2000
|
|
Bitxia izan
|
badaiteke
ere, Aragoiko hizkuntzak bizi du egun egoerarik latzena. Baina ez da bertako hizkuntza bakarra, gaztelaniaz gain, Herri Katalanekin mugakide diren herrietan katalana hitz egiten baitute.
|
|
Hori bai, leku gehienetara kotxez iritsi
|
badaiteke
ere, Euskal Herriko naturarekin behin eta berriz egingo duzue topo: mendiak, haranak, ibaiak eta abar.
|
|
Mezu hori da, gutxi edo aski," egon gaitezen beti hautetsien alde, hauen jarreren eta obren oihartzuna eman dezagun,' polemika' guztiak bazter ditzagun, Euskal Herri txukun eta Image d' Epinal irudi politikoa isla dezagun". Bere sortzailearen ideia politikoei fidel egon da" Le Miroir" eta eskuineko bezala sailka
|
badaiteke
ere, frantses' ezkerrekoek', sozialistek behintzat, ez diote erasiarik botatzeko arrazoirik. Abertzaleek bai, ordea, zeren eta 44 urteotan diharduen informazio ergel eta ahul honek ez baitu ezertarako ohartarazterik eragin.
|
|
Joan den mendeko langile mugimenduko ereduak erabiltzea, etorkizuneko Europako gizarte mugimendua egituratzeko baliagarri gerta
|
badaiteke
ere, gaur egun ez litzateke oso komenigarria izango, Europako gizartearen egitura sozialak oso aldaketa sakonak izan baititu. Aldaketa garrantzitsuena, inolako zalantzarik gabe, industrian bertan eman den langile kopuruaren jaitsiera gaur egun" operadore" deitzen zaienekiko, eta kapital kulturalean aberatsago izanik, antolamendu modu berriak eta borrokarako arma berriak sortzeko eta lanbide arteko elkartasun berrietan sartzeko gai izan daitezke.
|
|
urtaroen eta denboraren antolaketa zehatzaren ondoan, Teresaren gogoeten noraeza agertzen baitzaigu. Era honetara," Kanpo denbora barne denborarekin alderatzen da, kanpoko mezuak oroimenean gordeekin alderatzen diren bezalaxe." (Egunkaria I) Izan ere, kanpo denbora ordenatu eta orekatu
|
badaiteke
ere, barne denbora kontrolaezina eta ordenaezina da.
|
|
Ipuina eta eleberria bereizteko, bestalde, luzera hartu izan da kontuan. Ezaugarri bakar honekin honelako bereizketa garrantzitsua egitea zilegi ez dela pentsa
|
badaiteke
ere, ezin da ukatu narrazio baten luzerak istorioa garatzeko baliabideak zeharo baldintzatzen dituela. Honela, denbora igaro ahala, ipuingintza eta eleberrigintza bi genero bereiztutzat hartu izan dira, bakoitzaren ezaugarriak zehaztuz joan direlarik.
|
|
Hemen modu sinpletu batean oroitarazten dudana, desiraren grafoa deituan Lacan-engan aurkituko duzuena besterik ez da.Grafo honek bi solairu ditu. Hau beheko solairua da, gutxienekoa ere bai; horrekesan nahi du, zirkuitu horretatik iragatea ezin ekidin daitekeela; goiko solairura iragatea, aldiz, aukerakoa da, horrela esan
|
badaiteke
(2).
|
|
Bigarrenik, analista bera ez da agertzen Estatuarentzatidentifikagarri. Eskemaren azpialdean bakarrik da identifikagarria, esan
|
badaiteke
, identifikazioz terapia egiteko lekuan dagoen heinean; baina ez da identifikagarriaeskemaren goialdean, hots, duen boterea arbuiatzen duen lekuan. Eta hori da, hainzuzen ere, orain arte Estatuarentzat ulergarri izan ez den paradoxa.
|
|
Edonola ere azken orrialdeetan azaltzen saiatu garen egoera, hezkuntzak Estatu nazioarekin, eta honekin bat egiten duen nazionalismo motarekin? duen lotura zertxobait argitzeko baliagarria izan
|
badaiteke
ere, Estaturik ez duten nazioen kasuan bere zeregina zein izan daitekeen argitzeke dago oraindik. Dena dela, ezinbestean, Estatu nazioaren erreferentzia nagusitzat jo dugu hemen ere.
|
|
Orain arte ikusitakoaren arabera, Estatuak ezarri zuen kontrola zorrotza zela esan baldin
|
badaiteke
, erabatekoa izan zela esango genuke. Juntas de Instrucción Pública, zirelakoak arautzen zituzten artikuluak aztertu ondoren.
|
|
Harri eta zur gelditu zitzaidan begira, nire mehatxua ulertuko ez balu bezala. " Zer esan dut nik, bada, zure gainean, jakin
|
badaiteke
–", bota zidan txoro txoro. Eta jarraian, hitza hartzeko betarik ere eman gabe:
|
|
Hau, noski, pentsamendua zertxobait elaboratua bada; zuzenean erantzun
|
badaiteke
: Hi ez haiz guretakoa, be raz hire lanak ez dik piperrik balio.
|
|
Enuntziatu berri bakoitza, bata bestearekin harmonizatuak izan diren enuntziatuen osotasunaren aurrean jartzen da. Enuntziatu bat zuzena da osotasun honetan sar
|
badaiteke
. Sartu ezin dena, errefusatu egiten da ez zuzena delako.
|
|
Bestalde, argitze prozesurantz hurbilduz zihoan tesia barneratzen zuen: kontzeptu problematiko bat, iluna, beste batera, aproblematikora, murriztu
|
badaiteke
, orduan lehendabizikoa ezabatu eta bigarrena, sinpleena, bere ordez onartzen da. Aufbau a, beraz, ez prozesatuak ez analizatuak izan ez diren hautemate datuen oinarri batetik abiatuz, gure kontzeptu esanahidunak eraikitzeko moduaren lagina besterik ez zen.
|
|
Arazo hori gainditzeko, Ayerrek hasierakoa baino egiaztagarritasun printzipio emankorragoa, baina ez Lewisena bezain liberala, aurkeztu zuen. Proposamen berri honek zioenez," adierazpen bat egiaztagarria eta, ondorioz, esanahiduna da, bertatik eta beste premisa batzuetatik, baina ez bakarrik premisa hauetatik, behaketazko adierazpenen bat ondoriozta
|
badaiteke
" 80 Horrela, bada, orain enuntziatu baten egiatasuna edo faltsutasuna determinatzeko egokiena behaketa da. Haatik, nolanahi, metafisikak berriro ere aurkitzen ditu argudioan arrakala nahiko zabalak egiaztagarritasunaren eraikinean sartu ahal izateko, bertsio berri honek edozein enuntziaturi eslei baitiezaioke esanahia.
|
2001
|
|
Heriotza gertakizun fisiologiko gisara aurkeztuz, jazoera dramatiko honen misterioa irakurleon begien aurrean jartzen zaigu. Heriotza hau inguratzen duten gertakizunekiko tratamendu objektiboaren atzetik giza10 Olaziregi, Mª Jose," Fokalizazioa 100 metro n" in Lakarra, J.A. (Arg), Memoriae L.Mitxelena Magistri Sacrum, Donostia, Gipuzkoako Foru Aldundia,(" ASJU ren Gehigarriak" 14), 1991, talde desberdinen ikuspuntua nabari
|
badaiteke
ere (ikuspuntu ideologikoa, Uspensky ren teorian), heriotzaren tratamenduan narratzaileak erakusten duen inpartzialtasuna eta diskurtso politiko ororen bazterketa dira gauzarik aipagarrienak.
|
|
Gauzak horrela, Ene Jesus bezalako nobela batek gaur egun zabalkuntza eta harrera literario aukera handiagoak eduki litzakeela pentsatzea burugabekeria handia ez dela esan
|
badaiteke
ere, badirudi literatura mota eta genero bakoitzak lukeen garai historikoak ez liokeela lagunduko, eta honekin hasierako oharretara itzuli nahiko genuke.
|
|
Saizarbitoriaren beste nobelen antzera, nobela hau irakurri ahala egiten den horietakoa da, eta horregatik, bertan kontatzen denaz haratago, kontaketaz beraz arduratu behar du irakurleak. Saizarbitoriak irudikatu digun" irakurle inplizitoaren" tasun guztiez jabetu gabe nobelaz gozatu
|
badaiteke
ere, benetan indartsuak dira bertan azaltzen diren erreferente literarioak.
|
|
Horrela, XIX. mende bukaeran, arazo honen auzia sortu zenean (British Quartely Review n 1866an dagoeneko" point of view" hitza aipatzen da), testu narratiboei berezkoa zaien teknika honetaz kezkatzen hasi zirenek ez zuten, inondik ere, aurreikusi gerora gai honek emango zuen zeresan guztia. Izan ere, harrigarri gerta
|
badaiteke
ere, XIX. mendeaz geroztik teknika narratibo guztien artean ikuspuntuarena izan da aztertuena, eta, hori frogatzeko, teknika honen inguruan sortutako bibliografia eta izen multzoari begiratzea besterik ez dago. Tradizio ingelesean, esaterako, kontzeptu honi erreferentzia egiteko," point of view"," focalisation" edo" point of observation" terminoak erabiltzen dira.
|
|
Hortik abiatuz, Genette ren beste ekarpena" Ikuspuntu" hitza" Fokalizazio" hitzaz ordezkatzea izan zen. Hitz honen jatorria zinearen eta fotografiaren arloan koka
|
badaiteke
ere, Brooks eta Warrenek jadanik 1943an teknika narratibo honetaz hitz egiteko erabili zuten. Honetaz gain, Genette k, Fokalizazio hitza hobesteko, bazuen arrazoi garrantzitsurik, batez ere," Ikuspuntu" hitzak historian zehar izan duen erabilera zabalari begiratu zionean, hitzak bereganatzen zituen adierazi desberdinez ohartu baitzen.
|
|
Gorra geratzea gustuko dut... Ze filmetarako jakin
|
badaiteke
–
|
|
Eta nola lortu duzu, jakin
|
badaiteke
–
|
|
Irakaslea ikasleari irakasteko dago. Honek hainbat eta hainbat erabaki hartzeadakar, eta modu askotara egin
|
badaiteke
ere, zer irakatsi, nola irakatsi, zertarakoirakatsi, eta noiz irakatsi erabaki du. Nahiz eta ikaslea ahalik eta gehienkontuan hartu, irakaslearen erabakiek markatuko dute irakaskuntza prozesua, eta, beraz, ikaskuntza prozesua.
|
|
Asko eztabaidatu da zer den lehenago, kultura alahizkuntza. Interesgarri izan
|
badaiteke
ere, eztabaida hori irakasle lanetarako haingarrantzitsua ez denez, ez gara horretan sartuko; hizkuntzan kulturaren nolakotasunak aurkitu nahi ditugu guk. Ez dugu konformatu nahi hizkuntza pragmatikarenikuspuntutik aztertzearekin, ez dugu esan nahi zertarako eta noiz erabiltzen denforma bat edo bestea; erabileratik harantzagoko pauso bat eman nahi dugu, erabilera horren atzean dauden usteak aztertuz.
|
|
Bestalde, arrautzaren bitaminaren ekarpena (gantzetan disolbagarria) oso baliotsua da, gantzetan kontrolatutako ia dieta guztiek oso kantitate txikiak ematen baitituzte. bitamina larruazalean sintetiza
|
badaiteke
ere, haren gainean eguzkiaren argiak eragiten duenean, kasu batzuetan, batez ere pertsona gaixoetan, etxetik gutxi irteten direnetan edo eguzkiaren argitan gutxi egoten direnetan, ekarpen dietetikoa funtsezkoa izan daiteke. Arrautzak ezin hobeki sar daitezke hezueria duten pertsonen dietan, ez baitute base pulikorik, horiek sortzen baitute azido urikoa.
|
|
Neurriak ez betetzea administrazio bidean zehatu daiteke, espediente bat instruitu ondoren; baina erantzukizun zibil edo penalak ere izan ditzake. Administrazioak erruduntasun testigantza jurisdikzio penalari pasatuko dio egitatea delitua izan
|
badaiteke
, eta ez du zehapen prozedura jarraituko agintaritza judizialak epai irmoa ematen ez duen bitartean. Gainera, pertsonen osasuna eta segurtasuna babesteko neurriak har daitezke bide administratiboan, eta neurri horiei eutsiko zaie harik eta agintari judizialek haien gaineko iritzia eman arte.
|
|
Eta zein herrik du, jakin
|
badaiteke
, zorigaitz aparteko hori?
|
|
Bazkalondoan Andonik hiru liburu ekarri dizkit, shuar jendea ikus dezadan. Eta ikusi ditut, erretratuen bidez inor ikus
|
badaiteke
.
|
|
‘Eta non erori zara, jakin
|
badaiteke
–’
|
|
‘Eta zertara joan zara Harriandiraino, jakin
|
badaiteke
, itsasoa begiratzera ala apropos erortzera? ’
|
|
ez nago oso trebe:
|
badaiteke
, bada, esan ditudanak esan ditudan bezalaxe ez gertatuak izatea. Halaz ere, badu bere balioa istorio horrek, alegia edo parabola antzera bederen.
|
|
Gure artean bakarrik, eta zenbaiten jokabide zentzugabea dela medio, sortu da bitasuna, batasunaren truk. Horrelakorik nola gerta daitekeen ez nuke nik azaldu behar, are gutxiago galdera gure dialektikoen ahotik datorrenean, horixe baita, inon aurki
|
badaiteke
, dialektika jokoaren adibiderik garbienetakoa. Kondairaren aldetik, ahaztu egiten da hemen, gainera, oharkabez ala ohartuki, zertzelada huts bat:
|
|
Hona, zerrenda apurren bat luza
|
badaiteke
ere, antzinako ondasunetarik gelditzen zaizkigun txirbilak. Besterik behar galduen truk eta besterik sartu zen.
|
|
Askozaz hobeki egiten omen dugu gaurkoek antzinakoek baino, eta antzinakoak, badakizu, 1900etik beherako guztiak dira askorentzat. Beste guztiek horrela egitea
|
badaiteke
, baina guk, hemen gaudenok, ez. Haiek baino askozaz kaxkarragoak garelakoan gaude eta horrenbestez hobeengandik eginahalean ikastera behartuak.
|
|
Urria dugu, arras berankorra izateaz gainera; exkax xamarra ere bai, hitz lotsagarri honetaz balia banaiteke. Agian bai, beharbada,
|
badaiteke
zenbait mota, hala nola honelako edo halako aho poesia, tontor garaietan gainez gain ibilia izatea inoiz. Egite horretakoak gertatuak izatea ezinkizun ez delarik inondik ere, nekez mugituko gaituzte, jakinaren gainean ez gaudeino, alderdi ustel diren besteetarik harantzago.
|
|
Esaten eta idazten dugun asko eta asko ez da batere  iraunkor gertatzen, iheskor baizik. Eta
|
badaiteke
Arestiren lerro horiek, orduan zuten balioaz gero eta atzenduago egongo den irakurlearentzat ktéma eis aeÃ, betiko daten ondasuna ez izatea.
|
|
Eta eransten dute: Kanada bana
|
badaiteke
Quebecen autodeterminaziorako eskubidearen ondorioz, zergatik ezin da banatu Quebec bera ere bere mugen barneko Lehen Nazioek hala erabakiz gero?
|
|
Lehenago ere aipatu dugu, baina non dago eta zer da, jakin
|
badaiteke
, zure artxiboa. Zer material klase da?
|
|
Ene bigarren pentsamendu alorra, hala deitu
|
badaiteke
behintzat, lehena bezain alferra kausituko du, liburu hau Aitorren hizkuntzaz irakurtzearren hartu duen abertzale suharrak: justuki nioen, mintzaira zaharraren osoki normalizatzeko eta estandarizatzeko, desira linguistikoen suak pizteko, gizona edo emazteak larru gorritan, molde erakargarrian –rotin zureko aulkietan demagun eta ez beti karrikan manifestatzen... – agertuko lekizkigukeen argazki koloretsuz hanpatu hilabetekari bat eskas genuela.
|
2002
|
|
Taldeak, dena den, Murphyren legeen irakurketa erlatibistari erreparatu nahi izan dio batez ere: " Murphyren legeetan interesgarriena Murphyren legea bera gaizki atera
|
badaiteke
gaizki aterako dela dioen hura da. Nire ustez bizitzan komenigarria da dena erlatibizatzea, baieztapen handiek oker handietara eramaten baikaituzte", dio antzezlanaren zuzendari Santiago Sanchezek.
|
|
Publikoaren araberako literatura ere egin daiteke, literatura baten unibertsoan denetarik egon behar da, besterik ez bada ere aukera egin ahal izateko. Hala ere, kalitatezko lanekin hizkuntza propioa aurkitzen duen egile batek bere irakurle eta publiko propioa sortzen du gehienetan, hori frogatuta dago, hortaz, irakurlea kapritxosoa suertatu
|
badaiteke
ere, ezin da ahaztu aukera kontzientea egiten duela une bakoitzean.
|
|
ereduaren eremua nahiko txikia da eta oso jendegutxik aukeratzen du aukera hori, ikasle euskaldunen %0, 7k baizik ez. Bestalde, Aereduko ikasleen kopurua beste euskal eredukoekin batera hartzea eztabaidagarriagerta
|
badaiteke
ere. Nafar Gobemuko estatistikek gaztelania hutsezko ereduarekin lotzen baitute?, garrantzitsua da euskara edo euskaraz irakasten duten ikasleen kopurua ezagutzea, haien gurasoak, umeak A, B edo ereduetan matrikulatzera koan, euskararen alde jokatzen ari baitira. A eredukoak ere euskarareningurura bildu baitira.
|
|
Jarduera horihainbat faktoreren ondorioz (unea, sinesmena, hilotza, etab.) egingo zenez, ez dabeti betetzen. Kristoren aurreko lehen milurtetik aurrerantz horrela izan baldin
|
badaiteke
ere, oraingoz ezin daiteke froga aurreko milurteetan horrela izan zenik.Induskariek (Aranzadi, Barandiaran eta Eguren, 1919; 1923) zioten, GorostiaranEkialde trikuharrian (Aizkorri) aurkitutako kobrezko ezten edo puntabiko okertuaeta, agian, La Cañadakoa (Urbasa), sorginkeria erritual batengatik egon zitezkeelaegoera horretan. J. M. Barandiaranek (1919) zioenez, XX. mendearen hasierakobeste ikertzaile batzuen (Dechelette, Cartailhac, etab.) iritziz eta berak bilduta zueninformazio etnografikoaren arabera, sinesmen magiko bateko jarduera izan zitekeen hildakoen objektu batzuk haustea edo okertzea (duela gutxi arte okertutakotxanponak limosna gisa botatzea edo ematea bezala).
|
|
Testuingurua (lc_ rc), korrespondentzia zein kasutan gertatzen den mugatzen duena, aurreko eta ondoko karaktereen arabera. _ karaktereak ezkerreko edo aurreko testuingurua (lc) eta eskuineko edo ondoko testuingurua (rc) banatzen ditu, bietako bat hutsa izan
|
badaiteke
ere. _ karaktereak, beraz, aldaketaren posizioa adierazten du.
|
|
«Biktima nortasun ez segurua, autoestimu baxua eta familiak gehiegi babestua duen adingabea izan ohi da, eta harreman ona izaten du harekin», azaldu du Avilések. Etengabeko jazarpena jasateak, normalean, porrot akademikora eramaten du, eta, kontrakoa pentsa
|
badaiteke
ere, ez da, printzipioz, erasoaren eragilea betaurrekoak janztea, ez gizena, ez belarriak soplilozkoak izatea. «Erasotzaileak jazarpenari erantzun ezin dioten biktimak aukeratzen ditu eta gero kanpoko faktore horiek esplotatzen ditu», dio psikologoak.
|
|
Gozoki baten itxura ederraren azpian, kaloria hutsak dituzten substantziak ezkutatzen dira, eta ez diote ezer ematen organismoari. Izan ere, neurriz kontsumitzea plazeretako handiena izan
|
badaiteke
ere, gehiegikeriak digestio arazoetan eta txantxetan eragin ditzake. Gozokiak, txikleak eta gominolak aukera zabala dira kioskoetan aurki daitezkeen eta azukre, gantz eta lurrin ugari duten eta itxura ikusgarri hori ematen dieten koloratzaile ugari, naturalak zein artifizialak.
|
|
Gerta liteke, halaber, txartelarekin VISA markako establezimendu batean erosketa egiten saiatzea eta ez onartzea merkealdian zaudelako. Hori egin
|
badaiteke
ere, ez litzateke horrelakorik gertatu behar, dendak bere denda VISA markarekin seinaleztatzea erabaki zuenean hartu zuen konpromisoaren aurka egingo bailuke. Hori dela eta, kobratzera aurkezten zaizkion VISA txartel guztien ordainketa onartu behar dute, salgai dituzten produktu guztietan, prezioagatik, denboraldiagatik edo beste edozein arrazoirengatik bereizkeriarik egin gabe, eta, hala, eskudirutan egindako ordainketei lehentasuna emanez.
|
|
Horiek gehitzeak elikadura arriskuak ekarriko balitu, gutxienekoak izanda ere, haien erabilera erabat kaltegarria litzateke. Koloratzaile natural terminoa nahasmena sortzeko erabil
|
badaiteke
ere, normalean animalia, landare edo mineralen jatorriko elikagaiei aplikatzen zaie, elikagai horiek ere modu naturalean aurkitzen badira. Hedaduraz, material biologikoetatik lortutako koloratzaileak ere naturalak dira, hala nola intsektu batzuk edo elikagai bat berotu edo tratamendu termikoa jasatean berez sortzen direnak, hala nola karamelua.
|
|
–Hi, Imanol –eten zion Julenek–, zergatik hengoen horren haserre, jakin
|
badaiteke
–Zer demontre heukan ahaztu gabe?
|
|
–Eta bizitzaren zaporea bizien dastatzeko, horrela esan
|
badaiteke
–suposatu zuen Arantxak. Haritzi begiratu zion– Eta gure ausardiaz, ahaztuta genuen ausardiaz, ohartarazteko.
|
|
Jauzi izugarria egin zidan bihotzak, adrenalinak aortaren eta arteria koronarioen artean zirkuitu labur bat eragin izan balit bezala, halakorik esan
|
badaiteke
behintzat. Disimulatzen ahalegindu nintzen, ezjakinarena eginez.
|
|
Eta zertarako bizioak, zertarako grinak (zertarako bekatuak) haietaz hitz egiten ez bada? Irakurtzeak eman dezakeen plazerra zabaldu egiten da irakurritakoa norbaitekin partekatu eta eztabaidatu baldin
|
badaiteke
. Bai:
|
|
gizon bat gero eta seguruago egon oniritzi publikoaren mesedea jasoko duela, orduan eta meritu gutxiago egingo ditu bere lana behar bezala betetzeko. Izan ere, inbidiak jaten baitu gobernuaren arima; administratzailearen gardentasuna da, halakorik esan
|
badaiteke
, behintzat, iraun dezakeen ziurtasun bakarra; baina gardentasun soila ere ez da aski izaten, ez badago dena arreta handienaz aztertzen duen behatzailerik. Ikus bedi, adibidez, enpresaburu kontratatuaren kasua:
|
2003
|
|
Txitxarroa: ustiapena aski altutzat jo
|
badaiteke
ere, dezente ona da stockaren egoera. Horri esker, berma daiteke arrantzako jarduna, baina komeni litzateke apur bat murriztea.
|
|
Migrainak bi sexuei erasaten dien arren, ohikoagoa da emakume gazteengan agertzea, eta haurtzaroan ere ager
|
badaiteke
ere, eskuarki 10 eta 35 urte bitartean azaleratu ohi da.
|
|
Joan zaigun pertsonaren heriotza aurretiaz aurreikus baldin
|
badaiteke
, has gaitezen gestioak garaiz egiten.
|
|
Gaztea lege honetan araututako neurriak betetzen ari dela, kondena gisa, Zigor Kodearen neurri edo zigorrak ezartzen bazaizkio, epaile edo auzitegiak guztiak aldi berean betetzeko aginduko du, hori egin
|
badaiteke
. Bestela, betearazten ari den barneratze neurriaren ostean beteko da espetxealdi zigorra, salbu eta epaile edo auzitegi epai emaileak, delitu astunen ondoriozko kondena izateagatik eta gaztearen inguruabarrak kontuan hartuta, ezarritako espetxealdi zigorra berehalakoan betearazteko agintzen duenean.
|
|
Ez dute menturaz denek Martinetek bezala ikusten tresna hori, hots bi mailatan artikulatzen den sistemaren itxuran, baina ikerle guztiek aitortzen dute, beste komunikabiderik baldin badu ere gizonak, abere askok bezala, eta komunikatzetik at, atsegin propiorako adibidez, erabil
|
badaiteke
ere komunikabide hau, Hizkuntza dela gizaberearen komunikabide propioa eta lehena, beste abere mota guztietarik gizona bereizten duena.
|
|
Estatu nazioaren problematikari aterabide bat aurkitu arte menturaz. Sekula aurki
|
badaiteke
bederen.
|
|
Hortxedago euskal elite politiko ekonomikoen eta globalizazioaren aurkako mugimenduaren arteko oinarrizko beste alde bat. Haientzat EBren baitan protagonismoairabaztea euskal arazoaren konponbidearen zati bat izan
|
badaiteke
ere, Hemen etaMunduan taldearentzat tokian tokiko arazoak eta arazo globalak konpontzen hasteko beharrezkoa litzateke, beste. Europa bat, baina mugimendu horretako kideek. Europa S. A.?
|
|
Jende adindua ezagutza erreferente interesantea izan da beti, batzuetan nahikosubjektiboa izan
|
badaiteke
ere, batez ere lehengo urte haietan ur mailaren ezelangoerregistrorik ez zegoela. «Segun noticias, todas las anteiglesias de este valle arratiano han sufrido perdidas importantes, pero indudablemente una de las mas castigadas ha sido la de Dima, cuyo rio, ordinariamente de poco caudal, alcanzo unaaltura no conocida, segun afirmacion rotunda de los ancianos» idatzi zen El PuebloVascon 1913ko maiatzaren 20an.
|
|
Funtsean ondo bizi da Amorebieta Etxanon, edo horrela ikusten dute auzotarrek, behinik behin. Baina aldi berean, paradoxikoa izan
|
badaiteke
ere, herri kolpatuta (trafikoa, kutsadura, ekipamendu falta) izatearen kontzientzia dago zornotzarren artean. Eta kontra eredua daukate alboko herrian, Lemoan, bi harrobi handi etaporlan fabriken lanen eraginagatik inguru zeharo kutsatua eta hondatua baitute.
|
|
(?) inguruan antolatzen diren ikuskizun, elkarrizketa, kirol saioak eta antolatu gabe ere jende artean sortzen diren eztabaida, ibilaldi edo bertso saioak hamabost egunak bete betean igarotzeko aukera ematen dute. Denontzat gaia, eta nekatzerik gerta baldin
|
badaiteke
ere, aspertzerik ez25.
|
|
Hona hemen lege horrek dakartzan berrikuntza nagusiak: –Debekatuta dago telefono mugikorrak edo beste edozein komunikazio sistema erabiltzea gidatzen den bitartean, salbu eta komunikazioa eskuak, kasua, entzungailuak edo antzeko tresnak erabili gabe egin
|
badaiteke
. Debeku honen helburua eskuak bolantetik altxatzea eta, beraz, arduragabekeriak eta distrazio nekagarriak saihestea da.
|
|
Arazo hori dela eta, Bilbo Bizkaia Ur Partzuergoak, infekzioaren eraginik izan ez duenak, Bilboko biztanle guztiak hornituko ditu egoera konpondu arte. Ibon Areso Bilboko Udaleko Hirigintzako zinegotzi delegatuak azaldu zuenez, “Hainbat bakteriok, segur aski artzaintzako hondakinetatik datozenek, kutsatu egin dute Ordunteko biltegia, eta, ura beste erabilera batzuetarako erabil
|
badaiteke
ere (higiene zerbitzuak, esaterako), ez edan eta botilako ur mineralera jotzea gomendatzen da”. Bestela, Andoni Rekagorri Osasun eta Kontsumo Saileko arduradunak nabarmendu zuen ura 100 gradu zentigradutan gutxienez hamar minutuz irakin behar zela.
|
|
Orain arte ezarri ahal izan denagatik, ahalik eta korrelaziorik onena duen parametrorik errazena da agerian uztea Bakteroides fragilisen kontrako fagoak daudela. Gaur egungo ohiko kontrol sistemek ez dute uzten moluskuetan eta itsaskietan birusik eta bakterio patogenorik dagoen detektatzen Teknika horren egokitasuna berresten bada eta, bereziki, modu sinple eta eraginkorrean gara
|
badaiteke
, APPCC sistemaren (puntu kritikoen analisiaren) errutinan sar litezkeen analisi eta kontrol parametroak, elikagai horien segurtasun maila handitzeko. Horrekin batera, gaur egun indarrean dagoen araudia berrikusi litzateke.
|
|
Izan ere, produkzio prozesuaren etapa bakoitzean, ekoiztutakoaren segurtasuna bermatzen duten kontrolak egiten direla ziurtatzen du, eta ez ikuspuntu mikrobiologikotik bakarrik, baita espezieen identifikaziotik, transgenikoen presentziaren egiaztapenetik edo kutsadura kimikorik dagoen egiaztatzetik ere, besteak beste. Kontrolak behar bezala egiten badira, eta patogenorik eta substantzia kimiko toxikorik gabeko eta trazabilitate oneko lehengaien ekoizpena erabat berma
|
badaiteke
, ondorengo industria eraldaketako kontrol kostuak murriztu egingo lirateke, horietako asko ez baitira beharrezkoak izango. Hala ere, produkzioko gainkostu horiek ezin dituzte nekazari eta abeltzain askok beren gain hartu, azken prezioari eragiten ez badiote, eta hori ez da beti lortzen.
|
|
Ikertzaileek hutsune txiki bat aurkitu dute proteinaren “bisagra” baten ondoan, mugimendu horiek galaraz ditzakeena. Haren iritziz, hutsune hori proteina luzatuta duen konposatu medizinal batekin bete
|
badaiteke
, birusa ez litzateke gai izango zelula mintzarekin bat egiteko. Nolanahi ere, Harrisonek adierazi du aurkikuntza hori “bide okerra izan daitekeela, baina bide interesgarria proposatzen digu dengearen fusio prozesua inhibitzen duten konposatuak ikertzeko”.
|
|
Hala ere, kasu askotan, bereziki arrain izoztuan, izoztutako freskotasun mailak arrain fresko askoan lor daitezkeenak baino handiagoak izan daitezke. Kontrakoa pentsa
|
badaiteke
ere, izoztutako elikagaiek lehengai gisa erabiltzen diren elikagai freskoen ezaugarriak itzuliko dizkigute desizoztu ondoren.
|
|
Era berean, “babesik eza” ere salatu du, milioi bat akziodun geratzen baitira, eta horietatik 800.000 inbertitzaile txikiak dira, “beren aurrezkiak Interneteko konpainiaren bilakaeran konfiantza izan zutenak”, eta, orain, “Telefónicak enpresa erabaki bat ehunka mila akziodunen interesen aurretik jartzeagatik huts egin dute”. Elkarteak informazio batzarrak egingo ditu gaurtik aurrera Madrilen, Bartzelonan, Valentzian eta Zaragozan, eta bere zerbitzu juridikoen esku utzi du kasua eta Telefónicak eta Terrak izan ditzaketen erantzukizunak aztertzea, “bere jardueragatik iruzur edo makinazio bat egin
|
badaiteke
gauzen prezioa aldatzeko”. Haren iritziz, Terrako zuzendari nagusien erantzukizuna da enpresa berreskuratzeko plana ez hastea, Interneteko beste sozietate batzuekin gertatu den bezala, baita Terra parketean jartzen parte hartu zuten banku, kutxa eta poltsa sinadurena ere, bezeroei behar bezalako aholkularitza ez emateagatik.
|
|
Ezaugarri horiek direla eta, material egokia da estalki, beira, igerileku, berotegi eta, are gehiago, erresistentziaren ondorioz hormak eraikitzeko. Hala ere, hainbat koloretan edo koloregabean eros
|
badaiteke
ere, ez du lortzen beiraren gardentasun maila, eta plaken arteko topaguneak zaindu behar dira, filtrazioak saihesteko. Zerratzeko eta zulatzeko erresistentzia Polikarbonato zelularra aluminiozko edo plastikozko profileriarekin instalatzen da.
|
|
Autonomia erkidegoetako baso legeei dagokienez, erakundeak esan du artikulu bat sartu dutela mendien erabilera iraunkor edo aldi baterako edozein aldaketa debekatzeko. Zigarro punta bat botatzearekin edo uztondoak erretzearekin kontrolatu ezin dugun sutea gerta
|
badaiteke
ere, Greenpeacek dio sute baten jatorrian ere helburu ekonomikoak daudela. Talde ekologistaren arabera, egungo sute boladak zerikusi handiagoa du helburu horiekin fenomeno naturalekin edo axolagabekeriekin baino.
|
|
Bi irakasgai edo gehiagorekin, ikasleek ikasturtea errepikatu dute, eta hori garrantzitsua da, ikasteko ahaleginaren balioari lotuta baitago. “Ikasle bat automatikoki, helburuak gainditu gabe igaro
|
badaiteke
—ministroak uste du—, ideia deformatu bat sortzen da, ispilatze bat, eta ikaslearengan gabezia izugarriak eragiten ditu, 16 urterekin oso zaila baita horiek gainditzea. Horregatik, oso garrantzitsua da ikasteko ahalegina aurrera egitearen ondorioarekin lotzea”.
|
|
–Taldean zirkulatzen dutenean, unitate mugikor bakartzat hartuko dira lehentasunaren ondorioetarako. – Txirrindulari edo pilotari bat aurreratzeko, kontrako erreiaren zati bat edo errei osoa okupatuko da, baita aurreratzea debekatuta dagoen zatietan ere, baldin eta maniobra arriskurik gabe egin
|
badaiteke
. Gainera, kontuan hartu behar dira bide publikoetako bizikletentzat bereziki egokitutako zatiak, administrazio publikoak ahalegin handia egiten ari baitira bi gurpilen kirola segurtasunez egin ahal izateko.
|
|
Gainera, saltzaileek fabrikazio nazionaleko edo EBko herrialdeetatik datozen elikagai osagarriak merkaturatzearen berri eman diete erkidegoetako agintari eskudunei edo Elikagaien Segurtasunerako Espainiako Agentziari, hirugarren herrialdeetatik datozenean edo arduradunak helbide soziala Espainian ez duenean. Osagarriren bat giza osasunerako arriskutsua izan
|
badaiteke
, araudi berriak ahalmena ematen die autonomia erkidegoetako agintari eskudunei edo Elikagaien Segurtasunerako Espainiako Agentziari, badaezpadako neurriak hartzeko, baldin eta neurri horien ondorioz horien merkaturatzea eten edo mugatu egiten bada, eta horren berri ematen dio Europako Batzordeari. Azkenik, esan behar da 2005eko uztailaren 31 arte errege dekretuan xedatutakora egokitzen ez diren produktuak merkaturatu ahal izango direla, betiere indarrean dagoen araudia betetzen badute.
|
|
Txosten horrek kakao hautsa edo disolbagarria hartzea gomendatzen du, tabletak gantz ase gehiago baitu. Ikerketa horren arabera, kakao disolbagarria bero edo hotz kontsumi
|
badaiteke
ere, bero hartzean ahalmen antioxidatzailea areagotzen da. Melbourneko Unibertsitateak (Australia) eta California Daviseko Unibertsitateak (AEB) egindako ikerketen arabera, fruitu lehor horren antioxidatzaileek arterietan koaguluak sortzea saihesten laguntzen dute eta istripu kardiobaskularra izateko arriskua murrizten dute.
|
|
Atezaina aditu bat da nonbait trantze hauetan eta, epaileari agertu dionez, besarkada labur bat kilikagarri gerta dakioke gizasemeari baina luzeegi bat nekoso. Edozein modutan ere, besarkatzeko erak maitaleen arteko konfiantza gradua erakusten omen du eta gureak, horretan erabat ziur egon ezin
|
badaiteke
ere, maitale zaharrak ginela erakusten omen zuen, bere idurirako, gorabehera handiak izan eta azken erabaki bat hartu behar duen bikotearen itxura omen genuen-eta, ez baitago isilpean luzaz bizi daitekeen maitasunik. Besakardatik aske geratu zen emakumeak zerbait erregutuz bezala begiratu omen zidan, bi eskuak oraindik airean.
|
|
Horretarako, euskararen berreskurapen erako hizkuntza politikak osotasun eta jarraikortasunarenprintzipioei kasu gehiago egin lieke. Euskara edo beste edozein hizkuntza ikastea norbanakoaren ikuspegitik antzerako izan
|
badaiteke
ere, sozialki arras desberd inak dira. Alderdi sozial horrek bereizi behar ditu euskararen eta beste edozein hizkuntzaren ikaskuntza prozesuak.
|
|
Hala ere, amaigabea izango litzateke bakoitza zein ordenan jarri den xehe xehe ematea. Soil soilean esaten da hipoteka bera hitzarmenetan sar
|
badaiteke
ere, gehienetan bide horretatik eskuratzen baita, beste leku bat eman zaiola, bere baitatik ez baita egundo ere lehendaurrezko hitzarmena, ezta betebehar nagusia ere. Aitzitik, beti sartzen da betebehar baten erantsi moduan, eta, noizean behin ere, hitzarmenik gabeko betebeharretan sortzen da, tutore eta kuradorenetan, esaterako, eta beste batzuetan, betebeharra legearen ondorioz eskuratzen denean.
|
2004
|
|
Iaz ibili nintzen ni Txulapainen azken euskaldunen arrastoen bila, baina zoritxarrez iritsi nintzenerako hila zen azkena. Horixe da egoera, eta alde ezkorretik begira
|
badaiteke
ere, niri alde baikorretik begiratzea gustatzen zait, eta garbi dago egundoko euskaltzaletasuna sumatzen dela orain ibar horietan. Erronkari da epelena, baina hor ere apurka apurka gorantz doa haurren matrikulazioa ikastetxe euskaldunetan.
|
|
Zerk eramaten du oso herri erdaldun bateko gizabanakoa euskaltegira? Arrazoi bat baino gehiago egon
|
badaiteke
ere, Sergio Gonzalez karrantzarrak horietako bat eman digu, berez okerra izanik dena adierazten duen esaldiaren bidez: " Euskaldun izanda euskaraz ez jakitea bete gabeko zuloa zen niretzat".
|
|
orain urte batzuk bertako euskararen ezaugarriei buruzko liburua idatzi zuen. Ezaugarriez berba egin
|
badaiteke
behintzat. " Euskaraz dena da antzekoa, euskara bat da eta", dio Gamindek.
|
|
Ibaiertzeko errepidetik joan
|
badaiteke
ere, aurrera segi eta gainez gain iritsi gara Urketaraino (Urcuit). Denbora galdu gabe, berriro, ibaiertzeko errepidera jaitsi gara, Broc izeneko uharte parera.
|
|
Auzitegiek, salbuespen batzuk kenduta, arrasto fisiko nabarmenak esijitzen dituzte. Detenitu baten zauria izan
|
badaiteke
eskilaratik erortzeak ere esplikatzeko modukoa, salatu diren polizien deklarazioak balioko du beren errugabetasun frogatzat. Berdin zauriak eroriko batekin ere esplikatzeko modukoak badira, edo atxilotuak bere burua leihotik botatzearekin.
|
|
Baina baldin bakoitzaren esku hartzearen lotura konkretua ezin zehatz
|
badaiteke
, erantzukizuna haiena guztiena da.
|
|
Fruta zuku eginda gustagarriago gerta
|
badaiteke
ere, osorik aseago utzi eta elikagai gehiago ematen ditu.
|
|
3) Behar bezala epatutako demandatua agertu ez denean, Espainiako auzitegiek duten nazioarteko eskumenaren oinarri bakarra izan
|
badaiteke
alderdiak isilbidez haien eskumendean jartzea.
|
|
2 Aurreko paragrafoan aipatu bideak direla eta zein ebazpen, agiri, irizpen edo txosten aurkeztu nahiz igorri eta horren kautotasuna bakarrik aitortu edo begizta
|
badaiteke
zuzeneko azterketa edo bestelako prozeduren bitartez, orduan ebazpen, agiri, irizpen edo txostenok alderdiei eta interesdunei eman edo igorri zaizkie, aipatu prozedurekin bat datorren eran edo aurreko artikuluetan xedatutakoaren arabera, legeak kasuan kasuan adierazi denbora eta toki betekizunekin.
|
|
Alderdietako baten abokatuari ezinezko bazaio ikustaldira joatea, auzitegiak ikustaldirako beste data bat zehaztuko du, baldin eta hark alegatu egoera aintzat hartu eta egiazta
|
badaiteke
.
|
|
2) Ebazpena emateko magistratu nahikorik ez badago, edo epaile nahiz idazkari judizialaren gertatze bidezko ondoezarengatik, baldin eta hori ezin
|
badaiteke
ordeztua izan.
|
|
Epaile dekanoek, eta auzitegi eta audientzietako buruek ere presako neurriak har ditzakete, banatu gabeko auzietan, alderdiak hala eskaturik, neurri horiek hartu ezean eskubide urraketa edo galera larri eta konponezina sor
|
badaiteke
.
|
|
Lege honen 555 artikuluan betearazpen prozesuen metaketari buruz xedatutakoa izan ezik, prozesu adierazleen metaketa bidezkoa izango da, izapide berdinen bidez bideratu badira edo prozesu horien izapidetza prozesuko eskubideen galera barik batera
|
badaiteke
, betiere kapitulu honetan adierazitako arrazoietatik bat gertatzen denean.
|
|
1 Prozesu metaketa ez da bidezkoa izango, arriskua badago epaiak eman eta epai horietan jasotako erabaki edo oinarriak kontraesaneko, bateraezin edo elkarren artean baztertzaile izateko, eta hori saihestu
|
badaiteke
auzibitarte salbuespenaren bidez.
|
|
155 artikuluaren 1 paragrafoko kasuetan ezin
|
badaiteke
egiazta jasotzaileak komunikazioa jaso duela, eta komunikazioaren helburua bada epaiketan bertaratzea edo alderdiek prozesuko jardun jakin bat gauzatu zein horretan parte hartzea, orduan komunikazioa emate bidez egingo da, 161 artikuluan xedatutakoaren arabera.
|
|
Salbuespen gisa eta zioak emanez, eta onartutako frogak kontuan izanda, aurreikus
|
badaiteke
epaiketa ezin izango dela amaitu zehaztu egunean eta saio batekin, zitazioan hala adieraziko da, eta bertan zehaztuko da hurrengo saioa edo saioak ondorengo egunean edo egunetan edo beste batzuetan gauzatuko diren; halakoetan, beti adieraziko da epaiketako saioen hasierako ordua.
|
|
Aurkaratutako ebazpena gora jo
|
badaiteke
eta errekurtsoa garaiz prestatu bada, auzitegiak errekurtsoa prestatu dela ulertuko du, eta alderdi errekurtsogilea hogei egunez epatuko du, alderdi horrek errekurtsoa aurkez dezan, 458 artikuluan eta ondorengoetan xedatutakoaren arabera.
|
|
1 Demandan zer eskatu eta hori egitate edo oinarri nahiz titulu juridiko ezberdinetan oinarri
|
badaiteke
, demandan jaso behar dira berori jartzean ezagun direnak edo alega daitezkeenak, eta ez da onargarria geroko prozesu batean alegatzeko erreserba.
|
|
Errekonbentzioa zuzen daiteke demandatzaile ez diren subjektuen aurka ere, baldin eta horiek auzi jartzaile errekonbentzio hartzailearen borondatezko edo beharrezko auzikideak direla uler
|
badaiteke
, errekonbentzio demandaren objektuarekin duten loturarengatik.
|
|
Egitate berria edo jakin berria egiazkoa ez dela ulertzen bada, froga egoki eta erabilgarria proposatu eta gauzatuko da, lege honetan prozedura mota bakoitzarentzat zehaztu moduan, baldin eta jardunaren egoeragatik berori gauza
|
badaiteke
. Bestela, epaiketa arruntean azken eginbideentzat xedatutakoaren arabera jardungo da.
|
|
4 Froga aurreratua gauzatu bada ere, berriro egin daiteke, froga proposatzeko unean berori gauza
|
badaiteke
, eta alderdietatik batek horixe eskatzen badu. Halakoetan, auzitegiak onartuko du froga hori gauzatzea, eta balioetsiko ditu, kritika zintzoaren erregelen arabera, bai froga aurreratua bai geroago gauzatutakoa.
|