|
2000
|
|
|
Zeren aita Bartolome izan baitzen ene harroina, eta harroin hura dar dar ikusi nuen, haren jokabide eskasaren ondotik. Eta goganbehartsu nintzen, bada, oker ari ote nintzen, eta goganbehartsu nintzen, halaber,
|
azken
urte haiek gezur handi baten gainean eraiki ez ote nituen. Oker edo zuzen, ordea, egin beharrekoa egina zegoen, eta, jauregia erdi hondaturik zegoela, ez nuen gibela egin... eta trabailariek, halatan, handik bizpahiru hilabeterat akabatu zuten lana —eta, nekeak eragin bertze isilune batean atseden hartzen zuela, segitu zuen—:
|
|
|
goitika egiteko gogoa etorri zitzaidan. Zeren haien antzeko hitzak izan bainituen
|
azken
urte haietan arimaren janari, eta janari hura usteldua eta pozoindua zegoen jadanik enetzat, eta arimak ezin jasan zuena nekez jasan zezakeen gorputzak ere. Eta hala egon nintzen, meza akabatu bitartean, gogogaizturik.
|
|
2004
|
|
|
Baina ni ere izugarri erakartzen ninduen neska hark. Eta ongi baino hobeto ulertu nuen aitaren desira eta irrika, nahiz eta gero gauez, oherakoan, lotsaturik sentitu nintzen... bururatu baitzitzaidan, bururatu ere, aitak, bere iruzkinarekin, ama baztertzen zuela, biak ala biak
|
azken
urte haietan aurrekoetan ez bezala konpondu baziren ere, aitak bizitzeko arrazoi bat aurkitu baitzuen nire futbol etorkizunean, eta arrazoi hark halako bizipoza eman baitzion, amarekiko harremanetan igartzen zena: amarekiko errespetuan eta begirunean, alegia.
|
|
2008
|
|
|
zapaldua zuena are zapalduago uzteko; helburua betetzeko, ondorioz, aitzakia bat edo beste erabil zezakeen? Baina,
|
azken
urte haietan soldadutzarekin lotutako kontu batzuk, bigarren karlistaldia bukatuta gero (1876an, beraz), kinten sistema eta soldadutzarako zozketak ezarri zituen Espainiako gobernuak Euskal Herrian, ezin ahaztu zituelako edo, legeak bereziki behartzen zituen Nazario eta haren hiru anaiak, aita gerran galtzaileetakoa izan zutelako, nahiz eta anaietan zaharrena izatea, azkenean, Nazariori onurazko gertatu zitzaion, ñabardura hark bere anaien tutore bihurtu eta soldadutzatik libratu baitzuen?
|
|
|
Sor Imelda, beraz, moja tolesgabe bat zen, adinak, ile zuria eta zimur sakonak lekuko? are tolesgabeago egin zuena, apur bat inozoa ere bai,
|
azken
urte haietan burua arindu izanaren kariaz edo. Baina, burua arindu arren, sor Imeldak bazuen desio ezkutu bat, behin mirariaren lurra ukitu izan duenak berriro ukitu nahi izaten du?, eta desioak bultzatu zuen, beharbada, esan zuena esatera, bere desioen neurriko beste errealitate bat asmatuz eta santu desagertua santu bati zegokiòn tokian jarriz:
|
|
|
Eta jakin zuenean kristau herriari san Mamertoren eskutik zetozkiola errogatibak –hark zuèn ahalmena ere, hitz jarioa ur jario bihurtzekoa, ez zen nolanahikoa! –, san Mamertori ere debozio berezia hartu zion, komentuan areagotu zitzaiona, Vienako artzapezpikuarekiko eguneroko bizikidetzak edo eraginda. Sor Imelda, beraz, moja tolesgabe bat zen, adinak –ile zuria eta zimur sakonak lekuko– are tolesgabeago egin zuena, apur bat inozoa ere bai,
|
azken
urte haietan burua arindu izanaren kariaz edo. Baina, burua arindu arren, sor Imeldak bazuen desio ezkutu bat –behin mirariaren lurra ukitu izan duenak berriro ukitu nahi izaten du–, eta desioak bultzatu zuen, beharbada, esan zuena esatera, bere desioen neurriko beste errealitate bat asmatuz eta santu desagertua santu bati zegokiòn tokian jarriz:
|
|
|
Nazario bere onetik aterea zegoen, anaia zapal zapal egina uzteko gogoz; esan nahi baita bitarteko guztiak prest zituela –buruargitasuna, haien artean– zapaldua zuena are zapalduago uzteko; helburua betetzeko, ondorioz, aitzakia bat edo beste erabil zezakeen... Baina,
|
azken
urte haietan soldadutzarekin lotutako kontu batzuk –bigarren karlistaldia bukatuta gero (1876an, beraz), kinten sistema eta soldadutzarako zozketak ezarri zituen Espainiako gobernuak Euskal Herrian– ezin ahaztu zituelako edo –legeak bereziki behartzen zituen Nazario eta haren hiru anaiak, aita gerran galtzaileetakoa izan zutelako, nahiz eta anaietan zaharrena izatea, azkenean, Naza... jende honek fabrika hau egin badu, nik zergatik ez...? –, soldadutzaren bide hartatik jo zuen; bazegoen, gainera, beste xehetasun bat, bide hartan aurrera egitera bultzatzen zuena, bera soldadutzaz libratzeaz gain, Ismael librarazi baitzuen Nazariok, hartarako legeak eskaintzen ziòn zirrituaz –redención en metálico, jatorrizko esamoldean– baliatzen zela, anaiaren libratze hartan legeak zioena baino askoz gutxiago ordaindu behar izan bazuen ere, Mateo Sukunzak Canovasekin zuèn adiskidetasun nolabaitekoa ez baitzitzaion alor hartan, itxuraz, alferrikakoa gertatu.
|
|
2009
|
|
|
–Eman itzak herorrek bost eta hamabost buelta nahi baduk, putakume horrek!?, eta potroetan ostiko bat eman eta alde; nora egingo zuen alde, baina?; behin ihes eginez gero betiko egin baitzuen ihes, itzalpean bukatu nahi ez bazuen bederen, hain ziren estuak eta bihozgabeak ordenantza militarrak, berak. Domingok? guztiz beste moduan irudikatu zituenak, diziplina gogor batean oinarrituak, bai, baina baita zuzentasun gutxieneko batean ere, nola imajinatuko zuen, bada, berak
|
azken
urte haietan idealizatutako armada sarjentu kabroi hura bezalako jendailaren beharrean zegoela, diziplinari eusteko!?, agintari eta buruzagi militarren apeta apetatsuetatik urrun!, baina ez?; eta hura hasiera zen, antza, Domingo bi urterako joan baitzen bolondres: nola jasango zituen bi urte, ordea, hilabetea jasateko gai ez zenean?; goiz erditik aurrera zen orduan, gainera:
|
|
|
Regina enean zegoen Damaso, udako oporrak pasatzen,
|
azken
urte haietan ohi bezala: jakin zuenean, baina, etxeko txoferra ospitalera joatekotan zela bere bi arrebak jaso eta haiekin batera etxera itzultzeko, eta jakin zuenean, halaber, ezen ospitaleko medikuntza zuzendaria Alemanian egona zela. Alemanian ikasitako norbait ezagutzeko eta harekin elkarrizketa bat edukitzeko aukera ez zen txantxetako kontua jakin minez betetako kimika irakasle batentzat, hain zen Madrilera joandako orbetarra Goetheren eta Schopenhauerren miresle?, txoferrari laguntzea erabaki zuen; ospitalera iritsi zirenean, berriz, uztaileko egun eguzkitsu bateko arratsaldeko 5ak inguru ziren?, txoferra automobilean utzirik?. Zoaz herrira, konpondu ostatu kontuak eta zatoz berriro?
|
|
|
Regina enean zegoen Damaso, udako oporrak pasatzen,
|
azken
urte haietan ohi bezala: jakin zuenean, baina, etxeko txoferra ospitalera joatekotan zela bere bi arrebak jaso eta haiekin batera etxera itzultzeko, eta jakin zuenean, halaber, ezen ospitaleko medikuntza zuzendaria Alemanian egona zela –Alemanian ikasitako norbait ezagutzeko eta harekin elkarrizketa bat edukitzeko aukera ez zen txantxetako kontua jakin minez betetako kimika irakasle batentzat, hain zen Madrilera joandako orbetarra Goetheren eta Schopenhauerren miresle–, txoferrari laguntzea erabaki zuen; ospitalera iritsi zirenean, berriz –uztaileko egun eguzkitsu bateko arratsaldeko 5ak inguru ziren–, txoferra automobilean utzirik –" Zoaz herrira, konpondu ostatu kontuak eta zatoz berriro" esan zion–, ate nagusirantz abiatu zen, non atezainak hartu eta harreralekura pasarazi baitzuen; minutu bat lehenago medikuaren kontsulta gelan bilduta baitzeuden, berehala iritsi ziren hirurak –don Julio, Ada eta Maria Bibiana–, Txopitea jaunak azken egitekoak egin nahi baitzituen, bi ahizpak etxera itzuli aitzin:
|
|
|
sarjentuak zelaiari bost buelta emateko zigorra jarri zionean, berak," Bai, sarjentu" apalgarri hura erantzun beharrean, beste zerbait erantzuteko aukera izan balu, zera, adibidez: ...n ostiko bat eman eta alde; nora egingo zuen alde, baina?; behin ihes eginez gero betiko egin baitzuen ihes, itzalpean bukatu nahi ez bazuen bederen, hain ziren estuak eta bihozgabeak ordenantza militarrak, berak –Domingok– guztiz beste moduan irudikatu zituenak, diziplina gogor batean oinarrituak, bai, baina baita zuzentasun gutxieneko batean ere –nola imajinatuko zuen, bada, berak
|
azken
urte haietan idealizatutako armada sarjentu kabroi hura bezalako jendailaren beharrean zegoela, diziplinari eusteko! –, agintari eta buruzagi militarren apeta apetatsuetatik urrun!, baina ez...; eta hura hasiera zen, antza, Domingo bi urterako joan baitzen bolondres: nola jasango zituen bi urte, ordea, hilabetea jasateko gai ez zenean?; goiz erditik aurrera zen orduan, gainera:
|
|
2012
|
|
|
Pelikula baten protagonistatzat izan nuen bat batean neure burua; zirrara batek hartu ninduen, ezohikoa baitzen ingurukoen arreta guztia neureganatzea. Azkenik, jakin nuen lehengusuak zer sentitzen zuen
|
azken
urte haietan Grindavik aipatzen zelarik, eta irri murritz bat atera zitzaidan. Atsegina izan zen lipar batez.
|
|
2013
|
|
|
Dionixio bizi zèn eskualdean, damaskinatuaren industriak sekulako garapena izan zuen
|
azken
urte haietan: hura ez zen, beraz, Dionixiok damaskinatu bat ikusi zuèn lehen aldia, baina bai damaskinatu batek hain era bortitzean erakartzen zuèn lehen aldia.
|
|
|
Hamzak Yazîden protesta entzuten zuen: buruz buru zituen, ordea, amaren begi maite errukarriak,
|
azken
urte haietan hainbertze sufritu zutenak: begien zurian hari gorri batzuk ere ikusi zizkion istant hartan, ezin izan zitezkeenak amaren bihotz zaurituaren markak baizik:
|
|
|
Hamzak Yazîden protesta entzuten zuen: buruz buru zituen, ordea, amaren begi maite errukarriak,
|
azken
urte haietan hainbertze sufritu zutenak: begien zurian hari gorri batzuk ere ikusi zizkion istant hartan, ezin izan zitezkeenak amaren bihotz zaurituaren markak baizik:
|
|
|
Dionixio bizi zèn eskualdean, damaskinatuaren industriak sekulako garapena izan zuen
|
azken
urte haietan: hura ez zen, beraz, Dionixiok damaskinatu bat ikusi zuèn lehen aldia, baina bai damaskinatu batek hain era bortitzean erakartzen zuèn lehen aldia.
|
|
2015
|
|
|
Ez zuen horretaz hitzik egiten, jeneralean, baina ardoak barreneko mintzoa kanporatzen zionean askotan gogoratzen zuen nola lurperatu zituzten zorigaitzeko lau gizon haiek. Nola diren gauzak, Zarauzko Mixerikordian egin zituen
|
azken
urte haietan ez ziren gutxi izan gauza horiek entzun eta, mozkorraren kontuak zirelakoan, burlaz erantzun ziotenak.
|
|
2017
|
|
|
Alargunaren heriotza mezu basa eta izugarri baten antzera sartu zen nire zerebroan, zeinetan
|
azken
urte haietan gauza guztiak ordenatuki pausatu izan baitziren, diziplina hertsi baten arauei men egiteko. Mezu horrek hankaz gora ezarri zidan bihotza; baina berehala gainera jauzi zitzaizkion nire teoria guztiak, bildu zuten irudi eta argudioetan, eta istant baten buruan han utzi zuten inori kalterik ez egiteko moduan; berorrelaxe dute erleek argizaritan biltzen eztia lapurtzera dihoakien liztor nagia.
|
|
|
Artean Budak gobernatzen zituen nire pentsamenduak. Berriro irakurri nuen Buda eta artzainaren solasa,
|
azken
urte haietan bihotza bakez eta segurtasunez beterik uzten zidana.
|
|
|
Besoak sabel aldean gurutzaturik, norbaiten bila zebilen begiekin. Bihotzak bere lekutik irten behar zuela iruditu zitzaion, eta bere lehenengo aukera
|
azken
urte haietan egin ohi zuena egitea izan zen, hau da, beste leku batera begiratu eta ez ikusiarena egin. Urte haietan biek hainbeste aldiz egindako gauza bera.
|
|
|
Sararekin desberdina zen, egoera desegoki eta leku nazkagarri hartan bederen. Berak Sararen maitasuna desiratzen zuen, nahiago zukeen muxukatu, besarkatu, sentitzen zuena eta
|
azken
urte haietako bere pentsamendu guztiak aitortu. Sexua gutxienekoa zen hainbeste urtez banatuta egon ondoren.
|
|
|
Aldaketa, ordea, fisikoa baino ez zen izan. Bere izaera korapilatsuak eta txantaje amaigabeek berean jarraitzen zuten, eta
|
azken
urte haietan areagotu egin zirela esan zitekeen. Ezkonberriko lehenengo urteetan aitarekin txantaje horiek funtzionatu egin zuten; azken urte haietan, aldiz, ez.
|
|
|
Bere izaera korapilatsuak eta txantaje amaigabeek berean jarraitzen zuten, eta azken urte haietan areagotu egin zirela esan zitekeen. Ezkonberriko lehenengo urteetan aitarekin txantaje horiek funtzionatu egin zuten;
|
azken
urte haietan, aldiz, ez. Amak txantajeak azken muturreraino eraman bazituen ere, ez zuen aitaren jarrera aldatzerik lortu.
|
|
|
Haren jarrerak mindu egin zuen Asiain, baina ez zuen harritu. Alberrorekikoak aski mikaztuak ziren
|
azken
urte haietan.
|
|
2018
|
|
|
Iratiren karrerako
|
azken
urte haiek ezkonbizitzaren prestakuntza moduko bat izan ziren, beraz, gorabehera handirik gabe gainditu zutena; horren ondoren, ordura artekoa bezain aise eta berez etorri zen, Iratik karrera amaitu bezain laster, elkarrekin bizitzen jartzea.
|
|
2019
|
|
|
eta beste mila eta bat gau gehiago pasatu zituzten elkarrekin, hurrengo bost urteetan! Eta nola sentitu zen Andoni, udaberri ezinezko batek berriro hartu balu bezala,
|
azken
urte haietan hiltzat jo zuèn txori prostatikoaren kantatxoek biziki pozten zutela, txio txio txi, txio txio txi?! Eta, udaberriaren indar berriak berriturik, nola egin zien aurre bere seme alabei, hauei jakinarazi zienean Leonorrekin arrimatu behar zuela?
|
|
|
Bere berrogeita bost urteetatik hemezortzi zeramatzan kriminologiako klaseak ematen Deustuko Unibertsitatean. Gainera, Ertzaintzarentzako aholkulari lanetan aritua zen kasurik korapilatsuenetan, nahiz eta
|
azken
urteetan haiengandik urrutiratua zen ikerketak aurrera eramateko orduan izan ohi zituzten desadostasunengatik.
|
|
2020
|
|
|
Ez zitzaion berarekin egotea gustatzen, are gutxiago horrelako egoeretan, lasaitasuna mantentzea ezinbestekoa zenean, alegia. Begok ez zekien, inoiz ez zuen jakin eta
|
azken
urte haietan are gutxiago.
|