|
2009
|
|
|
2008ko sagarraren uzta
|
azken
hiru hamarkadetako handiena izan da. Guztira, hamar milioi kilo bildu dira, eta horiekin, hamahiru milioi litro ekoitzi dira.
|
|
|
1979an Amerikarren eliteko %0, 1ek gainerako %90ek irabazten zuena 20 aldiz irabazten zuen, eta 2006an 77 aldiz. Horrela, aberatsek langileriari dagokion tartaren zatitik mokadu dastagarria kendu dion irudipena zabaldu da
|
azken
hiru hamarkadetan langileriaren artean. Hori esanda, eredu anglo amerikar liberala historian izan den sistema eraginkorrena dela aitortu beharra dago.
|
|
|
Gaur egun kapitalismoaren mundu krisi betean, banketxeetako jaunei, enpresariei, politikariei entzunez, ematen du ez dutela ezelako erantzukizunik krisi honetan eta krisiaren ondorioetan. Horietan ez dugu ikusten zuzenketa proposamenik, ezta haien politika neoliberalen autokritikarik ere; izan ere,
|
azken
hiru hamarkadetan, besteak beste, errenta banatu da alderantziz; hau da, jende pobreenetik aberatsenera pasatu da, eskaria murriztu egin da eta gainprodukzio krisi sakonagoa dugu. Horren erakusgarria da haien kezka handia dela banka salbatzea, alboan utzita, berriro ere, pertsonak eta haien oinarrizko premiak jatekoak, etxebizitza, osasuna, hezkuntza bigarren plano batean.
|
|
|
Neguak negu, udaberri iraunkor batean bizi da euskal gazteria
|
azken
hiru hamarkada hauetan. Izugarrizko loraldia ezagutu dugu, eta ezagutzen ari gara:
|
|
2012
|
|
|
Lekukorik fidagarriena da, fidagarritasuna eskasa den garai hauetan. Eta fidagarritasun horregatik, hain zuzen, gatazka militarren nondik norakoak aztertzeko eta ulertzeko ezinbesteko tresna bilakatu da
|
azken
hiru hamarkadetan. Egun, arkitektura ez da zerbait eraikitzen (bizia ematen) trebe direnen esparrua bakarrik; eraikin horien hezurrak aztertzen (heriotza ulertzen) dakiten forentseen lanabes ere bada orain.
|
|
2013
|
|
|
baliogabetzat jo ditu patronalak uztailaren 7az geroztik, erreformak finkatzen duen urtebeteko ultraaktibitatearen araua tarteko. Langileek
|
azken
hiru hamarkadetan lortutako lan baldintzak galduko zituztela esan zutenak asmatzen ari dira hein batean; patronalak emandako ildoari jarraituz ehunka enpresak egin baitute PPren erreforma aplikatzeko hautua. Dagoeneko milaka langilek irakurri behar izan dituzte iraungitako hitzarmenek jasotakoa galdu dutela jakinarazteko gutunak.
|
|
|
Eta, hala ere, Etxe Zuriaren diru laguntza jasotzen du, 1979az geroztik. Egiptoko militarrek zintzo demonio bete dute tratua, eta
|
azken
hiru hamarkada luzeotan, Israelen aliatu izan dira. Horrek tentsioa piztu zuen Mursi presidentearen eta Abdel Fata el Sisi armadako buruzagiaren artean.
|
|
2015
|
|
|
Hala ere, azken urteotan epai desberdinak egon dira, auzipetuen aldekoak zein kontrakoak. ...iko luke; epaile guztiek bete lukete irizpidea.Ohar batean, EH Bilduk adierazi du Gorenak bere erabakiarekin «inplizituki» onartu duela tortura egon badagoela eta zigorrak ezartzeko erabili dela.«Bidegabekerien» islaEuskal gatazkarekin loturiko auzietan jardun duten abokatuek hainbatean gogorarazi dutenez, polizia deklarazioetan soilik oinarritutako zigor epaiak «ehunka edo milaka» izan dira
|
azken
hiru hamarkadetan. Poliziaren aurrean ez deklaratzeko eskubidea zuten arren hori egitera «behartuak» izan direla azpimarratu dute, bereziki, inkomunikazio erregimena ezartzen zitzaienean; alegia, eta besteak beste, deklarazioa konfiantzazko abokatuarekin egiteko eskubidea ukatzen zitzaienean.«Espainiako justiziaren bidegabekeria agerian uzten du erabaki honek», esan dio abokatu horietako batek BERRIAri.
|
|
2016
|
|
|
26 urteren ondoren, Ellakuriaren eta beste zazpi lagunen hilketaren kasua argitu gabe dago oraindik, eta erantzuleak, kalean. Hona hemen
|
azken
hiru hamarkadetan gertatutakoen kronologia: 1989ko azaroaren 16aSarraskia. El Salvadorko Atlacalt batailoiko kideak EAU Erdialdeko Amerikako Unibertsitatera sartu ziren, eta zortzi lagun hil zituzten tiroz:
|
|
2020
|
|
|
Europako bi finaletan sartu zen 2016an eta 2018an, eta beste koska bat igo zuen iaz, Txapeldunen Liga eta Kluben Arteko Munduko Kopa irabazita. Orain, esku eskura dauka Ingalaterrako liga,
|
azken
hiru hamarkadetan ihes egin dion titulua.
|
|
2021
|
|
|
Azucena Vieitesek
|
azken
hiru hamarkadetako lanen hautaketa bat bildu du Bilboko Carreras Mugica galerian. Marrazkiek garai baten lekukotza biltzen dutela dio artistak
|
|
|
Liskar armatu batean jasandako zaurien ondorioz hil zen atzo Idriss Deby Txadeko presidentea,
|
azken
hiru hamarkadetan herrialdeko estatuburua izan dena eta bere seigarren legealdia hasi berri zuena. «Idriss Debyk azken hatsa eman berri du, lurraldearen defentsan.
|
|
2022
|
|
|
Innocence Project AEBetako Exonerazioen Erregistro Nazionaleko datuen arabera, 1989az geroztik 258 emakume salbuetsi dituzte heriotza zigorretik. Gainera,
|
azken
hiru hamarkadetan exekutatuak izatetik salbuetsi dituzten emakumeen %71 gertatu gabeko delituengatik kondenatu dituzte.
|
|
|
Ondarroan (Bizkaia) jaio zen Piztiak taldea 1991n, baina aspaldi kostaldeko herri horretatik kanpo bizi dira Josu Aranbarri (baxua eta ahotsa) eta Txomin Uribe (gitarra eta ahotsa) taldeko bi kide historikoak, banda sortu eta
|
azken
hiru hamarkadetan hura gidatu dutenak; Aranbarri Bilbon eta Uribe Azpeitian (Gipuzkoa). «Pello [Larrañaga, taldeko bateria jotzailea] eta Jesus [Galan, gitarrista] ere Urola eskualdean bizi dira, eta azkenean ni baino ez naiz gelditu Bizkaian.
|
|
|
Gipuzkoar asko oraindik jabetu ez badira ere, Gasteiz hiriak aspaldi utzi zion Bitorixa izateari. Arabako hiriburua, izan ere, Euskal Herriko bigarren gunerik populatuena izateaz gain,
|
azken
hiru hamarkadetan eraldaketa sakonak —soziologikoak, kulturalak, demografikoak, politikoak eta ekonomikoak— izan dituen hiri anitz eta zabala da.
|
|
|
Martxoan %9, 6ra heldu zen, eta ekainean, berriz, %9, 7ra. %10eko mugara ez iritsi arren,
|
azken
hiru hamarkadetako inflazio handiena dago egun, eta arazo handia da, batez ere maila ekonomiko apala duten herritarrentzat.
|
|
|
Donostian egindako prentsaurrekoan, uztailaren 17an Itziar Moreno euskal presoaren lagun batek Roazhongo espetxera (795 kilometro) bidean izandako istripua gogoratu dute, eta adierazi salbuespen politikek eragindako sufrimenduaren adibide dela. Izan ere, salatu dute
|
azken
hiru hamarkadetan presoei ezarritako «ezohiko erregimenen», «isolamenduen» eta «urruntze sistematiko eta orokorren» biktima izan direla senide eta lagunak ere. «Sufrimendua, gastu ekonomiko handia, ehunka zauritu eta hamasei pertsona hil baitira dispertsioaren erruz».
|
|
|
Fernandezek esan duenez,
|
azken
hiru hamarkadetan Berri Otxoak taldea «kalean» egon da, eta salaketa eta protesta ugari antolatu ditu murrizketen kontra, etxegabetzeak geldiarazten saiatzeko, edo gizarte eskubideen alde. Baina haien lana ez da izan salaketa hutsa:
|
|
2023
|
|
|
Izokinen egoerari buruzko kezka aspaldikoa da, halere; animalion populazioaren
|
azken
hiru hamarkadotako bilakaerak eragin du kezka hori. Gorabeherak izan dira bilakaera horretan.
|
|
|
Ur gutxiago duten laku eta urtegi handi horiek urteko 22 gigatona ur galdu dituzte orotara urte bakoitzeko,
|
azken
hiru hamarkadetan. Itoizko urtegiaren gehienezko edukia 37 bider baino gehiago da ur kopuru hori.
|