|
2007
|
|
|
Sindikatu honek euskara eta euskal kulturaren zerga biltzen du, euro bat herritar bakoitz. Gainera
|
baditu
bere jarduera propioak, adibidez eusko Jaurlaritzarekin elkarlanean eTBren errepikagailuak eraikitzen eta mantentzen ditu, kultura lehiaketak antolatzen eta sariak banatzen, euskararen aldeko aldarrikapenetan parte hartzen... egia erran, aspaldidanik udalerria da euskaltasunaren kokagune nagusia. eskuduntza dauka lehen mailako ikaskuntza laguntzeko bereziki hezkuntza elebiduna. Jaiak eta kirolak antolatzen ditu besta batzordearen bidez. kulturgintza bultzatzen du liburutegi edo mediateka baten inguruan. eremu guzietako elkarteak, komunikabideak barne, laguntzen ditu beren finantzamenduan eta ekintza kudeaketan. eke eta euskal sindikatuaren arteko lankidetza eraginkorra da, gure aspaldiko historian oinarritua baita.
|
|
2010
|
|
|
Ez da hizkuntza nagusia, jakina, esparru sozial guztietan. Erdarak
|
baditu
bere espazio ia esklusiboak: telebista kateak, aldizkariak, estatuko administrazioa; eta beste zenbait espazio partekatu egiten dituzte, gehiago edo gutxiago.
|
|
2011
|
|
|
Bestalde, literaturako erreferentziak, esate baterako, uste dut zeharo galduta daudela. Gaztelaniak
|
baditu
bere Bisbal, Operación Triunfo edo Munduko garaipena lortu duen futbol selekzioa. Hemen, ordea, ETBk arrakasta duen programa bat egitea lortzen du, El conquistador del fin del mundo programarekin lortu duen bezala, baina gaztelaniaz egiten du, nahiz eta bertan agertzen ziren pertsonaia asko euskaraz gaztelaniaz baino hobeto moldatu.
|
|
|
Mexikoko prentsan hiriaren presentziaren desagerpenarekin detektatu bezala35)
|
baditu
bere zabalpenerako bideak, askotan eraginkorragoak direnak.
|
|
|
1949), nabarmen ahuldua zen azken ehun urtean. Ordutik hona fenomeno hori, ezer egitekotan, indartu egin da. esan nahi du hizkuntza ukipenak edo hizkuntza kontaktuak uriel weinreich en 1953ko azalpen ezagunetik hona178 kontaktu horrek
|
baditu
bere sorburuak eta bere ondorioak. ondorioei dagokienez ezagunak dira, oro har, hiru emaitza nagusi: batetik, kontaktu horrek hizkuntz (ar) en barne osaeran (hots ebakeran, hitz altxorrean, morfosintaxian,...) eragiten dituen aldaketak; bestetik, hiztun elkarte bateko (edo bietako) hainbat hiztunengan sortzen den elebitasun moldea; azkenik, hizkuntza bien giza arteko erabileran gertatzen diren galdu irabaziak. ondoko azalpen grafikoan ematen dira hiru ondorio mota horiek:
|
|
2012
|
|
|
Bestetik, lau eskala definitu genituen: Gipuzkoa, eskualdea, herria eta egitasmo zehatzak. eskala bakoitzak
|
baditu
bere irakaspenak euskal kulturaren diagnostiko bati begira. Artikulu honetan horietako hirugarrena, herriarena, hartuko dugu aintzat.
|
|
2013
|
|
|
Munduan zehar erreferentziazko esperientzia aurreratuenetakotzat hartzen dute euskarak azken 25 urtetan EAEn izan duen bilakaera soziala. Hazkunde arrakastatsu horrek, ordea, normala denez, izan ditu ilunguneak, eta, gainera, hazkunde orok izan ohi duen antzera,
|
baditu
bere kostuak ere. Kostu horiei eta gizarte aldaketak tarteko sorturiko erronka berriei erantzuterakoan lagungarri izan liteke framing berria, alferrikakoa baita –ez delako errealaaraubide juridikoaren edo borondate politikoaren balizko mirarien zain geratzea.
|
|
2017
|
|
|
printzipioa eta zaindu beharreko eginkizuna izan da eta gaur egun bada oraindik. Eginkizun modura zaintzeak
|
baditu
bere arriskuak (batzen gaituzten elementuak etengabe bilatzeak geldotasuna eta arriskuak hartzeko zailtasunak ekar ditzake), baina onurak askoz ere garrantzitsuagoak dira (onarpena da horietan aipagarriena, gizarte onarpen zabalarekin abiatzen diren ekimenak eta ematen diren urratsak baitira sendoenak).
|
|
|
auto azterketaren kritika. horretarako inkesta Soziolinguistikoak aztertuko ditugu14 inkesta gehienen helburuak hasieratik planteatu zirela esan dezakegu. bigarrenean hauek aipatzen ziren berariaz: ...ean eta eremu formaletan; (3) biztanleriaren interes eta jarreretan sakontzea; (4) familia bidezko transmisioari buruzko diagnosia egitea eta (5) euskaldun berrien erakarpena eta hizkuntza jokabidea aztertzea. arlo horiei dagokien informazioa, beraz, hiztunei galdetuz, eta haiek aitortutakoak balekotzat jota, bildu eta analisi estatistikoaren bidez formalizatuz eta kuantifikatuz sortu da. teknikak
|
baditu
bere ajeak, nahiko agerian: batetik, erabileraz, gaitasunez edo jarreraz galdetzen denean, egoera horretan aitortzaileek egokitzat dituzten kodeen bidez ematen diote galderari esanahia, haiek ulertzen dutenaren arabera erantzungo dute; eta bestetik, egoera berezia da:
|
|
|
125). eskola eta bere ingurunea uztartu behar dira; euskararen erabilera hezkuntza mundutik harago hedatu beharra da, eta, horretarako, hizkuntzaren aldeko sustapen politikak beharrezkoak dira. afera politikoak eta bortxa politikoarekiko erreferentziak gurasoen kontakizunen parte dira. azken urteotan gertatu diren aldaketa politikoek hizkuntzaren biziberritzean izan duten eragina sakonean aztertzea eta azaltzea ikerketa honen aukeretatik at dago. aditutako diskurtsoetatik bilakaera bat ondorioztatzen da: ...kia hartu zutela lerrokatze politikoekiko zalantzak behin uxatuta. aipatzekoa da elkarrizketatu guztiek, haien ideologia politikoa dena dela, baikorki baloratzen dutela ikastoletako gurasoen aniztasun hori, izan ere, euskararen biziberritzea jendarte osoari dagokion aferatzat daukate. urlak dioen bezala, euskararen aldeko borondatea ez da soilik euskal abertzaletasunagatik ulertzen; biziberritzeak
|
baditu
bere autonomia eta erreferentzia propioak (urla, 2012: 14). euskararen eta euskal kulturaren jarraipenaren gaia bere horretan jorratu dute zenbait gurasok:
|
|
2018
|
|
|
Izan ere, inkestak zabaltzen eta betetzen dituzten pertsonek eta elkarteek izaera eta eragin eremu zehatz bat dute, eta horien informazioa iristen da bueltan. Horrez gain, galdetegia, batik bat, Internet bidez egiteak ere
|
baditu
bere mugak. Dena den, gure denbora eta baliabide ekonomikoak kontuan izanda, horixe da ondoen zetorkigun teknika, eta gabeziak gabezia, uste dugu datu esanguratsuak biltzea lortu dugula.
|
|
|
EHUren artean diziplina askotariko eraturiko lan talde bat sortzea gomendagarria litzateke, baita nazioarteko adituekin batera ere, modu koordinatu eta eraginkor batean lan egiteko asmoz. arlo klinikoa eta euskara bereizten baditu, eta gai honen konplexutasunak behar duen elkarlana eta diziplinartekotasuna ez
|
baditu
bere egiten. Beste era batera esanda, beste plan bat behar dela esan daiteke, nazioarteko ereduak kontuan hartuko dituena.
|
|
|
Baina geurekin izanagatik, hainbatetan ezin izan dugu erakutsi edo erabili nahi bezala, batzuetan geuregatik, beste batzuetan beste arrazoi batzuengatik, eta horren adibide argiak aurkituko ditugu azken 50 urteotako euskararen bilakaeran. Euskararen historia orokorra nahikoa ondo jasota dago hainbat azterketa eta argitalpenetan, baina hutsune edo gabezia nabarmenak daude tokian tokiko historia eta istorioak jasotzeari dagokionez; izan ere, antzeko protagonistak izanagatik, herri bakoitzak
|
baditu
bere berezitasunak, eta une egokia da, berandu baino lehen, horiek ezagutzeko eta ezagutarazteko, eta bereziki, euskaraz bizitzeko testuinguruak. Lan honen ardatzean Zumaia eta zumaiarrak daude, baina nahi duenak erraz alderatuko du beste herri batzuetan gertatutakoarekin, eta lan honek balio lezake beste batzuek non begiratua izateko eta beste leku batzuetan antzekoak egiteko, badagoelako zer egina eta zer kontatua.
|
|
2019
|
|
|
III.1 Eguneroko jardun arrunta zenbakitara ekartzea, lan zail eta bihurria eguneroko jardun arrunta (eta bere bilakaera) kuantitatiboki aztertzeak
|
baditu
bere nekeak. datu egokiak behar dira, lehenik eta behin: kopuruz ugariak eta zehatzak, aldian aldian eguneratuak, kontzeptualki ongi bilbatuak eta metodologia kontrastagarriz landu litezkeenak.
|
|
|
• III.4.3 arnasguneen continuum konplexu multiformeari ordenazio kontzeptualerako ezarri diogun atal banatze diskretua (adib. bete vs erasan) plano kuantitatibora eramateak
|
baditu
bere eragozpenak. kuantifikatze horrek nabarmen argitu dezake panorama (adib., etxeko erabilera %87an zuen arnasgunea %63ra pasa denean," bi mundu" dira lehengoa eta oraingoa eta on da hori argi bereiztea). Ilundu ere egin dezake ordea:
|
|
|
Beraz, giroa portaeraren berezko osagaia da, eta portaera ulertu eta aurresateko ebaluatu beharreko ezinbesteko elementua da (Sanginés & Suay i Lerma 2008: 206). giroak,
|
baditu
bere aldagaiak: disposizionalak eta funtzionalak.
|
|
2021
|
|
|
Jakin badakigu euskararen erabileran bide ezberdinetatik eragin behar dela eta eskola bide horietako bat besterik ez dela. Azken urteotan gauzak aldatzeko ahaleginak egin diren arren, gure hezkuntza sisteman ahozko hizkuntzaren irakaskuntzak tradizio txikia du oraindik, eta horretaz gain, azken 30 urteotan ereduak izan duen gorakadak (1 irudia)
|
baditu
bere argi ilunak (ISEI IVEI, 2018; Martinez de Luna eta Suberbiola, 2018). Bilakaeraren ondorioz, asko aldatu dira egun ereduan ikasten duten ikasleen zein irakasten duten irakasleen hizkuntza profila eta euskararekiko atxikimendua; euskararen ezagutza duten hiztunen kopuruak gora egin duen neurrian hiztunen edo erabiltzaileen ezaugarriak ere dibertsifikatu egin dira; adibide gisa dugu orain dela gutxi hiztun berriei buruz egindako azterketa (Ortega, Urla, Amorrortu, Goirigolzarri eta Uranga, 2015) edo euskararen sozializazioa gogoetagai duena (Kasares, 2012).
|
|
|
Azken urteotan gauzak aldatzeko ahaleginak egin diren arren, gure hezkuntzasisteman ahozko hizkuntzaren irakaskuntzak tradizio txikia du oraindik, eta, azken 30 urteotan ereduak izan duen gorakadak
|
baditu
bere argi ilunak.
|
|
2023
|
|
|
Jakina denez, gobernantza eredu honek
|
baditu
bere zailtasunak ere, lan egiteko modu eta kultura oso ezberdinak dituzten eragileak proiektu baten bueltan batzen direnean. Badaude tentsioak, egiteko moduen inguruko eztabaidak eta ikuspuntu anitzak, baina helburu orokorrak lortzeko bisioarekin askatu diren korapiloak izan dira.
|