|
2008
|
|
|
Esparru publikoan nahiz pribatuan, gauzak
|
azaldu
behar dituenean, eskuan hartu ohi du gizakiak mintzoa. Ezinbesteko lanabesa du pertsonak hitza.
|
|
2010
|
|
|
Soilik hala eskatzen duten lurraldeetan, hizkuntzaezagutzari buruzko galderak txerta daitezke, baina betiere hizkuntza erregionalei buruz, argi eta garbi beheragoko mailan jarrita; izan ere, inolaz ere ezin da gaztelania maila berean jarri, ezta formalki soilik izanda ere. beste behin ere, espainiako demolinguistikaren eta lehen munduko gainerako estatu guztietan aplikatzen denaren arteko aldea erabatekoa da. gainerako estatuetan, erroldan hizkuntzari buruzko galderak txertatzen direnean, gehiengoaren hizkuntza edo komunikazio hizkuntza hizkuntza bat gehiagotzat jotzen da, nahiz eta biztanleriaren ehuneko laurogeita hamarren berezko hizkuntza izan, adibidez. demolinguiSTiKa eTa geolinguiSTiKa: oinarrizKo eKarpen BaT normalizazioraKo ez nuke gehiegi luzatu nahi erakutsiko ditudan bi mapak aurrez azaltzen. ziurtzat jotzen dut irakurleen zati batek izango zuela inoiz esku artean nire liburuetakoren bat (euskaltzaindiak argitaratuak). lan horiek ezagutzen ez dituztenentzat,
|
azaldu
behar dut XX. mendeko soziolinguistikan ezinbestekotzat jotzen dudan betebehar baten alde egiten dela, aurkezten ditudan ezagutza mapen bidez; hau da, hizkuntza gutxituaren gizarte ezagutza lurraldetik ahalik eta gertuen kokatzearen alde. normalizazio prozesuetan gai hori funtsezkoa dela uste dut, baina ez naiz azalpenetan luzatuko. hizkuntza politikarik onena gizartera egokien eta modurik hurbil... lurraldera ahalik eta gehien hurbiltzea, eta hizkuntza gutxituaren presentziari buruz ahalik eta informaziorik zorrotzena ematea. hauxe da, beraz, nire proposamena:
|
|
|
euskaldunak garelako edo izan nahi dugulako, lana topatzeko edo ikasketak jarraitu ahal izateko, lagunekin hitz egin ahal izateko edo lagunak egiteko, jaso dugun kultur aberastasuna gordetzeko, kultur ondarea zaintzeko, arbasoen altxorrari jarraitzeko e.a. baina zaila egiten da izan nahian oinarritutako zergatia arrazoitzea. Jakina da arrazoizkoena agian hizkuntza nagusia erabiltzea izango zela. errazagoa izango zitzaigun denoi, denok erdaraz hitz egingo bagenu. baina orduan ez ginateke geu izango, geu izan nahi dugu ordea eta ez beste zerbait. gutxiengotua den hizkuntza batek esplikatu beharra izaten du bere izanaren zergatia, zergatik den
|
azaldu
behar du, arrazoitu. baina hizkuntza nagusi baten kasuan ez da sekula galdera hori egiten: zergatik hitz egiten duzu gaztelaniaz edo frantsesez?. hizkuntza nagusiak ez du justifikazio beharrik, hizkuntza hauen eguneroko erabilerak justifikatzen baitu bere erabilera. gutxiengotua denak berriz bai. izaten jarraitzeko arrazoiak eskatzen zaizkio hizkuntza nagusiak dituen bezala, logika, argumentu arrazionalak, erabilerak edo hizkuntza baten praktikak indartzen dituen arrazoiak. gizartean maila ahulena duen hizkuntza erabiltzen duen hiztunari motibazioak eragiten dio hizkuntza hori erabiltzen jarraitzea. ez du erabiltzen hizkuntza gehiengoak hitz egiten duen hizkuntza delako, berezkoa duen hizkuntza —edo berezko egin duena— gorde nahi duelako baizik. hizkuntza gutxituari edo hil zorian dagoenari, balio gutxiago aitortu ohi zaio gizartean eta bizirik mantentzeak pena merezi ote duen ere galdetzen da. batzuen aldetik ukatu nahi den arren, euskarak badu bere errealitatea ordea. gu bagara, euskaraz bizi gera eta hala bizitzen jarraitu nahi dugu. garelako izaten jarraitu nahi dugu, bada errealitate bat eta hori gorde nahi dugu. gure zergatia ez da arrazoian oinarritzen, motibazioan baizik, borondatezkoa da, baina badu errealitatea. euskararen berreskurapenarekin euskararen errealitate hori sendotu nahi dugu bere biziraupenari eutsi ahal izateko.
|
|
2011
|
|
|
Badago motiborik, ene ustez, argudio hori bere horretan ez onartzeko. horrela, a) zailtasunaren eta ezin (besteko) tasunaren arteko muga ez dago odriozolaren planteamenduan argi. ezin (besteko) tasunaren aldezle denez erakutsi egin luke, gainerakook gure baieztapenekin egin behar izaten dugun moduan, ezin (besteko) tasun horren oinarri objektiboa (konstruktu teorikoaren funtsa eta ebidentzia enpirikoen testigantza praktikoa) non dagoen. Modernitatearen ondorio multzo jakin hori zergatik den ezinbestekoa
|
azaldu
behar luke, hasteko. ez du ordea halakorik egiten: esfera demografikoaren, ekonoteknikoaren eta politiko operatiboaren alorreko indar desoreka nabarmenek maizasko berekin dakartzaten transformazio soziokulturalak (tartean transetnizazioa eta translinguifikazioa) hartzen ditu abiaburu, zuzen ene ustez.
|
|
2012
|
|
|
itzuli?, zuzenean erdaraz txertatu?, moldatu? Itzulpenean indarra galtzen da, edota zentzua, eta txiste txarretan bezala, zer esan nahi genuen
|
azaldu
beharra dugu. erdal" kolpeak" txertatuz, euskara funtzionalagoa egiten dugu, baina haren ezgauza aldarrikatuz. horrenbestez, erdal munduan euskal zeraren merkatu txikian hau edo hura" zurrun denotatzeko" balio du euskarak, esanahirik gabeko izen propioak egiteko nonbait, konnotazioa kasu horietan euskal zera bera delarik. euskal munduan, berriz, euskara adierazkortasuna galtze... Bitxia, beraz, lan banaketa:
|
|
2013
|
|
|
Karmelo Ayesta – Goza daiteke gehiago. Euskaldun baten hizkuntz bidaia balio horiek gure egunerokotasunean
|
azaldu
behar ditugu, ezin dira barnean ezkutatuta geratu.
|
|
2016
|
|
|
Aurrerago sakonduko dugu apur bat teknika hauen nondik norakoetan. Izan ere, bigarren fasea amaitzeko laginaren nolakotasuna ere
|
azaldu
behar dugu. Gure kasuan ez gara oinarritu probabilitate hutsean, intentziozko laginketan baizik3; hots, behin irizpide batzuk4 zehaztuta, gure ustez egokienak aukeratu izan ditugu.
|
|
|
Erakunde guztiek, erakundeak diren aldetik, euren eginbeharrak eta helburuak zein diren zehaztu beharra dute: zertarako antolatu eta eratu diren
|
azaldu
behar dute, publikoki egin ere. Helburu ofizial eta formalak zuzenak eta legitimoak diren modu berean, guztiz zuzena eta legitimoa ez den hondar bat sortzen dute.
|
|
2018
|
|
|
Demolinguistika eta hizkuntza gutxituaren erabilera ulertzeko eta aztertzeko eredu estatistikoa
|
azaldu
behar dugu. Nahi genuke irakurleari ereduaren muina, kontzeptuak eta garapen estatistikoa ahalik sotilenean erakustea, gogoeta eta hausnarketa luzeetan murgildu barik.
|
|
2022
|
|
|
● Enpresek negozioa egin nahi dute, dirua egiteko sortuak dira, eta frogatu beharra daukagu negozioa euskaraz ere egin daitekeela, egiten dela, posible dela. Ez ditugu bereizi behar negozioa eta euskara, aparteko bi diskurtso edo ideia balira bezala; aitzitik, elkarri lotuta
|
azaldu
behar ditugu, bata bestearekin, eta kasu arrakastatsuak nabarmendu.
|
|
|
Hizkuntzaren alderdiek normaltasunez parte hartu behar dute RSCren memoriak osatzen dituzten irakasgaietako bat bezala. Errendimendua deskribatzeaz gain, espektatibak betetzen ez dituzten enpresek arrazoiak eta aurreikuspenak
|
azaldu
behar dituzte (comply or explain ereduari jarraituz, hau da, ‘bete edo azaldu’).
|