeela, batez ere haragiaren mantenugai ugariekin duen loturagatik; izan ere, okelatik abusatzeko joera dago.
|
|
2009
|
|
|
Ogia, ogi txigortua, sandwicha edo ogitartekoa, galletak, zerealak, olo malutak, bizkotxo zati bat eta, noizean behin, opil pieza bat edo zereal barratxo bat karbohidratotan (glukosa) aberatsak diren elikagaiak dira. Esnekiak,
|
bai
haurrei gustatzen zaien ohiko esne kakaoduna, bai esnearen eratorriak, hala nola jogurta, gazta eta mamia, egunero sartzen dira proposatutako haurren menuetan. Baliabide erraza dira haurren organismoa kaltzio dosi on batez hornitzeko; kaltzio hori funtsezkoa da hezurrak eta hortzak hazteko eta garatzeko.
|
|
|
Baxeraren tamainak lagundu egingo luke kontsumitu beharreko kantitatea hobeto kontrolatzen Urrats paraleloa da adinaren eta osasun egoeraren araberako desberdintasunak kontuan hartzea. Errazio bidez jasotako kantitatea eta/ edo bolumena ez da aldatzen pertsona helduentzat, baina
|
bai
haurrentzat. Hortik aurrera, indibiduoek, adinaren, beharren (haurtzaroa, nerabezaroa, haurdunaldia, heldutasuna, zahartzaroa) eta osasun egoeraren arabera, nutrizionista baten laguntzarekin, elikagai talde bakoitzetik kontsumitu beharreko errazioen kopurua egokitu dute, dieta orekatuaren eredua jarraitzeko.
|
|
2010
|
|
|
EROSKI CONSUMER aldizkariaren osasun adituen esanetan, parazetamola erabiltzea komeni da, bai helduekin eta
|
bai
haurrekin, eta horrek emaitzarik ematen ez badu, ibuprofenoa.
|
|
|
Dietista nutrizionistek egunean hiru fruta errazio jatea gomendatzen duten arren, hori da gehien kontsumitzen den elikagaietako bat,
|
bai
haurretan bai helduetan. Jateko interesa dela eta, elikagai industriak fruta zukua duen esne edari bakarra diseinatu du.
|
|
|
Era berean, entzumenari buruzko informazioa eta soinu efektuak dituzten hitzezko errefortzuak ematen ditu; ahots naturalak eta haurrentzako adierazpen egokiak erabiltzen ditu. Jolastu irudien argitasunarekin, ikusizko kontrasteekin, kolorearekin eta ikusizko informazioaren antolamenduarekin, etab. Horiek guztiak irisgarritasun arau horiek errespetatuz,
|
bai
haur itsuentzat, bai ikusmen urriko pertsonentzat, bai igarleentzat. CDaren formatu digitalarekin batera, jokoa Internetetik deskarga daiteke, ONCEren web orriaren bidez (http://educacion.once.es/).
|
|
|
Hau ez da parazetamola zalantzan jartzen den lehen aldia. Parazetamol analgesikoa da, eta modu orokorrean erabiltzen da,
|
bai
haurretan bai helduetan. “The Lancet” aldizkarian argitaratu zen azterlan bat, eta 200.000 haur baino gehiagorekin egin zen munduko 31 herrialdetan.
|
|
|
Amaren esnearen osaerak haur baten behar guztiak betetzen ditu bere bizitzako lehen hilabeteetan; beraz, oso egokia da
|
bai
haurrarentzat bai amarentzat. Haurtxoaren immunitate sistema indartzen duten elikagaiak, bitaminak eta mineralak eta antigorputzak ematen ditu, eta, hala, lehen hartualdi horiek aurre egin behar dien arrisku batzuen aurkako babes gisa jokatzen dute.
|
|
|
Esnea eta arrautza dira alergia gehien sortzen duten elikagaiak. Azken urteotan, areagotu egin da haren nagusitasuna,
|
bai
haurretan bai helduetan. 1992tik 2005era, patologia horri buruzko kontsulta medikoak bikoiztu egin ziren, Espainiako Alergologia eta Immunologia Klinikoaren Elkarteak egindako azterlan baten arabera, Madrilgo Erkidegoa adierazi zuen.
|
|
|
Bestetik, elementu egokiak dira ikaskuntza esanguratsua garatzeko, esanahien eta esanahien arteko erlazioak etengabe aplikatuz. Nola irakurri irudiekin Irakurketa prozesuari ekitean, haurra hasieratik inplikatu behar da Gaur egun, hainbat argitaletxeren irakurketan hasteko metodo horrekiko interesari esker, piktogramak erabiltzen dituzten material ugari aurki daitezke, bai ipuin klasikoen egokitzapenetan,
|
bai
haur literaturako beste berrikuntza batzuetan. Oro har, liburu horietan agertzen diren irudien esanahiak erraz interpretatzen dituzte haurrek edo gurasoek, baina, nolanahi ere, erabilitako sinboloak eta haien esanahia biltzen dituen atal bat eransten zaio bukaeran, zalantzak argitzeko.
|
|
2011
|
|
|
Osoko elikadura deitu dugun hori, osasungarria izaki, edozeini gomendatzeko modukoa da, bai helduei, bai nerabeei eta
|
bai
haurrei ere.
|
|
|
Hori oso garrantzitsua da, bai zerbitzuz ongi hornitua egongo delako, eta
|
bai
haur gehiago ere bilduko direlako, segur aski.
|
|
|
Igerilekuetako konjuntibitisik ez agertzeko, igeri egiteko eta murgiltzeko betaurrekoak erabiltzea komeni da, bai helduek eta
|
bai
haurrek, salbu eta hiru urte baino gutxiago dituztenek (horiei ez zaie komeni erabiltzea).
|
|
|
Kafeina duten elikagai eta edarien zerrenda Zaila da jakitea zenbat kafeina kontsumitzen duten
|
bai
haurrek bai helduek, etiketan ez baita nahitaezko datua. Nutrizio eskuliburuek kafeina edo ondorio kitzikagarriak (tearen teina, txokolatearen teobromina) dituzten antzeko substantzien eduki zenbatetsiaren berri ematen dute elikagai eta edari arruntenetan, hala nola kafean, tean, kola freskagarrietan eta barrako txokolatean (ikus taula).
|
|
|
Irenste bakoitzerako aukerako aholkuak Gosaria. Gosariari buruzko aholku nagusia egitea da, eta eguneroko zereginei egoki ekitearen onurak argi uztea,
|
bai
haurrengan bai helduengan. Gosariaren osaerari buruzko aholkurik ohikoenek (esnekia+ iringoa+ fruta) balio erlatiboa dute gosaria hartzeko “betebeharraren” aurrean, ia edukiaren gainetik, betiere arrazoizko mugen barruan.
|
|
|
Arraina eta deribatuak, bitaminen euskarri gisa erabiltzen den arrain gelatina edo garagardoan eta ardoan klarifikatzaile gisa erabiltzen dena izan ezik, etiketen osagaien zati ere izan behar dira. Arrainekiko alergia oso ohikoa da,
|
bai
haurrengan bai helduengan. Ohikoagoa da arrain zuriekin, batez ere bakailaoarekin, oilarrarekin, mihi arrainarekin eta legatzarekin.
|
|
|
Beti da une egokia boluntario izateko. Urteko edozein garaitan besteekin denbora partekatzera gonbidatzen da,
|
bai
haurrekin, bai adinekoekin, bai ezgaitasunak dituzten pertsonekin, bai bazkideak bildu eta dohaintzak gehitu behar dituzten erakundeekin. Aukerak askotarikoak dira.
|
|
|
Hala ere, espezialistek azpimarratzen dute ez dela ezagutzen bakarrik erditzea eragingo lukeen mekanismo teorikoa, baizik eta, gainera, ez direla gomendatzen zenbait belarren infusioen kasuan kontraindikazioak egon daitezkeelako. Kasu honetan, kontrolik gabeko automedikazio moduko bat litzateke, eta ez dakigu zer dosi den, zer albo ondorio izan ditzakeen eta beste sendagai batzuekin bateragarria den; beraz, arriskuan jar dezake bai amaren
|
bai
haurraren osasuna. Beraz, autoreek azpimarratzen dute ikerketa gutxi edo batere ez dagoela metodo horien alde, eta, beraz, zalantzazkoak dira metodo horien eraginkortasuna eta segurtasuna.
|
|
|
Estreptokoko B da jaioberriaren septizemia eta meningitisaren arduradun nagusia. Baina erditzean antibiotikoak ematen bazaizkio ama eramaileari, infekzioa ekiditen da (bai bertan,
|
bai
haurrarengan) ia kasu guztietan. Horregatik da garrantzitsua proba bat egitea haurdunaldiaren azken hilabeteetan, baginatik eta ondestetik lortutako laginak landuz, eta gero tokologoaren gomendioei jarraitzea.
|
|
|
Gurasoek baietz esan zuten. Saioak aldi laburrekin hasi ziren, eta pixkanaka handituz joan ziren, bai ama
|
bai
haurra egoera berrira egokitzeko. 35 astean, Naroa xurgatzen hasi zen, eta lehen aldiz probatu zuen amaren esnea.
|
|
2012
|
|
|
Erditze distonikoa esaten denean, adierazi nahi izaten da medikuek esku hartu dutela nola edo hala, bai erditzea eragiteko, bai amari mina arintzeko edo
|
bai
haurrari jaiotzen laguntzeko.
|
|
|
Plateraren aurkezpena: giltzarria haurraren elikaduran Elikagaien aurkezpenak eragin nabarmena izan du
|
bai
haurrek bai helduok jateko gogo eta gustu handiagoarekin edo txikiagoarekin jaten dugun moduan, Wansink ek gaiari buruzko bere ikerketetako batean azaldu duenez. Izan ere, haurrak janariarekin oso maniatikoak badira edo elikagai berriak probatzeko interes gutxi badute, komenigarria da haien elikatze jarrera nola alda daitekeen jakitea, alderdi hauek kontuan hartuta:
|
|
|
Arteria hipertentsioa: haurdun dauden emakumeen %10 eta %15 artean presio handia jasaten dute haurdunaldian, eta arazo horrek ondorio kaltegarriak izan ditzake bai amarentzat
|
bai
haurrarentzat. Adin muturretan, 20 baino gutxiago eta 40 baino gehiago, hipertentsioa izateko arriskua bikoiztu egiten da.
|
|
|
Haurrak urtebete edo gutxiago dutenean hasten dira ibiltzen. Etapa horretan autonomia irabazten dute, eta gurasoen laguntza funtsezkoa da,
|
bai
haurra suspertzeko eta animatzeko, bai etxeko espazioak egokitzeko eta etxeko istripuen arriskuak murrizteko. Baina, aldi berean, gurasoek antsietatea sentitzen dute haurraren lehen urratsengatik.
|
|
|
Gertatzen zaienaz hitz egin behar dute, beren beharrak adierazi eta elkarri laguntzeko balio behar dute, egoera larrienetan bikotearen haustura saihesteko. «Gauza asko daude guraso berriek egiteari utzi diotenak, bai ama haurrari bularra ematen ari delako,
|
bai
haurra negarrez ari delako, harekin egon behar duelako», esan du haur jaioberrietan aditua den psikologoak. Horregatik, Cazador aholkatzen du ohitura batzuk aldatzea eta, adibidez, «lo egiteko aprobetxatzea, haurrak lo egiten duenean».
|
|
|
Julio Basultok, Dietista Nutrizionisten Espainiako Elkarteko (AEDN) kide den aldetik, adierazi du, edoskitzaroan, elikadurak eta bitaminen ekarpenak «ez dutela beste etapa batzuetakoen oso bestelakoak izan behar», izan ere, «desnutrizio argian izan ezik, «amaren nutrizio egoerak ez du eraginik esne ekoizpenean, ezta esnearen kalitatean ere». Espezialista horrek, batez ere, dieta osasuntsu eta orekatua gomendatzen du, amak behar adina mikronutriente lor ditzan, bai harentzat
|
bai
haurrarentzat. Espainiako Pediatria Elkarteko (AEP) Amagandiko Edoskitze Batzordeko profesionalentzako gidak dioenez, emakumearen ugatz guruinak esnea ekoizteko, batez ere, «erreserben printzipioak» erabiltzen ditu.
|
|
|
Bizi ohitura txarrak direla eta, herritar guztiek jasan dezakete gaitz kardiobaskularra, eta hil egiten da handik. Hori dela eta, bai emakumeek,
|
bai
haurrek, osasun komunitatea ere kaltetzen dute. Emakumearen bihotza La preocupación por las mujeres tiene que ver con el hecho de que también están afectadas por las enfermedades del corazón, aunque «se les diagnostiquen menos», apunta Leandro Plaza.
|
|
|
muturrak aldatuz, aldeetatik zatitxoak kenduz, etab. Papera zabaltzean, emaitzak ikusi eta aldaera berriak bilatu ahal izango dira. Kasu honetan, ezustekoa dibertitzen da,
|
bai
haurrentzat bai helduentzat. 4 Kaxarako kaxatxoak miniaturazko opari Opari kaxatxoak direnez, txikienek aparteko ilusioa motibatu dezakete.
|
|
2013
|
|
|
Blog honetatik, Sara Tarrések bere esperientzia eta ezagutzak kontatzen ditu, bi seme alaben ama den aldetik eta haur psikologiako profesional gisa. Sarrerak ongi sailkatuta daude,
|
bai
haurren adinaren arabera, bai lantzen dituzten gaien arabera.
|
|
|
simon_ music Horixe da etxeko txikienentzako elastiko bat apaintzeko modurik errazena eta azkarrena. Abantaila nagusia da arropa edozein irudiekin apaindu daitekeela,
|
bai
haurraren argazki pertsonalarekin, bai marrazki batekin, kolorearekin edo zuri beltzean. Funtsezko elementua transfer papera da, inprimagailuan erabiltzen den ehunetarako material berezi bat, beste edozein paper mota bezala eta ohiko tinta berarekin.
|
|
|
Komenigarria da laguntzaile bat izatea emaitza egokia izan dadin eta, tripa desmoldatuz gero, guraizeekin forma eman, pinturaz apaindu, eta haurdunaldian fetixen jantziren batekin jantzi. 5 Erditzea grabatzea Haur baten erditzea grabatzea oroitzapen paregabea izan daiteke, bai gurasoentzat,
|
bai
haurrentzat. Hala ere, gerorako filmatzea, hain intimoa eta pertsonala den une honetan, bikoteko bi kideen artean adostutako erabakia izan behar da.
|
|
|
Komunitate zientifikoan, gai gutxi daude hainbesteko adostasunik edo aipamenik dutenak edari azukretsuak maiz ez kontsumitzea,
|
bai
haurretan bai helduetan. ; esaera horrek pentsarazten du “ibaiak jotzen duenean, ura darama”.
|
|
2014
|
|
|
Eta adi egotea komeni da. Hau da,
|
bai
haur nagusien arropa onartzeko, bai eta hura lagatzeko ere, baina egoera onean dago. Horrez gain, beste aukera batzuk ere badaude, arropak ibiltzeko.
|
|
|
Haurdunaldiko jarduera fisiko neurritsuak onura handiak dakarzkie bai amari
|
bai
haurrari.
|
|
|
Balio txikiagoko monetek irteera perspektiba txikia dute, eta, gainera, pilatu egiten dira eta lekua hartzen dute. Baina,
|
bai
haurrek bai helduek, zentimoak aprobetxa ditzakete aurrezte eredu erraz bat martxan jartzeko. Hilabete batzuen ondoren lortutako dirua ez da erabiliko atzerrira joateko gastuak ordaintzeko, ez eta motoa erosteko ere, baina bai apetatxo bat, afaria edo gidabaimena ateratzeko matrikula ordaintzen hasteko.
|
|
|
Amesgaizto baten ondoren haur bat berriro lo egiteko, segurtasuna transmititzen dioten objektuak erabil daitezke eta argi bat piztuta utzi. Amesgaiztoak sortzen dituen mekanismoa
|
bai
haurrengan bai helduetan ez da guztiz ezagutzen. Baina zientziak ezarri du badirela zenbait faktore bere errepikapenarekin lotutako faktoreak.
|
|
|
Gainera, «haurrek gurasoek hartutako erabakiei buruzko hitz zehatzak entzun behar ditu», azaldu dute aditu horiek. 10 aholku, haurrak bereizteko Gurasoen banantzea ez da erlatibizatu behar, baina
|
bai
haurrei eragin ditzaketen ondorio positiboak Vitoria gasteizko Udalaren ‘Nola jokatu seme alabekin’ gidak, halaber, haurrei banatzeko erabakia jakinarazteko gomendio erabilgarriak jasotzen ditu. Ondoren, dekalogo bat zerrendatzen da.
|
|
|
Irudia: feelim Abusu fisiko, sexual eta emozionalak Haurrei gehiegikeriek eragin ikaragarria ematen diete, baina jarrera asko iraunarazi eta justifikatu egiten dira, etxean ere
|
bai
Haurrek abusu fisikoa, sexuala eta emozionala jasaten dute, gutxienez 190 herrialdetan. Horiek dira UNICEFen «Argi erabat ezkutuak» txostenean bildutako datuak.
|
|
|
Irudimena, maitasuna eta helduen eta helduen konpainia oso opari onak dira. 2 Ingurumenari buruzko liburuak, filmak eta aldizkariak Opariak eta Gabonak tandem bat bezalakoak dira, «berdea» ere izan daitekeena Hainbat argitaletxe ingurumenari buruzko liburuak argitaratzen espezializatu dira,
|
bai
haurrentzat bai helduentzat, eta oso baliabide interesgarria izan daitezke Gabonetan oparitzeko. Filmak beste aukera bat dira, eta, hain zuzen ere, zinemaren historiak ingurumenarekin lotutako aukeren zerrenda zabala eskaintzen du.
|
|
2015
|
|
|
Haur soldaduak dira horietako bat. Lerro militarretan, 18 urtetik beherakoen kopurua 300.000 ingurukoa da,
|
bai
haurren adinaren arabera, bai esleitzen zaizkien zereginen arabera. Hala ere, Amnesty Internationalek gogorarazi du «munduan ez dagoela soldadu adingabeen kopuru fidagarririk».
|
|
|
inguruko munduaren esplorazioaren eta ezagutzaren zati da. Baina, gainera, beste aldaera asko ere badaude, adibidez, aparraren azpian ezkutatuta geratzen diren objektuak, edo aparrezko bizarrak asmatzeko,
|
bai
haurrarentzat bai helduarentzat. Haurtxoari ilusio handia egingo dio ama edo aita bizar zuri batekin ikustea edo bere burua ikustea, ispilua badu (apurgarria izan behar du eta plastikozko markoa du).
|
|
2016
|
|
|
Katiluan hatzeko txokolateak nutrizioaren ikuspegitik aztertu ondoren, eta kontuan hartuz noizbehinka hartzekoa direla bai helduentzat eta
|
bai
haurrentzat, zenbait gomendio emango ditugu hemen, edozein asetzeko modukoak.
|
|
|
hortz haginetako txantxarra.Espainiako Estatuko hamar herritarretatik ia batek jateko arazoak ditu hortz haginetako arazoak direla eta.Txantxarrak mina ematen du eta arazo fisiko eta mekanikoak eragiten ditu, baina, horretaz gain, komunikazioari ere eragiten dio eta, garrantzitsuagoa dena, baita elikatzeko gaitasunari ere.Eta autoestimuari: txantxarrak jotako hortz haginek zuzenean eragiten diote kanpo itxurari.Zenbait ikerlanek aurkitu izan dituzte loturak txantxarraren eta nahasmendu sozialen artean.Horregatik guztiagatik, bai helduek eta
|
bai
haurrek ongi eskuilatu behar dituzte hortz haginak elikagai azukredunak jan ondoren, eta hor sartzen da txokolatea ere (izan katilukoa, tabletakoa edo produktu txokolatedunek dutena). Semaforo nutrizionalaSemaforo nutrizionala egiteko, katiluan hartzeko hiru txokolate motak erabili dira: kakao hauts azukredunarekin egiten dena, txokolate tabletarekin prestatzen dena eta hartzeko prest saltzen dena.Energiari dagokionez, semaforo nutrizionalak erakusten du tabletako txokolatearekin egindako errazio batek 80 kilokaloria gehiago dituela beste bi prestaerek baino.Txokolate mota horrek, izan ere, gantz gehiago dauka (gainerako prestaerek baino hamar gramo gehiago). Nolanahi ere, energiaren atalean, horiz ageri dira aztertu ditugun produktu guztiak, eta horrek esan nahi du ez dela gehiegikeriarik egin behar produktu honekin, batez ere gure pisuaren bilakaerak kezkatzen bagaitu edo argaltzeko asmoa badugu.Ildo horretan, hartzeko prest dauden txokolateek, nahiz eta besteek baino dezente gantz gutxia izan (erdia batzuek, heren bat gutxiago besteek), ia kaloria kopuru bera ematen dute.Txokolate horiek esne gaingabetuarekin eginak daude, eta horregatik dute gantz gutxiago; azukreak, aldiz, besteek baino gehiago dituzte, eta horregatik ematen dute ia haiek adina kaloria.Baliteke zaporea indartzeko eranstea azukre gehigarri hori, gantza kenduta zaporea ere kendu egiten baitzaie.Txokolate tabletarekin egindakoek, berriz, gantz saturatu gehiago daukate (laranjaz ageri dira semaforoan). Dena dela, txokolatearen inguruan egin diren ikerlanek ez dute ikusi elikagai horren gantz saturatuek kalterik egiten dutenik (gantz saturatuetan mota batekoak baino gehiagotakoak daude, eta guztiek ez dute eragin bera organismoan). Hain zuzen, gero eta ikerlan gehiagok nabarmentzen dute hobe dela elikagaiaren profil orokorrari begiratzea eta ez mantenugai jakin bati (azukrearen eta gatzaren kasuan izan ezik). Azken hamarkadan, ikerketa askok baieztatu dute gatza eta azukrea direla gaixotasun kronikoak izateko arriskuarekin zerikusi handiena duten mantenugaiak.Gatza ez da kezkatzekoa katiluan hartzeko txokolateetan, baina bai azukrea.Semaforoan, laranjaz ageri dira aztertu ditugun produktu guztiak, eta horrek esan nahi du azukre asko dutela, eta gehien, hartzeko prest datozenek (8 gramo gehiago dituzte katiluko, bi koilarakadatxo alegia). Gatzari dagokionez, esan bezala, aztertu ditugun txokolateek ez dute ematen kezkatzeko arrazoirik.Zuntz dietetikoari dagokionez, txokolatea landare jatorriko elikagaia izaki, zuntz dezente duen elikagaia da; zehazki egunaren buruan hartu behar litzatekeenaren %5 eta %10 artean ematen du.Azkenik, katiluan hartzeko txokolatea esnearekin egiten bada, kaltzioa ere emango du, eta mantenugai hori aski mesedegarria da hezurrentzat eta hortz haginentzat.Dena dela, ez da pentsatu behar kaltzio gehiago hartzeak hein berean egingo dienik mesede hezurrei (nutrizioaren arloan, gehiago hartzea beti ez da hobea), eta azkenaldiko ikerlanek ere horixe azpimarratzen dute.Txokolatea esnerik gabe egiten bada eta txokolate asko erabiltzen bada, gerta liteke zenbait mikromantenugai ere ematea, adibidez selenioa eta zinka.Hala ere, bi mantenugai horiek egin dezaketen onura baino aipagarriagoak izango lirateke produktu horrek emango lituzkeen kaloria eta azukre kantitate handiak.Azken hori ona izan liteke jaki eskaria dagoen garaian, baina ez da hori gure egoera; gu beste muturrean gaude, eta nutrizioaren arloan, gizentasuna da gaur egun daukagun arazo nagusietakoa, bai helduetan eta bai haurretan.Txokolatea eta kafeinaTxokolateak duen kafeina kantitatea kezka iturri da guraso askorentzat eta haurdun dauden emakumeentzat, baina neurtzen hasita, nabarmen ikusten da txokolateak askoz kafe gutxiago duela kafeak baino edo edari energetikoak esaten zaienek baino.Kafe espres katilukada estandar batek edo 250 ml edari energetikok, adibidez, 80 miligramo kafeina ematen dute, eta katiluko txokolate errazio batek 20 miligramo.Gomendioak dioenez, haurdunek ez dute hartu behar egunean 4,6 mg kafeina baino gehiago haiek pisatzen duten kilo bakoitzeko, eta haurrek, berriz, egunean 2,5 mg pisatzen duten kilo bakoitzeko.Zaila da haurdunek eta haurrek kopuru horiek gainditzea txokolatea hartuz.Edari energetikoak", ordea, desegokitzat jotzen dira haurdunaldian eta adingabeetan, susmatzen baita eragin kaltegarriak eduki ditzakeela fetuan eta haur eta nerabeetan.
|
|
|
Lekaleen ezaugarriak zer nolakoak diren jakinda, Nutrizio Komunitarioko Espainiako Elkarteak (SENC) proposatzen du astean 2 aldiz jan behar genituzkeela,
|
bai
haurrek eta bai helduek ere.
|
|
|
Osasungarri eta goxoak dira, baina ez dira gomendagarriak hiru urte baino gutxiagoan, eztarrian trabatzeko arriskua dutelako. Eduki emozional gehiago Osasun profesional asko arduratzen dira haurren janariaren kalitatea narriatzeaz, bai eguneroko bizitzan,
|
bai
haur festetan. Horietako bat Carlos Casabona pediatra da, haur festetan «bigarren mailan» janaria uzteko beldurrik ez dela izan behar azpimarratzen duena.
|
|
|
Ondorioz, esnearen ekoizpena jaitsi egiten da. Bestalde, edoskitze saioak luzeak eta nekagarriak izaten dira,
|
bai
haurrentzat bai amarentzat. Haurtxoak behar baino esne gutxiago hartzen du, eta, beraz, gomendaturiko erritmoek baino pisu txikiagoa du.
|
|
|
4 Hiri handi bat Ikuspegia aldatzen bada eta parkerik eta naturarik bilatzen ez bada, hiri handi batean pentsatzea erakargarria da beti. Madrilek, Bartzelonak, Sevillak, Valentziak, Bilbok eta beste hiriburu batzuek aisialdirako, kulturarako, kirolerako eta abarrerako erakargarritasun ugari dituzte, bai helduentzat,
|
bai
haurrentzat, eta horiek beti dira interesgarriak eta atseginak. Populazio bakoitzaren berezko ezaugarriez gain, horrelako bisita batek zenbait gai aurreikustea eskatzen du, adibidez, jolasak pentsatzea eta jostailuak eramatea eguraldi txarreko egunak edo txikientzako beharrezko baliabideez hornitutako ostatuak aukeratzeko.
|
|
|
Izan ere, egia esan, «informazio atazak ez du esan nahi hitzez hitz egin behar denik», azpimarratzen du adituak. Hori dela eta, garrantzitsua da gurasoek heltze denborak errespetatzea,
|
bai
haurrenak eta bai norberarenak, adingabeek galderak egin ditzaten eta, nahi dutenean edo nahi duten guztietan, gaiari berriro heldu diezaioten. Nola kontatu haur bati adoptatua?
|
|
|
Helburua haurraren galdera eta kezka guztiei erantzutea da, baina heldutasun maila egokia izan dezan. Bernat eta Lirio, berriz, AEPk argitaratutako testuan, azpimarratu dute adopzioa iraganeko bizitzako beste gertaera batzuek bezala har daitekeela, bai gurasoen historian,
|
bai
haurraren historian. Eta aipatzen dute «gurasoek bidaian zehar (haurra jasotzera joateko), topaketaren unea eta geroko bizipenak, gero errepasatzeko, argazki albuma egiten duten familia asko».
|
|
|
Baina zenbait adituk, Adriana Rodríguezek esaterako, biek aldi berean bularra ematea gomendatzen dute, hartuneen iraupena murrizteko. Horretarako, jarrera erosoena bilatu behar da bai amarentzat
|
bai
haurrentzat. Edoskitzeari laguntzeko elkarteek, hala nola Albak eta Sinak, hainbat aukera proposatzen dituzte beren web guneetan:
|
|
|
Desberdintasun handi horietako bat zapore mikatza (T2R) hartzen dutenen adierazpenari dagokio, tratamendua erresistentzia duten pazienteen kasuan. Pista horri jarraituz, lan zientifiko zehatzagoa egiten da, eta egiaztatzen da korrelazioa dagoela T2R adierazpenen eta asmaren larritasun markatzaileen artean, bai helduetan,
|
bai
haurrengan. Hau da, T2R asko adierazten duten defentsa zelulak dituen paziente asmatiko batek aukera handiagoa du koadro asmatiko gogorragoa eta ohiko tratamenduekiko erresistentea izateko.
|
|
|
Prozesua eskatu ahala errepikatu behar da, haurrak gehiago nahi ez duen arte. Irizpide horiek errespetatzen badira, biberoia hartzea ez da titia hartu behar duen haurrarentzat izango; izan ere, amaren bularrera itzultzean, zailtasun gutxiago izango ditu
|
bai
haurrarentzat bai amarentzat. Gehigarriak, amaren esne hobea Jakina, edoskitzaroko espezialistek gomendatzen dute gehigarri horiek biberoia edo beste tresna batzuk erabiliz beharrezkoak direnean, beti amaren esnekoak izan daitezen eta ez formulen bidez. Amaren esnea da haurrarentzat dagoen elikagairik onena, baita merkeena ere.
|
|
|
Sun Friend eskumuturrekoak eguzkiarekiko esposizioaren jarraipena egiten lagun dezake, behar den denbora egokia izan dadin kontrolatuz eta eguzki babesa jartzeko edo itzalpeko leku batera eramateko unea iristean argi kode baten bidez. Sunscreenr. Eguzki krema ematean, beste gadget bat ere erabil daiteke, oso baliagarria izan daitekeena, eta arazo errepikari bat saihesten duena, bai helduetan,
|
bai
haurrengan: babestu gabeko gorputz eremuak uztea, eta egunaren amaieran erredura bat izatea.
|
|
|
Haurdunaldian gehiegizko pisuak eta obesitateak arrisku ugari sortzen dituzte, bai amarentzat,
|
bai
haurrarentzat. Diabetesa, erditze goiztiarra, arantza bifidoa eta beste arazo batzuk, baita epe luzera ere, horietako batzuk dira.
|
|
|
Diabetesa, erditze goiztiarra, arantza bifidoa eta beste arazo batzuk, baita epe luzera ere, horietako batzuk dira. Artikulu honek zehatz mehatz azaltzen ditu haurdunaldian gehiegizko pisuak izan ditzakeen arriskuak, bai amarentzat eta
|
bai
haurrarentzat, eta gehiegizko pisua murriztearen garrantzia, egoeran geratu aurretik. Eta, gainera, haurdunaldian gehiegizko pisu bat hartzeak eragin ditzakeen ondorio metagarriak nabarmentzen ditu, aurretik gehiegizko gehiegizko pisua zegoenean.
|
|
|
Haurrak besoetan edo ume eramailearekin denbora asko daramatenez gero, goranzko joera da, ohitura hori seme alabei ohitura txarra ematearen parekoa baita. Adituek, aldiz, onura asko izaten dituzte,
|
bai
haurrentzat, bai gurasoentzat. Artikulu honek azaltzen du zergatik den besoetako hazkuntza sendoagoa eta naturalagoa, haurtxoaren eta gurasoen artean lotura afektibo sendoagoa sortzen laguntzen duena eta bi aldeentzat zenbait onura praktiko aipatzen dituena.
|
|
2017
|
|
|
Hasteko, edoskitzearekin jarraitzeko aukera dago, inolako eragozpenik gabe eta, bigarrenik, ordutegiekiko malgutasuna: haurra beti egoten da amaren pauso batzuetan, eta «ez duzu egon behar bai edo
|
bai
haurra irteten den unean, haurtzaindegiarekin gertatzen den bezala». Abantaila horiek urrutitik lan egiten duten pertsonei ere ematen zaizkie:
|
|
|
Proteina, gantz saturatugabeak, bitaminak, mineralak, zuntza eta fitokimikoak ematen dituzte. Horregatik, nutrizionistek, oro har, dietan sartzea gomendatzen dute, bai helduetan,
|
bai
haurrengan. Baina kontuz ibili behar da.
|
|
|
Gehiegizko pisua eta gizentasuna oso maiz izaten dira osasun arazo, eta areagotu egiten dira, bai helduek,
|
bai
haur eta gazteek. Gehiegizko pisua minbizi mota batzuk agertzearekin lotuta dago:
|
|
2018
|
|
|
Eta elikagaien artean, berriz, deigarria da zenbateraino igo den fruitu lehorrekiko sentiberatasuna,
|
bai
haurretan eta bai helduetan ere.
|
|
|
El haurdunaldia garai horretan, emakumeak arreta berezia jarri behar die bere osasunari eta elikadurari. Dieta orekatua eta askotarikoa funtsezkoa da,
|
bai
haurraren garapenerako, bai amaren ongizaterako. Hilabete batzuetan, gorputzak aldaketa handiak izango ditu, eta energia asko dute.
|
|
2019
|
|
|
Askok uste dute ez dela beharrezkoa. Hala ere, aurrez aurre dituzte
|
bai
haur gazteen psikologiako profesionalak, bai finantza hezkuntzako adituak. Horietako bat Juana León da, 5 urteko haurrentzako finantza hezkuntzako proiektu baten sortzailea eta zuzendaria.
|
|
2020
|
|
|
OMEren aburuz, “fabrikatzaileek, sukaldariek edo kontsumitzaileek elikagaiei gehitzen dizkieten monosakaridoak eta disakaridoak dira, baita eztian berez dauden azukreak, xarabeak, fruta zukuak eta fruta zukuen kontzentratuak ere (zukuak) ”. Erakunde medikoak gomendatzen du, bai helduentzat
|
bai
haurrentzat, azukre libre horien kontsumoa “guztira hartzen den kaloria kopuruaren %10 baino gutxiagora” murriztea. Hala ere, egokiena “% 5etik beherako murrizketa” litzateke, “osasunari onura gehigarriak ekarriko lizkioke”.
|
|
2021
|
|
|
). Baina nahitaezkoa da lo egiteko ohituretan erregulartasuna izatea,
|
bai
haurrengan bai helduengan, ziklo zirkadianoa ez hausteko. Jaioberria:
|
|
|
Obesitatea gizarte garatuetan gero eta sarriago agertzen den gaixotasun larria da. Kirol jarduerarik ez egoteak eta elikadura txarrak gehiegizko pisua eragiten dute urtero, bai helduengan
|
bai
haurrengan. Espainian, 25 urtean soilik, bikoiztu egin da obesitatea duen biztanleriaren portzentajea:
|
|
|
Bigarren eskuko jaunartze soinekoa edo alokatua, zer ateratzen da preziorik onenean? Alokatutako soinekoak 80 euro balio du, batez beste, eta osagarriak barne hartzen ditu,
|
bai
haurren kasuan, bai nesken kasuan. Kontua da zaila dela prezio merke hori gainditzea.
|
|
|
Espainiako Pediatria Elkarteko (AEP) kide den José Serrano pediatrarentzat, dietista nutrizionistek “atez ate” izan lituzkete kontsultak osasun zentroetako pediatrekin, egunero eskuz lan egiteko. Gainera, nutrizio hezkuntza falta da,
|
bai
haurrentzat bai helduentzat. Osasun sektoreko elkarteek kanpaina etengabeak egiten dituzte, eta Oinarrizko Osasun Laguntzaren egoera hobetzeko deia egiten dute, haurren obesitatearen ondoriozko arazoei erantzun ahal izateko ez ezik, prebentzio politiken bidez arazo horiek errotik konpontzeko ere.
|
|
|
Espainiako Populazioaren Nutrizio eta Elikadura Ohituren Azterlanaren arabera (ENPE), EROSKI Fundazioaren Elikadura Eskolak sustatua, espainiarrok bakarrik gosaltzen dugu, baina bazkaldu eta, batez ere, familian gehiago afaltzen dugu. Une horiek elkarrekin gozatzeko aprobetxatzeak onura asko dakarzkie
|
bai
haurrei bai gurasoei, eta tresna bat gehiago da haurren obesitateari etxetik aurre egiteko. Baina, batzuetan, gurasoek ez dakite zer prestatu janari horiek osasungarriak izan daitezen.
|
|
|
Kolpeak buruan Istripua izan duten urtebetetik beherako haurren %73 buruan kolpatzen dira, bere gorputz txiki baten atal delikatuenetako batean. Babesteko, ez da beharrezkoa etxe osoa goma aparrez estaltzea, baina
|
bai
haurrari kalte egin diezaioketen elementuetarako babesgarriak, hala nola mahaietako izkinak, altzari baxuak eta etxeko beirazko edozein altzari. Igeriketa errulo soil batekin, arrisku horietako asko berrgorde daitezke.
|
|
|
Botikak arindu egiten badu (eta hartu duen dosia). Ohar horiek,
|
bai
haurrak bai bere senideek kontsultan erantzun dituzten hurrengo galderekin batera, oso lagungarriak izango zaizkio espezialistari diagnostikoa egiteko. Haurraren buruko min mota diagnostikatzeko funtsezko galderak Zein maiztasunekin du buruko mina?
|
|
|
Gaur egun, 36 eskolatan aplikatzen da, eta 2021 ikasturtean gainerako ikastetxeetan ezarriko da. Ekimenak ez dio eragiten menuaren prezioari, baina
|
bai
haurrek platerean dutenari. Nahi duten ikastetxeak atxiki daitezke eta Bartzelonako Osasun Publikoko Agentziako Osasun Komunitarioko Taldearen aholkularitza dute.
|
|
2022
|
|
|
Ikerketa horren arabera, ia 20.000 lagunen datuak aztertu ziren, eta lo faltak gure elikadura hauteskundeei ere eragiten die. Ikusi da,
|
bai
haurretan, bai helduetan, ordu gutxi lo egiteak zerikusia duela otordu nagusietan neurriz kanpo jatearekin eta aperitiboen eta janari lasterren kontsumoa handitzearekin. Lo gutxiago egiten duten pertsonek elikagai hiperkalorikoak eta nutrizio balio gutxikoak mokokatzeko joera dute.
|