|
2005
|
|
|
Sumarioaren lehen agerpena 1998ko maiatz aldean izan zen, orduan egin zen lehen operatibo poliziala. Ikerketa
|
askoz
lehenago hasi zen ordea, diligentziak 1997koak baitira. Datu hori operatiboaren berri izatean baieztatu genuen-eta.
|
|
|
J ipintzen zuen bala hartu, poltsikoan gorde, garajera jaitsi, amarena izandako bizikleta atera, eta auzoko aldapan behera jaitsi nintzen, ia galgari sakatu gabe, nire anoraka itsasontzi baten haize oihala bezala puzten zela. Azken bihurgune itxira heldu baino
|
askoz
lehenago hasi nintzen galga sakatzen, gelditzeko denbora emateko, ziztu bizian jaitsia bainintzen. Behera heldu nintzelarik, bizikletatik jaitsi, eta hormigoizko horma batzuen artetik sartu nintzen, handik putzu sakon batera heltzeko; harriz inguraturiko putzu hartara desbideratzen zen ibaiko uraren parte bat, gero handik erriberako lantegietara eramateko.
|
|
2007
|
|
|
Baina formula bereko konposatu asko daude, 18, eta guztiek ez dituzte ezaugarri berberak. Adibidez, isooktanoak eta n oktanoak ia bero bera sortzen dute erretzen direnean oxigenoa dagoelarik, baina isooktanoa bestea baino
|
askoz
lehenago hasten da erretzen.
|
|
2009
|
|
|
Baina sindikatu abertzaleen lanuztea
|
askoz
lehenago hasi zen, goizean goizetik grebalarien taldeak industrialde nagusietan aritu baitziren, betiere Ertzaintzaren zaintza zorrotzaren pean. Ordu horretan gertatu zen lehen atxiloketa:
|
|
|
Egun, ordea, GMko lantegiak dauden inguruak hutsik daude, dendak eta etxebizitzak abandonaturik. Nolanahi ere, gainbehera
|
askoz
lehenago hasi zen, lanpostu asko deslokalizatu zituztenean eta, bidenabar, hainbat langile ohi ekoizten zituzten autoak erosteko ahalmenik gabe utzi zituztenean.
|
|
|
Arratsaldeko seiak baino
|
askoz
lehenago hasi zen Numantziaren eta Real Unionen arteko atzoko partida; bi taldeetako jokalariak eta epailea Soriako Los Pajaritos futbol zelaiaren egoera nolakoa zen ikusteko zelairatu zirenean. Erabat izoztuta zegoen zelaiaren alde bat.
|
|
2010
|
|
|
“La Caixa” Fundazioak egina da, eta eskola uztea eta horren kausak aztertzea du helburu, hezkuntza maila guztietan gertatzen baitira (lehen hezkuntza, bigarren hezkuntza, batxilergoa eta gradomedioko heziketa zikloak). Dokumentuaren egileen artean daude Mariano Fernández, Salamancako Unibertsitateko Soziologiako katedraduna, eta Luis Mena eta Jaime Riviere, unibertsitate bereko Soziologia eta Komunikazio Departamentuko irakasleak, eta ondorioztatu dute eskola garaia baino lehen uztea ez dela ikaslearen erabaki zehatz bat, “eskolatik pixkanaka bereizteko prozesu bat baizik, arazoa baino
|
askoz
lehenago hasten dena”. Ikasleen desafekzio hori diziplina arazo, absentismo, kalifikazio baxu edo irakasgai gisa frogatzen da.
|
|
|
Zer eraman behar den Etxe aldaketa baten esperientziatik pasatu direnek —norberarena zein besterena— badakite aukera egokia dela erabiltzen ez diren edo behar ez diren gauza asko askatzeko, eta, erosotasunagatik edo nagikeriagatik, urteetan pilatzen direla. Jakin behar dute, halaber, objektuak leku batetik bestera mugitzeaz gain,
|
askoz
lehenago hasten dela, zer kontserbatuko den, zer bota behar den eta zer egingo den gainerakoekin. Lehenik eta behin, gauzak sailkatu eta lekuz aldatu nahi ez den guztia bota behar da.
|
|
|
Horietako bat, Pepe, gure herrira iritsi berria zen, aurretik hainbat lekutan bizi izan ondoren, eta beti ari zen berak ezagututako lekuez hizketan: halako tokitan dirua erruz irabaz zitekeela, neskatan
|
askoz
lehenago hasten zirela, inork ez ziola galdetzen mutiko bati bere gurasoak non ziren... Gezurraren sunda zeukaten kontuak denak ere, baina Mikel eta barrioko beste lagun bat, Luisma, liluratu zituztenak.
|
|
2011
|
|
|
Miguel Indurainek bere lehen Frantziako Tourra irabazi zuen. Baina euskaldunak
|
askoz
lehenago hasi ziren Indurainek duela hogei urte lortutako saria eskuratzeko ahaleginetan. Lehena Vicente Blanco" Herrena" larrabetzuarra izan zen, duela 101 urte.
|
|
|
Liburuak argitaratzen baino
|
askoz
lehenago hasi nintzen antzerkia egiten, baina lehen saria lortu nuelarik, Gran Angularra, El Zulo liburuagatik, literaturara lerratu nintzen.
|
|
|
Bikotea: atsedenaldia eta jarduerak adostea Oporrak, ahal den neurrian, liskarrik gabeko bake ameskeria izan daitezen, uda iritsi baino
|
askoz
lehenago hasi behar da oporrak prestatzen. Nola?
|
|
2012
|
|
|
Koparik ez dute oraindik eskuetan, baina lortu izan balute bezala ospatu zuten zaletuek. Giroa partidua hasi baino
|
askoz
lehenago hasi zen. Goizetik sumatzen zen Bizkaiko hiriburuan Athletic egun historiko baten atarian zegoela.
|
|
|
Frankfurtera joan ginen, eta handik beste hegaldi bat hartu, Addis Abebara. Baina bidaia, zinez,
|
askoz
lehenago hasi zen, urte bi edo gehiago. Zazpi Kaleetako nire etxetik anbulantzian Gurutzetako erditze gelara ninderamatela amets egin nuen lehen egunean hasiko zen, agian.
|
|
|
Espainia lotzen zuen odola, zezenak eta moriskoen eraginekin eta horrela, Irungo muga gurutzatu baino lehen, Urruñan bertan, hasi zen zezenen odola nonahi antzematen, eta Irunen edozein lekutan nabaritzen zuen moriskoen influentzia. Hau da, ez zuen Andaluziara joateko pazientziarik izan eta
|
askoz
lehenago hasi zen" ikusten" (asmatzen) ikusi behar zuela uste zuena.
|
|
2013
|
|
|
Irudia: arturodontate Oro har, pubertaroa 12 urte inguruko haurretan hasten da, eta nesketan 11 urte inguruan, gero eta txikiagoak dira etapa honetan, eta gorputzak
|
askoz
lehenago hasten dira aldatzen ikaskideenak baino. «Pubertad goiztiarra» da, 8 urterekin nesketan hasten dena eta 9 urterekin gizonezkoetan.
|
|
2014
|
|
|
Beste ikertzaile batzuk ez daude ados horretan, imitazio atzeratua
|
askoz
lehenago hasten da-eta haien ustez. Hain zuzen, frogatu dute 6 hilabeteko umeek 24 orduren ondoren oso ekintza errazak imitatzen dituztela (jostailu zaratatsu bat aktibatzeko, botoi bat sakatzea), beste gauza batzuen artean (Collie eta Hayne, 1999); ibiltzen ikasten ari diren umeek badute gaitasuna ikusi dutena ondorengo 12 hilabeetan imitatzeko (Bauer, Wenner, Dropik eta Wewerka 2000; Meltzoff, 1995).
|
|
2015
|
|
|
Azken unean geratu zen etapa garaipenik gabe, eta seigarren posturaino igo zen sailkapen nagusian. Atzetik hamabi segundora dauka Damiano Caruso (BMC), 1.22ra Maxime Monfort (Lotto), 2.55era Giovanni Visconti (Movistar), eta 3.05era Alexandre Geniez (FDJ.fr). Ia ia zebiltzanak ezinean utzi zituen Madonna di Campiglioko azken igoerak, baina
|
askoz
lehenago hasi zen gorpuzten faboritoetako askoren ezina. Denak ihesaldiaren bila zebiltzala, tropelak ero ero ekin zion etapari.
|
|
|
Bai, orduan hasi zen dena, baina ez,
|
askoz
lehenago hasi zen, artean institutuan nenbilela. Juan Marirekin hasi nintzenean nerabe bat bezala maitemindu nintzela esan nioke epaileari, nola ba bestela, nerabea nintzen-eta orduan.
|
|
|
Hori da abiapuntua, baina historia
|
askoz
lehenago hasten da, etxean, Euskal Herrian, Gerra Zibila bitartean. Gerra galduta, Eusko Jaurlaritzak eta milaka euskaldunek erbestera ihes egin beharrean ikusiko dute euren burua, baina han gerra berdinarekin egingo zuten topo, faxismoaren kontrakoa, dimentsio handiago batekin:
|
|
2016
|
|
|
Itoizko urtegiaren kontrako borroka
|
askoz
lehenago hasi zen. 1985ean proiektua jakinarazi zutenetik Agoitz eta inguruko herrietan mobilizazioak eta oposizio jardunaldiak antolatu zituzten; Agoizko etxeetan orduko argazki zaharrak aurki daitezke han eta hemen, herriko kaleak jendez lepo eta Gure lurra defenda dezagun zioten pankartez josita.
|
|
|
Beren hasierako asmoa herriaren amaieran zegoen aldapara joatea zen, bizikletekin eta kirol arropaz jantzita, publizitate karabana eta txirrindulari guztiak handik iragan ostean Bossost alderantz joateko, maldan behera, lasterketa etorritako bidetik, Portilhon mendatea igotzeko asmotan gero (baina Luchonera jaitsi gabe), zail egiten baitzitzaien txirrindulariak ikusi ondoren beraiek ere pedalei ez eragitea. Normalean plana ez zen hori izaten, normalean karabana eta txirrindulariak pasatu baino
|
askoz
lehenago hasten ziren pedalei eragiten, helmuga zegoen mendatean gora, erpinetik hurbil gelditzeko, ahal bazuten behintzat, nondik pelotoia askoz sakabanatuago iragan ohi zen. Horrela espektakuluak gehiago irauten zuela zirudien, eta dibertigarriagoa zen.
|
|
2017
|
|
|
Egun osoko jaia egongo da domeka Oñatin. Prestaketak, baina,
|
askoz
lehenago hasi dituzte eta herriko hainbat zerbitzutan eragina izango dute. Handiena, zirkulazioan egongo da.
|
|
|
Onartzen dugu informazio eta komunikazio aldetik berandu ibili ginela, Udalaren eta gure artean ez zen koordinazio ona egon. Baina akats hori aintzat hartuta, aurten
|
askoz
lehenago hasi gara, bilerak izan ditugu Udalako jatetxeekin eta tabernekin, baita bizilagunekin ere.
|
|
|
Ez zen izan naturala. Injustua izan zen, baina injustizia hil baino
|
askoz
lehenago hasi zen. Negargarria da, oraindik ere, beste edonori gerta dakiokeela imajinatzea, presoen eskubideak hankapean nola erabiltzen dituzten ikusita.
|
|
2018
|
|
|
Belarriek ongi funtzionatzen ez dutenean edo nerbio bestibulokoklearrari eragiten dion infekzio bat dutenean, oinez edo bizikletaz ibiltzea bezalako gauzarik errazenak zeregin zailak eta etsigarriak izan daitezke. 2 Entrenatu indartsu egoteko Zahartzeak ile zuriekin, menopausiarekin (emakumeen kasuan) eta zimur nabarmenekin zerikusia badu ere, prozesu hori
|
askoz
lehenago hasten da. Zenbait azterlanek ohartarazten dute 25 urte bete ondoren zahartzen hasten garela; izan ere, adin horretatik aurrera, zahartzearekin lotutako eguraldiaren berri ematen duten seinaleak agertzen hasten dira.
|
|
|
Oreka galtzea uste baino
|
askoz
lehenago hasten da, ikerketa batzuek 25 urtetik aurrera hasten dela adierazten baitute.
|
|
2019
|
|
|
Zientzialariak galdera horien erantzunen bila dabiltza, eta mintzatzen azkenetakoak Max Planck Institutuko ikertzaileak izan dira. Haien esanean, orain arte onartuta zegoen baino
|
askoz
lehenago hasi zen gizakia hitzez komunikatzen. Alabaina, ez da haiena izan azken hitza, hipotesi horren aurka azaldu baitira beste ikertzaile batzuk.
|
|
|
Guruin eskasiarik ez badago edo subjektua haur aldiari josia geratzen ez bada, pubertaroko krisia hasten da hamabi hamahiru urterekin. Krisi hori neskatoarentzat
|
askoz
lehenago hasten da mutikoarentzat baino, eta askoz aldaketa garrantzizkoagoak dakarzkio. Neskatoak ezinegonaz hartzen ditu, atsekabez.
|
|
|
Euskaltzaindiak
|
askoz
lehenago hasitako lan baten emaitza izan zen izen neutroei buruzko erabakia. Urte eta erdi lehenago, 2018ko urtarrilean, Euskaltzaindiak, euskararen ezaugarri propioak?
|
|
|
Hala ere, azken aldian, ahots gutxi daude: gure nerabeek legezko oztopoak gainditzen dituzte eta
|
askoz
lehenago hasten dira zorizko jokoetan eta, batez ere, kirol apustuetan. 12 urte besterik ez dituzte.
|
|
2021
|
|
|
James Burke eta Thomas Spotaren arteko harremana
|
askoz
lehenago hasi zen, 1979an, Burkek 14 urte baino besterik ez zeuzkanean, Long Islandeko historiako krimen esanguratsuenetariko batekin. Urte hartan, apirilaren 21ean, Joseph Sabina izeneko bizilagun batek John Pius, 13 urteko gaztetxoa, Dogwood institutuaren aurrean etzanda geldirik topatu zuen.
|
|
|
Eyal Weizman israeldar arkitekto disidenteak liburu ausart batean azaltzen du lurraldearen gaineko nagusitasun osoa auzo planifikatzaile eta arkitektoen zirriborroekin hasten dela. Indarkeria tankeak eta jeepak iritsi baino
|
askoz
lehenago hasten da. Weizmanek" bertikaltasunaren politika" deritzo:
|
|
2022
|
|
|
Eguzkiko kideen esanetan, arazoa sakonagoa da, mantentze lanik ez egitearen ondorio bat: «Saiatuko dira beren erantzukizuna azken uholdeen atzean ezkutatzen, baina, egia esan, hondakin pilaketa
|
askoz
lehenago hasi zen errio zati horretan».
|
|
|
Eguzkiko kideen esanetan, baina, arazoa sakonagoa da, mantenu faltaren ondorio bat: «Saiatuko dira beren ardura azken uholdeen atzean ezkutatzen, baina, egia esan, hondakin pilaketa zati horretan
|
askoz
lehenago hasi zen».
|
|
|
2005ean ETB2k %18, 4ko ikusle kuota izan zuen; 2021ean, berriz, %9koa. ETB1en beherakada
|
askoz
lehenago hasi zen. 1997an goia jo zuen euskarazko kateak, %7, 5eko kuotarekin.
|
|
2023
|
|
|
Zuek esan hobera ote den. Akzioa
|
askoz
lehenago hasten da, pertsonaien karakterizazioa oraindik osatu gabe dagoela (bestela ikuslea aspertuko zen?), horrek haiekiko inplikazioa ahuldu arren. Bertsio zaharrean, salbatuko den taldetxoak gehiengo gorrari haiekin joateko eskaintzen zion (masaren itsukeria agertuz); berrian, talde txikiak hanka egiten du inori ezer esan gabe (bizitzak lehia baztertzailea behar duela iradokiz).
|
|
|
1960ko hamarkadaz geroztiko sexu iraultzak aitortu eta gizarteratu zuen emakumeek, gizonek bezala, bazituztela sexu premiak eta desirak eta askatasuna izan luketela haiei heltzeko. Emakumeen askapenaren aldeko mugimenduak, zeina
|
askoz
lehenago hasi baitzen, helburu zabalagoak zituen; esate baterako, genero berdintasuna, lan aukeretarako sarbidea izatea, eta lantokian eta etxean indarkeriarik eta jazarpenik ez sufritzeko askatasuna. 1970eko eta 1980ko hamarkadetan, bi mugimenduak uztartu ziren, eta biak kolonizatu zituen kapitalismoak.
|