|
2008
|
|
|
Emakumezkoen final laurdenetako partidak jokatu ziren atzo, eta gaur, berriz, gizonezkoenak. Pista nagusian, lehen partidan, Roger Federerrek,
|
azken
bost urteotako garaileak, eta Mario Ancic kroaziarrak neurtuko dituzte indarrak. Ondoren, berriz, Andy Murray eskoziarrak eta Rafa Nadal kataluniarrak jokatuko dute.
|
|
|
Ezinezkoa den orekaren bila jarraitzen dute, alegia, espainolez egiten duen kateak (ETB2k) iragarkiei esker diru sarrera handiagoak dakartzanez, edukiz hornitu behar da, etengabe, gainerako lehiakideek (Espainiako kateek) ezarritako erritmoari jarraituz, euskarazko egiten duen katean edozeren errepikapenak, marrazki bizidunak eta askotariko kirolak besterik ez den ikusten bitartean. Ikusle euskaldunen (ETB1eko ikusleen) ehunekoak beherakadari eusten dio, eta, ziur asko,
|
azken
bost urteotan ETBko zuzendaritzan ETB2 lehenesteko joera nagusitu izanaren isla da.
|
|
|
Ipar Koreako Gobernuak, hain zuzen, arlo nuklearreko bere jardueren datu zehatzak jarri zituen IAEA Energia Atomikoaren Nazioarteko Agentziaren esku. Hori eskatzen zioten, auzi hau konponbidean jartzeko xedean, Piongiangekin
|
azken
bost urteotan negoziatzen ari den bost herrialdeek AEBak, Errusia, Hego Korea, Japonia eta Txinak. «Eskaintzen dugun laguntza ez dugu politika kontuekin lotzen», adierazi zuen, astelehenean, AEBetako Estatu idazkaritzako bozeramaile Tom Caseyk.
|
|
|
26 ziza mota bildu ditut orain arte. Aurten, adibidez,
|
azken
bost urteetan agertu gabe zeuden bitigarrak agertu dira. Hamar urtean behin atera ohi diren ziza erraldoi (Tricholoma colossus) gutxi batzuk ere atera dira.
|
|
|
Baina, hala ere, eri. Osasuna goiz galdu zuen Iratzederrek, eta
|
azken
bost urteak itzalita bezala eman zuen.
|
|
|
Hegaluzearen kanpaina
|
azken
bost urteetako txarrena izan da Gipuzkoako arrantzaleentzat
|
|
|
Kantauriko hegaluzearen marka berriak zenbateko ekoizpenarekin abiatuko duten galdetuta, argibiderik ematerik ez zuen izan Agirreoak atzokoan, arrantzaleek «oso kanpaina txarra» izan dutelako. Beranduxeago baieztatu zuen Eugenio Elduaien Gipuzkoako Kofradietako presidenteak joan den astean itxitako hegaluzearen kanpaina
|
azken
bost urteetako txarrena izan dela.
|
|
|
Schengen Itunean sartzeko Ertzaintzak «meritu eskasak» egin dituela leporatu zion. «ETAren aurka borrokatzeko 8.000 ertzain prestatuta ditugu, baina
|
azken
bost urteotan ez dugu emaitzarik izan terrorismoaren aurkako borrokan».
|
|
|
Duela bost urte oraindik zuzendari izateko ikasketak amaitze bidean zen Vienan. Dena dela,
|
azken
bost urteetan motxilan hartutako esperientziak eta merezimenduek hartu dugun erabakian izan zitezkeen zalantza guztiak alde batera uzteko balio dutela adierazi du Azkaratek. Gaur egun, Grosses Orchestra Graz en zuzendaria da Orozco Estrada, eta 09/ 10 denboraldian hartuko du EOSeko
|
|
2009
|
|
|
Bi, ipar eta hego buruetan; baina neurketek erakusten dute ozono kopurua orekatu egin dela
|
azken
bost urteetan.
|
|
|
Sebastian bat bada, eta ez nolanahikoa gainera. Sebastien Loeb frantziarra jaun eta jabe izan da
|
azken
bost urteetan Munduko Rally Txapelketan, eta gaur Irlandan hastekoa den denboraldian ere gainerakoak baino koska bat gorago ageri da haren izena. San Sebastian eguna ahaztuta, San Sebastien egunak iritsiko dira orain.
|
|
|
Errepidea 182,8 milioi euro kostatu da guztira, 2004ko azaroan onartu zen Foru Arauan zehaztu ziren 122 milioi euroen aldean. Hau da, %50 garestiagoa izan da errepidea
|
azken
bost urteotan.
|
|
|
Euriborra %2tik behera jaitsi da, lehen aldiz
|
azken
bost urteotan
|
|
|
Hala ere, iaz, AEBak ere urrundu ziren apur bat heriotza zigorretik. Izan ere,
|
azken
bost urteetako exekuzio kopuru baxuena izan zuen 2008an. Era berean, AIren txostenaren arabera, Burundi, Mali eta Togok heriotza zigorra indargabetzeko urratsak egin dituzte.
|
|
|
Hori dela eta, Irujok
|
azken
bost urteetan ERCrekin batera Europako Parlamentuan eginiko lana nabarmendu du. Gogora ekarri du, halaber, onartuak izan diren 39 ebazpen aurkeztu dituztela eta Europako Batzordearen eta Kontseiluaren aurrean 140 interpelazio egin dituztela ekarri du gogora.
|
|
|
Brasilgo Amazoniako Assurini indioekin bizi izan da
|
azken
bost urteotan Karlos de los Mozos (Santurtzi, Bizkaia, 1966). Oihanean ezagututako Eloisa Afonso da Silvarekin ezkondu, eta haur bat izan du berriki.
|
|
|
Hego Euskal Herriko errepideetan, 55 lagun hil dira aurtengo lehen sei hilabeteotan; iaz adina. Datuak ikusita, ematen du azken urteotako istripu murrizketak etena izan duela, lehen aldiz
|
azken
bost urteotan. Areago, uztaileko datuak ere kontuan edukiz gero, iaz baino biktima gehiago gertatzen ari dira, oraingoz, Hegoaldeko errepideetan, nahiz eta zirkulazioa pitin bat murriztu den, krisiaren eraginaren ondorioz.
|
|
|
Legearen aurka daudenek, baina, testuinguruak, militarren mehatxuak eta beldurrak emaitza nabarmen baldintzatu zutela diote; baita orain gauzak bestela direla ere. Izan ere,
|
azken
bost urteetan ezkerreko gobernuak agindu du Uruguain, eta hark Iraungitze Legeaz egindako interpretazioari esker, diktadurako hainbat buruzagi ere eraman dituzte justiziaren aurrera. Iragan ostegunean, besteak beste, Gregorio Alvarez Goyo diktadore ohia 25 urteko kartzela zigorrera kondenatu zuten, 1977 eta 1978 artean oposizioko 37 lagun hiltzeagatik.
|
|
|
Praktika hori etengabe errepikatu izan da
|
azken
bost urteotan. 2008an hamabost pertsona urkatu zituzten, eta 2009an zazpi exekuzio egin dituzte orain arte.
|
|
|
Okerrik ezean, Martinez de Irujo eta Olaizola II.ari urte asko geratzen zaizkie oraindik profesionaletan. Gazteak dira biak, bai, baina klasiko bihurtu dira jada,
|
azken
bost urteotan elkarren kontra dezentetan jokatu dutelako. Gaur bederatzigarren aldiz ariko dira nor baino nor gehiago kantxa osoan, BBK Masterreko finalean, Donostiako Atano III.a pilotalekuan (18:00, Tele).
|
|
2010
|
|
|
Kimuak en aurtengo katalogoko lanetako bat da Ámár, eta, horri esker, 800 jaialditan baino gehiagotan emango da Madrilgoan, asteon, Espainiako animazioko film laburrik onena izendatu dute. Donostiako Arteko galerian dago hilaren 31ra arte, Indian artistak
|
azken
bost urteetan bidaia koadernoetan eginiko ehunka marrazkirekin batera.
|
|
|
Bikotekide ohiari tratu txarrak ematea, eta irainak eta heriotza mehatxuak egitea leporatuta, 23 urteko gizon bat atxilotu dute ertzainek Irunen (Gipuzkoa). Atxiloketa igandean gertatu zen, egun horretan bertan emandako tratu txarren ondorioz, baina haren aurkako indarkeria eta heriotza mehatxuak
|
azken
bost urteetan behin eta berriz gertatu direla salatu du biktimak Ertzaintzaren aurrean.
|
|
|
Orain bizikleta osoak egitea lan gogorregia da niretzat, eta gurpilak egiten ditut. Horretan pasa ditut
|
azken
bost urteak.
|
|
2012
|
|
|
Botila erdi hutsa: Nafarroan eta Ipar Euskal Herrian %20 inguru dira gazte elebidunak, nahiz
|
azken
bost urteetan gora egin duen kopuruak. Beste botila erdi huts bat:
|
|
|
Aurten, urteko lehen zazpi hilabeteetan, aurreko urtean baino %4, 7 bidaiari gehiago jaso ditu. Hondarribiko aireportuak ere bidaiari asko galdu ditu
|
azken
bost urteotan: 466.000 hartu zituen 2007an, eta 248.000 iaz.
|
|
|
Ez dira asko izaten saxofoi baxurako sortutako lanak. Saxofoi baxua gutxietsia egon da luzaz, baina
|
azken
bost urteetan musikagile askoren artean lilura sortu du, daukan indarrarengatik eta eskain dezakeen kolore ugaritasunagatik. Tresna baten gailurra orkestra sinfonikoarekin egindako kontzertuetan bakarlariarentzako lanak izatea da, eta Espainian hori eskaintzen diten hiruzpalau obra sortu dira.
|
|
|
hamabi urteotan 1.477 haur palestinar hil dituzte israeldarrek; 129 haur israeldar palestinarrek. B' tselem giza eskubideen aldeko erakunde israeldarraren eta Israelgo Atzerri Ministerioaren datuetan oinarrituta Wikipedian eskura jarritako estatistiken arabera, 2.500 zibil palestinarretik gora hil dituzte israeldarrek
|
azken
bost urtean(), eta 76 zibil israeldar, garai berean, palestinarrek. Datuak eskuan, merezi du Obamak Netanyahuri telefonoz esandakoa gogoraraztea:
|
|
2013
|
|
|
Bide beretik, Nafarroan azken urteetan egindako murrizketak salatu ditu 0 urte bitarteko zikloko plataformak, eta Nafarroako Gobernuari eskatu dio 2008ko inbertsio kopuruetara itzultzeko. Hain zuzen ere,
|
azken
bost urteetan 0 urte arteko ziklorako aurrekontua %26 urritu dute. Plataformak nabarmendu du aurrekontu murrizketaren ondorioz familiek ordaindu beharrekoa handitu egin dela.
|
|
|
Iraganekoa da, halaber, lehendakariaren besaulkiak etengabe maizter berria zuen garaia. Lasaitasuna da nagusi
|
azken
bost urteetan, eta horretan izan du zerikusirik Aperribai buru duen zuzendaritzak egindako lanak. Egonkortasuna eman dio klubari, instituzionala eta ekonomikoa, eta akziodunek ia erabateko babesa eman diote horren truke.
|
|
|
Honako faktore hauek hartuko dira kontuan: Gizarte Segurantzaren
|
azken
bost urteotako eta hurrengo bostetako diru sarrerak eta gastuak, kotizaziodun pentsioen urte arteko bilakaera, batez besteko pentsioaren zenbatekoaren bilakaera eta doikuntzaren abiadura izenekoa (kontu publikoen egoera kontuan hartzen duen faktore bat). Indize horrek ez du pentsioen erosteko ahalmena bermatuko.
|
|
|
Hego Euskal Herriko administrazio publikoek. Ipar Euskal Herrikoek ez dute eskumenik alor horretan? %48 urritu dute diru sail hori
|
azken
bost urteetan, lankidetzaren garrantzia aldarrikatu arren. «Instituzioek, alderdiek... txalotzen gaituzte egiten dugun lanagatik, baina dirurik ez dagoela diote», azaldu du Mila Dominguezek, Euskadiko GGKE garapenerako gobernuz kanpoko erakundeen koordinakundeko bozeramaileak.
|
|
|
Dena den, 2014rako 166.000 euroko diru saila iragarri du, 2009an emandakoaren %4 baino gutxiago. Nafarroako Gobernuak ere beherakada izan du
|
azken
bost urteetan. 17,5 milioi euro baino gehiago gutxitu ditu 2010etik:
|
|
2014
|
|
|
6 Bulegoak ixten ari dira? Bai, krisiak triskantza ederra egin du banketxeen artean, bostetik bat desagertu baita
|
azken
bost urteotan. 2008ko abenduan 2.704 zeuden Hego Euskal Herrian, eta 2014ko martxoan, berriz, 2.163 Hau da, 541 bulego gutxiago.
|
|
|
Estu eta larri, eta botoen zenbaketa asko aurreratu arte uste baino neke handiagoak igarota, baina alderdi europazaleek irabazi dituzte Moldaviako Legebiltzarrerako hauteskundeak. Horrenbestez,
|
azken
bost urteetan agintean egon den koalizioak berriro gobernua osatu ahal izango du, Iurie Leanca lehen ministroaren PLDM Alderdi Liberal Demokrata buru dutela. PSRM Alderdi Sozialistak eskuratu ditu boto gehien, 2009ko hauteskundeetan bezala; baina europazaleak baino koska bat beherago gelditu dira azkenean indar errusiazaleak.
|
|
2015
|
|
|
Gerra zibilaren memoriarekin lotutako espazioen zerrenda txostenean bildu dituzte. Gerra harekin harremana izan zuten tokien zerrenda zehatza egin dute, eta
|
azken
bost urteetan memoria historikoa berreskuratzen lanean aritu diren 75 elkarteren, fundazioren, talderen eta erakunderen jarduerak identifikatu dituzte.1936 eta 1937 urteen arteko gertakarietan jarri dute begia Biography & Parliament ikerketa taldeko kideek. Zehazki, Eusko Jaurlaritzaren sorreran eta haren gestioan.
|
|
2016
|
|
|
Baina Sorkuntza Borroka delakoaren bidez egin behar dugu eraikitze lan hori, eta ez Kontrako Borroka ezagunarekin soilik». Nola ez, kapitalismoaz ari gara aipamen horretan, baina beldur naiz estrategia politiko berria bideratzeko Ezker Abertzaleak
|
azken
bost urteotan garatu duen politikagintza, komunikazio eta funtzionamendu ereduari ere ez ote zaion iraungitze data iritsi. Estrategia berriak, aliantza politikak, indar metaketak eta bide soilik politikoen aldeko apustuak balio du, baina beste era batean garatzen badugu.Eta ez da gauza berria, gure borrokaren historia luzean askotan gainditu baititugu iraungitze data eta asimilazio saio ezberdinak.
|
|
|
Funtsean, lau faktorek baldintzatuko dute gobernagarritasuna.Lehenik eta behin, Rajoyren beraren jarrerak berebiziko garrantzia izango du. Izan ere,
|
azken
bost urteetan legebiltzarrean zeukan gehiengo osoa erabili badu bere egitarau zein asmoak inposatzeko, oposizioaren laguntza bilatu gabe eta bere bakardadea eraginez, gobernu berriak apaltasuna, inteligentzia politikoa eta adostasunera iristeko gaitasuna erakutsi ditu. Eta jarrera berri hori azkar agerian jarri du ez badu nahi oposizioak fronte bateratu bat osa dezan.
|
|
|
Horrek Rajoyren gobernuari eskatuko dio murrizketa berriak egitea hezkuntzan, osasun arloan eta gizarte zerbitzuetan eta, une berean, zerga batzuk igotzea. Gainera,
|
azken
bost urteetako joerarekin jarraituz gero, Espainiako Estatuak defizit aukerak beretzat gordeko ditu, eta Autonomia Erkidego, Aldundi zein Udalei eskatuko die indarraren zati handiena beren gain har dezaten. Hori dela eta, Rajoyk, gobernu alderdien babesa eskatu eta, agian, lor dezake Estatu interesen, Espainiaren izen onaren eta hartutako konpromisoen izenean.Arrazoi horiengatik guztiengatik, gerta daiteke osatuko den gobernu berriaren ibilbidea hasiera batean uste zitekeena baino luzeagoa izatea.
|
|
2017
|
|
|
Konfrontazio garaiko ordezkariak kendu, eta elkarrizketa garairako egokiago direnak izendatu, alegia, azal finagokoak jarri. Urkijo izan da
|
azken
bost urteotan Espainiako langile publikoen artean lan gehien egin duena, alegia, bere soldata hobekien irabazi duena.Baina denok elkar ezagutzen dugun lur puska txiki honetan, gogoan dauzkagu batzuek eta besteek esandakoak. Akordiotarako malguagotzat aurkeztuko diguten ordezkari berriak, Javier de Andresek, epelak esan izan ditu euskara eskakizunen inguruan.
|
|
|
Gogoratu du Espainiako Konstituzioa betetzea eta betearaztea dela gobernuko ordezkari baten egitekoa, eta Urkijok «sendo» bete duela zeregin hori. Txalotu egin du, gainera, bere aurrekoak karguan erakutsitako zorroztasuna, eta
|
azken
bost urteotan izan diren«liskarren» erantzule egin ditu «legea urratu dutenak».Elkarrizketa, tresnaSaenz de Santamariaren diskurtsoa ez da oharkabe pasatu. Espainiako presidenteordeak «akordiorako» eskua luzatu du, eta «lankidetza eta leialtasuna» eskaini dizkio Eusko Jaurlaritzari.
|
|
2018
|
|
|
2018an, 764 jasotzen dute. Bost urtean 50 euroko igoera egon da, baina kontuan hartu behar da batez bestekoa ez dela pentsio errepikatuena; kopuru horren azpitik dago hura.Edonola ere, erretiratuen pentsioaren eboluzioa positiboagoa izan da
|
azken
bost urteetan: 2013an 1.177 eurokoa zen haien batez bestekoa, eta 2018an 1.306 eurokoa da, 129 euro gehiagokoa.
|
|
|
Alargunen pentsioen ahultasuna garbi uzten duen beste aldagai bat bada: erretiroaren eta alargunen batez besteko pentsioen arteko aldea handitu egin da
|
azken
bost urtean. Gaur 78 euro urritarago daude alargunak.Eta zenbat alargun pentsio ordaintzen ditu Gizarte Segurantzak Hego Euskal Herrian?
|
|
|
Baina erretiratu saldoa kalera bultzatu dituen eskakizun nagusia epe laburragokoa da: pentsioak inflazioaren arabera igotzea nahi dute, eta ez
|
azken
bost urteetan egin duten %0, 25 ziztrin hori. Eurotan, urtarrilaren 1ean batez beste 2,8 euro igo zieten pentsioa Hego Euskal Herriko 680.000 pentsiodunei.
|
|
|
«Horri esker produktu onak eskaintzen dizkiete kontsumitzaileei, ahalik eta preziorik merkeenarekin». Kontinente zaharretik esportatutako autoek ez dutela AEBetako industria mehatxatzen ere ohartarazi du, eta zehaztu du
|
azken
bost urteotan esportazio horien hazkunde erritmoa ez dela bizkortu. EBko auto ekoizleek AEBetako produkzioaren laurden bat egin zuten iaz, eta hiru handietako batek, Chryslerrek, jabe europarra duela kontuan hartu gabe, %16 litzateke.Komertzioa gehiago mugatzeko trabak jartzen badira, zuzenean 12.000 milioi euro arteko galerak izango lituzke AEBetako BPGak.
|
|
|
Azken urteetan, egoera asko aldatu da, baina. Zenbakiak hartuta, duela hamar urte etorkin gutxi zeuden, eta
|
azken
bost urteetan gorakada gertatu da, eta prestatu gabe harrapatu gaitu».Gonzalo Larruzea. «Segregazioaren fenomenoak, funtsean, ez dauka zerikusi zuzenik ikasleen sorterriarekin.
|
|
2019
|
|
|
Pilota txapelketetako finalek, esate baterako, datu apartak izan dituzte: binakako finalak %16, 2ko kuota izan zuen; buruz burukoak, %23, 7koa?
|
azken
bost urteetako handiena?; eta lau t' erdikoak, %21, 4koa.Euskarazko beste kateak, ETB3k, %0, 3ko ikusle kuota bereganatu du 2018an, aurreko urtean baino bi hamarren gutxiago; 2017an beste hamarren bat galdu zuen. Bi urtean ikusleen erdiak galdu ditu, beraz, haurrentzako kateak.ETB2 kateak %8, 3ko ikusle kuota bereganatu du 2018an, aurreko urtean baino puntu erdi gehiago.
|
|
|
duela uste du.Artisau garagardoa moda bat baino gehiago dela garbi utzi du sustatu duzuen azterketak, ezta. Hori da. Joera bat baino gehiago da;
|
azken
bost urteetan, izugarri handitu da ekoizpena, eta harekin batera kontsumoa.Zergatik dauka arrakasta produktu horrek. Desberdina delako garagardo industrialaren aldean. Supermerkatuan, pilsner edota lager aurkitu ahal ziren lehen; orain, 300 garagardo mota egiteko aukera dugu guk, eta dagoeneko supermerkatuan saltzen dugu.
|
|
2020
|
|
|
Hilen kopurua
|
azken
bost urteetako txikiena da. Betiere LABen zenbaketaren arabera, epean egonkorra izan zen kopurua, 53 hildako inguru, baina 2018an igoera nabarmena izan zuen; 68ra heldu zen.
|
|
|
LHKren arabera, hitzarmenarekin lanean ari direnen kopurua
|
azken
bost urteetako handiena da. Iaz, 78.502 langilek egin zituzten lanuzteak
|
|
|
Horren arabera, Araba, Bizkai eta Gipuzkoako 311.814 langilek (%51, 6k) indarrean dute lan hitzarmen kolektibo bat:
|
azken
bost urteetako ehunekorik handiena. Kontaketa horretan ez dituzte gehitu urte amaieran itunpeko irakaskuntzan eta Bizkaiko metalgintzan sinatutakoak.
|
|
|
Halaber, historian inoiz izandako urterik beroenak azken bostak izan dira, ikerketa horren arabera: industria aurreko aroaren batez besteko tenperatura baino 1,1 gradu altuagoa izan da
|
azken
bost urteotakoa.
|
|
2021
|
|
|
Txinak aeronautikako teknologia xede militarrerako ere erabiltzen duelakoan, Espainiako Gobernuak bertara esportatzeko hiru baimen ukatu dizkio MTorresi. Egoera horren ondorioz,
|
azken
bost urteetan egiturazko gastuak %36 murriztu behar izan ditu sektoreak; aldiz, aurreikusten da datozen hiru urteetan %6 baizik ez dela berreskuratuko. Egun, bere fakturazioaren erdia inguru zor dio sektore horri MTorresek.
|
|
|
«Aire erasoek dozenaka familia hil dituzte. Osasun instalazioen suntsitzeak kalte egin dio osasun arretari, eta pertsonen kontrako minek milaka lagun hil edota elbarritu dituzte», gehitu zuen Auajjarrek,
|
azken
bost urteotan gertaturikoaz aritzean.
|
|
|
«Gorabehera asko» dituen sektorea dela diote, eta testuinguru globalaren ezinago mendeko dela. Balenciagako iturriek azaldu dutenez,
|
azken
bost urteetan «lautada moduko bat» igaro dute, «nahiko egonkorra», baina COVID ondorioak zein izan daitezkeen jakiteko oraindik goizegi dela uste dute. «Gure sektorean krisiak beranduago nabaritzen ditugu, bi hiru urte lehenago negoziatutako eskariekin lan egiten dugulako; iazkoak, aspalditik ari ginen lotzen.
|
|
|
Sortzaile askok, baina, ongi ezagutzen dute toki hori: aldi baterako lantoki, sorgune eta topaleku izan dute
|
azken
bost urteotan. Baita etxe ere.
|
|
|
Zer berri ematen digu inkesta horrek? Euskadin bizi diren familien ezaugarriei dagokionez, inkestak argi uzten du Euskadiko familiak gero eta txikiagoak direla, gero eta gehiago direla bakarrik bizi diren pertsonak (herritar guztien %12a), gero eta gutxiago direla seme alabak dituzten familiak eta hazi egin direla
|
azken
bost urteetan jatorriz beste nazionalitate bat duen pertsonez osatutako familiak (%8, 8 dira gaur egun). Jaitsi egin da 2015 eta 2019 urte bitartean pertsona aktibo guztiak langabezian dituzten familien kopurua —%9, 3tik %6, 3ra— eta mantendu egin da norbait lan prekarioan duten familien kopurua.
|
|
|
Baina Amezketako aurrelariak aukera du oraindik haiek eginikoa berdintzeko. Hurrengo lau eta erdikoa irabazita lortuko luke —martxoaren 25ean beteko ditu 26 urte— Finala jokatu du
|
azken
bost urteetan. Hain zuzen ere, hura da adin horrekin final gehien jokatu duen pilotaria, bederatzi:
|
|
|
Tentsio handiko eremu izendatzeko baldintzak hauek dira: alokairuen prezioa etxe bakoitzeko batez besteko diru sarrerak baino %30 handiagoa izatea, eta
|
azken
bost urteetan erkidego horretako KPI kontsumoko prezioen indizea baino %5 gehiago igo izana.
|
|
|
Orain Javier Callejak du sasoi honetan aurrez Pablo Machinen eta Abelardo Fernandezek eskuetan izan den lema. Eibarrek, aldiz, Jose Luis Mendilibarrekin hasi zuen denboraldia,
|
azken
bost urteetan bezala, eta hala bukatuko du ziurrenik, Bigarren Mailara jaisteko arrisku bizian dagoen arren.
|
|
|
Gurasoak eta bi anaia galdu, zirujau baten laguntzaile aritu, farmaziako ikasketak bukatu eta bi urtez horretan lan egin, sutsuki maitemindu eta literatura unibertsaleko lehen mailako ahapaldiak ondu. 25 urte aski izan zituen John Keats poeta ingelesak aletutakoak bizitzeko, eta, zehazki, bizitzako
|
azken
bost urteak baino ez zituen behar izan egun gogoangarri egiten dituzten poemak ontzeko. 1795eko urriaren 31n jaio zen, Londresen, eta 1821eko otsailaren 23an hil zen —gaur duela 200 urte, hain justu—, Erroman, tuberkulosia sendatzeko azken saiakerak bertara eramanda.
|
|
|
Kolonbiako gatazka sozialaren irtenbideak negoziatu behar dituzte. Baina, tamalez,
|
azken
bost urteotan ez da halakorik egin, alderantziz baizik: gatazka okerragotu egin da, eta indarkeria hirietara heldu da, baina nekazaritza eremuetan ere bere horretan jarraitzen du.
|
|
2022
|
|
|
LABek 5.000 afiliatu irabazi ditu
|
azken
bost urteetan
|
|
|
Ordezkaritza sindikalari dagokionez, LABek nabarmendu du
|
azken
bost urteetan gehien hazi den sindikatua dela. Zehazki, 433 ordezkari gehiago ditu 2017an baino, 4.668 guztira.
|
|
|
Hizkuntzari lotuta aritu da lanean, urte luzez, Josune Zabala, eta
|
azken
bost urteotan Eusko Jaurlaritzan dihardu, Hizkuntza Politikarako Sailean. Donostiarra da, baina Errezilen bizi da.
|
|
|
Europako herrialdeak galera hori konpentsatzen saiatu dira beste herrialde batzuetatik gasa ekarriz, bereziki itsasontziz garraiatzen den gas likidotuaren bidez, baina ez da nahikoa izan. Gaur egun, Europako gas erreserben maila txikia da,
|
azken
bost urteetako batezbestekoa baino ia% 30 txikiagoa, eta, horren ondorioz, zalantzak areagotu egin dira, bereziki datorren neguari begira.
|
|
|
«Azken 30 urteetan erabateko lerratzea izan da; ezin dugu horrela segitu», erran du. Haren hitzetan,
|
azken
bost urteetan izan da gorakadarik handiena. Jabe anitzek alokairuan zituzten etxebizitzak berreskuratu dituzte, turismorako baliatzeko.
|
|
|
«Ez da norabiderik, ez da lehentasunik markatua». Ororen buru,
|
azken
bost urteetan izan duen babesik apalena izan zuen elkargoko aurrekontu orokorrak: 133 hautetsi alde, eta 27 kontra; 46 abstenitu ziren.
|
|
|
hiru preso politiko horiek ez hurbiltzeagatik gertatu da gertatu dena. Betidanik galdetu dugu haien hurbiltzea, are gehiago
|
azken
bost urteotan, horretarako eskubidea baitute. Sua piztu duen pindarra izan da.
|
|
|
Hasieratik izan zuen «bizitza propioa» edukiko zuen obra bat sortzeko ideia, eta argi izan zuen pieza bonbardaketaren 85 urteurrenean estreinatu nahi zuela ere. Eta, beraz, su geldoan eduki du beti proiektua
|
azken
bost urteotan.
|
|
|
Ipar Euskal Herriko hautesleen laurdena bozkatzera joan ez izana eta xuri eta baliogabeen emendatzea azpimarratu ditu EH Baik ere. «Argi gelditu da LREMen proiektuak eta
|
azken
bost urteetan gobernuak eraman politikek ez dutela atxikimendurik».
|
|
|
Datozen bost urteetan, Macron eta bere politika neoliberalaren aurka karrikan segitu dugu. Ez dugu onartuko
|
azken
bost urteetan martxan jarritako bide beretik segi dezan (askatasunen murrizketa, beroketa klimatikoaren ukazioa, erretreten erreforma berria…)».
|
|
|
Baina, pandemia aurretik, Madrilgo Espacio Minimo galeriarako Du, da proiektua prestatu zuen, eta ohartua zen bide horretatik segituz egindako lanek «familia bat» osatzen zutela; bazuela aski obra Baldaren proposamenari erantzuteko: «Arcorako beste prozesu batzuetan sartuta nengoen, eta pentsatu nuen aukera ona izan zitekeela
|
azken
bost urteetako lana bildu eta pandemian ondo ikusteke geratu zen lan horri beste aukera bat emateko». Eta, horrela, ate bat ixteko.
|
|
|
Talde batek «atzerriko talde terroristen» AEBen zerrendan bildua egon behar duen edo ez zehazteko, gobernuak irizpide jakin batzuei egiten die so. Zehazki, aztertzen dute taldea aktibo den oraindik ere, ea
|
azken
bost urteetan ekintza terroristarik gauzatu duten eta ea taldearen izena zerrenda horretan jasoa izateak kalte edo mesede egiten dion AEBen segurtasunari. Besteak beste ETAren kasuan, Etxe Zuriak iritzi dio, irizpide horiei erreparatuta, zerrendatik kanpo behar duela taldeak.
|
|
|
Dena den, goraipatu egin du berak eta bere taldeak Athleticen egin duten lana: «Iritsi eta hamabost egunera Superkopa irabazi genuen Real Madrili eta Bartzelonari irabazita, hiru final jokatu ditugu, eta aurten
|
azken
bost urteetako puntu gehien lortu ditugu ligan», nabarmendu du.
|
|
|
Aranburuk 500 afiliatu ingururen aurrean egin du
|
azken
bost urteetako balantzea. Sindikatua «osasuntsu» dagoela azaldu du, «prest» dagoela biltzarrean onartuko diren erronkei aurre egiteko.
|
|
|
Ipar Kaukasotik Siberiaraino Errusiaren baitan jarraitzen duten dozenaka herrirentzat, berriz, estatuak formalki aitortzen dien errepubliketan bizi eta hizkuntzaren ofizialtasuna egon arren, egoerak nabarmen egin du okerrera
|
azken
bost urteotan. Vladimir Putinek aldarrikatu zuen ez zela zilegi errusiar etnikoek beste hizkuntza bat ikasi beharra, eta Dumak berehala onartu zuen errusierazko irakaskuntza nagusi bihurtzen zuen legea, baita Udmurtia, Tatarstan eta gainerako errepubliketan ere.
|
|
|
Arau orokorra izango da estatukideek
|
azken
bost urteetako batezbestekoa baino %15 gas gutxiago erre dutela abuztuaren 1etik 2023ko martxoaren 31 arte. Baina arau horrek salbuespen asko izan ditu, estatukide bakoitzaren ezaugarriak aintzat hartzeko, eta horren ondorioz murrizketa %15era ez iristea posible dela onartu dute Europako Batzordeko iturriek:
|
|
|
Epeez hitz egiten dugunean, eskubide horiek aldarrikatzen ditugun gehiengoak zalantzan jartzen dugu Espainiako Estatuaren egitura. Badakigu ez dela izango epe laburreko kontua, baina
|
azken
bost urteotan, 2017ko independentzia erreferenduma egin zenetik, asko aurreratu dugu, eta akordio sozial hau bide horretatik doa. Ez da zilegi auzipetua, epaitua eta zigortua izatea adierazpen askatasunaren eskubideen, biltzeko eskubideen, eta eskubide politiko eta zibilen gisako oinarrizko eskubideak defendatzeagatik.
|
|
|
Kasuak
|
azken
bost urteetakoak badira edo erresoluzioren bat ez baldin badago, aukera dute, baina hortik atzeragokoek ez, epeak pasatu direlako. Orain sortzen diren gaixotasunen kasuetan bakarrik dute aukera.
|
|
|
Euskararen kale erabilera ere, 2006tik 2021era, puntu bat baino gehiago jaitsi da Euskal Herrian. Gainera,
|
azken
bost urteotan beherakada hori oso nabarmena izan da herririk euskaldunenetan. Alarma guztiak pizteko moduko datuak.
|
|
|
Izan ere, bakea, errealitate bat baino gehiago, desira bat da han, Kolonbiako Gobernuak eta FARC gerrillak 2016an erdietsitako bake akordioen eragina ez baitute ia nabaritu. Are, bortizkeria gordindu egin da
|
azken
bost urteetan, eta Hidroituango egitasmoa gauzatzeko prozesuan ezinbesteko pieza da nekazarien eta lider sozialen aurkako jazarpena. Egoera ezegonkor horren adierazle izan zen Gustavo Petro presidenteak kargua hartu eta hogei egunera eginiko bisita:
|
|
|
Denboraldia amaitu ostean, atseden egun batzuk hartu ditu Eneko Carretero eskalatzaileak. Mikel Linazisororekin eta Esparta anaiekin batera, hura izan da Euskal Herriko eskaladako ikurretako bat
|
azken
bost urteetan. Nahiz eta pandemiaren urteak ez ziren onenak izan.
|
|
|
Defentsa aurrekontuaren %26, 3ko hazkundeak 9.500 milioi eurotik 12.825 milioi eurora igarotzea esan nahi du, eta kopuru horri beste ministerio batzuei atxikitako beste partida batzuk gehituz gero, 26.208 milioi eurora; eta horiei Kontingentzia Funtsetik datozen zenbatekoak gehitu litzaizkieke(
|
azken
bost urteetan, batez beste 1.500 milioi euro); eta gastu militarrari dagokion zorraren ehunekoa gehituz gero, gastua 40.000 milioi eurora igoko litzateke. Aurrekontu hori osasun eta hezkuntzako aurrekontuaren batura baino gehiago da.
|
|
2023
|
|
|
Desoreka horien artean, gizonen eta emakumeen arteko soldata arrakala nabarmendu du: %17, 9koa da gaur egun. «Arrakala hori sei puntu murriztu da azken lau urteetan [Araban, Bizkaian eta Gipuzkoan], eta, horretan, funtsezko faktore izan dira lanbide arteko gutxieneko soldataren% 46ko igoera
|
azken
bost urteetan eta berdintasun planen hedapena, auditoretzak eta soldata erregistroak». Hala ere, gogorarazi du ez dagoela demokraziarik «erabateko berdintasunik gabe», eta Laneko Ikuskaritza zerbitzuak eskaini ditu, legea betetzen dela ziurtatzeko:
|
|
|
%5, 5ek: B ereduan.%10, 5ek esan dute
|
azken
bost urteetan egin dutela ahaleginen bat eskolako eremuaz harago, euskara hobetzeko; %4, 5ek adierazi dute egin nahi luketela.
|
|
|
ereduan. %10, 5ek esan dute
|
azken
bost urteetan egin dutela ahaleginen bat eskolako eremuaz harago euskara hobetzeko; %4, 5ek adierazi dute egin nahi luketela.
|
|
|
Bada, industrializazioaren aurreko datuekin alderatuta —1850 eta 1900 arteko datuak hartzen dira kontuan—, Europan 2,2 gradu igo da batez besteko tenperatura
|
azken
bost urteotan. Munduan, berriz, 1,2 gradu.
|
|
|
Bada, industrializazioaren aurreko datuekin alderatuta —1850 eta 1900 bitarteko datuak hartzen dira kontuan—, Europan 2,2 gradu igo da batez besteko tenperatura
|
azken
bost urteotan. Munduan, berriz, 1,2 gradu igo da.
|
|
|
Asko dira tentsio handiko guneak Hego Euskal Herrian: maizterrek beren diru sarreren %30 edo gehiago bideratzen badute alokairua edo hipoteka ordaintzera, edota
|
azken
bost urteotan prezioen igoera KPIarena baino hiru aldiz handiagoa izan bada, tentsio handiko eremutzat jo daiteke. Donostiak lehenengo baldintza betetzen du, ziur.
|
|
|
Anai Arteak
|
azken
bost urteetan landu du heldu den astean estreinatuko duten parkearen ideia. Hastapen batean, 2000 urtera arte atxilotuak edo preso sartuak izan ziren Ipar Euskal Herriko zazpiehun izen omentzeko zizelkatze bat ezartzea zen ideia, eta gero historiaren kontakizunera hedatu zen xedea.
|
|
|
Izan ere, antolatzaileek irmo eutsi diote protestari, eta aukera aprobetxatu dute Musikariak Ikastetxeetan programak
|
azken
bost urteotan eginiko ekarpenak nabarmentzeko. Musika ere baliatu dute asmo horretarako.
|
|
|
Etengabeko arreta gune batean erizain ari den emakume batek BERRIAri baieztatu dionez, aurtengo Aste Santuaren aurretik ez zen medikurik gabeko etengabeko arreta gunerik egon inoiz; orain aldatu da egoera. Elkarrizketatuak 38 urte daramatza erizain lanetan, eta
|
azken
bost urteetan tankera horretako zentro batean ari da, Gipuzkoan. Gai horren inguruan hitz egiteko, ez du bere izenik eman nahi izan.
|
|
|
Pasaiako zinegotzia den arren nire bizitokia
|
azken
bost urteotan, esan beharra dut Bertikala podcastean ezagutu nuela Laura Re edo La Neska Murtziarra. Hori entzuteaz aspertuta egongo da dagoeneko, baina Euskal Herrian urte gutxi batzuk eramateko, ederki hitz egiten du jada gure hizkuntzan.
|
|
|
Edonola ere, heriotza aurrean zuelarik heldu zaio Euskal Herriaren aitortza Ibarrolari. Hainbat urtez, ez zitzaion batere erakusketarik eskaini artistari, eta, hain justu,
|
azken
bost urteotan erdietsi du haren izenak presentzia arte albistetan. Esaterako, 2020an, hari eskainitako bi atzera begirako zabaldu zituzten, biak Bilbon:
|
|
|
Foru Ogasunek jasotako zergak dira Eusko Jaurlaritzaren politiken diru iturri nagusi, eta aldaketak eskatu ditu zerga bilketan. Izan ere,
|
azken
bost urteetan 125 milioi euro gutxiago jaso dira sozietateen zergaren bidez, Lakuntzaren esanetan, eta enpresek gehiago ordaindu behar dutela gehitu du.
|