|
2001
|
|
|
Merkataritza eta itsasoari loturiko enpresek aberastuta, Bilbok garapen garaiak ezagutu zituen, baina nekazal herriekiko tentsioak ere bizi zituen, hauek Bilbo beren kontura aberasten ari zela pentsatzen zutelako. Izan ere, hiria bere interesak gordetzeko aginte zentralarekin aliatzen zen,
|
askotan
herrien interesen aurka. Horregatik, 1631, 1718 eta 1804an matxinadak izan ziren.
|
|
2002
|
|
|
Egileak jakin badaki ere, tokiko irrati batzuek udalen babes ekonomikoa izaten dutela subentzio moduan; euskaraz aritzeagatik ematen den laguntza da batzuetan, edota herriko kultur taldeei ematen zaiena besteetan. Hala ere, irrati horiek
|
askotan
herriko bizitzan duten eragina onartu arren, emisora horiek ez dira atal honetan sartzen, irrati askeen edo gizarte emisoren atalean baizik, helburu komertzialik ez dutenean?, edota tokiko irrati pribatuen sailean, xede komertziala dutenean?.
|
|
2005
|
|
|
katalana burgesiaren hizkuntza. Toki
|
askotan
herriko hizkuntza da, herri guztiarena. Egia da zona metropolitanoan, inmigrazio gehien sartu den tokietan, gaztelania hiztunak langile auzoetan kokatu direla.
|
|
2006
|
|
|
hiri zaharren errebaletan sortutakoak (San Zernin eta San Nikolas burguak Iruñean), bideak edo ibaiak eta, oro har, merkataritza bideak elkartzen ziren lekuetan bildutakoak, ibai ahoetan eta portuetan158 (era espontaneoan sortuak sarri eta, gero, jaun baten edo erregearen onespena foruaren bidez erdietsitakoan, beren garatzea bultzatuko zutena). Esan bezala, gehienak hiri txikiak dira, ondorioz, zaila da
|
askotan
herri eta hirien arteko banaketa egitea.
|
|
2008
|
|
|
Jose Paulo Ulibarri() arabarrak, albaitaria ogibidez?, urte
|
askotan
herri administrazio eta politikagintzan parte hartu zuen. Abandoko hainbat kargu publiko bete eta herri horretako ordezkari izan zen Gernikako Batzarretan.
|
|
2009
|
|
|
–Hedabideak
|
askotan
herri iritzia bideratzeko tresna direla uste dugu?
|
|
2011
|
|
|
Bere lagundu nahi eta atsegin izate hura, baina, aise bilakatzen zen bekozko ilun, bere anaia bikia, baserrikoa, urte
|
askotan
herriko alkate izandakoa, gogoraraziko zion ezer aipatuz gero, batik bat.
|
|
2012
|
|
|
Ikusirik munduko toki
|
askotan
herri horiek ezin dituztela oinarrizko giza eskubideak gozatu, ez behintzat estatuen beste herritarren maila berean eta euren legeek, baloreek, ohiturek eta aukerek sarritan jaso dutela gainbeheraren bat;
|
|
|
Indigena ez direnek egindako definizio hauek kasu batzuetan kutsu kolonialista garbia dute eta gehienetan etnozentrista izanik jatorrizko izenen tokia hartu dute. Are gehiago, kasu
|
askotan
herri indigenentzat iraingarriak dira «Apache» (etsaia), eskimal (okela gordina jaten duen jendea) etab. Aldiz, taldea izendatzeko orduan «indios», «indígenas», «nativos», «tribus», «minoría tribal», «pueblo nativo», «aborigen», «pueblo autóctono», «primeras naciones», «nacionalidades indígenas», «pueblos indígenas», eta «Cuarto Mundo» (Sobero Martínez, 2003) erabi... Izen horiek europar zibilizazioak sorturiko ikuspegi eta kategorietan oinarriturik daude.
|
|
|
Halaber, etika berria sortzeko orduan euren kulturetan inspirazioa bilatu delako hainbat kasutan (Deloria, 1999), indigena ekologikoaren irudia zabalduz. Oso hedatuta dagoen irudi horren eraikuntzan indigenek (Shepard, 1999) nahiz indigena ez direnek hartu dute parte, eta
|
askotan
herri indigenen irudi idealizatu eta esentzialistak zabaldu dituzte. Kultura indigenak berez kontserbazionistak direla dioen korronte esentzialistaren aurrean eszeptikoa agertzen da Smith (1999).
|
|
|
Horrez gain, fragmentazio partidista ere ikaragarria da: denak beren alderdietan, lubakietan, sartuta, alderdiekin identifikatuta oso, eta
|
askotan
herria ahaztuta. Hizkuntza ere, arrastaka, bere lekua ezin hartuta dago.
|
|
|
25 Hipercoreko atentatua, helburu zibil hutsa, mehatxu bezala abiatua eta sarraskian bukatua, 1987an gertatu zen, eta 21 hil egin zituen. Urte berekoa izan zen Zaragozako Guardia Zibilaren kuartelaren aurkakoa, helburu militarra (kuarteletxeak, nahiz eta familiak han bizi, helburu militarrak zirela ETAk abisatua zuen
|
askotan
herriak inozenteekin identifikatzen baitu bere burua eta ETAren kontra badoa. ETAren erru handia dira ekintza horiek, baina ez dute lortu herria indar errepresiboen edo zanpaketaren alde jartzea.
|
|
2013
|
|
|
Edonon lan egin behar izan duzu? Bai, aritu izan naiz antzokietan 2.000 lagunen aurrean telebista zuzenean emititzen ari zela eta baita
|
askotan
herri txikietan edari freskagarrien kaxen gainean sasi agertoki inprobisatuetan. Bilboko dantzalekuetan goizaldeko 03: 00retan magia ikuskizunak egiten ibilitako magoen azken belaunaldikoa naiz ni.
|
|
2015
|
|
|
Hala eta guzti, mahaitik jaikitzear zegoela, batek komentatu zion beharbada herrian egin zezakeela proba. Gaixoak
|
askotan
herrira jaisten ziren, eta normalean kafetegi batean biltzen ziren, Kenia izenekoan. Hango jabeak tratu ona omen zuen haiekin, eta noiz edo noiz antolatu izan zituen erakustaldiak baten edo besteren margoekin.
|
|
|
Hitz horiekin, pertsona batzuk herri indigenei edo tribalei buruz ari dira, eta haien ustez «zaharrak» edo «Harri Aroan ainguratuak» dira. Izan ere,
|
askotan
herri horien maila teknologikoa gizarte modernoei dagokienez baino ez da kontuan hartzen. «Gizaki zuriarentzat bakarrik da natura basatia», Luther Standing Bear seinalatzen zuen, sioux oglala dakota herrikoa.
|
|
2016
|
|
|
aparte kilometroz, eta aparteago lan-leku hori kokaturik dagoen ingurumenean euskara erdarek ageri duten nagusitasun moldaeraz177..; d) saldu erosia ere, aisialdiko hainbat ekimen bezala, herritik gero eta urrunago egiten da: herriburuko edo hiriburu inguruko supermerkatu handietan bereziki, eta e) arnasguneko gazteak kanpora doaz bizi izatera sarri, eta kanpoko (herriburuko edo hiriburu inguruko) bikoteak datoz bertan bizi izatera,
|
askotan
herri giroan txertatzera iritsi gabe.
|
|
|
Mozkorra eta neskatoa ditugu antzerki honetan ere, Larzabalen antzerkietan askotan agertzen diren bezalaxe. Neskatoek edo mozkorrek eramaten duten rola
|
askotan
herriko jende zentzudunaren boza izaten da. Familiaren izenaren babesteko eginbeharra agertzen da.
|
|
2018
|
|
|
" Sentsibilizazio eta ikusgarritasunaz haratago", integrazioan lagundu nahi dute. " Gainerako herritarrok Zumaian aisialdiarako aukera dugu, baina aniztasun funtzionala dutenek
|
askotan
herritik kanpo joan behar dute beste elkartetara".
|
|
|
Elkarrizketa, lankidetza, eta elkarren aitortza sustatu behar dute jakintza esparruen artean, estraktibismo kognitiboa saiheste aldera. Izan ere, akademiak
|
askotan
herri mugimenduetako edo herri kolektiboetako jakintzak jaso eta formalizatzen ditu: jakintza kolektiboak desjabetzen dira, eta jabetza pribatizatzen da, indibidualizatzen da, eta akademiako logika lehiakorraren zerbitzura jartzen da:
|
|
2021
|
|
|
Egia, leku batzuetan herriaren parte bat mugitu dute ETAren aurka, batez ere Erakundeak egindako inozenteen kontrako hilketetan finkaturik,
|
askotan
herriak inozenteekin identifikatzen baitu bere burua eta ETAren kontra badoa.
|
|
2022
|
|
|
Leku batetik bertzera, hirietako taberna eta ostatuetan egiten zuten kantu otorduetan, jendearen sos batzuen truke. Baina
|
askotan
herriz herri ibiltzen ziren plazetan egunaren bukaeran errezitaldiak emanez. Ospetsuenek gaztelu eta jauregietan ere emanaldiak eskaintzen zituzten mantenua eta sos batzuen truke.
|
|
2023
|
|
|
Aro luzeetan zehar apaiz gehienak herritar xumeen kultura eta bizi maila beretsukoak ziratekeen eta, pentsatzekoa da,
|
askotan
herri usadioak eragin gehiago zuela haiengan, apaizgaitegian bildua zuten dotrinak baino. 1590 urtean Iruñeko apezpikuak eman debekuak elizgizonen jokabidea zehatz mehatz deskribitzen du, haien jarduera" gaitzesgarria" (dantzatzea, kantatzea, musika jotzea, mozorrotzea, zezenetan ibiltzea...), hutsegite larriak, guztiak espetxealdia ere merezi zutenak:
|