|
2004
|
|
|
Guztiarekin ere, honezkero, auzi honek merezi du ohartxo argigarri bat: baldin eta euskaldunok hizkuntza eta kultura politika totalitario bat egiteko biderik aukeratuko
|
bagenu
ere, politika arbuiagarri hori gure etxean egingo genuke, ez besterenean, espainolek eta frantsesek egin duten moduan. Beraz, dena esaten hasita, esan genuke, Arregiren ideologiak demokraziaren izenean legitimatzen duen hizkuntza politika erdaldunek besteren etxean egindakoa dela, orain guk hori bera egiteko zilegitasunik ez badugu ere geurean.
|
|
2009
|
|
|
(The Merchant of Venice, I, 1). Eta hein batean geuk idatzia
|
bagenu
ere gure roltxoa: antzeztu, eta joan, hori izan da dena.
|
|
|
–Ez. Baina elkar ikusi
|
bagenu
ere berdin zatekeen, puntukatu zuen Angiek.
|
|
2010
|
|
|
Egigurenek esaten du: . Baina onartu izan
|
bagenu
ere, hautsi egingo zuten?. Bai zera!
|
|
2011
|
|
|
Bere ustez, batez beste jota 140.000 hizkuntza izan dira mundu honetan mintzatu direnak. Geure aldetik kopuru hori nahi hainbat murriztuko
|
bagenu
ere, ageri agerian legoke giza historian orain daudenak baino askoz hizkuntza gehiago hil direla. Besterik da, jakina, galeraren erritmoak parerik izan duen hizkuntz heriotzaren historian?
|
|
|
–Pilotua zela erabateko segurtasunez jakinen
|
bagenu
ere, ez nekike nondik hasi bila. Uste dut karrika itsu batera iritsi garela.
|
|
2012
|
|
|
Jainkoaren Izpirituaren ikusmen sendotzailea genuen, Haren Hitzaren bidez guri irakatsi eta prestakuntza ematen baitzigun, gu biok egia osora bultzatu eta gogotsu eta esaneko bihurtzeko, Haren Hitzak ematen zigun prestaketa eskuratzean. Ez dut ikusten munduan halako nahasmenduak sortu zituzten erlijio gai eztabaidagarriei buruzko jakituria sakonagoak, halakorik lortu izan
|
bagenu
ere, guretzat izango lukeen erabilerarik txikiena. Baina kontakizunaren jarraipenarekin aurrera egin behar dut, eta gauza bakoitza bere lekuan kokatu.
|
|
|
Gure egoera tamalgarria zen benetan, denok ikusten baikenuen itsasoa oso haserre zegoela, txalupak zuela handik osorik atera, eta nahitaez itoko ginela. Ez genuen ezer haize oihal gisa erabiltzeko, eta izan
|
bagenu
ere alferrik izango zen; horrenbestez, buru belarri arraunean egin genuen lehorrerantz, urkamendira doazen gizonen erara, denok baikenekien itsasbazterrera hurbiltzean olatuen erasoak txalupa mila zatitan txikituko zuela. Hala ere, geure arimak Jainkoaren esku utzi genituen gartsuki, eta, haizeak itsasbazterrerantz bultzatu ahala, geure eskuz ari ginen hondamena hurbilarazten, lehorrerantz ari baikinen ahal genuen bezala arraun egiten.
|
|
2013
|
|
|
–Nafarroa Behereaz ari naiz. Guk geurea egin izan
|
bagenu
ere, Felipe Espainiakoa garbitu eta altxamendua piztu, bakar bakarrik geldituko ginen. Hemen deus ez zegoen prestaturik gure laguntzera etortzeko, ez soldadurik, ez zaldirik, ez kanoirik, ez deus.
|
|
2015
|
|
|
Suposizio baikorrenean ere, ikus entzunezko lengoaiak ezin du baliokidetasun erabatekorik lortu espresuki hizkuntza literarioarenak diren baliabideen bidez. Eta alderantziz ere ez. Film bateko (demagun Psycho) irudiak, irudiaren sintaxiari edo gramatikari dagozkio esklusiboki, eta ezin dira itzuli beste bitarteko espresibo batera; ez dira existitzen gidoia irakurritakoan, eta ezta filma nobela bihurtuko
|
bagenu
ere (askotan egiten da: filma arrakastatsua denean, nobela filmaren ondoren egin, edota propio filmatua izateko nobela bat idatzi).
|
|
|
–esan du batek?. Ze, ezin diagu egin etorri berriak aurreko hilean etorritakoen aurka, aurreko hilekoak sei baino ez gara-eta; belarri bakoa hartuko
|
bagenu
ere, zazpi baino ez.
|
|
|
Gure indar eta almenak neurtu gabe geiegi eskatzea kaltegarri litzaiguke agian. Apaltxo iraungo
|
bagenu
ere pozik. Gure literatura, quadrivium?
|
|
2016
|
|
|
Guk, herrialde honetako emakumeok, ez daukagu boto eskubiderik, erabili nahi
|
bagenu
ere(...), baina gure lana daukagu(...). Kapitalistek, baldin eta soldatak jaitsi nahi badituzte, emakumeak baliatzen dituzte helburu hori lortzeko.
|
|
|
Hotz hotzean aztertzen hasiz gero, ez da guztiz serioa, ez dokumentatua; historiako datuei begira jarriz gero hainbat kontraesan ere ikusiko genuke: ...netik gutxienez, eta maiteminduak elkarrekin daudenean munduko gauzetarako itsu izaten direla onarturik ere, zaila da haien itsumen hori imajinatzea, 1940ko maiatz ekain hartan benetako histeria zabaldu baitzen Frantzia iparralde osoan eta baita Parisen ere, hegoalderantz ihes egiteko; are gehiago nazien kontrako ekintzengatik nabarmendutako jendearen artean; eta lehenago ohartu ez zirela onartuko
|
bagenu
ere, guztiz ezinezkoa da, hori eta horrenbestez geltokira joan eta Marseillarako lehen trena hartu ahal izatea, ordurako eta aspaldidanik baitzeuden kolapsatuak trenbideak oro, hegoalderantz joan nahi zuen jendetza ikaragarria hartu ezinda. Horiek denak txikikeriak dira, ordea, datu faltsuekin eraikita ere istorioari bere sinesgarritasuna ukatzen ez diotenak, film horrek izandako arrakasta itzelak eta oraindik ere bereganatzen duen mirespenak erakusten diguten bezala; beste zerbait ere erakutsi liguke gertaera honek fikzioak asmatzen ibiltzen garenoi, hots, anakronismo bitxien eta gezur txikien gainetik, beste nonbait dagoela istorio baten balioa, haren indarra, komunikagarritasuna, efikazia, baita egia ere esango genuke irakurleak baimena emanez gero, hitz potolo horiek beldur pixka bat ere ematen dute baina.
|
|
|
Eta bigarrena balitz, zergatik dator, zer asmorekin, zerk bultzatuta? Galdera gehiegi dira bi hitzetan erantzuteko, eta ahal izango
|
bagenu
ere ez genuke horren arin erantzun nahiko, bestela non gelditzen da kontatzearen artea, dohaina, teknika edo dena delakoa?
|
|
2017
|
|
|
Maitasunerako aukera galdu dut, eta laster,, baita edertasuna ere. Eta pergamino zaharra bezain ximurtua nagoenean, agian azken eta bisita egingo dit, baina une horretan berdin izango zait etortzea ala ez etortzea, zeren elkar ikusiko
|
bagenu
ere, elkarri begiratzeko ere ez litzateke geldituko. Eta berarekiko senti dezakedan maitasuna bukatu gabe ustelduko da, nire gorputz hondatuarekin batera.
|
|
2019
|
|
|
Maria Sara doktoreak ere irribarre egin zuen, Ez, ez dago aldaketarik, den dena bere tokian dago, txukun, zehatz. ...lertzen, Oso ideia garbia da, Beharbada horregatik beragatik ez dut ulertzen, Oraindik ez duzu ideia zureganatzeko astirik izan, hala, ustekabean, lehen erantzuna errefusa izatea oso normala da, Ez da errefusatzea, kontua da niri absurdoa iruditzen zaidala, Zure desbideraketa hura baino absurdo handiagorik ezagutzen al duzu, Ez dezagun nire desbideraketaz hitz egin, Horretaz gehiago hitz egingo ez
|
bagenu
ere, nahiz hemen duzun ale honek beste gainerakoek duten akatsen zuzenketa eduki, edizioa erabat suntsituko bagenu ere, nolanahi ere, egun hartan idatzi zenuen Ez hura zure bizitzan egin duzun ekintzarik garrantzikoena izan dateke, Zuk zer dakizu nire bizitzaz, Deus ez, hau baizik ez, Orduan ezin dezakezu nire bizitzaren gainerakoaren garrantziari buruzko iritzirik eman, Egia da, baina esan dudan... Raimundo Silva zutitu egin zen, gabardina, artean kendu gabea, lisatu zuen, Nirekin beste gairik mintzatu behar ez baduzu, ni banoa, Eraman ezazu zure liburua, ale bakarra da.
|
|
|
Maria Sara doktoreak ere irribarre egin zuen, Ez, ez dago aldaketarik, den dena bere tokian dago, txukun, zehatz. ...astirik izan, hala, ustekabean, lehen erantzuna errefusa izatea oso normala da, Ez da errefusatzea, kontua da niri absurdoa iruditzen zaidala, Zure desbideraketa hura baino absurdo handiagorik ezagutzen al duzu, Ez dezagun nire desbideraketaz hitz egin, Horretaz gehiago hitz egingo ez bagenu ere, nahiz hemen duzun ale honek beste gainerakoek duten akatsen zuzenketa eduki, edizioa erabat suntsituko
|
bagenu
ere, nolanahi ere, egun hartan idatzi zenuen Ez hura zure bizitzan egin duzun ekintzarik garrantzikoena izan dateke, Zuk zer dakizu nire bizitzaz, Deus ez, hau baizik ez, Orduan ezin dezakezu nire bizitzaren gainerakoaren garrantziari buruzko iritzirik eman, Egia da, baina esan dudana ez da hitzez hitz hartu beharrekoa, adierazpen enfatikoa zen, betiere solaskidearen adimenaren laguntza behar dut... Raimundo Silva zutitu egin zen, gabardina, artean kendu gabea, lisatu zuen, Nirekin beste gairik mintzatu behar ez baduzu, ni banoa, Eraman ezazu zure liburua, ale bakarra da.
|
|
2020
|
|
|
Hortaz, ez du zertan jakin. Ezta ezkontzeko asmoa
|
bagenu
ere. Laburbilduz, Peio maite dut eta kitto.
|
|
2021
|
|
|
Eta elkarrizketatu ere sarri asko elkarrizketatzen gaituzte. Kalte egiten digula esango nuke, baina beharbada horrenbeste atentziorik izango ez
|
bagenu
ere garen bezain insoportableak izaten jarraituko genuke.
|
|
|
Balio ukiezina baina kudeatu daitekeena. Aipatu dugun irudi hori komunikatzen edo helarazten saia gaitezke baina, saiakerarik egingo ez
|
bagenu
ere, hartzaileak gure herriari buruzko irudi bat egingo luke. Beti komunikatzen baita, nahita zein nahi gabe.
|
|
|
Konfirmatu egiten da pentsatzen genuena. Ez dago umekia bizirik ateratzeko inongo aukerarik, sabelean hilko litzateke abortua probokatuko ez
|
bagenu
ere, hemendik hilabetera zein hirutara, ezin da jakin; beharbada, kasurik onenean, jaiotzera iritsiko litzateke, baina egun gutxi batzuen buruan hilko litzateke. Esan bezala, onena abortua induzitzea da.
|