|
2000
|
|
|
Ezkontza debekatuta dago aurreko eta ondorengo senideentzat, lerro zuzenekoak badira horiek. Debeku horren arrazoiak ez dira
|
azaldu
behar, legegile guztiek onartu baitituzte historian zehar. Neba arreben artean ere ezkontza debekatu behar da, ezkontza bera ohitura zuzenen santutegia baita.
|
|
|
Ezkontza, familiaren gobernua, seme alaben egoera, tutoretzak, egoitzaren kontuak, absenteen eskubideak, ondasunen izaera desberdina, aberastasuna eskuratu, gorde eta gehitzeko modu ezberdinak, oinordetzak, kontratuak, horiek dira Kode Zibil baten objekturik beharrenak. Gai garrantzitsuotan gure lege proiektuen oinarri izan diren horiek
|
azaldu
beharrean gaude. Berebat, proiektu horiek onura orokor, ohitura publiko, norbanakoen bozkario eta gauza guztien oraingo egoerarekin izan ditzaketen harremanak agerian utzi beharrekoak dira.
|
|
|
Honela bada, egungo jendea bortxaezinezko zerbaiten aitzinean bailegoen gelditzen da natur legeen aitzinean, antzinako jendeak Jainkoaren eta patuaren aurrean egiten zuen bezala. Eta, izan ere, batzuek eta besteek arrazoia dute, Antzinakoak argiagoak dira, dudarik gabe, muga zehatz bat ezagutzen dutelako; sistema berrian, aldiz, dena argiturik bailitzan
|
azaldu
behar den bitartean (Tractatus Logico Philosophicus 6.371 eta 6.372).
|
|
2001
|
|
|
Orduan, ezagutzen al duzu norbait Aglaofonteren seme den Polignotok8 zer nolako gauzak margotzen dituen ongi eta zein ez adierazteko gai dena, baina ez beste margolariei dagokiena? Eta norbaitek beste margolarien lanen azalpen bat egiten duenean bera loak daramala dago, zalantzak ditu eta ez daki zer berri gehitu, baina beste margolari bati buruz, Polignotori edo zuk nahi duzun beste bati buruz, bere iritzia
|
azaldu
behar duenean, orduan esnatu eta aditu egiten du, esateko asko duelarik. Ezagutzen al duzu?
|
|
|
Azalpen metafisiko honen bidez Kantek frogatutzat ematen du espazioa begiespenaren apriorizko forma dela. Ondoren azalpen transzendentala dator, hau da, espazioa Geometrian apriorizko esakune sintetikoak egiteko baldintza nahikoa eta halabeharrezkoa dela
|
azaldu
behar da.
|
|
2003
|
|
|
Zintzotasunarekin batera, onustearen eskakizun guztiak bete behar dira, norbera zein betebehar motaren menpe egon eta mota horren arabera. Esate baterako, saltzaileak argiro argiro
|
azaldu
behar ditu saltzen duen gauza horren kalitateak, gauza zaindu behar du eman arte, eta, behin eman eta gero ere, bermatu egin behar du.
|
|
|
Alabaina, horrek berarekin dakar adiskidetasunaz hitz egin beharra. Era berean ere, adiskidetasunaren izaera eta betebeharren izaera desberdinak direnez gero, bata eta bestea bereizita
|
azaldu
behar izan dira. Hori guztia dela eta, adiskidetasuna hurrengo kapituluaren jorragaia izango da.
|
|
|
7 Adiskidetasunaren gaineko hausnarketa labur eta orokor horiek ageri agerian jartzen dute zein diren adiskidetasun horren izaera eta ondorioak. Baina hori ez denez lege zibilen gaia, ez dira xehetasunez
|
azaldu
behar adiskideen arteko eginbeharrei buruzko erregela bereziak. Nahikoa da aztertzea adiskidetasunak zer nolako loturak dituen gizartearen ordenarekin.
|
|
|
8 Gizartearen planarekin bukatzeko, oinordetzei buruzko ideia bat eman behar da, oinordetzak gizartearen iraupena ziurtatzen duelako. Orobat
|
azaldu
behar dira gizartearen ordena nahaspilatzen duten gaitzak. Ondoren ikusiko da Jainkoak nola iraunarazten duen gizartea egungo egoeran.
|
|
|
Haatik, oinordetzak bitartekoak besterik ez dira, ondasunak, eskubideak, zamak eta betebeharrak hildakoengandik euren oinordekoengana eskualdatzeko. Hori dela eta, oinordetzen barruan, zabalera handiko gai anitz
|
azaldu
behar dira, eta gai horiek lege zibilei buruzko liburuaren bi zatietatik bat osatuko dute.
|
|
|
Gizartearen oinarriak kolokan jartzen ditu, eta, are gehiago, gizartea bera suntsitu duela ematen du. Hori aintzakotzat hartuta,
|
azaldu
behar da Jainkoak zer nolako baliabideak erabiltzen dituen gizarteari eusteko, eta, bide batez, pozoiak eragin dituen gaitzei aurre egiteko.
|
|
|
Ez da hemen erlijio gaietan azalpen sakonagorik eman behar; premiazkoa du munduko politikari dagozkionetan iragaitea, horrela liburu honetan
|
azaldu
beharrekoak bilatzeko.
|
|
|
Horietan jarraitu beharreko ordena ezagutzeko, oinordetzarako bi modu badirela
|
azaldu
behar da, bai legearen deiaz, hildakoen ondasunak beste gizabanako batzuen eskuetan jartzen dituena, bai testamentugilearen borondateaz, halakoak izateko gai direnak oinordeko izendatzen dituena. Legearen deiak legitimo egiten du oinordetza; testamentugilearen borondateak, testamentuzko.
|
|
|
Onartutzat jo zitezkeen usteen multzoa oso txikia zenez, elektrizitatearen esperimentatzaile bakoitza bere esparrua oinarrietatik abiatuz eraikitzen hastera behartuta zegoen. Horrela aritzean, euskarrizko behaketa eta saiaketen hautaketa erlatiboki librea zen, ezen elektrizitatearen ikertzaile guztiek erabili eta
|
azaldu
behar zuten metodo estandar eta fenomenoen multzoa oso urria baitzen. Horren ondorioz, mendearen lehen erdian zehar elektrizitatearen alorreko ikerketek behin eta berriro oinarri beraren inguruan biratzen zuten.
|
|
2004
|
|
|
Eta izan ere, batzuek eta besteek arrazoia dute. Antzinakoak argiagoak dira, dudarik gabe, muga zehatz bat ezagutzen dutelako; sistema berrian, aldiz, dena argiturik bailitzan
|
azaldu
behar den bitartean (6.372).
|
|
|
Gizakiarentzat —substantibitate biopsikikoa den une beretik— errealitateari darion dimentsio etikoa zertan den ikusi berri dugu, gizakia errealitate etiko moral bat dela ageri zaigularik. Errealitate etiko moral hori nolakoa den eta bere oinarri antropo filosofikoa
|
azaldu
behar dugu orain.
|
|
|
Areago, Tractatus a oldoztu eta idatzi zuen Wittgensteinen arabera, zientzia da, errigore hertsian, errealitatearen nola delakoaz zuzen hitz egin dezakeen jakintza bakarra. Errealitatearen berri emateko, baina, ez da aski nola den esatea, zer den ere
|
azaldu
beharra baitago, eta hori metafisikaren zeregina da. Beste gauza da nola ekiten dion zeregin horri.
|
|
|
Idazlan honetan zehar jada aipatu ditugu etikotasunaren oinarri biopsikikoak, psikoafektiboak eta soziokulturalak, guztiz elkarlotuak direnak, baina metodologikoki eta analitikoki bereizi beharrekoak. Oinarri horiei guztiei barne lotura eta uler bide orokorrago eta sakonago bat eman diezazkieketen giza ezaugarri existentzialak
|
azaldu
beharrean gaude, gizakiaren ikuspegi integral bat emango badugu.
|
|
|
Giza praxiaren frustrakortasuna arestian aipatu dugun errotikako anbibalentziaren argitan esplika daiteke, baina baita jarraian
|
azaldu
behar dugun" zentralitate ezaren" adigaiaren eskutik ere.
|
|
2005
|
|
|
Honen inguruan
|
azaldu
behar dugun lehen ideiak, Humboldtek behin eta berriz aipatzen duenak, hizkuntz fenomenoaren eskutik datorren" situazioen aniztasunarekin" eta honek gizabanakoaren formaziorako duen esanahiarekin du zerikusia. Baldin eta onartzen badugu hizkuntzak orokorrean edo, hobe, hizkuntza partikular bakoitzak gizakiaren eta munduaren arteko bitartekari lana egiten duela, orduan onartu egin dugu ere hizkuntz gertakariek egoera ezberdinen aurrean jartzen dutela pertsona behin eta berriz.
|
|
2008
|
|
|
Baina izar finkoen esferaz gain, planeten esferak daude. Izar finkoen mugimendua esfera bakar baten bidez eta, ondorioz, motor geldi baten bidez azaldu daitekeen bitartean, planeten mugimenduak azaldu ahal izateko esfera bat baino gehiago eta, ondorioz, motor geldi bat baino gehiago ezarri behar da, planeten mugimenduetan irregulartasunak eta kokaera aldaketak ikusten baitira, eta fenomeno haiek esferen eta motor geldien existentziaren bidez
|
azaldu
behar dira. Eudoxo eta Kalipo astronomoen ikerketei jarraituz, Aristotelesek ondorioztatzen du zeru esferak 55 direla; zeru esfera bakoitzari motor geldi eta betiereko bat dagokiola kontuan hartzen badugu, orduan bere sisteman 55 motor geldi eta betiereko daudela ondorioztatzen da.
|
|
2012
|
|
|
Etsipenezko jarrera horren aurrean, Badiouk (Frankfurteko Eskolakoen espiriturik onenari jarraiki) hauxe aldarrikatzen du: filosofiak, egun, historizismoa," inperatibo genealogikoa" errotik hautsi eta bere historiari inolako erreferentziarik egin gabe
|
azaldu
behar du. Descartesen edo Spinozaren ereduari jarraiki, bere buruaren legitimazio autonomo bat bilatu behar du.
|
|
2013
|
|
|
Ikerketa agendan gai bat ezartzen ari da Aristoteles: arimaren gaineko edozein teoriak
|
azaldu
behar du arimak eta gorputzak elkarrekin duten harreman estua, eta AIMk azaldu du Pitagorasen lagunaren arima nola igaro daitekeen giza gorputz batetik zakur gorputz batera. Nola da posible arima bera ongi egokitzea giza eta zakur gorputzetara?
|
|
2017
|
|
|
Gainera, nire baitarako izan banu gaizto, izateko eduki moduan izan nukeelako, alegia, nire burua gaiztotzat hartu eta gaizto nahi izan nukeelako. Baina horrek adieraziko luke nire Ongiaren kontrakoa agertzen zaidana nahi izaten
|
azaldu
behar naizela, eta hori Gaizkia edo nire Ongiaren kontrakoa den heinean, hain zuzen ere. Beraz, espresuki nahi izan behar dut une berean eta maila berean nahi dudanaren kontrakoa, alegia, nire burua gorrotatu, hain zuzen, ni neu naizen heinean.
|