|
2009
|
|
|
Mendebaldea ere zatituta dago Myanmarri dagokionez. NBEk ez du euskarri sendorik, hark bidalitako ordezkari bereziak ikusi izan ditugu maiz, Myanmartik hegazkinean sartu irtenean, baina ez dugu inolako ondorio nabarmenik sumatu
|
azken
hogei urte hauetan. NBEk ez du sinesgarritasunik.
|
|
|
Erradioaktibitatearen eragin nagusiak herritarren osasunean nabari daitezke. Izan ere, minbizia kasuek
|
azken
hogei urteetan izugarri egin dute gora. Gure elkartearen bitartez etortzen diren haurren kasuan, tiroide eta arnasketa arazoak izaten dituzte.
|
|
|
Filosofia doktore honek hedonismoan, nork bere gorputz eta zentzumenekiko onarpenean, oinarritutako teoria aldi berean etikoa, estetikoa, politikoa eta epistemologikoa bideratu nahi du. Eta ahalegin horretan hogeita hamar liburu baino gehiago plazaratu ditu
|
azken
hogei urteotan. Haien artean, Lart de jouir:
|
|
|
Edukiaren aldetik, A Piazzetta ren aniztasuna eta begirada berezia nabarmen ageri da. Hala, lehen orrian Jaun Garbia da harro agertzen; zazpigarren orriko artikuluaren titularrak Capi Corsuren (Korsikaren iparreko lurmuturraren) independentziaren alde egiten du; eta zortzigarren orrian, Bastiako Sportingaren
|
azken
hogei urteotako ibilbidea aztertzen dute. Baina tonu serioko idazlanak ere badaude, hala nola laugarren orrian Korsikak 34.000 bizilagun gehiago izatea hizpide dutelarik, edo Jean Marc Ceccaldi eta Serena kantarien elkarrizketak seigarren eta hamargarren eta hamaikagarren orrietan.
|
|
|
Irabazi, ez dute gehiago irabazten. Sare publikoko irakasleek
|
azken
hogei urteetan eros ahalmenaren %20 galdu dutela dio Petrissansek. Pribatuan hasten diren irakasleen soldata urtetik urtera, Smic gutxieneko soldataren heinera apaltzen ari dela salatu du Goienetxek.
|
|
|
Zubizarretak badaki zertaz ari den. Hamaika liburu argitaratu du haur eta gazteentzat, eta hamaika ilustratzailerekin lan egin du
|
azken
hogei urteotan.
|
|
|
Zuzendari ingelesa oso zinemagile emankorra da. Izan ere, hogei film egin ditu
|
azken
hogei urtetan. Kritikoekin, ordea, ika mika ugari izan ditu.
|
|
|
Eusko Jaurlaritzak datorren ostiralean bidaliko du Legebiltzarrera Alberto Surio EITBko zuzendari izendatzeko proposamena. PPren botoak jasoz gero, El Diario Vasco egunkarian
|
azken
hogei urteetan ibilitako kazetariak zuzenduko du datozen lau urteetan EITB. Era berean, Surioren gidaritzapean EITB taldeko ardura postu garrantzitsuenak nortzuek beteko dituzten jakinarazi zuen atzo Efe agentziak.
|
|
|
Amaitu berri da Al Fatak
|
azken
hogei urteetan egin duen lehen kongresua. Zein da zure balorazioa?
|
|
|
–NBEk ezin du beste alde batera begiratu emakume bat erditzearen ondorioz hiltzen denean, ezta nora joan ez daukaten emakumeak gerrako arma modura erabili eta bortxatzen dituztenean ere?. NBEren datuen arabera, umeen heriotza tasa
|
azken
hogei urteetan %28 jaitsi bada ere, ez da gauza bera gertatu emakumeen osasun eta heriotza datuekin.
|
|
|
Baina oraingoan Flavio Briatore, Pat Symonds eta Renaulten babesle nagusirik gabe. Onerako edo txarrerako, Briatore eta Symonds 1 Formularen historian pisu handia izan duten bi izen dira;
|
azken
hogei urteetan kirol honek jasan duen eraldaketan zeresan handia izan dute. Gehienen ustez zigor gogorregia jaso dute, eta horren atzean FIAren asmo bat ezkutatzen omen da:
|
|
|
Balm in Gilead diskoko abestiak Jonesen bizitzaren
|
azken
hogei urteez mintzo dira. AEBen mendebaldean egin dudan bizitzaz, zoriontasunaz, tristeziaz....
|
|
|
Gogoan dut eskatu nuen lehen aldia, 2004an: aurreko
|
azken
hogei urteetan bezala, Parisko liburu azokara joateko baimena eskatu nion Juan del Olmo epaileari, eta hark 500.000 euroko bermea eskatu zidan, eskudirutan, Madrilen jarri behar nuena, eta garaiz iritsi ezean galdu egingo nuena.
|
|
2010
|
|
|
Kaxmirren
|
azken
hogei urteotan giza eskubideen kontra egindako urraketen erantzuleek zigorrak jasoko dituzte. Indiako armadako militar batek jakinarazi duenez, 104 soldadu zigortu dituzte urratze horien harira.
|
|
2011
|
|
|
%98, 8k Sudan bitan zatitzearen alde egin zuten. Hala,
|
azken
hogei urteetan hegoaldearen eta iparraldearen artean izan den gerra zibila amaitu nahi dute. Bi milioi hildako baino gehiago utzi ditu gerra horrek.Datorren larunbatean Hego Sudanek bere independentzia aldarrikatuko du.
|
|
2012
|
|
|
Alemanian,
|
azken
hogei urteotako daturik onena
|
|
|
Erronka polit bezain gaitza izaki, bada zer esatekorik Criadoren lanaren gainean. Orotara, espainiar margogintza garaikidearen erreferenteetakoa denaren erakusketa monografikoan 40 bat lan inguru aurkezten dira,
|
azken
hogei urteotan gauzatuak guztiak. Oro har, koloreak, geometriak eta baliabide digital berrien erabilerak ezaugarritzen du Criadoren lana.
|
|
|
Ezker abertzalearen ustez, Espainiako Gobernuak «mespretxua» adierazi dio euskal presoei ezartzen zaien espetxe politika «kriminala» behin betiko eteteko euskal gizarteak egiten duen aldarriari. Planak
|
azken
hogei urteotako espetxe politikaren oinarri berberak dituela dio, hau da, «salbuespenezkoa» dela eta eskubideen urraketan oinarritzen dela.
|
|
2013
|
|
|
2010ean, berriz, izan ziren 78 atxiloketa inkomunikatuetatik, soilik 9ri aplikatu zizkieten, %11, 5 Ez ditut datu guzti guztiak, baina begi bistakoa da agintariek emandako zifra hori, %32, 5, zeharo puztua dagoela. CPTk dio oso erraza dela
|
azken
hogei urte luzeetan eskatzen ari den prebentzio neurri horiek derrigorrezko egitea, Ertzaintzak ia hamar urte baitaramatza horietako batzuk aplikatuz, «horri buruzko legeak batere aldatu behar izan gabe». Hala ere, espainiar agintariek haien erantzunean jarraitzen dute esaten neurriak derrigorrezko egiteko legea aldatu beharra dutela, nahi eta nahi ez, eta hori oso konplikatua dela.
|
|
|
Bai, 2014an bide berri bat egiten saiatuko gara Kanchenjungan, estilo alpinoan. Ilusio handia daukat erronka horretarako,
|
azken
hogei urteetan poloniarrek ez baitute bide berririk zabaldu. Poloniarrek gogor ospea daukazue bizitzan, eta mendian ere bai.
|
|
2016
|
|
|
Aldatu da gizartea eta bizimodua
|
azken
hogei urteotan; sinesgaitz zirudiena errealitate bihurtu da, eta egunerokoan txertatu. Turismoa ez da salbuespena.
|
|
2017
|
|
|
Emakumeak dira gehiengoa, nabarmen, Arte Ederretako fakultateko ikasleen artean. Hamar matrikulatik zazpi dira andreek eginak egun, eta, gainera, ehuneko hori ez dela berria dio Barcenillak, berak bildutako datuen arabera,
|
azken
hogei urteotan gutxienez beti mantendu izan dela buelta horretan. Arte Ederretako fakultateko datu zaharrenak 1989koak dira, eta garai hartan emakumeen kopurua %62, 5 zen jada, gerora gorantz egin zuena eta urte askoan %70en inguruan dabilena.
|
|
2019
|
|
|
izango dela. Oroitarazi du azken hilabeteetan Polizia indarkeriak?
|
azken
hogei urteotako zauritu kopuru bera, egin dituela, eta segurtasun operazioaren, desproportzioa?
|
|
|
Argazkiak egiteko denbora nuenean joaten nintzen. Iaz Bardeari buruzko liburu bat argitaratu nuen,
|
azken
hogei urteetako argazkiekin.Irudien betekada bat dago gizarte honetan. Hori ona edo txarra da. Irudi asko daude, baina batez ere su besta asko dago.
|
|
2020
|
|
|
PSOEk eta EAJk Pedro Sanchezen inbestidurarako sinatu duten akordioan hitzartu dute trafikoko eskuduntza Nafarroan foruzainen eskuetan egotea sei hilabete barru. Felix Azon Guardia Zibileko zuzendariak azaroan esan zuen ez zela horrelakorik aurreikusten, eta akordioan jasotakoak hautsak harrotu ditu, nahiz eta lehenagotik hartutako konpromisoa izan —azken aldiz 2018ko urrian, Pedro Sanchezek berak— Marlaskak gaur adierazi du eskuduntza hori
|
azken
hogei urteetan eskatu duela Nafarroako indar politikoen gehiengoak, eta zehaztu du Jose Mari Aznar Espainiako presidente zela hala hitzartu zuela horrek ere Miguel Sanz Nafarroako presidentearekin.
|
|
|
artea baliatzen duena. Erran nezake
|
azken
hogei urteotan kontrakotasun manera berriak sortu ditugula, sorkuntza baitute iturburu. Kurduek ere manera berriak dituzte orain.
|
|
2021
|
|
|
Gisa horretako testigantzak jaso ditu Dantzaz esploratzailea web argitalpenak, dantza garaikidearen
|
azken
hogei urteetako historia zer nolakoa izan den kontatzeko, 2000tik 2020ra.
|
|
|
Benetan da lotsagarria», idatzi zuen 2005ean Sethek, iaz Angulemako Komiki Azokako Epaimahaiaren Sari berezia jaso zuen marrazkilari kanadarrak, The Comics Journal aldizkarian. «Chris Reynolds marrazkilari gutxietsiena izan da
|
azken
hogei urteotan. Artikulu hau irakurriko duten gehienek ez dute ezagutuko, eta horrek berak ematen dio neurria baieztapen horren benetakotasunari.
|
|
|
Helena Maleno Marokon bizi izan da
|
azken
hogei urteetan, baina, joan den urtarrilaren 23an, Rabatek herrialdetik kanporatu zuen, eta 32 egunez ezin izan zuen ikusi 14 urteko alaba, Tangerren baitzegoen hura. Migratzaileen giza eskubideen alde lan egiten duen Caminando Fronteras taldeak atzo salatu zuen gertatutakoa, Madrilen eskainitako prentsaurreko batean.
|
|
|
Thriller baten trama bete betea dauka eleberriak: Tasio Ortiz de Zarate arkeologoak kartzelan pasatu ditu
|
azken
hogei urteak, Gasteiz astindu zuten hilketa bitxi batzuen egiletzat jo baitzuten. Ateratzeko baimena lortzen duenean, berriro hasiko dira hilketak hirian.
|
|
|
Aldi berean, ordea, lehen «sekula» pentsatuko ez luketen ikasleak ere badituzte: «Garatu da
|
azken
hogei urteetan ikasle tipologia bat hizkuntza instrumentu moduan daukana: motibazio bat duena lan bat ukaiteko».
|
|
|
Frantziako zinemagintzan azken bi hamarkadetan gehien nabarmendu diren aktoreetako bat da Cotillard, eta Hollywooderako jauzia ere egin du. Halaber, hainbat sari irabazi ditu
|
azken
hogei urteotan osatu duen ibilbidean; esaterako, Oscarra, Urrezko Globoa eta Bafta saria eskuratu zituen La Môme/ La Vie en Rose (Oliver Dahan, 2007) filmean egindako lanagatik. Michael Mann, Christopher Nolan, Woody Allen, Steven Soderbergh eta James Gray zuzendariekin lan egin du, besteak beste.
|
|
|
Oroimenerako ekitaldiez gain, hausnarketarako eta analisirako deia ere zabaldu da. Afganistango erretiratzeak jende asko jarri du ispiluaren aurrean,
|
azken
hogei urteotan gertatutakoa ulertzeko. Inkestek diotenez, Bidenekiko iritzi kritikoa da nagusi Afganistandik irteteko moduari buruz.
|
|
|
Aranbarri Eibartik (Gipuzkoa) Bilbora joan zen gazte garaian, eta euskalgintzan aritu zen lanean. Bilbon bizi izan duen «bollerismoaren eta euskararen» arteko harremanaz eta
|
azken
hogei urteotan «amatasun bolleroan» izan duen borrokaz hitz egingo du. Guadaña «euskarara etorri berri» den «anarkomarika» da, eta euskalduntze prozesuan «ireki» zaizkion «perspektibei buruz» arituko da.
|
|
|
«Hau da, atzera eta aurrera begira arituko da pertsonaia». Izan ere, egun bakarrean gertatzen da istorioa, baina iraganeko gertaerak ere kontatzen ditu, atzera saltoak eginez; zehazki,
|
azken
hogei urteetako gizakien ibilia aztertuko du protagonistak.
|
|
|
Izan da
|
azken
hogei urteotan merkatu den elikagai bat: azukrea.
|
|
|
Baten zein bestearen bilakaera oso desberdina izan da. Gehien garestitu den produktua tabakoa da,
|
azken
hogei urteetan %158, 1 garestitu baita haren prezioa, hau da, prezioa ia 2,6 aldiz biderkatu dela. Tabako ekoizleen patrikara baino gehiago, ogasunen kutxetara joan da diru hori, tabakoaren gaineko zerga berezia askotan igo baita azken urteetan.
|
|
|
«Erkidegoan legez lanbidea arautzen ez den bitartean, lan baldintzen eta salneurrien beherakada amaigabea izango da. Hala izan da
|
azken
hogei urteetan. Lanera itzuli diren horiek enpresekin egindako hitzarmenak baliatzen dituzte, tokian tokiko salneurriak jaso eta gutxienekorik bermatu gabe lanean jarraitzeko.
|
|
|
Joan deneko
|
azken
hogei urteotan, Unesco Hezkuntza, Zientzia eta Kulturarako Nazio Batuen Erakundeak Ama Hizkuntzen Nazioarteko Eguna ospatzen du otsailaren 21ean, Eskubide Zibil eta Politikoen Nazioarteko Itunaren barruko ekimen gisa.
|
|
2022
|
|
|
«Gure artean eztabaida hori izan genuen, bagenekielako egokiena izango zatekeela 1975etik aurrerako epea hartzea», azaldu du Iridia elkarteko kide Andres Garciak. «Baina ikusi genuen batez ere
|
azken
hogei urte hauek jorratzeko gai ginela, eta, askoz kasu gehiago daudela jakinda, hemen jasotzen ditugunak aski esanguratsuak zirela». Txostenean bertan azaltzen dutenaren arabera, 1976tik gutxienez 23 izan dira hildakoak.
|
|
|
Azken urteotan euskara eta ikerkuntza izan ditu bizibide Josune Zabalak (Donostia, 1978), eta, besteak beste, Mondragon Unibertsitateko Huhezi Humanitate eta Hezkuntza Zientzien Fakultatean, Soziolinguistika Klusterrean eta Mintzola Ahozko Lantegian lanean aritu ostean, duela bost urte Eusko Jaurlaritzako Hizkuntza Ikerketarako eta Koordinaziorako zuzendari postua hartu zuen. Errezilen bizi da
|
azken
hogei urteotan, herritarrek euskara hitzetik hortzera darabilten herrian. Bere lan ibilbide oparoan “dozenaka kontu” ikasi dituela dio Zabalak, baina, bereziki, bat:
|
|
|
Gai arantzatsua da, eta aldakorra, testuingurua unean unean bere osoan zertan den interpretatzea eskatzen duena, horri buruz ebazteko. Ez da alferrik egon Casadevall Europako Giza Eskubideen Auzitegian epaile gisa lanean
|
azken
hogei urteetan, eta hango lehendakariorde ere izan da bost urtean.
|
|
|
Zuzendaritzak ere ez du arrakasta hori ezkutatu nahi izan, nahiz eta kopuru apalagoak jakinarazi dituen. Ekoizpena geratzea lortu dute
|
azken
hogei urteetan lehen aldiz, eta beraz, gaur ez da furgonetarik egin Euskal Herriko fabrikarik handienean.
|
|
|
Italiako Ikerketako Batzar Nazionalak ohartarazi zuenez, 25 edo 30 urtetan desagertu egingo da glaziarra, tenperaturek igotzen jarraitzen badute. Oro har,
|
azken
hogei urteetan Italiako Alpeetako glaziarrek izotzaren %17 galdu dute berotze globalaren eraginez. Raul Martin Moreno Madrilgo Unibertsitate Autonomoko irakasleak azaldu du tenperatura altuek eragiten dutela mendia ezegonkorragoa izatea eta sendotasuna galtzea.
|
|
|
Pilotazale petoa, txikitatik aritu da paretaren kontra pilotan jokatzen. Afizionatu mailan aritua, pilota eskolan hainbeste haurren maisu, eta
|
azken
hogei urteetan Euskadi Irratian esatari lanetan, pilota partidak ematen. Erretiroa hartu du.
|
|
|
Hain zuzen, hiru sindikatuek deitutako grebak erantzun zabala izan du azken bi hilabeteetan, eta
|
azken
hogei urteetako mobilizaziorik jendetsuenak egin dituzte. Tailerretako langileen %95 inguruk egin dute bat lanuzteekin, eta bederatzi egunez ekoizpena etetea lortu dute.
|
|
|
Amaitu da euskal selekzioen aldeko mendi martxak
|
azken
hogei urteetan egindako bidea. Zehazki, atzo bukatu zen, Getarian (Gipuzkoa).
|
|
|
Closeren ordez, Matias Mosteirin ekoizle argentinarra izango da epaimahaiburua, Zinemaldiak adierazi duenez. Ibilbide oparoa egin du
|
azken
hogei urteetan, eta, besteak beste, film hauetan parte hartu du K&S ekoiztetxeko zuzendari lanean: El último Elvis (Armando Bo, 2012), Relatos salvajes (Damian Szifron, 2014), El clan (Pablo Trapero, 2015), La cordillera (Santiago Mitre, 2017) eta La odisea de los giles (Sebastian Borensztein, 2019).
|
|
|
Gainera, txerri eta oilaskoen kasuan, integratzaileak makroustiategien ereduaren hedapena bultzatzen ari dira Nafarroan. Biztanle baino txerri gehiago ditugu, eta haien haragia batez ere esportaziora bideratuta dago; aldiz, ekoizpen jasangarrienetan, ardiena kasu, abelburuen kopurua erdira jaitsi da
|
azken
hogei urteotan.
|
|
2023
|
|
|
Otañoren
|
azken
hogei urteei begira jarriko dituzte kamerak: hori izan zen, Bisquerten arabera, bertsolariaren boladarik «emankorrena».
|
|
|
Lurralde eremuei dagokienez, Baiona, Angelu eta Miarritze (Lapurdi) biltzen dituen BAM eremuan da egoerarik kritikoena. Herritarren %85 baino gehiago erdaldunak dira, eta
|
azken
hogei urteetan euskaldun proportzioa ez da mugitu. Datu azpimarragarria da, Ipar Euskal Herriko biztanleriaren kasik %40 biltzen baita hiru hiri nagusi horietan.
|
|
|
Hala, euskaldun zaharren proportzioa %82tik %60, 4ra jautsi da
|
azken
hogei urteetan. Jatorrizko elebidunen kopurua bikoiztu da —%22, 2 dira gaur egun—, eta euskaldun berrien kopurua ere %7tik %17, 4ra pasatu da.
|
|
|
8.735 langile gehiago ari dira Gizarte Segurantzan kotizatzen, eta, hortaz, lege barruan lan egiten. Halako hazkunderik ez da izan gutxienez
|
azken
hogei urteetan. Espainian, berriz, inoiz ez; martxoan 206.000 afiliatu batzea «historikoa» izan dela aldarrikatu du Jose Luis Escriva Gizarte Segurantzako ministroak.
|
|
|
«16 urtetik beherako hiztunak ez dira ageri, eta hor ere badira datu baikorrak», Gorriren iritziz. «Energia anitz eman da
|
azken
hogei urteetan hezkuntzan, eta duela hogei urte espero ez ziren emaitzak lortu dira. Ikaragarria da».
|
|
|
Ez dirudi jaitsiera handia, baina iaz, euri faltaren ondorioz orduan ere, dagoeneko %15 jaitsi zen bildutakoa, eta, ordukoari aurtengoa gehituz, ondorioa kezkagarria da: aurtengo uzta
|
azken
hogei urteotako eskasena izan da.
|
|
|
Izan ere, medikua, lanpostuko hizkuntza eskakizuna egiaztaturik badauka, eta askok daukate, legalki, gai da herritarra euskaraz artatzeko. Eta, gaitasunari dagokionez,
|
azken
hogei urteetan EHUtik irtendako medikuen erdiek gutxienez karrera euskaraz egin dute.
|
|
|
Koreako Militarren Giza Eskubideen zentroko buru Lim Tae hoonek esan du erabakia «zentzugabea, ilogikoa, erregresiboa eta aurreiritziek bultzatutakoa» izan dela. Mundua
|
azken
hogei urteetan gutxiengoen aurkako diskriminazioa borrokatzen aritu dela azaldu du Limek, baina salatu du Hego Koreako epaileen iritzia ez dela aldatu.
|
|
|
Alexis Kauffmann Frantziako Hezkuntza Ministerioko DNEko teknologia digitaleko sektoreetako software proiektuen eta hezkuntza baliabide libre eta mistoen zuzendaria den arren, aktibista izan da urte askotan. Framasoft ekimena sortu du eta software librearen borrokan egin ditu
|
azken
hogei urteak. Euskarabildua jardunaldietan komun digitalen ideia gobernantzarekin, komunitatearekin eta baliabideekin lotu zuen.
|
|
|
Ez dira kasu bakanak, eta, justiziak indarkeria matxistatzat hartzen ez baditu ere, BERRIAk hilketa matxistatzat zenbatzen ditu, emakumeen kontrako indarkeria kasu horien atzean osagai patriarkalak ere badaudelako. BERRIAren datuen arabera, gutxienez hamar bat emakume hil dituzte,
|
azken
hogei urteotan, semeek edo ilobek. Ez haiek bakarrik, senarrek eta bikotekideek ere hiltzen dituzte emakumeak.
|
|
|
Bizkaian %1, 83, eta Araban %1, 49 Nafarroan, berriz, %1, 68 izan zen, Nastaten arabera. Bizkaian apur bat moteldu da aurreko bi urteekin konparatuta, eta Nafarroan iazko datua
|
azken
hogei urteetako kaskarrenetarikoa da. Bizkaian eta Gipuzkoan, 2010eko hamarkadakoetara gerturatu dira; Araban, ordea, ez.
|