2023
|
|
Ikusmolde hori oso kritikatua izan denez,
|
azken
urteotan beste teoria bat zabaldu da eta, horren ariora, salbuespena ezartzen duen arauak zerga egitatea ere definitu behar du, kargaturiko egitatea ezartzen duen arauarekin batera. Gaur egun autore batzuentzat, salbuespen arauak lehen zuen salbuespenezko izaera galdu du, hau da, tributua ezabatzeko izaera hura; gaur egungo tributu sistemaren helburuak lortzeko tresna bihurtu da.
|
|
Harremanotako batzuk tributu harremanak izan daitezke. Gainera,
|
azken
urteotan erakunde publikoek Zuzenbide pribatuko jarduera eta kudeaketa moduak erabili dituzte; kasu horietan erakundeak norbanakoen maila juridiko berean daude, inolako pribilejio edo administrazio ahalmenik gabe. Badirudi, beraz, kasu horietan guztietan erakunde publikoak Administrazioak ezarritako tributuen subjektu pasiboak izan daitezkeela, nahiz eta Administrazio horren menpeko erakundeak izan.
|
|
alde batetik, justiziazko arrazoiengatik, besterik gabe, pertsona batek hainbat herrialdetan harremanak izateagatik ez lukeelako tributu gehiago ordaindu behar. Bestetik,
|
azken
urteotan zabaldu diren ideiak hizpidera ekarriz, ekonomia politikaren arrazoiek ere bidezko dezakete arazoaren konponketa, botere publikoek nazioarteko merkataritza eta inbertsioak suspertu behar dituztelako.
|
|
Tributu sistemen
|
azken
urteotako bilakaera hobeto ulertzeko, bi ideia azpimarratu genituzke. Alde batetik, tributu sistema ekonomia agerpen orori hedatu zaio, gastu publikoa etengabe handitu ahala gastu horri aurre egiteko diru iturri berriak bilatu direlako.
|
|
(c) Klubek elkarri kirolariak lagata. Horrelakoetan, kirolari bakoitzak eskubidea du, bere jatorrizko klubetik, gutxienez, aldizkako ordainsarien hileko bat jasotzeko, bai eta
|
azken
urtean hartutako kantitateeta kalitate osagarrien hamabirena ere, kalte ordain gisa.
|
|
(d) Bidegabeko kaleratzea dagoenean, kalte ordainaren zenbatekoa da kasuan kasuko itunak ezarritakoa, edo, itunik izan ezean, epaileak ezarritakoa. Epaileak ezarritako kalte ordain hori izango da, gutxienez, lan egindako urte bakoitzeko, kirolariari aldizkako ordainsarien arabera bi hiletan dagokion zenbatekoa, gehi
|
azken
urtean egindako lanarengatik jasotako kantitateeta kalitate osagarrien zati proportzionala. Kalte ordain hori zehaztean, azkentzearen inguruabarrak haztatu behar dira, eta, batez ere, kontratua aurretiaz azkentzearen ondorioz langileak jaso gabeko ordainsarien zenbatekoak.
|
|
Nolanahi ere,
|
azken
urteotan, TAAILetik sortutako jurisprudentziaren ondoren, tokiko autonomia bat, berme instituzional gisa, eta tokiko autonomia bat, konstituzio berme gisa, ondorioztatzen ari dira. VELASCO CABALLERO bezalako egileen arabera, Konstituzio Auzitegiak tokiko autonomiaren berme instituzionalaz hitz egitea saihesten du, eta bere metodologia tradizionala alde batera uzten du, hau da, inpugnatzen den lege arau zehatz bakoitzak EKren 137 artikuluak ezartzen duen toki autonomiaren berme instituzionala bilaezina egiten duen ala ez egiaztatzea, toki autonomia konstituzio printzipio gisa identifikatuz, bere irismen potentzialean laga dezakeena, beste printzipio edo ondasun konstituzional batzuek hala eskatzen duten heinean79 Ildo horretatik intepretatzen hasi zen KAk 2016ko 41 eta 111 Epaietatik aurrera eta horrela jarraitu du.
|
|
auto gobernua, parte hartzea, finantza nahikotasuna eta eskumenen banaketa. Azkeneko honek jaso ditu
|
azken
urteetan aldaketarik handienak eta horretan sakonduko dugu aurrerago. Orain jatorrizko arauan edo TAOL zaharrean toki autonomia zehazteko irizpideak aztertuko ditugu.
|
|
Krisialdiarekin toki administrazioen gaineko zaintza berrindartu zen. Ugariak izan dira
|
azken
urteetan Estatutik toki administrazioaren gaineko zaintza indartu dituzten legeek: Gardentasunari buruzko Legea, Kontratu Publikoei buruzko Legea, Diru-laguntzei buruzko Legea, etab. Hain handiak izan dira Estatuaren zaintza indartu duten legeen erreformak alderdi politiko askok lege jarduera hori birzentralizazio prozeduratzat jo dutela.
|
|
Estatuak, beraz, toki erakundearen jardueraren gaineko zaintza osoa zuen, adintxikikotzat hartzen ziren toki erakundeen gainean. Sistema politiko autokratikoaren
|
azken
urteetan bakarrik eman zen irekiera txiki bat, ogasunei buruzko arauketaren bitartez eta 1977ko Lege proiektuaren bitartez. Azkenean, 1978an EKak eratutako antolamendu juridikoak toki erakundeen autonomia printzipioa ezarri zuen eta zaintzarako tresna horiek guztiak legez kanpo gelditu behar ziren.
|
|
CoRRAL GARClAk argi eta garbi adierazten du zer den leialtasuna edo zertan datza: " Espainiako Konstituzioak beste lurralde erakunde guztiei onustearen eta fideltasunaren irizpideekin jarduteko ezartzen duen betebehar juridikoa, ezartzen duen printzipioa da erakundeen arteko leialtasunaren printzipioa" 228 Baina hain argi definitzen den printzipio hori ez da EKn beren beregi agertzen eta jurisprudentziak berak eraikitako printzipioa izan da,
|
azken
urteotan lege ezberdinetan agertu arte. Horren arabera, leialtasun printzipioak Administrazioek interes amankomun bat jarraitzeko itsasgarri bihurtu da eta, hori lortu ahal izateko, Administrazioek euren artean elkarlanean koordinaturik lan egin dute.
|