|
2015
|
|
|
Ez dago ez hari kontra egiterik!, sugarretan sarturik, suak erretzeko berorik ez dezala izan nahi izatea bezala da. Ez da disimuluan, ingurukoak zer arriskutan dagoen konturatu gabe, igaro daitekeen sentimendua, barrukoaren lekuko izaterik ez
|
badute
ere; egia da, nolabait lagun egiten diotela, itzalak balira bezala, eta lurreko gauza guztiak ere halakoxeak iruditzen zaizkio.
|
|
|
Hau hain ohikoa eta hainbeste aldiz gertatzen dena izanik, arretaz begiratu da: suterik handiena piztu nahi
|
badute
ere, suak garra beherantz ez baina gorantz botatzen duenez, horrela ulertu behar da hemen ere, hau da, barruko mugimendu hau arimaren erdigunetik datorrela eta ahalmenak iratzartzen dituela.
|
|
|
Hauek, alde batetik, lehenbizikoek baino hainbat lan gehiago dute, haiek adinako arriskurik ez
|
badute
ere, honezkero ezagunak zaizkiela baitirudi, eta barrurago sartuko diren itxaropena dago. Lan gehiago dutela diot, lehenbizikoak entzuten ez duten mutuak bezala direlako, eta horrela hitzik ez egitearen zama hobeki daramate; entzun bai eta hitzik egin ezin dutenek, ordea, ez lukete horrela eramango, askoz ere gaizkiago baizik.
|
|
|
Bekatuak diodanean, bekatu arinak esan nahi dut, astunetatik, beraiek dakitela behintzat, aske baitaude, baina ez seguru; beraiek jakin gabe izango dituzte batzuk, eta ez die horrek samin txikia ekarriko. Galtzen ikusten dituzten arimek ere emango diete samina; eta nolabait beraien artekoak izango ez direlako itxaropen sendoa
|
badute
ere, Eskritura Santuak aipatzen dituen zenbaitez gogoratzen direnean, Jaunaren babesa zutela zirudien haietaz, esaterako Salomon batez, Haren Maiestatearekin hain harreman estua baitzuen, orduan ezin dira beldurrik gabe egon, esan dudanez; eta zuen artean bere burua ziurtasun handienaz ikus dezanak, beldur handiagoa izan dezala, zorionekoa Jainkoaren beldur den gizonabaitio Davidek.... Haren Maiestateak babes gaitzala beti; ez dezagula iraindu Hari eskatzea da guk izan dezakegun ziurtasunik handiena.
|
|
|
...iki daitezela esatera, urtegi ondoan hogeita hamar urte zeramatzan hari bezala?, nahiko zoritxar eta arrisku handia baitute; azken batean gaztelura sartzen diren beste arima batzuez ari gara; izan ere, munduan sartu sartuak dauden arren, asmo onak dituzte, eta noizbehinka, berandurik berandura bada ere, otoitz egiten diote gure Jaunari eta nor diren gogora ekartzen, asti handirik hartu gabe egiten
|
badute
ere; batzuetan hil batean milaka arazo artean errezatzen dute, ia gehienetan gogoa haietan murgildua dutela, haiei lotuak baitaude, hau da, altxorra duten tokira doakie bihotza; batzuetan saiatzen dira haietatik askatzen, eta gauza handia da norbere burua ezagutzea eta ez doazela ongi konturatzea atea aurkitzeko. Azken batean, behealdeko lehen geletan sartzen dira; baina beraiekin batera hainbeste zomorro sarturik, ez diete uzten ez gazteluaren edertasuna ikusten, ezta gogoa baretzen ere; nahiko egin dute barrura sartzeaz.
|
|
|
Gizon santu hau garai honetakoa zen; espiritua sendo zen lehengo garaietan bezala, eta honela mundua hankapean zuen. Hura bezala oinutsik ez badabiltza ere, eta hark bezain penitentzia latza egiten ez
|
badute
ere, gauza asko daude, beste batzuetan esan dudanez, mundua gutxiesteko, eta Jaunak erakutsi egiten ditu bihotza prest ikusten duenean.
|
|
|
18 Eta ez beza bere burua engaina esanez, otoitzik gabeko letradunak ez direla onak otoitza duenarentzat. Nik halako askorekin izan dut harremana, urte batzuez honantz halakoen premia izan dudalako, eta beti izan naiz haien adiskidea; bada, batzuek esperientziarik ez
|
badute
ere, ez dute arbuiatzen espiritua ezta hura kontuan hartu gabe jokatu ere; izan ere, esku artean darabilten Eskritura Santuan beti aurkitzen dute espiritu onaren egia. Nik neure baitan uste dut, letradunekin harremana duen otoitz pertsona, berak burua engainatu nahi ez badu, ez duela engainatuko deabruak ameskeriekin, deabruak apaltasun eta bertutezko letren beldur direla uste baitut, eta badakite agerian geratuko direla eta galtzen irtengo.
|
|
|
Ohituz joan behar dute ikusteari nahiz entzuteari, eta are otoitz orduak egitez betetzeari garrantzirik batere ez ematen, bakardadean eta, aparte egonik, iraganeko bizitzaz pentsatzeari baizik. Hau hasierakoek eta azkenekoek guztiek sarri sarri egin behar
|
badute
ere, honetaz pentsatzean gehiagoa eta gutxiagoa dago, geroago esango dudanez. Hasieran oraindik tamalgarria da, ez baitute guztiz ulertzen bekatuez damutzen direnik; eta bai damutzen dira, hain benetan Jainkoazerbitzatzeko erabakia hartzen dutelako.
|
|
|
Munduak, hasten ikusi orduko, nahi luke perfektua, eta mila legoara ikusten du hutsegite bat, beharbada, harengan bertutea dena, baina hura kondenatzen duenak biziotzat du eta bestearengan ere hala ikusten du. Ez da onartzen ez jaterik, ez lo egiterik, ezta arnasa hartzerik ere, esaten den bezala; eta zenbat eta iritzi handiagotan duten, hainbat gehiago ahazten dute oraindik gorputzean daudela, arima perfektua
|
badute
ere. Oraindik munduanbizi dira beren miserien mende, guztiz oinazpian badute ere.
|
|
|
Ez da onartzen ez jaterik, ez lo egiterik, ezta arnasa hartzerik ere, esaten den bezala; eta zenbat eta iritzi handiagotan duten, hainbat gehiago ahazten dute oraindik gorputzean daudela, arima perfektua badute ere. Oraindik munduanbizi dira beren miserien mende, guztiz oinazpian
|
badute
ere. Eta honela, diodanez, adore handia behar da, arima gaixoa oraindik ibiltzen ez baita hasi, eta hegan egin dezala nahi dute.
|
|
|
–Neu naiz, ez izan beldurrik?, arima hain sosegu handiz eta adorez eta konfiantzaz geratzen zen, non ezin batzuen ulertu nondik etorri zitzaion hain on handia; izan ere, ez zen aski izan ez aitor entzulerik, ezta jakintsu asko ere hitz jario handiekin, hitz bakar batek bezalako bake eta sosegua hari jartzeko; eta horrelaxe beste batzuetan ere, ikuskariren baten bidez sendoturik geratzen baitzen; izan ere, horrela izan ezik, zituen sufritu hain neke, kontrakotasun eta gaixotasun handiak, etengabeak izan baitira?, eta sufritzen ditu oraindik, sekula ez baitago inolako sufrimendurik gabe. Gehiagoa eta gutxiagoa dago, baina ohikoa da beti minekin eta gaixotasun ugarirekin egotea, moja denez geroztik gehiago estutu
|
badute
ere.
|
|
|
21 Argi ikusten dut Pertsonak desberdinak direla, atzo ikusten nituenez, berorrek Probintzialarekin hitz egiten zuenean bezala, salbu ez dudala ezer ikusten, ezta entzun ere, dagoeneko berorri esan diodanez; baina ziurtasun bitxi batez da, arimako begiek ikusten ez
|
badute
ere, eta presentzia hura falta denean, falta dela sumatzen da. Nola den nik ez dakit, baina ongi dakit ez dela irudipena; izan ere, gero berriro hura agerrarazteko ahaleginetan neure burua desegin arren, ezin dut, probak egin baditut ere; eta honela da hemen doan guztia, nik uler dezakedanez.
|
|
|
Beti iraungo duena ez balego ere, Jainkoak beragana gonbidatzen dituenez gero, hain on handia baita munduko neke eta legeetatik askatzea, eta neke eta lan handiagoak, gehien dutenentzat. Ireki iezazkiezu, ene Jainko, begiak; aditzera emaiezu, seme alabei izan behar dieten maitasuna, hainbesteko kalterik egin ez diezaieten eta beraien aurkako kexurik izan ez dezaten Jainkoaren aurrean, azken epaiketa hartan, nahi ez
|
badute
ere, han gauza bakoitzaren balioa ezagutuko baitute.
|
|
|
Eta priorea, errukiz, halakoei askatasuna ematen hasten bada, hori azkena izango da, ezin jasanezkoa, eta erremedioa jartzera datorrenerako, gainerakoei kalte handia egina izango da. Inor hil ez dezaten, zoroak lotzen badituzte eta zigortzen, eta ongi da hala egitea, itxura batean erruki handia ematen
|
badute
ere haiek gehiago ezin dutelako, zenbat gehiago ez ote da begiratu behar beren askatasunez arimei kalterik egin diezaieten. Eta, egiaz, uste dut, askotan, esan dudanez?
|
|
|
Beste arrazoia da, gainerako gaixotasunekin daudenak haietatik sendatu edo hil egiten dira; gaixotasun honetatik, ordea, nekez sendatzen dira, ezta hartatik hil ere; burua erabat galtzen dute, ordea, eta hori beraiek hiltzea da beste guztiak ere hiltzeko. Haiek nahiko heriotza sufritzen dute beren baitan atsekabe, irudipen eta eskrupuluekin, eta horrela nahiko merezimendu izango dute, haiek beti tentaldiak direla esaten
|
badute
ere; gaixotasun horrena dela eta jaramonik egingo ez baliete, asko arinduko lirateke.
|
|
|
2 Ez da konturatzen, nahi izan ez
|
badute
ere, nola lotu diren beharrezko gertakariak nire neba hona etor dadin. Eta, beharbada, berriro ere etorri du diruengatik, norekin bidali izan badezake ere.
|
|
|
10 Benetan adiskide ona da Prádanos; ongi egiten du harekin tratatzea, orain jenerala aldatuko
|
badute
ere. Aita Domenech horra aldatuko balute, benetan nahiko nuke berorrentzat.
|
|
|
8 Horiek (hau da, andre zahartxoaren alabek) kontentatzen badute berori, profesa ematea besterik ez dute, gaitzen bat
|
badute
ere, ez baitago emakumerik halakorik gabe. Nire buruko gaitzak pixka bat arintzera egin du, baina ez neure eskuz asko idazteko bestean, inongo monasteriora ez baitut idazten besteren eskuz baizik, gauza apartekoren bat ez bada, eta horrela amaituko da hau.
|
|
|
2 Hitzarmen hura betetzen badu, ez dago beste desirarik nire pozerako; izan ere, gainerako sufrimendu guztiek, azken batean, amaiera izango dute; eta ez
|
badute
ere, gutxi axola du. Berorren aitatasunak abisu eman biezaio nik gordeko dudala eskritura hura, huts eginez gero, kontuak eskatzeko.
|
|
|
9 Hauetako edozein dela ere, urtero ohiko tasak bidaltzeko ardura hartuko du, bidezko denez bisitatzean eginiko aitorpena jeneral txit agurgarriari, eta berak egin ez dezanean (baina egingo du, hartara beharturik dagoelako), monasterioek bidaliko dituzte. Eta aita frai Jeronimo Gracián maisuari emanez gero, bikoizturik; eta askoz gehiago ematen
|
badute
ere, irabaziaz geratuko lirateke, asko doakielako. Baina azkeneko hau ez dago esaterik, jeneral txit agurgarriaren lagunen bati izan ezik, haren hurbilekoena nor den aurrez jakinik.
|
|
|
4 Jakin beza, oraindik Santxo Dávilaren kaperaren kontu horrekin ari dela, eta jakintsuen zenbait iritziren arabera, ematen
|
badute
ere ez dute herentzia galtzen; nik uste dut auzia izango dela. Nik esana dut, probintziala izan arte ez dela horretaz hitz egin behar.
|
|
|
Albatik moja bat eskatzen didate. Honek Salamancara joan nahi du; baina Albara ere joan daiteke, Salamancan hango etxe eskasa dela-eta premia handiagoa
|
badute
ere. Berorren aitatasunak agintzen duen lekura joan daiteke.
|
|
|
12 Aita Nicolaoren honi dagokionez, hemen berehala eman ditzala diruak pentsatu zuen berak, gero itzultzeko; baina min eman didana da nirekin teman aritzea eta, azken batean, berorren agurgarritasunak eta berak egitea nire borondatearen aurka: eta egiaz, orain nahi banu ere, ez dakit zein etxetatik eman ahal izango dizkidaten, batzuek ordainduko
|
badute
ere, probintziaren gastuak banatu eta emanez baitoaz; baina beste batzuek dute eman hain bizkor, eta batzuek asko eman dute, eta haren anaiak errazago itxaron dezake, kapera egiteari utzi baino, nire nebak nire ardurapean utzi baitzuen; eta hiltzen banaiz, egin gabe geratuko da haren semeak dituen premien arabera gastatzea gerta daitekeelako, eta, ikusten dudanez, ziurtzat jo daiteke gainera....
|
|
|
eta erabakia guztien gogokoa izango litzatekeela. Eta nahi ez
|
badute
ere, niretzat pozgarria litzateke berorren aitatasunak haiek alde batera uzteko ahal duena egitea. Ez zait errazago egiten pentsatzea berorren aitatasunari berriro men egitera eta berriro hastera etorriko direla, berorren heriotza bilatzera baino.
|
|
|
4 Obeditzen ez
|
badute
ere, ez beza jarrai berorren aitatasunak eskumiku agiriak ematen, beren buruak ongi ikus ditzaten obeditzean. Hauxe datorkit burura.
|
|
|
6 Bizkor ibili bedi, ahizpak duenarekin eta bildu ahal duenarekin etxekoei ordaintzen, korrituetan hainbeste ordaindu beharrik ez izateko, hori gogorra baita, eta nahi ez
|
badute
ere?
|
|
|
4 Jakin beza, ene aita, Toledoko ama prioreak idatzi didala oso gaixo dagoela, eta, egiaz, kontzientziako kezka ematen dit han gertatzen denak, hango klimak benetan gaizki hartzen baitu. Pentsatu dut berorren agurgarritasunak ongi baderitza, hautatzen
|
badute
ere (ez hautatzea harrigarria bailitzateke), eraman dezala berorren agurgarritasunak Ávilara, eta horrela bi gauza egiten dira: bata, beraren osasuna nolako den probatzea; bestea, hango buru izateko berak nahi duena uztea, eta ama priorea ez dela ikusiko da nola egiten duen.
|
|
|
32 Egoki izango da bene benetan tratatzea, bisita hasi aurretik, zein gauza larria den ama prioreek gaizki begiratzea beraiek ikusten dituzten faltak prelatuari esaten dizkioten ahizpei. Uste dutenez asmatzen ez
|
badute
ere, kontzientziaren arabera beharturik daude honetara; eta hildurazko jardueran saiatzen diren tokian, honek, priorearentzat pozgarri izan behar lukeenak bere ofizioa hobeki betetzen eta gure Jauna zerbitzatzen laguntzen diolako, mojekin haserre egotera badarama, nolabaiteko seinalea da haiek gobernatzeko ez dela; izan ere, ez dira ausartuko berriro hitz egiten eta prelatua badoala eta beraiei n... Eta honetaz abisu emateko, prioreengan santutasunik handiena bada ere, ez da fidatu behar; izan ere, gure izaera halakoxea da, eta etsaiak, beste gauzetan non erreparaturik ez badu, hemen ezarriko du eskua, eta beharbada hemen irabaziko du beste alde batzuetan galtzen duena.
|
|
|
38 Batzuk hain tolesgabeak dira, non beren aldetik hutsegite handia iruditzen baitzaie erremediatu behar diren prioreenak esatea; eta zitalkeriatzat
|
badute
ere, beharrezkoa da haiei agertzea zer egin behar duten, eta baita apaltasunez abisu eman diezaiotela prioreari aurrez, Konstituzioetan eta garrantzizko gauza batzuetan huts egiten dutela ikusten dutenean, beharbada, ez baitira konturatuko; eta areago: gerta daiteke beraiek esatea halaxe egiteko, eta gero, berarekin gaitziturik badaude, salatzea.
|
|
|
liburu ugari dituzuela haiek irakasten dizkizuetenak, ez duzuela kontenplazioa baino besterik nahi?. . Nik diot gogoetazko otoitza eska bazenezate ere, hitz egin nezakeela hartaz eta aholku eman guztiei izan dezaten, bertuterik ez
|
badute
ere; izan ere, bertute guztiak lortzeko hasiera da, eta horretan hastea kristau guztioi bizia doakiguna, eta inork, galduena bada ere, Jainkoak hain on handira iratzarri badu, ez du utzi behar, beste leku batean esana dudanez, eta beste askok, zer idazten duten dakitenek, esan dutenez, nik ez baitakit egiaz; Jainkoak badaki hala dela.
|
|
|
–Honela jarraitzen du: Zerbaitetan, behintzat, imita dezagun haren apaltasuna; zerbaitetan diot, albait gehien beheratzen eta apaltzen bagara ere, ni bezalako batek ez du ezer egiten, bere bekatuengatik merezia duelako deabruek beheratzea eta mespretxatzea, berak beheratu nahi ez badu ere; izan ere, hainbeste bekatu ez
|
badute
ere, nekez izango inor infernua merezi izan duenen bat izan ez duenik.
|
|
|
6 Hauek honezkero, esaten den bezala, itsasoan jarririk daude; lurra guztiz utzi ez
|
badute
ere, une hartan eginahalak egiten dituzte hartatik askatzeko, zentzumenak beren baitan bilduz. Benetako barne biltzea bada, argi igartzen da, egintzaren bat burutzen duelako.
|
|
|
2 Bai gauza handia dela Jauna iraindua ez edukitzea, infernuko haren mendeko eta esklaboak lotuak egon daitezen!; azken batean guztiek zerbitzatu behar dute Hura, nahi ez
|
badute
ere; kontua da, haiek indarrez zerbitzatzen dute eta guk bihotz bihotzez. Beraz, Hura pozik edukiz, haiek arrastoan egongo dira, eta tentaldi artean erabili eta guretzat amarruzko sareak hedatu arren, ezin izango digute kalterik egin.
|
|
|
Beraz, ene ahizpak, izan dezala ogi hori eskatzeko ardura nahi duenak; guk eska diezaiogun Aita Betikoari geure zeruko ogia merezi dezagula; gorputzeko begiek, Hura hain gordea egonik, atsegin hartuko ez
|
badute
ere, ager dakiela eta ezagutzera eman dakiela arimakoei, pozezko eta gozotasunezko eta bizia mantentzen duen bestelako janari bat baita.
|
|
|
Indarrak agortu zaizkie, adorerik gabe geratu dira. Eta batzuek bigarren etsaiak mende hartzeko adina indar
|
badute
ere, hirugarrenei aurre egiteko akiturik geratzen dira, eta, beharbada, bi pauso baino gehiago ez zegoen ur biziko iturrira, Jaunak emakume samariarrari ur hartatik edan zezana ez zela sekula egarrituko esan zionera. Eta bai dela arrazoi eta egia handia, Egia bera denaren ahoz esana:
|
|
|
5 Santua zen santa Marta, kontenplatiboa zenik esaten ez
|
badute
ere. Bada, zer besterik nahi zenukete dohatsu honen antzekoa izatea baino, Kristo bere etxean hainbeste aldiz edukitzeko eta hari jaten emateko eta zerbitzatzeko eta harekin mahai berean jateko zoria izan baitzuen?
|
|
|
Izan ere, guduetan tenienteordeak borrokatzen ez badu ere, ez da, horratik, arrisku handirik gabe egongo, eta barrualdetik gainerako guztiek baino lan gehiago egin du; hain zuzen ere, bandera daramanez gero, ezin du bere burua babestu, eta txiki txiki egingo baliote ere, ez luke hura eskutik utzi behar. Horrela, kontenplatiboek, goian eraman behar dute apaltasunezko bandera eta eman diezazkieten kolpe guztiak jasan beraiek bat ere eman gabe; izan ere, haien eginbeharra Kristok bezala sufritzea da, gurutzea goi goian eramatea, hura eskutik ez uztea beren burua arriskurik handienetan ikusten
|
badute
ere, eta ez dezatela haiengan ahultasunik nabaritu sufritzean; horretarako ematen diete hain zeregin ohoragarria. Begira dezatela zer egiten duten, haiek bandera uzten badute, galdua baita gudua.
|