|
2001
|
|
|
Hau guztia gutxi balitz, poesiaren integrazio liturgikoa gatazkarik gabeko gizarte baten nozio idealizatuetan oinarritzen da. Homerok borroka eta gerraz hitz egiten
|
badu
ere, esperientzia poetikoan parte hartzen duenak arazorik eta disfuntziorik gabeko gizartea irudikatzen du, bertan, natura eta gizartea anaituta eta gizakiak elkarren arteko harmonian bizi direlarik: lurrak" esnea eta eztia" ematen du.
|
|
|
Kantek berak Kritika n zehazki garatzen ez
|
badu
ere, analisi infinitesimalaren oinarri filosofikoez ari da hemen, eta, ondorioz, eta hori bai dela Kanten asmo argia, Natur Zientzian Matematika erabiltzea zilegi dela frogatu nahi du. Oinam esakune matematikoek Kantek ‘mundua’ deitzen duena oinarritzen dute, eta gero dinamikoek ‘izadia’ oinarritu dute; baina, ikusten denez, izadian aurkituko dugun dinamismoa ulertzeko aukera aldez aurretik hedaduraren eta intentsitatearen arteko lotura honek eskaintzen du.
|
|
|
Adimenaren adigai hutsak edo kategoriak aurkeztu ondoren, ezagutzak behar dituen bigarren mailako adigai bereziagoak kategorien arteko harremanetatik eta kategoria begiespen harremanetik erraz lortzen direla dio Kantek, baina hau zehazteko lana ez du gauzatzen Kritika n, etorkizuneko sistemarako uzten du. Gainera, lan erraza izango dela aipatzen
|
badu
ere, ez zuen inoiz burutu. Horrela izadiaren lege berezien arazoa konpontzeke geratzen zen (natura materialiter spectata).
|
|
|
Printzipioen analitika Estetikan autua espazioaren eta denboraren begiespenak baziren, orain Logikan autua adimena edo, berezikiago, adimenaren adigaiak izango dira. Kantek bere analisia atalka egiten
|
badu
ere, berriro azpimarratu behar dut azterketa guztia ezagutzaren prozesu bateratu baten atal ezberdinen azalpen gisa ulertu behar dela. Begiespen soila abstrakzio bat da; arrunki duguna begietsia den zerbaiten pentsamendua da, eta hori judizioetan gauzatzen da.
|
|
|
Honenbestez, esperientziaren baldintzak gainditu eta esperientziaren esferatik irteteko joerak barnebiltzen duen ilusioa nabarmenduko du, zeren baldintzatugabeak (hilezkortasuna, jainkoa) sortzen duen erronkak ez baitu erantzun baliodunik esperientziaren eremuan. Hala ere, arrazoimen teorikoak ezin
|
badu
ere, arrazoimen praktikoak esperientzia gaindi dezake. Askatasuna ezin da ezagutu, baina praktikak askatasunaren beharrezkotasuna aldarrikatzen du.
|
|
|
Lehen galderak arrazoimenaren interes espekulatiboa jasotzen du (Metafisika), bigarrenak interes praktikoa (Morala) eta hirugarrenak, benetan eremu berririk irekitzen ez
|
badu
ere, aurreko bi interesak biltzen ditu (Erlijioa, edo Historia). Kritika n ez bezala, ideia hau bera errepikatzen duen beste bi unetan laugarren galdera bat gehitzen du:
|
|
2002
|
|
|
Hau ez da, baina, esan beharreko guztia; nahiz egoitzak emandako irabazkinetatik ezer egokitu ez, administratzaile desinteresatuak soldata bat jasoko du. Izan ere, soldata da lanpostuak dakarren legea, langileak egokitu zaizkion zereginak egoki betetzeko motibo nahikoa ematen ez
|
badu
ere; aitzitik, sarri askotan interesaren eta betebeharraren artean ezinbestekoak diren lokarriak hausten ditu horrek.
|
|
|
Benthamen Panoptikoa a Dorrea, begirale zentrala b Dorrera daraman eskaileraren hasiera c Dorrearen eta eraikin nagusiaren arteko espazioa d Presoentzako ziegak e Eraikinaren eskailera nagusia f Eraikinerako sarrera g Galeria baitiogu. Presoen sailkapenaren printzipioa, diziplina eta beste hainbat aspektu lantzerakoan eredu arkitektonikoak bere eragina
|
badu
ere, Panoptikoaren gobernuaren administrazioan sakonago landuko ditu jurista ingelesak.
|
|
|
Asmakizun honen arkitektura ereduak eragin irregularra eduki
|
badu
ere, azaltzen dituen printzipioek garapen handia izan dute gerora eraiki diren kartzeletan, baita kontrolerako bitarteko diren beste hainbat erakundetan ere.
|
|
2004
|
|
|
Hainbatek aitortuko ez
|
badu
ere, Wittgensteinez geroztik ez dugu jada berdin sinesten, Feuerbach, Nietzsche, Marx eta Freuden ondoren berdin sinesten ez dugun halaxe. Diferentzia handi batekin, halere:
|
|
|
a) Gizakiak hau edo hura hobesten du (hots, hobe esten) zoriontasuna bilatzen duelako, zoriontsu izan nahi duelako. Eta zoriontasunaren arabera egiten omen ditu bere hautuak, beti asmatuko ez
|
badu
ere. Ikusmolde honek uste sendo bat du oinarri:
|
|
2005
|
|
|
arrazoimen zuzen eta garbia duten gizakien artean aldaezina da izaeraren araberako zuzenbidea. Eta bestera ematen
|
badu
ere, adimena gaixo eta desbideratua dutenen artean, horretan ez du izaerak zerikusirik. Ez du gezurrik esaten eztia gozoa dela dioenak, gaixo dagoenari bestelakoa iruditu arren.
|
|
|
Nahiz eta hain funtsezkoa den ideia hau, era batera edo bestera, beti presente egon izan den hezitzaileen artean, egia da ere Humboldti eta bere jarraitzaileei esker berau erabat indarberrituta agertzen zaigula egungo pedagogian. Bere hizkuntz teoriak, bestetik,
|
badu
ere ondoriorik hizkuntzaren psikopedagogian eta, jakina, baita honekin loturiko psiko linguistikan edota hizkuntz psikologian ere: aurrenik esan beharra dago, M. Belinchon ek egiten duen bezala, garrantzitsua dela oso berak" hitz egitearen eta pentsatzearen" arteko loturaz esaten duena, ze, honen eraginez edo, posible izango da lehenengo aldiz" psikologizazio bat sartzea hizkuntzaren kontzeptualizazioan" 194 Hizkuntz portaera eta giza portaera ezin dira banandu, eta, hain zuzen hau agerian jartzeagatik, gure autoreak parte hartze zuzena du egungo linguistikaren eta psikologiaren sorreran eta garapenean.
|
|
|
Bere asmoa, ordea, ez da hainbeste filosofia sakonetan murgiltzea eta gizabanako guztiei komuna zaien indibidualitatearen printzipio metafisikoa bilatzea. Saiakera honen garrantzia zalantzan jartzen ez
|
badu
ere, berea batez ere pertsona bakoitzaren berezko espezifikotasunak nola erreal bihurtzen diren aztertzea da. Hemendik abiatuz, hain zuzen," gizakia berez denaren eta izan daitekeenaren estudio" bat aldarrikatzen du, alegia," gizakiaren barruko izaera hau oro har azken ikuspuntu bezala hartzen duen" bat; eta, honen haritik, Humboldtek" gizaki indibidualaren izateko era" egiaz" helburu" bezala eta ez" bitarteko" bezala kontsideratzeko beharra azpimarratzen du20 Gizakia benetan ezagutu eta osatu nahi duen antropologia batek ez du nahikoa gizakia maila abstraktu batean kontsideratzearekin, aldiz, ezinbestekoa du honen izaera historikoa aztertzea.
|
|
|
" Erreala dena posible denarekin behar da izan konparatua, honela antzeman ahal izateko nola hurbildu gaitezkeen beharrezkoa denera" 45 Konparazioaren metodoa, bigarrenik, ezinbestekoa da hainbat gizabanakoren artean diferentziak eta antzekotasunak aurkitzeko eta, hemen oinarrituz, gizabanako horiek izaera ezberdinen arabera taldekatzeko. Humboldten esanetan, hain zuzen, saihestu beharreko" akatsa" da" klase bakar bat ezagutu" edota" banako isolatu bakoitza klase partikular batean bihurtu" nahi izatea46 Pertsona bakoitzak bere nortasuna baldin
|
badu
ere, gizadiaren parte den heinean, beste pertsonekiko loturan ezagutu eta ulertu behar du bere burua eta, gainera, hauekin batera bakarrik eraman ahal izango du bere formazio prozesua aurrera. Esan beharra dago, beti ere, erkaketa ezberdinen bitartez lortutako giza-karaktereen multzokaketa behin behineko taldekatze erlatiboa dela, eta ez behin betiko klasifikazio absolutua, ze, azken batean, giza-ikerketan dena da gutxi gorabeherakoa.
|
|
2006
|
|
|
Patuaren onartze horretan ere harrotasun eta ausardia aristokratikoak igartzen dira. Heroi homerikoak ez du gogo onez hartzen patuak aukeratu diona —aitzitik, behin eta berriro darabil kexua—, baina bere heroikotasunak arrenguraren gainetik jartzen du ohorea74 Duin jokatuko du, halabeharrak heriotzara eramango
|
badu
ere, halabeharrak bizitzaren laburtasunaz sarituko badu ere.
|
|
|
Patuaren onartze horretan ere harrotasun eta ausardia aristokratikoak igartzen dira. Heroi homerikoak ez du gogo onez hartzen patuak aukeratu diona —aitzitik, behin eta berriro darabil kexua—, baina bere heroikotasunak arrenguraren gainetik jartzen du ohorea74 Duin jokatuko du, halabeharrak heriotzara eramango badu ere, halabeharrak bizitzaren laburtasunaz sarituko
|
badu
ere.
|
|
|
Kantek Parmenidesi eta Spinozari leporatu zien unibertsoa gizakiaren kaskotik aterarazi izana, magoak untxia nola. Kanten ustez, aldiz, gizakiak, adimen aktiboa
|
badu
ere, mundua ezagutzekotan, datuak jaso egin behar ditu, edukiak (anitza beti ere) emana (gegeben) behar du, beste nonbaitetik etorria. Ez da aski gizakiak pentsatzea, egiazko ezagutza erdiesteko; beharrezkoa da orobat gizakiak gogoan harturiko objektuak berezko existentzia izatea, gogoan hartze horretatik berex.
|
|
|
Horrelaxe lortzen du Kojevek aspaldiko esperientzia mistiko bat, norberak guztiarekin bat egitearena, razionalki adieraztea. Honek Hegelen eztabaida Schellingekin oroitarazten
|
badu
ere Gogoaren fenomenologia ren Hitzaurrean, Kojevek, Hegelek ez bezala, ez du gorputza ahazten, are gutxiago arbuiatzen.
|
|
|
Ordea, baldin eta, argi barik, ez balego ezer ikusgarririk, eta, hortaz, inondik inora ez birik, orduan ispiluan ez legoke deus ere. Horrenbestez, ispiluak gauza bikoizten
|
badu
ere, argi barik ez litzateke deus ere ikusiko, argiari esker ikusten baitira bi biak, hots, lehenbiziko bat hura eta islaturiko beste bata.
|
|
|
Honek, bere aldetik, aplikazio politikoaren kariaz, halako eran aldatu zuen Hegel filosofoaren gogoeta, non ideal utopiko izateari utzi eta tiranoek aintzat hartzeko moduko teoria politiko bilakatu baitzuen, aholku zehatzez betea. Halatan, Kojevek Leninek ideia filosofikoa faltsutu egin zuela onartzen
|
badu
ere, uste du ez zuela egin abstrakzioaren eremutik jaitsi eta errealitatearenera egokitzearren baino.
|
|
|
Baina ondozka datozkeen irakurleek ez dute Liburuan ezer ere aldatuko. Eta Liburua irakurri ahal izateko gizakiak bizi behar baldin
|
badu
ere, hots, jaio, hazi eta hil, funtsean irakurketa horretara mugatu den bizitzak ez du ezer berririk sortuko.
|
|
2007
|
|
|
• Kanon berezia osatuko ez
|
badu
ere, Praxitelesek, IV. mendean, atleten eredua utzi eta sentsualtasuna eramaten du eskulturara: emakumeak eta nerabeak erretratatzen ditu delikatuki260.
|
|
|
• Enpedokles: bere zikloak batere oinarri razionalik ez
|
badu
ere, fragmentu batzuetan ekarpen gogoangarriak egiten dizkio zientzia naturalari27; bestalde, hutsarterik ez dagoela argudiatzeko erabili zuen antiperistasis edo kontra zirkulazioaren teoria —garai guztietan jarraitzaile asko izan dituena— erabat onargarria da28.
|
|
|
Hurrelmann ek eta Ulich ek, adibidez, sozializazio horren" hiru perspektibez" hitz egiten digute: ...runearekiko bere erlazioan?)," instituzioei erreferitutakoa" (ze funtzio dute instituzio ezberdinek prozesu horretan?) eta" kulturari erreferitutakoa" (zerk biltzen ditu hainbat gizabanako gizarte batean?) 53 Beti ere, eta gurera etorriz, esan beharra dago sozializazio prozesua eta hezkuntza prozesua ez direla baliokideak, alegia, hezkuntzak sozializazioan zeregin handia baldin
|
badu
ere, honela Fermoso, sozializazioa hezkuntza den guztiaren atal bat baino ez dela54 Argitu beharreko bigarren kontzeptua, enkulturazioa, Herskovits en antropologia kulturaletik hartutakoa da eta, Bohm i jarraituz, honela defini dezakegu:
|
|
2008
|
|
|
Aristoteles bezalako polis sistemaren defendatzaile sutsu batek jakintzaren unibertsaltasuna aldarrikatzea, beraz, ez da alde batera uzteko jarrera. Filosofoak, bestalde, animalia askok eta gizakiek zenbait ezagutza forma (alegia, zentzumenak, oroimena eta esperientzia) partekatzen dituztela onartzen
|
badu
ere, goi mailako ezagutza (alegia, artea eta zientzia) 1 gizakiari soilik dagokio. Zientzia goi mailako ezagutza da, eta esperientziazko pertzepzio anitzen ondorioz antzeko gauzen gaineko ideia orokor bat osatzen denean sortzen da.
|
|
|
Hura da, hain zuzen, gizakiak eta beste gainontzeko bizidunak bereizten dituen ezagutza. Beste aldetik, sarritan esperientziak zientziaren ezagutza orokorrak (teoriak) baino arrakasta handiagoa
|
badu
ere (kasu partikularretan beti esperientziazko jakintza praktikoa aplikatzen baita), goi mailako ezagutza teoria ezagutzen duen gizonak dauka, gertaera ez ezik, gertaeraren zergatia ere ezagutzen duen aldetik2 Beraz, Aristotelesen ikuspegitik, ezagutza motak sailkatzeko irizpidea gertaeren zergatien ezagutzak ezartzen du, eta ez bakarrik gertaeren ezagutzak. Hala ere, zientzia guztiak ez daude maila berean; filosofoaren ustez, zientzien artean zientzia gorenak ez dira ekoizleak eta praktikoak, teoretikoak baizik, hau da, jakiteaz gain gizakiek beste inolako helbururengatik garatzen ez dituztenak.
|
|
2009
|
|
|
Liberalismo ekonomikoa ere aldatu da. Neoliberala den era berri horrek marxismo leninismoa bertan behera uzten du; garai bateko liberalismoa bukatutzat ematen
|
badu
ere, beste arazo eta kontraesan ekonomiko, politiko, kultural eta sozialak sortu dira. Egungo ekonomia, mundu osora zabaldua, arazo sozial berriekin topatzen da.
|
|
|
bere arkeologian azaldu du erotasunaren bizipenak nolako baldintzetan agertzen diren, berariazkotasunak eta barne logika zehazturik. Halaz ere, Dumezilen hiru funtziodun egiturak milaka urte iraun
|
badu
ere, ez dirudi Foucaulten transformazio historikoen serieen inspirazio iturri izan daitekeenik. Foucault Dumezilen metodoari ahalik eta gehien egokitzen saiatu da baina, aspektu batzuek erakusten duten legez, bi problema desberdin dira batarena eta bestearena.
|
|
|
Baiezkoa da erantzuna. Paradoxa ematen
|
badu
ere, metafisika objektuaren baitatik atereaz eta subjektuan sartuz bakarrik da posible. Hau da Kopernikar Iraultza kantiarra.
|
|
|
Kanten ahoan baiezkoa da erantzuna. Paradoxa ematen
|
badu
ere, metafisika objektuaren baitatik atereaz eta subjektuan sartuz bakarrik da posible. Hau da" kopernikar iraultza kantiarra".
|
|
|
Bai. Descartesen anteojoekin begiratuta metodoaren aplikazio huts bat ematen
|
badu
ere, bertze betaurreko batzuez begiratuta subjektu berri baten eraketa ikusten dugu aurre aurrean. Gizaki berri baten eraikuntza.
|
|
|
Horixe dugu azken finean indar apoliniarraren eta dionisiarraren borroka amaigabea, gizakiaren berezko borroka. Intuizioez ala kontzeptuez operatzen
|
badu
ere, gizakia, beti artista. Baina Nietzschek egiaren gainetik jakinduria ironiko tragikoa jarri dizu, bizitza kalumniatzaile eta razionalizatzaileengandik defendatzen duen instintu artistikoa:
|
|
2010
|
|
|
Platonek horiei buruz hamabi liburu idatzi zituen; Zizeronek hirutan laburtu zituen horiek. Aristotelesek, bere aldetik, legeari buruzko tratatua utzi ez
|
badu
ere, osterantzekoak utzi dizkigu, hots, legeei buruzko aipamen ugari, bere moral liburuetan, Seneka, Plutarko eta beste batzuen antzera. Nolanahi ere, filosofo horiek, itxuraz, jurisprudentziaren printzipio batzuk bakarrik eman zituzten, giza legeak huts hutsean azaldu baitzituzten, estatu eta gizarte zibilaren bake eta justizia gordetzeko balio dutenak, hain justu ere.
|
|
|
Horren haritik hitz egiten du Schlieben Langek, berriz ere," hizkuntzaren irakaskuntza emantzipatzaileaz" 191 Komunikazioaren etnografiak, horrenbestez, bere egiten du hizkuntz irakaskuntzaren inguruko kezka; eta —aipatutako testuinguruaren ikuspuntutik— helburu den konpetentzia komunikatiboa, egiaz, interakzio komunikatiboaren bidez soilik eskura daitekeela azpimarratzen du. Horretaz gain, bestela," hizkuntzaren soziologiak", bere horretan,
|
badu
ere eraginik pedagogia linguistikoan, hain zuzen —eta Moreno Fernandezek azpimarratu bezala— diziplina soziolinguistiko hori halaber funtsezko tresna delako" zer hizkuntza irakatsi eta horiek nori irakatsi" erabakitzeko192 Bere zeregina, bereziki, hizkuntza, dialekto edota erregistro ezberdinek sortutako egoera eleanitzetan zentratzen da, eta, zinez, hortik jaiotako hizkuntz p... Horren oinarria dela-eta, bada, zera dio Fasoldek:
|
|
|
Lehen hizkuntzaz ez ezik, baina, psikologiak
|
badu
ere interesik bigarren hizkuntzaz edo hizkuntzez, alegia, badu zer esatekorik bigarren hizkuntza horien jabekuntza edota ikaskuntza prozesuez. Beti ere interes hori nahiko berria da, ze —Dietrichek adierazi bezala— 1980ko hamarkada arte bigarren hizkuntz (ar) en auzia" helburu didaktiko metodologikoek" bultzatutako edo" hizkuntz eta kultur ukipenaren" inguruko ikerketek landutako aztergaia zen soilik235 Batez ere ikuspuntu praktikotik gauzatutako saiakera horiek, baina, zabaltze esanguratsua ezagutzen dute aipatutako datatik aurrera, hain zuzen, psikolinguistika bestelako hizkuntzen jabekuntzaren aurrebaldintzak, prozesuak eta emaitzak ikertzen hasten denetik.
|
|
|
Baina gizakiak berezkoa du dimentsio linguistikoa —hizkuntza ez da berarentzat eranskin bat soilik—, eta, horregatik, nahitaez hartu behar dugu kontuan hizkuntza, baldin eta gizakia bera zer den ulertu nahi badugu eta berorri bere garapenean lagundu nahi badiogu. Testuinguru antropologiko horrek, bestela,
|
badu
ere eraginik hizkuntza bera kontsideratzeko gure moduan, ze berori hemen bere sakoneko gizatasunean agertzen zaigu, eta horrek —besteak beste—" hizkuntzaren izaera formatiboaz" hitz egitera garamatza. Humboldtengan, beraz, bat egiten dute gizakiaren teoriak eta hizkuntzaren teoriak, eta, horregatik, bere arlo horretako ekarpena aldi berean ezaugarritu dezakegu" antropologia linguistiko" edota" linguistika antropologiko" bezala.
|
|
2011
|
|
|
Hautematen dena zergatik ezin da beti hitzen bidez itzuli? Ezagutza arrazoimenera beste eremu batetik iristen denean, arrazoimenak bere arauetara makurtzen
|
badu
ere, beste" instantzia" batetik hartua izan da (argitzapen baten moduan, filosofia kristauaren arabera), senti daitekeen hautemate bihurtua, eta uler daitekeen forma razional gisa itzulia.
|
|
|
3 Eta, azkenik, izenburuak zuzenean baieztatzen ez
|
badu
ere, pentsa liteke egiaren edo egien azalpena, hau da, egiaren edo egien epifania, hizkuntza poetikoari dagokiola. Bestela esanda:
|
|
|
3 Eta amaitzeko: izenburuak zuzenean baieztatzen ez
|
badu
ere, izenburutik ondoriozta liteke zenbait egiaren azalpena, hau da, zenbait egiaren epifania, hizkuntza poetikoari dagokiola, edo hizkuntza poetikoak beste modu batez esanezina dena, esangarria ez dena azaleratzen duela. Edo behintzat, hizkuntza poetikoak plus kognitibo bat gaineratzen diola beste modu batez esandakoari.
|
|
|
Heidegger, argiago ezina bere kritiketan, ilunago ezina da alternatiba bat eskaintzeko orduan (egia esateko, Marx edo Nietzscherekin ez da oso bestela gertatzen). Izatea, metafisika tradizionalaren objektu erdiestezina, subjektu bihurtzen du Heideggerrek, eta, interprete batzuen berdinketa Jainkoarekin berak beti ukatu
|
badu
ere, Deus et Natura edo Hein kai Panen itxura handia dizu. Izatea ez dago gizon emakumearen eskura, baizik eta berori da izatearen esku han munduan dagoena.
|
|
|
Lipar bat izan da, segundo batzuk. Baina, berak horretaz inoiz ezer jakingo ez baldin
|
badu
ere, aurreneko euskal nobela modernoaren idazketa prozesua abiaraziko duen txinparta piztu du neska horrek, parkean emandako urrats urri eta itxuraz garrantzirik batere gabeko horietan.
|
|
|
[
|
badu
ere.
|
|
|
151) —grekoa ezin da falta, gizadi osoarentzat baliozkoa izateko: hain humanista beti izan da Heidegger gero humanismoa hastiatuko
|
badu
ere (mendebalearen oinarria eta hasiera Grezia da) — Eta, dena lanbro itxi artean erdiesana edo iradokia datorren arren, igartzen da edo asmatzen da trinitatearen errebindikazio gartsuaren zentzua herriaren fundaziorako: alegia, filosofoaren aldarrikapen angustiatua, mugimendu nazional sozialistak ez zeukala politikoa soil izaterik, erabateko iraultza kultural erradikala izan behar zuela, poetiko filosofikoa, munduaren Hasiera Berria izateko.
|
|
|
Iragana gure begien aurrean hondakin mortu bat bezala ageri da, Benjaminek errepikatuko duena(" eine einzige Katastrophe"). Baina hondar pilan, Benjamin mesianistak ez bezala (azkenean berak ere etsita bukatu
|
badu
ere), Valery desesperantzatuak ez du gainbeheraren legea baino sumatzen. Denbora historikoa denaren irenslea da, ezer ez da betiko.
|
|
2012
|
|
|
Aniztun bat bere Izatean agertzen da, bere buruari idealizazio transzendentala ematen dio. Badiouk hasieran adibide hori salbuespen gisa aurkezteko erabiltzen
|
badu
ere, gero ezaugarritze ontologikoa garaitzeko ere balioko dio. Salbuespen deritzon fenomeno horren izena" lekua" (site) da.
|
|
|
Beraientzat oso garrantzitsua da gauzak modu" berri" batean egin nahi dituztela azpimarratzea, politikaren etorkizuna horri atxikita dago. Hemen Badiouk Deleuzerekiko duen hurbiltasuna azpimarratzen du; eta baita, bere arabera, Deleuzek Platonekiko duen hurbiltasuna ere, Deleuzek berak bere burua antiplatonikotzat jotzen
|
badu
ere. Peter Hallwardek Deleuzeri buruz idatzi duen liburuan jorratzen du gai interesgarri hori (Hallward 2006).
|
|
|
Momentu horretan, Badiouk dioenez, norbanakoak, banakotasunak (edo astakirtenkeriak, gauza bera baita) inposatu dituen mugak (norberekeria, norgehiagokeria...) zeharka daitezke. Eta beti, den (eta orain arte izan den) norbanako bera izaten jarraituko
|
badu
ere, elkarketaren bidez, norbanakoa beste subjektu bateko zati eragile bihur daitekeela gaineratzen du; erabaki horri, borondate horri, subjektibazio deritzo.
|
|
|
Heidegger, aldiz, filosofia politikan disolbatzearen aldekoa zen, hain zuzen nazionalsozialismoan. Badiouk eta Adornok bat egiten duten beste auzi bat arteak filosofian duen zeregina definitzerakoan ikus daiteke; ezen," Subjektuaren metafisikaren bariante musikala" irakurtzean (LM, 89), eta Badiouk aipatzen ez
|
badu
ere, aise sumatzen da hor hain nabaria den Adornoren oihartzuna. Eta, oro har, filosofiaren afiliazio estetikoak oso paraleloak dira.
|
|
|
Horretan aritu dira, ezagunenetarikoak aipatzearren, Kant, Hegel, Heidegger eta Sartre, besteak beste. Badiouk horien eraginik izan
|
badu
ere (horrela onartzen du berak), bere planteamendua guztiz originala da. Horrez gain, beste tradizio bat jarraitzen du:
|
|
2013
|
|
|
Hori da ikuspegi aristotelikoaren izaera naturala. Hori da arima ulertzeko modu naturala, zalantzaz betetakoa bada ere, etenik gabe ikerketa sakonagoa eskatzen
|
badu
ere.
|
|
2014
|
|
|
Sarritan ematen den argudioa da, nagusiki, amaieraren atzeratze betierekoan datzala desberdintasuna. Nahiz eta Wagnerren diskurtso musikala oso landutzat jo, diferentziazioa bere ezaugarri aldaezinena dela epaituta ere, diskurtso tonaleko kromatismoa muturrera eraman
|
badu
ere; ziurgabetasun tonala ematen badio ere eta kontuan har genezakeen desberdintasuna musikan lantzeko modu berri bat sortu bazuen ere, kontrajartzen zaion argudioa da desberdintasunaren tratamendu hori ez dela benetakoa, ez delako barneko desberdintasun bat eternalki geroratzen duelako edo amaiera atzeratzen duelako. Desberdintze sotila da, baina oso garrantzitsua.
|
|
2016
|
|
|
portaera autoritario bortitz ankerra txinpantzeena (asasinoa), amultsu amazkoa bonoboena (komunitate ‘ginekokratikoa’). Txinpantzeen jokabide asko gizaki (zibilizatu) basaren antzekoa bezala deskribatzen
|
badu
ere, agresibitate aberezkoa eta gizonaren gerra ez ditu berdintzen. Agresibitate ez natural, baina artifizialki piztuak eragina baita gizonaren asko gerra (Our Inner Ape).
|
|
|
Arizmendiarrietaren ahaleginen jomuga gizon emakume berriak ziren, baina ez aldarean eder eder egoteko, ezpada ordena sozial berri baten zimenduak izateko. Gaur seguruenik bere erreferenteen balioa galdua
|
badu
ere, Arizmendiarrietak hitzetik hortzera aipatzen zuen ‘ordena berriak’ sistema kapitalista gainditu beharra eta iraultzaren ideia iradokitzen du. Ekibokoa izan liteke:
|
|
|
Miranderen Haur besoetakoa da holako proposamen bat: pedofiliaren adibideak aitzakia literarioa baino ez baitirudi, gizartean onarturiko arauak oro zakurraren salara bidaltzeko, eta ‘gizonak’ bere gogorakoa soil aitortzeko zinezko balio moral bakartzat, horrek lagunartetik lekora kondenatzen
|
badu
ere. Morala gizartearen aurkako autobaiespen bezala.
|
|
|
Biak peleatzen dira dualismoarekin, Wilson eta De Waal, horrekin identifikatzen baitute nolabait orain arteko mundu ikuskera arrunta (mendebaldarra). Wilsonek momenturen batean (Promethean Fire, 1983), dualismoa XX. mendean gaindua dagoela baieztatzen
|
badu
ere (harekin batera materialismoa ere bai), eta zientzialariarentzat arazorik ez dela engoitik, gero, altruismoa dela edo erlijioa eta morala dela, du zuzenean ala zeharka eztabaida horretan ez muturra sartu. De Waalek, aldiz, The Ape and the Sushi Master (2001) liburuaren hatsarrean hori beren beregi dualismoa lurperatzeko xedeaz idatzi duela, adierazten digu(" to carry one more outdated Western dualism to its grave:
|
|
2017
|
|
|
79 L' imaginaire (1940) obran jada, Bestearen subjektutasuna zehazki gaitzat ez
|
badu
ere eta irudimenaren ikuspegitik badihardu ere, Sartrek, ametsa hizpide duela, Bestearen beregaintasuna iradokitzen du. Ametsezko munduetan, osotasunaren ikuspuntu orokorra berez subjektu ni batena bada ere, ametsak sortutako objektu ni batek berea balitz bezala bizi du bere izatea:
|
|
|
Alderantziz, Pierre leku jakin baten arabera determinatzen dut, absente dagoela adierazten dudanean. Alegia, ez nuke hitz egingo Pierreren absentziaz naturako leku jakin baten arabera, bertatik pasatzeko ohitura
|
badu
ere. Baina bere absentzia sala nezake, ordea, bazkari batean bera inoiz egon ez den eskualde bat izan duena ‘gertaleku’ Pierreren absentzia definitzen da leku baten arabera non eta bera hor egotera determinatu litzatekeen.
|
|
2021
|
|
|
Alabaina, neurri batean birsortzen
|
badu
ere, ezin da esan Beauvoirrek norbanako buru jabea bere horretan ontzat jotzen duenik. Bere talaiak berak hala egitea ezintzen zion, garaiko emakume ugariri bezala.
|
|
|
373). Gizonak existentzia autonomoa
|
badu
ere, emaztearentzat gizona da bere existentzia bakarra. Bere esentzia da, dena, ordezkaezina:
|