|
2000
|
|
|
Txillardegik mintzoaren eta errealitatearen arteko harremana Hizkuntza etapentsakera liburuan aztertu du sakonki, estrukturalisten ildotik. Haatik, behinola Kantek kontzeptuaren eta dagoenaren arteko harremana
|
azaltzeke
utzi zuen bezalaxe,, azare transzendentala, baitzen, jasotako datu bat alegia, besterik gabe, estrukturalistek ere, hainbat arrazoirengatik, ez dute inoiz zehaztu mintzoaren eta askatasunarenarteko harremana.
|
|
2002
|
|
|
Lukas, esan deutsuedan lez, ez zan nagusi antzeko edo kargua bereganduteko kezkaz bizi. Orraitiño, bere apaltasunean erakutsi ona emon eban, bapere arrokeriarik
|
azaltzeke
. Erakutsi ona...?
|
|
|
Hizlauzketa horretako eskuda bat edo beste hona
|
azaltzeke
, ezin laga, ba. Esaterako, 32 orrialdean:
|
|
2005
|
|
|
Ez dago jakiterik zertan oinarritu den hizkuntza bietako morfemak parekatzean, kontutan izanik euskarari dagokion zutabean morfemarik ez dela agertzen, baizik kategoria gramatikal ezberdinetako aditz, izen, deklinabide atzizkiak eta abar. Bestalde iberierak euskaraz zergatik jaso duen metamorforsia liburuan
|
azaltzeke
geratzen da, adibidez DIRGA k zelan eman duen trika (eusk.), jakinik gainera aitzineuskaran muta cum liquidarik ez zegoela. Beraz Roman del Cerro-k patxada osoz, azalpenik gabe ia, duela 2.000 urteko hizkuntza konparatzen du egungo euskararekin.
|
|
2006
|
|
|
Kojevek arazoari aurre egin zion bederen. Gizakia libretzat baduzu, egoera historiko berriak sortzeko gaitzat, proiektu politikoak gauzatzeko eskubidearen merezient berez, ezin duzu
|
azaltzeke
utzi askatasuna nola dabilen gizakiaren baitan. Kojevek soluzio eder bat asmatu zuen.
|
|
2010
|
|
|
Maiak euren hiri loriatsuak husten hasi ziren, abandonatzen. Zergatia
|
azaltzeke
dago oraindik, baina froga guztien arabera tarte labur bateko kontua izan zen: egun batetik bestera ia hutsik gelditu ziren maien hiri dotoreak.
|
|
2012
|
|
|
Beraz, jendearen nolabaiteko aldekotasuna neurtzeko balio digu. Gure adibideetako 1 eta 2 kasuetan euskaraz dakitela erantzungo lukete, zer nolako euskara darabilten
|
azaltzeke
, hori ez baitzaie galdetzen. 3 adibidean, gurasoa euskararen alde agertuko litzateke seme alabak ereduan eskolatzen dituelakoz, baina egunero 24 orduz gaztelaniaz arituta gaztelaniari ematen dion garrantzia ez luke agertuko inkestan, eta hori da seme alabei transmititzen ari diena:
|
|
2013
|
|
|
Gutxi batzuek ematen dute argitara, beste irtenbiderik egon ezean, edota senarra uzteko gertu daudenean (senarrak berak utzi ez baditu, jakin eta batera; nahiz eta badiren senar entregatuak ere, gertatutakoa ahaztu eta berriro hutsetik hasteko prest, emaztea beragatik, edo seme alabengatik). Banakaren batek poltsikoan sosik ez duela alde egiten du, ezer eskatzeke eta ezer
|
azaltzeke
. Salbuespenak salbuespen.
|
|
2014
|
|
|
Hori ikusirik, Oyharçabalen proposamenaren aldeko hautua egiten dugu.Haatik, jakinaren gainean gara (25a) n azalduriko eredu horrek zailtasunak dituelamurriztapen guztiak azaltzeko. Bide hori, alokutiboaren izaera sintaktikoa, alegia,
|
azaltzeke
dago, beraz, eta Oyharçabalek hasiriko bideak horretan sakontzeko aukeraegokia ematen duela iruditzen zaigu.
|
|
2015
|
|
|
Zertaz ari da materialista? Uste dut hain iluna ez den kontzeptua lortu duela, nahiz eta oraindik
|
azaltzeke
egon; «adimena», «sentimena» edo «bereziki gizatiarra den hori» nozioak baino argiagoa bada, bederen. Uste du gogamenaren nozioa azaltzeke dagoena baino ilunagoa dela, baina garuna, begira nola, maneiatu dezakegun zerbait ukigarria dela; bere prozesuak eta propietateak neur ditzakegu egungo teknologiei esker.
|
|
|
Uste dut hain iluna ez den kontzeptua lortu duela, nahiz eta oraindik azaltzeke egon; «adimena», «sentimena» edo «bereziki gizatiarra den hori» nozioak baino argiagoa bada, bederen. Uste du gogamenaren nozioa
|
azaltzeke
dagoena baino ilunagoa dela, baina garuna, begira nola, maneiatu dezakegun zerbait ukigarria dela; bere prozesuak eta propietateak neur ditzakegu egungo teknologiei esker. Garun kontzeptua eta garun objektua nahikoak dira gu beste animaliak baino azkarragoak, edo makinak baino argiagoak, edo zaborrontziak baino adimentsuagoak zergatik garen azaltzeko.
|
|
2016
|
|
|
Izaki bizidunekin ere, gehienetan, holako bat aipatzen denean (txakurra, txoria, arraina, eulia, karramarroa, txirla, lehoia, sugea, arranoa, balea...) izaki horren kontzeptu orokorra eskaintzen da, baina bakoitzaren sexuaz ezer
|
azaltzeke
. Dakizunez, kasu hauetan, generoa adierazteko, oinarrizko hitzari euskaraz ar edo eme hitzak eransten zaizkio (txakur arra, lehoi emea, suge arra, astemea...).
|
|
2017
|
|
|
Izaki bizidunekin ere, gehienetan, holako bat aipatzen denean (txakurra, txoria, arraina, eulia, karramarroa, txirla, lehoia, sugea, arranoa, balea...) izaki horren kontzeptu orokorra eskaintzen da, baina bakoitzaren sexuaz ezer
|
azaltzeke
. Dakizunez, kasu hauetan, generoa adierazteko, oinarrizko hitzari euskaraz ar edo eme hitzak eransten zaizkio (txakur arra, lehoi emea, suge arra, astemea...).
|
|
2021
|
|
|
Beraz, ez diot nire neba maiteari laguntzeko eskatuko. Baliteke azkenean damutzea eta ezer
|
azaltzeke
haraino laguntzea ezustean, egunero ez baitiote bere arreba bakarrari Luzaroko alaba kuttuna izendatzen duen domina bat eskaintzen. Saiatu, milaka aldiz saia ninteke konbentzitzen guztiz, zeharo, nire ustez behintzat, erabatekoa den argudio batekin, batez ere bertara ez itzultzeko motiboa ondo baino hobeto jakinda.
|
|
|
Onartu ezezik seguru asko bertakoak bezero onak eta guzti dituelako, gogoratu besterik ez dut egin behar nire arrebak hain usu esaten duena: " zoaz Penultimora zure anaiaren bila, eta esaiozu gure ama berataz galdezka ari dela, badirela makina bat astebete etxetik
|
azaltzeke
". Hain hutsik dago taberna ezen barraraino joan beharrean ozta ozta muturrean dagoen mahairantz abiatzen naizen.
|
|
|
Bestetik, [ekintza] tasuna edota azpikategorizazioa ikus genezake (4b) horretan, bota aditzak ekintzak ere onartzen dituela onartuta. Hala ere, laztan izen horrek nolabaiteko ekintza adierazten du, eta
|
azaltzeke
geldituko litzateke (4a) koaren egokitasuna. Alegia,[+ objektua] edo[+ ekintza] tasun zabalak edo azpikategorizazioak ez dira nahiko bota aditzaren jokamoldea aurresateko edota deskribatzeko.
|