|
2000
|
|
|
Ladix Petrirenekoa (1998) dugu Mujikak 90eko hamarkadan argitaratu zuen
|
azken
eleberria.
|
|
2002
|
|
|
Autorearen
|
azken
eleberria, Baleen berbaroa (Txalaparta, 1998) [itz.: Voces de ballena, Txalaparta, 1999] thriller historikoa da, XVI. mendean kokatua euskal kostaldeko herri batean.
|
|
|
Hala ere, eleberrigintzan egin duen ibilbideak ekarri dio, batez ere, euskal irakurleen onespena. Egundaino argitaratu dituen lau nobeletan badago trilogia bat, Kcappo (tempo di tremolo) (Erein, 1985), Irene (tempo di adaggio) (Erein, 1987) eta Krisalida (Erein, 1990), eta oraingoz bere
|
azken
eleberria dena: Urregilearen orduak (Erein, 1998).
|
|
|
Autorearen
|
azken
eleberriak, Urregilearen orduak obrak, aurrekoen poetika tremendista atzean utzi eta istorio mosaiko bat erakusten digu, bi tabernatara joaten diren pertsonaien istorioek osatua. Ferminek eta Laurak, eleberriko bi tabernari protagonistek, jasotzen dituzte eleberria betetzen duten pertsonaia horien biografiak (ehiztariak, soinu jotzaileak, homosexualak...).
|
|
|
Eleberriaren esplizitazio ideologikoak (ETAkidea den protagonistaren inguruan bilbatzen da haria) eta eskematismo formalak (pertsonaiak karikatura hutsak dira, inongo garapen narratiborik gabeak) hondoratu egiten du edozein helburu literario. 1999an Txillardegik bere
|
azken
eleberria argitaratu zuen, Putzu: genero historikoan sar daiteke eleberri hau, eta gerra karlistetan girotua da.
|
|
|
Urretabizkaiaren
|
azken
eleberria, Koaderno gorria (1998), gaur egungo emakumezko idazle askok sarri erabilitako genero autobiografikoan sartzen da. Gure ustez, autorearen eleberri handinahiena da, eta tonu liriko lortua duena.
|
|
|
Bere
|
azken
eleberrian, Sisifo maite minez (Txalaparta, 2001) izenekoan, amodioaz, desiraz, maiteminaz... hitz egiten digu, berriro ere, Mintegik. Baina oraingo honetan inoiz baino luzeago, zehatzago, ausartago heltzen dio gaiari, eta, hori dela eta, orain arteko eleberririk biribilenaren aurrean gauden susmoa dugu.
|
|
|
Agur, Euzkadi (Susa, 2000) dugu Juan Luis Zabalaren
|
azken
eleberria. Hasieratik harritzen gaituen istorio bat kontatzen da bertan:
|
|
|
Eta Trentoko Kontzilioaren ondorenei egin diegun erreferentzia ez da hutsala, Lur bat haratagon, berpizkundeko izpiritu humanistaren luzapentzat hartua izan den XVII. mendearen berreskurapen bikaina egiten zaigulako. U. Ecoren terminologia erabiliz, Irigoienen
|
azken
eleberri honen enciclopedia izugarri aberatsa dela azpimarratu behar dugu. Bertan aurkituko ditu irakurleak metodo esperimentalean eta behaketa tekniko berrietan oinarritu zen zientzia berriari egindako erreferentziak, kartesianismoaren eta arrazionalismoaren aitzindari izan ziren filosofoei egindakoak, erlijio gatazkak edo Barrokoaren ordezkari ezagunei egindako laudorioak.
|
|
|
Tradizioa eta modernotasuna, lurra eta itsasoa, Europa eta Amerika, katolikoak eta luthertarrak,... Irigoienen
|
azken
eleberri hau alderik alde zeharkatzen duten oposizioak ditugu.
|
|
|
Argizariaren egunaken eta Otto Petteren artean zenbait paralelismo nahiko nabarmenak izan arren, adibidez, hasieran aipatzen den dantza makabroa, duda izpirik ez dugu
|
azken
eleberri hau autoreak Carlarekin hasi zuen ibilbide literarioaren ondorioa dela. Topaketa kezkagarri baten inguruan egituratutako barne bidaia (Otto Pette) edo izaki hilezkor batzuen inguruan fantasia, ametsa eta errealitatea konbinatzen dituen bidaia literarioaren narrazioa (Azkenaz beste) eskaini ondoren, literatura da, berriro ere, Argizaria egunak honetan Lertxundiren sormenezko unibertsoari eusten dion erreferente bakarra.
|
|
|
Itxaro Bordaren ondoko nobelak, batez ere haren polizia trilogia, narratiba aldetik lortuagoak dira, eta kritika sozial eta politikoa agertzen dute, gaurkotasun kutsu nabarmenarekin batera. Horregatik uste dugu I. Bordaren
|
azken
eleberri hauek gehiago hurbiltzen direla nobela beltzaren generora, krimen bat askatzearekin batera euskal gizartearen gatazka nagusien argazkia ere egin nahi baita (bertako egoera politikoa, euskara, intsumisioa, industrializazioa...). Lehenago ere aipatu dugun legez, autore honen nobelen ezaugarrietako bat pertsonaia nagusia, detektibea, emakumezkoa izatea da.
|
|
|
Ipuingintzari berriro ere heldu eta Enbido Ttikia Saileko Alajaineta (Elkar, 1995) eta besteren artean zenbait lehiaketatan saritutako ipuinez osatutako Karramarroen aztarnak (Elkar, 1997) kaleratu zituen. Bere
|
azken
eleberriak, Arrainak ura baino (Kutxa, 1998; Elkarlanean, 1999) Irun Hiria Eleberri Saria irabazi zuen 1998an. Literatur lan horiez gain, Sukaliztegi partikularra (Orain, 1996), eta Luis Irizar sukaldariarekin eta Julian Bereziartua medikuarekin lankidetzan egindako Erabateko Sukaldea (Ttarttalo, 1998) plazaratu ditu.
|
|
|
Horiez gain, kazetaritzako Rikargo Arregi Saria irabazi zuen Epaltzak 1990ean. Epaltzaren
|
azken
eleberria Rock" n" Roll (Elkar, 2000) da.
|
|
|
Errolanen harria (Txalaparta, 1998) da, oraingoz, autorearen
|
azken
eleberria. Errolan, Karlomagnoren elezahar zikloko pertsonaia nagusietako bat, dugu istorioaren protagonista.
|
|
2011
|
|
|
Azken urteotan frantsesa darabilten idazle garaikideen obrak itzultzen hartu den lanaren baitan sar genezake idazle gazte honen
|
azken
eleberria(...)
|
|
2019
|
|
|
Beraz, apenas hitzik hartu duen Lorek berak bakarrik ondorioztatzen du aurre egin behar diola egoerari. Kandiskyren tradizioan eta Martuteneko Juliaren kasuan bezala,
|
azken
eleberri honetan ere emakumeak erabakimena du. Hau da, Faustinok lagundu arren, Lorek berak bakarrik hartu du erabakia eta mezua argia da:
|
|
|
Triangelu perbertsoetan gatibatuak daudenek ez bezala,
|
azken
eleberrietan Saizarbitoriak pertsonaia femenino indartsu zenbait kokatu ditu bikote harremanen testuinguruan. Hala, Kandiskyren tradizioko Miren pertsonaiari harreman toxikoei antz ematen eta ihes egiten ikasten du, artearen eta literaturaren hausnarketaren laguntzaz.
|
|
|
Emakume sendoago edo autonomia gehiagokoen nortasunak lehen planora ekarri ditu egileak
|
azken
eleberrietan. Kandiskyko Miren, Marcel Martineko Marga, Martuteneko Julia eta Lili eta biokeko Loreren bitartez, emakumeei subjektu gisa beren lekua eta erabakimena esleitu die, eta maila batean hitza ere bai, zailtasunak zailtasun.
|
|
|
Martutene (2012). Bere
|
azken
eleberria, Lili eta biok, 2015 urte amaieran argitaratu zen.
|
|
|
" Eh, ez pasa, ez kontatu bukaera!". Horrelakoak bazarete zuek ere, sentitzen dut, Saizarbitoriak bere
|
azken
eleberriaren lehenengo orrietan liburuaren bukaera kontatzen baitu; eta nik iruzkin honetan ere liburuaren bukaera kontatuz hasteko asmoa daukat; hona hemen: eleberriaren amaieran protagonistak, gizon batek, bere emaztea hiltzen du leihotik botaz.
|
|
|
Erantzuna: Ramon Saizarbitoriaren
|
azken
eleberri honetan bukaera gutxienekoa da, liburu honen mamia ez dago istorioan, baizik eta istorioa kontatzeko eran. Baina lasai, ez beldurtu, ez hasi pentsatzen liburu pisutsu, metafisiko edo zail baten aurrean zaudetenik, ez, Hamaika pauso, Ene Jesus, Ehun metro eta Egunero hasten delako idatzi dituen idazleak ez du eleberri hau egin zuek aspertzeko edo bere mamuak uxatzeko, bere asmoa askoz interesgarriagoa eta txalotzekoa da:
|