|
2008
|
|
|
Euskal hitz gehienen ezaugarri formalak eta soinuen distribuzioa deskribatuaz gain, etimologia berri batzuren oinarria eman du. Garbi dago monosilaboek ez dutela teoria honetan aparteko arazorik sortzen, baina bisilaboen sorketa nolabait
|
azaldu
behar da: aurkitu daiteke, dena dela, prozedura batzuren arrastoa:
|
|
|
Lehenik eta behin, etnometeorologia zertan den
|
azaldu
beharren gaude. Horretarako abiapuntu gisa balio digun lan garrantzitsu batera joko dugu:
|
|
|
Alderantziz, esanda dago, eta berretsi egin nahi dugu, orain dugun Hiztegi Batua tresna ezinbeste koa dela, eta oinarri sendoak ezarri dituela aurrera egin ahal izateko. Baina non gau den, zer egin den eta zer falta den argi
|
azaldu
beharra dago.
|
|
|
Beraz, mahairatu banu zein izan zen aldea hizkuntzaren hautuari dagokionez Serafin Barojaren eta bere semearen artean, hauxe esango nuke: lehenengoarentzat kultur kontuez esan gabe ere onartua zegoen hura (gazteleraz edo frantsesez egiten zela kultura jasoa), bigarrenak, aldiz, garaien dinamikak bultzatuta inondik ere, bere ertz larrienekin
|
azaldu
behar izan zuen erabaki hori. Batak bi hizkuntzetan egingo zuen, bigarrenak galdua zuen jadanik euskara.
|
|
|
Euskal Unibertsitatearen aldeko gehienen ustez, unibertsitatearen zereginen artean, lehenengo mailako tokia izan behar zuten euskarak eta euskal kulturaren azterketak eta babesak. Lehenengo mailako irakaskuntzan euskaraz
|
azaldu
behar zelakoan ere bazeuden. Baina gutxik defendatu zuten unibertsitateko lan hizkuntzetako bat euskara bera izan zitekeela381.
|
|
2010
|
|
|
Corpusean bildutako testuen hizkuntza formak eta mekanismoak beti ere enuntziazio egoerarekin kontsideratuz
|
azaldu
beharra dago, egoera horretatik baitute abiaburua eta azken hitza (Voloshinov 1992 [1929]). Hortik hartzen dute, orobat, estatutua, bermea eta legitimazioa.
|
|
|
Moduluan barrena bilduaz joan garen teorien eta ikuspuntuen ildotik, gurekiko, hizkuntza forma eta mekanismoak beti ere enuntziazio egoerari begira
|
azaldu
beharra dago, goitik beherako norabidetik, instantzia soziodiskurtsiboan baitute abiaburua hizkuntza mekanismook, hantxe baitute posizio estatutua, garantia eta legitimazioa.
|
|
|
Gisa horretako anbiguotasun ugari aurkitzen dugu. Gure ustez, anbiguotasun hori sermoiak abian jartzen duen elkarreragin estrategia baten barnean
|
azaldu
beharra dago. Nolanahi ere, galde daiteke, ber enuntziatzearen baldintzak zeintzuk diren.
|
|
|
Geroago, Port Royaleko gramatikak ZeBe pribilejiatuko du, eta pribilejio hori
|
azaldu
behar da haien uste batetik, alegia: aipatzen duen enuntziatzaileak ezin duela asumitu hitz erlijiosoa (eta Jainkoarena) edota hitz politikoa (Erregearena) bitartekaritza edo mediaziorik egin gabe.
|
|
|
Labur labur
|
azaldu
behar bada IRALEren mende laurdeneko jarduna, bere ezaugarri nagusiei dagokienez zera esan liteke:
|
|
2012
|
|
|
Aztertu beharreko alderditzat jotzen dugu, baina azterketa honetan gure mugak zein diren aldez aurretik garbi
|
azaldu
beharra dugu; izan ere, lan honetako gure jomuga ez da ironia bere luze zabalean aztertzea, enuntziatu parentetikoak esatariaren intentzio ironikoaren ispilu diren heinean soilik izango ditugu azterkizun. Gure azterresparrua, beraz, mugatuagoa da, ez da ironiaren baso zabalera zabaltzen:
|
|
2013
|
|
|
bereziki, zein testuinguru politikotan? sortu zen
|
azaldu
behar da deus baino lehen, eta horri loturik, zein izan zen garatu zuen ildo politikoa. 1887tik 1914erako bilakaera ere aipatzea komeni da, hogeita zazpi urteko epe horretan?
|
|
|
Baina astekariaren edukia eta ildo editoriala bera zinez politizatuak zirela agertu zen ondoko urteetan ere. Eskualduna ren izaera eta ildo politikoa ongi ulertzeko, zein testuinguru politikotan sortu zen
|
azaldu
behar da.
|
|
2020
|
|
|
Eta Etxamendiren ukaziorako gaitasunak helduaroan ez ezik, gaztaroan ere garatu zirela
|
azaldu
behar da. Horretarako lagungarri izanen dugu Marcel Etxehandi227 fraide beneditarraren –Eñaut Etxamendiren lehengusuaren– lekukotasuna.
|
|
|
Abiatzeko, Etxamendiren narratiba hausturak zeharkatua ez ezik, haustura du idazkera eragile eta indar berezi horren emaitza narratiboaren tasunak
|
azaldu
behar dira. Ondotik, idazlearen jarreran hitzaren eta ekintzaren arteko lotura arakatuko dugu.
|
|
2021
|
|
|
475) esanetan, ‘aintzira’, ‘zingira’ dateke more horren adiera. Guztiaz ere, Morogi eta Moregi lotu ahal izateko, Pliniok idatzitako formaren bigarren bokal irekiaren nondik norakoa
|
azaldu
beharra dago.
|
|
|
beraz DMa indartuz ez ezik, bakarrik ere bai. Honetan desberdintzen da honelatan etik; honek ezin baitu berak bakarrik DMa osatu, beraz i lagunduaz
|
azaldu
behar du.
|
|
|
4.5.9c Gertaera izenak osatzen dituen heinean, aditzoinaren argumentu egitura heredatu egiten du izen eratorriak, eta horrek esan nahi du argumentu horiez lagundurik
|
azaldu
behar duela: dela hitz elkartu baten bidez (eguzki ilkite, eguzki sartze) 20, dela izenlagunaren bidez (eguzkiaren sartzea, Olentzeroren jitea).
|
|
|
28.2.2a Aipatu izan da, egiturako berdintasunaz gain, semantikoki ere homogeneotasuna
|
azaldu
behar dutela juntagaiek, eta horren ondorioz gertatuko litzaiguke Josune irakaslea eta atsegina da bezalako bat bitxia: irakaslea juntagaiak sailkatu egiten du, atsegina juntagaiak berriz nolakotasun bat adierazten du, eta ondorioz, bi elementuak semantikoki izaera desberdinekoak izanik, ez genituzke juntadura egitura berean bilduko.
|
|
|
Partitibo marka duen sintagma duela ondoren: Ezer gauza onik nigan bada, egiaz, Jauna, zurea da (Kardaberaz); Ezer ondorenik edo irabazirik bakoan (Erkiaga); Ezer
|
azaldu
beharrik baduzu?; Hemengo etxe onenari ere ezer zorrik ez diona; Ezer lanik bazenu...
|
|
|
Seme alabei
|
azaldu
behar zaie inoiz ez dutela on line ezagutu duten pertsona batekin hitzordurik antolatu behar. Esan iezaiezu, halaber, norbait horrelakorik egiten saiatzen bada, zuri jakinarazteko berehala.
|
|
2023
|
|
|
Eta saio praktiko eta parte hartzailea prestatzeko eskatu genien, bonbilla eta lorearen estrategiatik abiatuta: ikasleek proiektuaren ideia nagusiak
|
azaldu
behar zizkieten sortzaileei eta hauek, trukean, lore bat (proiektuaren alderdi interesgarri bat azpimarratu) eta argi bat (ideia edo proposamen berritzailea proposatu) itzuli behar zizkieten ikasleei. Horretaz gain, bideo laburrak egiteko proposamenak eramateko eskatu genien sortzaileei, ikasleek begirada desberdinak ezagut zitzaten.
|
|
|
Bertan parte hartzeko, euskaraz jakitea da baldintza bakarra. (Guraso erdaldunak ere hurbildu izan zaizkigu baina, berentzat bestelako proiektuak daudela
|
azaldu
behar izan diegu, jolas eta kantak ikastekoak, kasurako; euskaldunak ez diren familientzako ekintzok ere oso baliagarriak dira, ez ditugu, ordea, hemen aipatuko ditugun helburuak erdiesteko jarduerak).
|