|
2000
|
|
|
" Helena eta arrastiria" zure
|
azken
eleberriarekin euskal literatura zabaltzeko bide berri bat lantzen ari dela dirudi.
|
|
|
Ladix Petrirenekoa (1998) dugu Mujikak 90eko hamarkadan argitaratu zuen
|
azken
eleberria.
|
|
2001
|
|
|
Pako Aristiren
|
azken
elaberriko pertsonaia batek dioenez1, Joseba Sarrionandia«gure artean den poeta handiena» dugu. Halako baieztapen kategorikoakarriskutsuak direla jakin arren, nik neuk ere beste horrenbeste esango nuke etapoeta handia ez ezik, narratzaile handia ere dugula gaineratuko nuke.
|
|
|
Izan ere, sariaren jabe izan arren, ez da zabalduegia izan. Maider Aristi ere kexu da AingeruEpaltzaren
|
azken
eleberriaren harreraz mintzatzean (Aristi, Maider, 2001,. Asfaltoaren zaporea?, Gara (Mugalari), II). Egunkari eta aldizkarietan eginikohustuketari begiratzearekin nahikoa garbi islatzen da lan bakoitzari komunikabideidatzietan eskainiriko arreta.
|
|
2002
|
|
|
Bada, hamar bat urteko aldearekin argitaratu diren hiru eleberri idatzi ditu Arantxa Urretabizkaiak alegia «Zergatik Panpox» (1979), «Saturno» (1987) eta «Koaderno gorria» (1998) eta hauei begiratuz gero, epe honetan donostiarraren eleberrigintza bilakaera jakin bati atxiki zaiola ikus daiteke. Izan ere, lehen eleberrian indeterminazioa da nagusi (denboran, espazioan, ahotsetan, pertsonaietan...), baina bigarren eleberrian jada indeterminazio horiek murriztuz joan dira, eta
|
azken
eleberrirako, murriztapenak oso aipagarriak dira, determinaziorako urratsak emanez (denbora eta espazio zehaztuak, pertsonaia definituagoak, ahotsen loturak eta narrazio mailak oso ongi zehaztuak daude). Hartara, «Zergatik Panpox»en konta teknikei eskaini zien arreta arinduz joan da, eta «Koaderno gorria»n tradiziozko konta moldeetatik gertuago ibili da.
|
|
|
Autorearen
|
azken
eleberria, Baleen berbaroa (Txalaparta, 1998) [itz.: Voces de ballena, Txalaparta, 1999] thriller historikoa da, XVI. mendean kokatua euskal kostaldeko herri batean.
|
|
|
Hala ere, eleberrigintzan egin duen ibilbideak ekarri dio, batez ere, euskal irakurleen onespena. Egundaino argitaratu dituen lau nobeletan badago trilogia bat, Kcappo (tempo di tremolo) (Erein, 1985), Irene (tempo di adaggio) (Erein, 1987) eta Krisalida (Erein, 1990), eta oraingoz bere
|
azken
eleberria dena: Urregilearen orduak (Erein, 1998).
|
|
|
Autorearen
|
azken
eleberriak, Urregilearen orduak obrak, aurrekoen poetika tremendista atzean utzi eta istorio mosaiko bat erakusten digu, bi tabernatara joaten diren pertsonaien istorioek osatua. Ferminek eta Laurak, eleberriko bi tabernari protagonistek, jasotzen dituzte eleberria betetzen duten pertsonaia horien biografiak (ehiztariak, soinu jotzaileak, homosexualak...).
|
|
|
Eleberriaren esplizitazio ideologikoak (ETAkidea den protagonistaren inguruan bilbatzen da haria) eta eskematismo formalak (pertsonaiak karikatura hutsak dira, inongo garapen narratiborik gabeak) hondoratu egiten du edozein helburu literario. 1999an Txillardegik bere
|
azken
eleberria argitaratu zuen, Putzu: genero historikoan sar daiteke eleberri hau, eta gerra karlistetan girotua da.
|
|
|
Urretabizkaiaren
|
azken
eleberria, Koaderno gorria (1998), gaur egungo emakumezko idazle askok sarri erabilitako genero autobiografikoan sartzen da. Gure ustez, autorearen eleberri handinahiena da, eta tonu liriko lortua duena.
|
|
|
Bere
|
azken
eleberrian, Sisifo maite minez (Txalaparta, 2001) izenekoan, amodioaz, desiraz, maiteminaz... hitz egiten digu, berriro ere, Mintegik. Baina oraingo honetan inoiz baino luzeago, zehatzago, ausartago heltzen dio gaiari, eta, hori dela eta, orain arteko eleberririk biribilenaren aurrean gauden susmoa dugu.
|
|
|
Agur, Euzkadi (Susa, 2000) dugu Juan Luis Zabalaren
|
azken
eleberria. Hasieratik harritzen gaituen istorio bat kontatzen da bertan:
|
|
|
Eta Trentoko Kontzilioaren ondorenei egin diegun erreferentzia ez da hutsala, Lur bat haratagon, berpizkundeko izpiritu humanistaren luzapentzat hartua izan den XVII. mendearen berreskurapen bikaina egiten zaigulako. U. Ecoren terminologia erabiliz, Irigoienen
|
azken
eleberri honen enciclopedia izugarri aberatsa dela azpimarratu behar dugu. Bertan aurkituko ditu irakurleak metodo esperimentalean eta behaketa tekniko berrietan oinarritu zen zientzia berriari egindako erreferentziak, kartesianismoaren eta arrazionalismoaren aitzindari izan ziren filosofoei egindakoak, erlijio gatazkak edo Barrokoaren ordezkari ezagunei egindako laudorioak.
|
|
|
Tradizioa eta modernotasuna, lurra eta itsasoa, Europa eta Amerika, katolikoak eta luthertarrak,... Irigoienen
|
azken
eleberri hau alderik alde zeharkatzen duten oposizioak ditugu.
|
|
|
Argizariaren egunaken eta Otto Petteren artean zenbait paralelismo nahiko nabarmenak izan arren, adibidez, hasieran aipatzen den dantza makabroa, duda izpirik ez dugu
|
azken
eleberri hau autoreak Carlarekin hasi zuen ibilbide literarioaren ondorioa dela. Topaketa kezkagarri baten inguruan egituratutako barne bidaia (Otto Pette) edo izaki hilezkor batzuen inguruan fantasia, ametsa eta errealitatea konbinatzen dituen bidaia literarioaren narrazioa (Azkenaz beste) eskaini ondoren, literatura da, berriro ere, Argizaria egunak honetan Lertxundiren sormenezko unibertsoari eusten dion erreferente bakarra.
|
|
|
Itxaro Bordaren ondoko nobelak, batez ere haren polizia trilogia, narratiba aldetik lortuagoak dira, eta kritika sozial eta politikoa agertzen dute, gaurkotasun kutsu nabarmenarekin batera. Horregatik uste dugu I. Bordaren
|
azken
eleberri hauek gehiago hurbiltzen direla nobela beltzaren generora, krimen bat askatzearekin batera euskal gizartearen gatazka nagusien argazkia ere egin nahi baita (bertako egoera politikoa, euskara, intsumisioa, industrializazioa...). Lehenago ere aipatu dugun legez, autore honen nobelen ezaugarrietako bat pertsonaia nagusia, detektibea, emakumezkoa izatea da.
|
|
|
Ipuingintzari berriro ere heldu eta Enbido Ttikia Saileko Alajaineta (Elkar, 1995) eta besteren artean zenbait lehiaketatan saritutako ipuinez osatutako Karramarroen aztarnak (Elkar, 1997) kaleratu zituen. Bere
|
azken
eleberriak, Arrainak ura baino (Kutxa, 1998; Elkarlanean, 1999) Irun Hiria Eleberri Saria irabazi zuen 1998an. Literatur lan horiez gain, Sukaliztegi partikularra (Orain, 1996), eta Luis Irizar sukaldariarekin eta Julian Bereziartua medikuarekin lankidetzan egindako Erabateko Sukaldea (Ttarttalo, 1998) plazaratu ditu.
|
|
|
Horiez gain, kazetaritzako Rikargo Arregi Saria irabazi zuen Epaltzak 1990ean. Epaltzaren
|
azken
eleberria Rock" n" Roll (Elkar, 2000) da.
|
|
|
Errolanen harria (Txalaparta, 1998) da, oraingoz, autorearen
|
azken
eleberria. Errolan, Karlomagnoren elezahar zikloko pertsonaia nagusietako bat, dugu istorioaren protagonista.
|
|
|
Bernardo Atxagak Bilboko Bidebarrieta liburutegian eman zuen hitzaldi famatuan, zati txiki batean baino ez zuen hitz egin euskal kulturaren egoera tamalgarriaz, eta, hala eta guztiz ere, sekulako oihartzuna izan zuen (halakoak entzutea oso ezohikoa den seinale). Pello Lizarralde, bestalde, Larrepetit bere
|
azken
eleberria zela-eta egin zizkioten elkarrizketetan euskal literaturaren orainaz tonu kritikoan mintzatu zen, halakoak esanez (besteak beste): " oraindik txapela kendu gabe ari garela uste dut, topikoetan oraindik oso arituak gara eta uste dut ausardia falta zaigula.
|
|
2003
|
|
|
Horretarako Sagastizabal beraren laguntza izan dute.
|
Azkenean
eleberriak berak duen freskotasuna taula gainean islatzea lortu dute, ikusleen gozamenerako.
|
|
2006
|
|
|
Nolatan ez haiz konturatu erridikulua egiten ari haizela? Hire
|
azken
eleberriak ez duela argitaratzerik merezi, ezta inori irakurtzeko ematerik ere. Sutara bota eta amesgaizto baten moduan ahazten saiatzea, horixe zuan hik eleberri zakar, trakets eta zipotz hori idatzi ondoan egin beharreko lehenengo gauza; eta azkena ere, bakarra, alegia.
|
|
2008
|
|
|
Manituana zuen
|
azken
eleberriarekin," tailerra" deiturikoa zabaldu duzue Wu Mingen webgunean. Horri esker, irakurleek ideia konkretu samarra egin dezakete, zuen lan egiteko moduaz.
|
|
|
Esaldiak zentzu handiagoa hartzen du aditza orainaldian jarriz gero.
|
Azken
eleberriarekin hasi berri duzuen trilogian Amerikako Iraultzaz ariko zarete. Zerbaitek esan zizuen" orain Amerika"?
|
|
|
Horregatik, agian, berriz ere irakurketari heldu diot. Lutxo Egiaren
|
azken
eleberriak salbatzen nau egunotan, tarteka hartu eta ihes egiteko hain hurbil eta hain urruneko kontuetara.
|
|
|
Genero beltzaren konbentzioetatik ihes egiten duen ezaugarrietako bat nobelan agertzen diren ahots kopurua da. Generoan ohikoa den ahots bakarraren ordez, hiru ahots aurki daitezke Lertxundiren
|
azken
eleberrian: bi femeninoak eta bat neutroa.
|
|
2009
|
|
|
Gauzak horrela, trilogiaren jarraitzaileek bart gauean erosi dituzte Milleniummen
|
azken
eleberriko lehen aleak.Hala, orotara 50.000 erreserba egin dituzte eleberria eskuratu nahi dutenek. Gainera, lehen argitalpen txanda honetan milioi erdi liburu jarriko dituzte salgai Estatuan.
|
|
|
Azkenean iritsi da Estatura Stieg Larssonen trilogiaren
|
azken
eleberria
|
|
|
Cain, Saramagoren
|
azken
eleberria, kalean da
|
|
|
José Saramago Nobel sariaren
|
azken
eleberria kalean da. Cain figura biblikora hurbiltzen da eta Espainiako eta Portugaleko liburu dendetara heldu da, gaztelaniaz eta portugaleraz.
|
|
|
Oin azpiko lurra mugitu egin zaio, eta noraezean dago. Josu Penades (Bermeo, 1962) idazlearen Jantzi beltz bi (Alberdania)
|
azken
eleberriko protagonista nagusiari, minbiziak jota hiltzear dagoen emakume heldu bati, gertatu zaio hori. Penadesen arabera, 40ko hamarkadaren inguruan jaiotako belaunaldiari asko aldatu baitzaio mundua azken berrogeita hamar urteotan, eta orain, ez dakite zein den gizartean bete behar duten tokia.
|
|
|
Gero, maiatz aldean, Madrilen, Portugalgo mikrofonoetatik urrun, bere hitzak leundu zituen Lobo Antunesek. Gaztelaniara itzuli dioten
|
azken
eleberriaren, O Meu Nome. Legi, o (Mi nombre es legi, n, Mondadori), aurkezpenean adierazi zuen liburu gehiago idatziko zituela, gero argitara emango dituen edo ez argi utzi gabe.
|
|
|
Eta elkar ezagutu dute egin duten bitartean. Hasieran ilustrazioen bidezko istorioa zena,
|
azkenean
eleberri grafiko bilakatu zen, bien arteko harremanak hala eraginda, ia nahi gabe.. Ez genuen gura lehen irudi eleberria egin?, dio Urrutiak,, ez genuen ezer berritzailea egin nahi, poesia, irudiak, argazkiak batuko zituen zerbait, baina proiektuak berak eskatu duen zerbait izan da?. –Komikia oso sakona izan zitekeela ohartu ginen?
|
|
|
Gu ere haien modura opari bila aritu gara eta bIDEhUTSen postuan Gora Japonen txapa jaso dugu. Itxaro Bordaren
|
azken
eleberria erosita (Ezer gabe hobe, Susa, 2009), Chevrolet tropikala eman digute doan. Txikietan txiki diren standetan zubiak aurkitu ditugu.
|
|
|
1939ko maiatzaren 18an hasi zen Gringoire" astekari paristar, politiko eta literarioa" emanaldika argitaratzen Les Échelles du Levant2, Irène Némirovsky" eleberrigile eslaviar bikainaren"
|
azken
eleberria, aldizka idazten baitzuen astekari horretan 1933az geroztik.
|
|
|
karikaturak gustuko zituen garaian, modaz pasea zen zorroztasuna. 1942ko uztailaren 15ean, bi egunez atxilotuta eduki ondoren Pithiviers eko esparruan sartu zutenean, Present astekari petaindarrean azaldu zen Irène Némirovskyk bizirik zela argitaratu zuen
|
azken
eleberri laburra. Begien bistakoa da obra horretan gure egilearen etsipena:
|
|
2010
|
|
|
Kaleratu duen
|
azken
eleberriak badu horretaz eta beste hainbatez. Egia esateko, azken lanekin erkatuz gure idazlearen irudimen jarioa agortzen hasia zelaren seinale ziruditenak, City of Glass (1985) edota Oracle Night (2003) lanetako Paul Auster baten arrastoak berreskuratu eta, askoren ustez, gainditu egin ditu.
|
|
|
Literatura Nobel saridun berriak El sueño del celta bere
|
azken
eleberria aurkeztu du. Liburu dendetan dugu jada, 500.000 aleko tiradarekin.
|
|
|
Mario Vargas Llosa idazleak, 2010eko Literatura Nobel saridunak, El sueño del celta bere
|
azken
eleberria aurkeztu du Madrilen. Liburu dendetan dugu jada Vargas Llosaren azken lana, eta 500.000 aleko tiradarekin irten da kalera (horietatik erdia Espainian jarriko dituzte salgai).
|
|
|
Aipagarriak dira horiek guztiak. Baina irudipena daukat Elorriagaren
|
azken
eleberri honetan ere errepikatu egiten direla haren narratiba markatzen duten ezaugarriak, estiloa, besteren gainetik. Esti, zuk aipatutako «langue»a dago batetik, SPrako tranbiatik datorrena, eta edukiari baino gehiago formari errepa rarazten diona.
|
|
|
Haatik, Libe Aginagaren eleberria hirugarren lehiakide zinezkotzat daukala zehaztu nahi izan du. Bero eta luze aritu da Joxerra Sarragoitiren
|
azken
eleberriaz. Laburxeago Aginagarenaz nahiz Aoizen ipuinez, baina bere azken aukeraz pista argirik eman gabe.
|
|
|
Euskarazko libururik ez zegoen salgai eta gaztelaniazkoetan euskal idazle itzulirik ote zegoen egon nintzen bila, bitartean. Neure
|
azken
eleberria aurkitzea sorpresa ederra izango zatekeen. Baina ez.
|
|
2011
|
|
|
Azken urteotan frantsesa darabilten idazle garaikideen obrak itzultzen hartu den lanaren baitan sar genezake idazle gazte honen
|
azken
eleberria(...)
|
|
|
Esate baterako: idazlea ez da Zuberoara etorri libururik gabe, jakina, eta Urrezko astoa rekin batera, Joxean Agirreren
|
azken
eleberria ere aldean ekarri du, harekin aspertzen denean honi ekiteko asmotan. Eta zer aurkituko, irakurtzen hasterako, liburuaren atzeko azalean?
|
|
|
Txillardegi, borroka armatuaren alde. Ondorio hori atera du Peio Ruiz nire ikasle eta beraz etsaiak Labartzari agur Txillardegiren
|
azken
eleberria irakurrita.
|
|
|
Fayardek traizionaturik, La Revue des Deux Mondesek ahaztuta, Gringoirek 1942an bazter utzia, ez ote zen sentitzen Irène Némirovsky bere
|
azken
eleberrietan hain ohikoak diren pertsonaia matxinatuek mendeku hartu baliote bezala. Sert hegaldiko laguntzailea da, Laguna eta emaztea aingeru deuseztatzaile bihurturik.
|
|
2012
|
|
|
Best seller etiketa eramateko baldintza guztiak betetzen ditu Eserleku hutsa eleberriak, J.K. Rowlingek (Yate, Ingalaterra, 1965) helduentzat idatzi eta argitaratu duen lehenengoak. Ez alferrik, Harry Potterren nobela sail ezin arrakastatsuagoaren sortzailea da Rowling, eta bere
|
azken
eleberriarekin ere jakin izan du irakurle talde handietara iristen. The Casual Vacancy, hori du jatorrizko izenburua?
|
|
|
1719an fikziora itzuli zen, eta Robinson Crusoe argitaratu zuen. 1722an Moll Flanders eta A journal of the plague year (Izurritearen urteko egunkaria) idatzi zituen, eta 1724an azaldu zen bere
|
azken
eleberria Lady Roxana. Beste zenbait lan aipagarri dira: A tour through the whole island of Great Britain (1724, Britaina Handiko uhartean zehar bidaia), The complete English tradesman (1726, Ingeles merkatari goitik beherakoa), Augusta Triumphans (1728), A plan of the English commerce (1728, Ingeles merkataritzari buruzko plana).
|
|
|
Bihar, ostiralarekin, Miguel Aguerralde idazle kanariarrak" Ultima parada: la casa de muñecas" bere
|
azken
eleberria aurkeztuko du Itzubaltzeta/ Romon. Solasaldia eta liburuen sinatze ekitaldia arratsaldeko 6etan izango dira, Gorbeia kalean dagoen Gobelaurre liburutegian.
|
|
|
gure amaren
|
azken
eleberri hau
|
|
|
Ramon Saizarbitoriak, Martutene bere
|
azken
eleberriari buruzko elkarrizketa batean, hauxe dio: " Orain bai[...] orain arteko lanak egin ondoren[...] orain prest nago emakumearekin enkontrua egiteko" (Administrazioa euskaraz 77, 2012, 7).
|
|
|
Ohartzerako, motxilako liburutegia oraindik existitzen ez den herrialdea aurkitzen laguntzeko errepide mapa eta txostenez ordezkatua, folio zuriaren aurrean errepide nazionalak herrialdekoak eskualdekoak herrikoak auzokoak lokalak asmatzen, lur bat haratago galduta, irakurritako
|
azken
eleberriaren oroitzapena bezala.
|
|
|
Justizia, agian, denentzat berdina izan, baina indar harremanek dute determinatzen eta legeztatzen eguneroko bizitza. William Gaddisen
|
azken
eleberrian bezala," Justizia. Justizia zerurako dun!
|
|
2013
|
|
|
Joxean Agirrek bere belaunaldia" markatu" duten bi gai landu ditu
|
azken
eleberrian, Adiskide bat nuen (Elkar) liburuan: sexua eta politika.
|
|
|
Laster batean irakurtzen diren ehun orrialdeetan biltzen da Juan Kruz Igerabideren
|
azken
eleberria. Motoa.
|
|
|
Mari Txurik esaten digu zahartzaroa ez dela memoria soilik, zahartzaroa egunero modu duinean bizi behar den bizilegea dela, egitasmo bat dela. Urretabizkaiaren
|
azken
eleberri honetan, nahiz eta gerra garaiko umeak izan, iraganaren gainean baino gehiago, etorkizunaren gainean hausnartzen dute. Atzera begira baino gehiago, aurrera begira daude protagonistak.
|
|
|
Eskerrik asko”.‘Egunero hasten delako’tik ‘Martutene’raSaizarbitoriak saria jaso aurretik, Mikel Hernandez Abaituak idazle donostiarraren lehen nobelaren eta azken honen arteko lotura azpimarratu zuen. “Ia berrogei urte geroago Saizarbitoriaren
|
azken
eleberria esku artean hartu nuenean burura etorri zitzaidan aurreneko gauza aspaldiko liburu hura izan zen, zirkulua itxi balu bezala. Ezin da Martutene irakurri gipuzkoar idazle honen aurreko liburuak behin eta berriro gogoratu barik.
|
|
2014
|
|
|
Idazmakinan idaztetik ordenagailuan idaztera pasatu zirenean hasi omen zitzaion ikara hori. Idazmakinan egindako
|
azken
eleberria Urregilearen orduak izan zen, 1998an. «Folioen mundu horri despedida emateko Durangoko azokan nobelaren eskuizkribua jarri nuen eskuragai.
|
|
|
Malerrekako Literatur Solasaldien baitan, Fermin Etxegoien idazlea etorriko da azaroaren 20an, ortzegun arratsaldeko 7etan Donamariko erabilera anitzeko aretora, Zinegotziak bere
|
azken
eleberriari buruz solastera. Fikzio hutsa izan arren, Zinegotzia eleberriak neurria hartu nahi dio errealitateari, ahalik eta gehien gerturatuz aktualitate deitzen dugun horretara.
|
|
|
Beste egunean zure
|
azken
eleberria irakurtzen ikusi nuen.
|
|
2015
|
|
|
Montoiak tentu handiz zaindu du girotzea, ez da gudu abstraktuaz aritu, geurean oraindik eragin ikaragarria izaten jarraitzen duen gerla jakin baten gainean baizik. Hortaz, orduko mintzaira, solasgaiak eta erreferentziak islatu ahal izateko lan itzela egin behar izan du noski, baina ez zaio inolaz ere John Updike k Tom Wolfe ren
|
azken
eleberriari leporatzen diona agitu, hots, hainbeste datu eta informazio soziologiko ematen duela, hura irakurtzea maitasuna berrehun kiloko lagun batekin egitea bezalakoa baita, laguna goian; Hezur gabeko hilak hau, aldiz, goxo eta lasai doa aitzina, berez, kirrinkarik batere gabe, bukaera harrigarriraino.
|
|
|
Izan ere, Txillardegi ez da inoiz isil gordeka ibili ideologia kontuekin, eleberrietan ere ez.
|
Azken
eleberrietako bilakaera ideologikoa bat dator ETArenarekin: Exkixu k egundoko gogoa sortzen zizun dozena bat txakur garbitzeko; Putzu n berriz erabakigarriak dituzu Lizarra eta Garazi.
|
|
|
2005ean, orain arte antzerkirako idatzi duen lan bakarra gehitu zion, Coloquio, eta ondoren arrakastaz betetako literatur ibilbide zabalarekin jarraitu zuen: El lado frío de la almohada, El padre de Blancanieves, Deseo de ser punk, Acceso no autorizado, bere
|
azken
eleberrira, El comité de la noche, heldu arte.
|
|
|
Bere
|
azken
eleberriak" Begi zabalik ikusten duzuna" izenburua du.
|
|
|
Mortimer, zure
|
azken
eleberria duela 10 urte argitaratu zen.
|
|
2016
|
|
|
Ipar Euskal Herriko idazle ospetsua da urruñarra, eta
|
azken
eleberria aurten argitaratu du. Burasoez eta idazketaren pasioaz mintzatzeaz gain, Euskal Herriak bizi duen garai berriaren irakurketa egin du.
|
|
|
irakaslearekin harremanetan dauden bi idazleetatik bat bakarrik da gaztea. Bestea bigarren mailako idazle edadetu bat da, bere ingurukoen artean bakarrik irakurtzen dutena, nahiz eta kritikoren batek bere
|
azken
eleberrian berrikuntza tekniko handiak ikusi dituen. Bere atzetik ibili da eta, dena den, onenak emanda dagoela iruditu zait?, dio txostenean.
|
|
|
Kopa hustu samarrik zuela ikusi dudanean une egokia dela erabaki dut bere ondoan jarri eta bi hitz egiteko. Bere
|
azken
eleberria asko gustatu zaidala esanez abiatzeko asmoa nuen. Edozein idazle edo idazle ustekori gustatzen zaio lausenguak entzutea.
|
|
|
–Han ez da gurean bezala, esan du?, batxilergoko ikasleek buruz ikasten dituzte Kirmenen poesiak, eta institutuko jolastokian liskarrak izaten dira bere
|
azken
eleberriaren aleak banatzen dituzten bakoitzean.
|
|
|
Gabriel Iturbe bere euskal idazle miretsiena zen, eta bazekien, noski, azken hamabost urteetan beti bukatzear baina inoiz amaitzen ez zuen bere azken nobelan ari zela lanean. Famatua zen Euskal gatazkaren trilogia arrakastatsuagatik, eta famatuagoa agian argitaratu gabeko
|
azken
eleberri dontsu harengatik. Luze samarrak ziren bere trilogia sonatua osatzen zuten hiru nobelak.
|
|
|
Bigarren Aukera baten bila, ezinbestekoa da animaliak maite dituztenentzat eta animalientzat gomendagarriena izatea, baizik eta seguruena da legeei eta animalien defentsari buruzko informaziorik eguneratuena lortzeko Espainiako lekurik onenetako bat izatea. Bertan, gainera, «Mostín» (Latssus Calami, 2014) idazlearen «Mustín»,
|
azken
eleberria (oraindik bukatu gabea), argitaratzen duten kapitulu guztiak daude. Irudia:
|
|
2017
|
|
|
Hain zuzen ere, paperezko ehunka ikurrin txiki jausi ziren elizako sabaitik goitik behera. Pasarte hura herritarren artean oso ezaguna da, eta Kirmen Uriberen Elkarrekin esnatzeko ordua
|
azken
eleberrian ere agertzen da gertakari horren berri.
|
|
|
Beraz, hori isildu eta animoak baino ez dizkiozu ematen". Madrilgo Euskal Etxean hasi zen, eta garai hartan idatzi zuen lehen eta
|
azken
eleberria: Ahots Bilduma (Alberdania, 2003).
|
|
|
John Buchan 1940an hil zen, Kanadan. Eskoziarraren
|
azken
eleberriak' Sick Heart River'(' Bihotz gaixo ibaia', 1941) Kanadako iparraldean zahartuta eta gaixorik zegoen gizon batek egin zuen bidaia gogorraren gainekoa da. Buchanen liburu askotan bezala, gizonezko bat hiritik kanpo bizitzera behartuta dago, mendialdean eta egoera latzetan, baita beldurra eta oztopo anitz gainditzera ere.
|
|
|
Kirmen Uribe, bere
|
azken
eleberrian egin duen ildo beretik' Demain, Morgen' ikuskizunean benetako jazoera batean oinarrituko da fikzioa egiteko. 1917an, I.Mundu Gerra garaian, Eugene eta Armand nerabe alsasiarrak Lekeition daude marianistetan estudiatzen.
|
|
2018
|
|
|
Zer moduz nagoen, bera ondo dagoela, pranayama eskola batetik atera berria. Idazten ari naizela esaten diot, ondo doala nire
|
azken
eleberria, nobela beltza dela, thriller judiziala edo. Sinetsi egiten dit, axola gutxi diolako nire idazle jardunak.
|
|
|
Bazekiela bere burua babesten dortoka oskol gogorraren barruan, ez zuela inork inoiz gaizki tratatuko. Eta Joplin dugu, edo zuzenago esateko, Jenisjoplin ezinenez ezagutzen duten Nagore Vargas, Uxue Alberdiren
|
azken
eleberriko protagonista. Kasu honetan, dortoka oskolik ez, baina otarrain oskolak aipatzen dira eleberriaren amaieran, narratzailea otarrain emeen muda garaiaz mintzo denean (283 or.). Mudatu berritan, kideak mami biguneko otarrainaren aurka oldartu ohi direla aipatzen da, babestu egin behar direla emeok.
|
|
|
Ematen dizute iritzia. Bai. Pozarren nago, gertuko jende gehienak irakurri baitu
|
azken
eleberria. Eta tira, oso kritika onak jaso ditut.
|
|
2019
|
|
|
|
Azken
eleberria 2017an kaleratu zuen azkoitiarrak; Iraganik gabe izeneko lana ere Erein argitaletxearekin eman zuen argitara. Liburu ugari argitaratu ditu Juaristik gaurdaino, eta gainera, bestelako hainbat lan ere egina da, hala nola Pio Baroja.
|
|
|
Cristina Morales Donostiara etorri zen orain dela bi aste, Literatura Mutanteak izeneko udako ikastaroan hitzaldia ematera. Ondo baino hobeto egokitzen zitzaion ekitaldiaren lema, haren
|
azken
eleberrian presentzia handia baitute tradizioz literaturarekin lotzen ez diren elementuek, hala nola fanzineek eta dantzak. Argi eta bizi mintzatu zaigu, bere liburuetan egin ohi duen bezalaxe.
|
|
|
Beraz, apenas hitzik hartu duen Lorek berak bakarrik ondorioztatzen du aurre egin behar diola egoerari. Kandiskyren tradizioan eta Martuteneko Juliaren kasuan bezala,
|
azken
eleberri honetan ere emakumeak erabakimena du. Hau da, Faustinok lagundu arren, Lorek berak bakarrik hartu du erabakia eta mezua argia da:
|
|
|
Triangelu perbertsoetan gatibatuak daudenek ez bezala,
|
azken
eleberrietan Saizarbitoriak pertsonaia femenino indartsu zenbait kokatu ditu bikote harremanen testuinguruan. Hala, Kandiskyren tradizioko Miren pertsonaiari harreman toxikoei antz ematen eta ihes egiten ikasten du, artearen eta literaturaren hausnarketaren laguntzaz.
|
|
|
Emakume sendoago edo autonomia gehiagokoen nortasunak lehen planora ekarri ditu egileak
|
azken
eleberrietan. Kandiskyko Miren, Marcel Martineko Marga, Martuteneko Julia eta Lili eta biokeko Loreren bitartez, emakumeei subjektu gisa beren lekua eta erabakimena esleitu die, eta maila batean hitza ere bai, zailtasunak zailtasun.
|
|
|
Martutene (2012). Bere
|
azken
eleberria, Lili eta biok, 2015 urte amaieran argitaratu zen.
|
|
|
" Eh, ez pasa, ez kontatu bukaera!". Horrelakoak bazarete zuek ere, sentitzen dut, Saizarbitoriak bere
|
azken
eleberriaren lehenengo orrietan liburuaren bukaera kontatzen baitu; eta nik iruzkin honetan ere liburuaren bukaera kontatuz hasteko asmoa daukat; hona hemen: eleberriaren amaieran protagonistak, gizon batek, bere emaztea hiltzen du leihotik botaz.
|
|
|
Erantzuna: Ramon Saizarbitoriaren
|
azken
eleberri honetan bukaera gutxienekoa da, liburu honen mamia ez dago istorioan, baizik eta istorioa kontatzeko eran. Baina lasai, ez beldurtu, ez hasi pentsatzen liburu pisutsu, metafisiko edo zail baten aurrean zaudetenik, ez, Hamaika pauso, Ene Jesus, Ehun metro eta Egunero hasten delako idatzi dituen idazleak ez du eleberri hau egin zuek aspertzeko edo bere mamuak uxatzeko, bere asmoa askoz interesgarriagoa eta txalotzekoa da:
|
|
|
Beraz, eskasak dira hizpideak: eguraldia, modako
|
azken
eleberria, senarrei aditutako ideia orokor batzuk. –Andereak etxean hartzen duen egunaren?
|
|
|
Esan diot: nire
|
azken
eleberri laburra gaur goizean argitaratuko da. Zinikoa izateko asmorik gabe, eta inporta zaion bakarra hori delako, erantzun dit:
|
|
|
Gogoratu behar da Atxagak oraintsu aurkeztu duela bere
|
azken
eleberria. Pamiela argitaletxeak honela deskribatzen ditu nobelaren dohaiak bere webgunean:
|
|
|
Aztertutako
|
azken
eleberria da Ene Jesus (1976), eta akaso bere ekarpena ez da horren nabarmena, eleberri psikologikoa eta, modu batean, kriptikoa izaki. Zaila da eleberri honen espazio literarioaaztertzea, pertsonaia nagusia eroetxe bateko gelan itxita baitago istorio guztian zehar.
|
|
|
Arzaki buruzko pelikula bat bukatzen ari naiz. Horrez gain, Karmele izeneko fikziozko proiektu batekin ere banabil, Kirmen Uriberen
|
azken
eleberrian oinarrituta dagoena.
|
|
|
Atzo, Harkaitz Canoren
|
azken
eleberria irakurtzen goizaldeko 3ak arte. Gaur arratsaldean etxera itzultzean amaitzeko:
|
|
2020
|
|
|
Baina amatasunarena da gai bat zeharkatu duena alderik alde euskarazko literatura garaikidea. Eta ez dena agortu, inondik inora, ez modaz pasa; Agirreren
|
azken
eleberriaren arrakasta, bertako nahiz kanpokoa, horren adibide. Nago, gainera, literaturak amatasunaren errepresentazio gertukoago, konplexuago, askotarikoago bat islatu duen neurrian, interesa ere ulergarriki areagotu egin dela.
|
|
|
–Literatura gure arimari begiratzeko ispilu gisa darabilte batzuek?, zioen bere jarduneko pasarte batean. . Baina izan daiteke borrokarako tresna ere?, jarraitzen zuen,, eta horrela zerabilen Agirrezabalek bere
|
azken
eleberrian: nazio txiki eta zapaldu baten ahotsari bozgorailua jartzeko?.
|
|
|
Editore buruaren bulegoan izan omen zen bilera. Bere
|
azken
eleberrien salmentak nabarmen behera egin zuela jakinarazi zion eta gaiz eta idazkeraz aldatu ezean oso zaila ikusten zuela beste eleberririk argitaratzea. –Kontakizunak errealistagoa behar du, eta gure iragan hurbilaz hitz egiten baduzu, hobe?, errepikatzen omen zion editore buruak, eta bere idazteko modua zaharkitua gelditu zela gogoratu omen zion, beste arlo guztietan bezalaxe literaturan ere modak agintzen zuelako, eta Emmanuel Carrèreren izena aipatu omen zion, erreferente baliagarri gisa.
|
|
|
Harri eta zur geratu nintzen une batez, eta kolpetik ikusi nuen: neu nintzen bere
|
azken
eleberriko protagonista, eta neureak izango ziren taxizaleak bezeroei kontatzen zizkien kontakizunak ere. –Alu zerria!
|
|
|
Begira, B. Atxagari irakurri diot —poz eman dit— jende normal eta serioak mezuak egoki jaso ohi dituela oso, ez zaiola kasurik egin behar beren eginkizun nagusia buila ateratzea dutenen jardunari. Horretatik bizi diren antzezleak besterik ez direla; Madrilen esan du berriki bere
|
azken
eleberriaren aurkezpenean; hala bada —balitz—, horrelako jende normala gehiengoa gertatzen denean, gizartea raso aldatuko da. Gezur jale izateari utziko lioke, eta horrek politikariak beren eginkizuna zein den gogoan izatera behartuko lituzke; politikak ospea berreskuratzeko bide egokiena da; bakarra akaso.
|
|
2021
|
|
|
Ibon Martin idazlea etxean bezala sentitzen da Altsasun. Aurreko astean' La hora de las gaviotas' bere
|
azken
eleberria aurkeztu zuen Iortia kultur gunean" lagunen" artean. Oraingoan Hondarribira bidaia egin du Martinek.
|
|
|
Bi emanaldi eskaini zituen: alde batetik, Oninen liburu bildumaren solasaldia egin zuen eta, bestetik, La hora de las gaviotas bere
|
azken
eleberria aurkeztu zuen.
|
|
|
Bigarren Mundu Gerrak triskatu egin zuen hiria. Laukotearen
|
azken
eleberrian, Cleak paisaia malenkoniatsu bat deskribatzen du. Tankeak plaietan hondarturik dinosauroen hezurdurak balira bezala, kanoi handiak harri bihurtutako basoan eroritako arbolak balira bezala, eta beduinoak nora jo ez dakitela eztanda egin dezaketen minen artean.
|