|
2000
|
|
|
Lirikotasunaren helburu nagusienetakoa hitza hizkeraren kutsaduratik libratzea dugu, poetak bere bihotza biluzten duen bezalaxe soiltzen du testua, zinezkotasuna helburu. Apaingarria, ederra bada ere,
|
askotan
ez baita adierazkorra, aitzitik, kutsatzailea da. Estrofatik bertso librera egin zuenean, Juan Mari Lekuonak mantendu egin zuen aldizkako errima bat, eragin handia zeukana hala erritmoan nola tonuan, sententzia biribiltzeko; baina geroago poema multzoen errematerako kopletan eta zirkunstantziazko bertsoetan baino ez zuen erabili(" Liburuen karroxa").
|
|
2002
|
|
|
Ibarretxeren tokian, Haziendako inspektoreak bidaliko nizkieke nik, ez enpresetara, euren etxeetara baizik, ELA sindikatuak urtero esaten duenez, enplegatuek baino askoz diru gutxiago aitortzen omen dute-eta euskal enpresaburuek). Baina horiekin guztiekin batera, eta nahiz eta
|
askotan
ez nabaritu, herri honetan kulturaren munduan mugitzen diren gizonemakumeak iritzi sortzaileak dira. Ez beharbada egun batetik besterako" pelotazoak" ematen dituzten horietakoak.
|
|
2003
|
|
|
Hori dena gaindituta, matrikulatzen bada baldintza eskasak aurkituko ditu kasu askotan, egoitza txikiak, hotzak eta abar, nahiz eta azken aldi honetan ahalegin handia egin den inbertsioetan. Bukatzeko esan dezagun EHko leku
|
askotan
ez dutela inolako aukerarik euskara ikasteko; eta beste leku batzuetan, administrazioek ezarritako ratio zurrunak direla medio, nekez gaindituko dute lehen urratsa aurreragoko urratsetan ratioa lortzea ezinezkoa baita. Ondorioz, galdera da:
|
|
|
Maila
|
askotan
ez ezik, modu askotara hartu behar daarrakasta. Estatistikak baliozkoak dira, baina beren mailan.
|
|
|
Bitartean, udalerri zenbaitetan herrietako euskalduntze planak egin ditzagun, herri eragile eta udalen arteko akordioen bidez, aukera izanen baitugu horretarako. Mundu pribatuan ere badugu zereginik, eta
|
askotan
ez makala gainera, komertzio, instituzio, banketxe, elkarte eta abar euskaldunago eginez; paisaia aldatuz euskararen normalizaziorako egiten da aurrerapausoa.
|
|
2005
|
|
|
Bikoiztutako produktu
|
askotan
ez dago aitzakiarik. Dago ohitura falta, eta agian gai hori ez dela inoiz euskaraz eman.
|
|
|
Beste bidea genero literarioena da: Whitek dioen bezala, genero literarioen mugak alde batera utzi behar ditugu emakume idazleen lana mintzagai dugunean,
|
askotan
ez dutelako genero bakarra lantzen, bi edo hiru baizik (Itxaro Bordak poesia, eleberria, narrazioa, saiakera eta antzerkia landu ditu, Miren Agur Meabek narrazioa, poesia eta haur eta gazte literatura eta Ixiar Rozasek narrazioa, nobela, poesia eta haur eta gazte literatura, hiru adibide aipatzearren):
|
|
2006
|
|
|
Itzultzeko asmoa duenak seme alabek euskara ikasteari ez dio garrantzirik ematen. Asmo hori, baina, kasu
|
askotan
ez da betetzen, eta haurrek euskara ikasteko aukera galtzen dute.
|
|
|
Nork edo nola bermatuko die euskaldunei justizia zerbitzuak euskaraz jasotzeko eskubidea? Herri aginteei jartzen zaizkie obligazioak, baina denek dakigu (batez ere euskaldunek) obligazio horiek kasu
|
askotan
ez direla betetzen. Zerbitzu berri honetan aurreikusten da, besteak beste, kexen jarraipen zehatza egitea eta eskubide urratzaileari aholkularitza eta laguntza ematea.
|
|
2007
|
|
|
Hemen berriz ere maila kualitatiboa aipatu dugu. Izan ere, Algortan frantses hiztun ia osoak lortzen badira ere, Frantzian bertan auzo batzuetan arazo larriak izaten ditu eskolak gauza bera lortzeko bertoko gazteekin, eta
|
askotan
ez du lortzen. Arrazoiak anitz dira eta EAEn eta Frantzian antzekoak lirateke.
|
|
|
Sadabak aipatzen ditu (2005: 143), besteak beste, 2001eko urtarrilean Manilan gertatutakoa (milioi bat pertsona kaleratu ziren Estradaren Gobernuaren kontra) edota 2004an AEBetan izandakoa (ehun milaka pertsona Irakeko gerra eta arrazakeriaren aurka). Protesta hauek espontaneoak izan zirela azpimarratu bada ere,
|
askotan
ez da horrela. James Petras ek, esaterako, uste du3 Joseph Estrada populistaren Gobernuaren erorketa ahalbidetu zuen protesta AEBetako Gobernuaren inguruko sektoreek antolatu zutela Filipinetan.
|
|
|
Orri hauen azterketatik ateratzen da, beste gauza askoren artean, Kutxak Gipuzkoaren eta gipuzkoarren alde egin duen ahaleginak hiru alderdi dituela: Gizarte ekintza zentzu hertsian hartuta (bere mozkinen zati handi bat, alegia, beste entitate
|
askotan
ez bezala, hemen komunitateari itzultzen zaiona dibidendo sozial moduan), Zeharkako Gizarte ekintza (merkatuak eskatzen dituenak baino askoz ere bigunagoak diren baldintzetan inbertitzen diren diru kopuru handiak) eta premia bereziei aurre egiteko produktu eta zerbitzu espezifikoen etengabeko eguneratzea.
|
|
|
Prestige ren hondamendiaren kariaz, itsasontzien enpresen abokatuek prentsan, irrati eta telebistetan errepikatu zuten, erantzukizunak uxatzeko kontratatuak baitaude, Erika (1999) eta Exxon Valdez (1989) istripuetan petrolio ontziak oso gazteak zirela, bi eta lau urtekoak alegia. Baina ez zuten aipatzen horietan istripuaren kausa giza hanka sartze bat izan zela, beste kasu
|
askotan
ez bezala. Eta gure aburuz auzi gakoa da:
|
|
2008
|
|
|
euskara normalizatu gabe dago eta horrek ondorioak dauzka. Eta garrantzitsuena da leku
|
askotan
ez dela erabiltzen; begi bistakoa da etorkinentzat autoktonoek ez dutela erabiltzen. Izan ere, gaztelaniaz dakiten etorkinek Hegoalde guztian hitz egiten den hizkuntza badakite eta euskal herritar gehienek beste dakite (berezitasun dialektalez aparte), alegia, euskaraz ez dakiten guztiek beste.
|
|
|
Dena den, eta bukatzeko, soziolinguistikaren ezagutza
|
askotan
ez da nahikoa, eta adibidez mendebaldeko gizarteetan eragiteko, legediek zer muga eta aukera ezartzen dituzten ere identifikatu eta ezagutu behar da. Gai horri buruz, hain zuzen ere, UEUk ikastaro bat antolatu du 2008ko uztailean.
|
|
|
" Etorkizunean denok izango ditugu 15 harpidedun". Kontua da
|
askotan
ez dugula jakingo nortzuk diren ere. " Bai, eta zu zein zara?", galdetu zion Josuk bere miresle bati Inauteri gau hartan.
|
|
2011
|
|
|
Izan ere, gure herrian euskalgintzari eta herri gogoari esker hamaika proiektu jarri izan dira abian. Eta, akaso,
|
askotan
ez gara ohartzen eragiteko gaitasunaz. Orain arte milaka izan gara euskararekiko atxikimendua agertu dugun herritarrak eta eragileak, baina hori nahikoa ez dela ondorioztatu ahal izan dugu.
|
|
2012
|
|
|
Beste guztiek oinarrizko diru saria irakaskuntza, diseinu, zapaten salmenta, liburuen banaketa edo bestelako mota askotako aktibitateetatik jasotzen dute, artearekin sarrera horiek borobilduz edo hurrengo proiektuen produkzioa ordainduz. Urteak daramatzate artistek profesionalizaziorako neurriak eskatzen, zenbaitetan aurrerapenak lortuz, beste
|
askotan
ez. Eta erreforma horrek lanaren balioa inoiz baino beherago uzten badu, espekulazio, inbertsio eta esplotaziorako ateak are gehiago zabalduz, are aukera gutxiago artistek euren lanarengatik kobratzeko.
|
|
|
Erabilera oker horiek maila kognitiboan egiten diren lotura desegokiei buruzko informazioa ematen dute. Nahasmen horiek gehienetan oker arruntak badirudite ere,
|
askotan
ez dira hain xinpleak, ondorioak eta helburuak izan ditzakete: hitzaren bitartez eta lokailu horien erabilera okerraren bitartez errealitate fisikoan logikoak ez diren gauzak eta loturak logikoak bihurtzen dira errealitate kognitiboan.
|
|
|
Handik gutxira Hego Afrikara abiatzen da, abokatu gisa lanera, eta berehala hasten da konturatzen identitatea aldatzeak ez dakarrela, berez, integrazioa: trenean tertzeran ibili behar du, zalgurdian ezin du sartu (goian joan behar du), hotel
|
askotan
ez dute onartzen edo, onartuta ere, ezin du beste bezeroekin batera bazkaldu... Arazoa, bere larruaren kolorea, ez aski zuria europar askorentzat.
|
|
2013
|
|
|
• Ijitoak adibide bat dira: aspaldidanik daude gure artean, baina
|
askotan
ez ditugu gure aniztasunaren parte egiten. Hegoamerikarren berezitasuna ere aipa daiteke.
|
|
2014
|
|
|
Jende arrakasta ikaragarria izan genuen, gainera. Baina toki
|
askotan
ez genuen ezer kobratzen, ekitaldi benefikoak zirela eta.
|
|
|
Baña au ezin diteke ar bide nagusitzat. Ildo ‘estilo’ uler diteke agian; baña beste
|
askotan
ez da ori gertatzen, eta egokitasuna gal diteke bereala bide labain eta sujetibo ortatik abiatu ezkero.
|
|
2015
|
|
|
(Arana Goirirenak tipo honetakoa dirudi). Gisa horretako arrazismoa mugatua, ‘arraza’ konkreturen batzuenganakoa soilik izan ohi da, batetik; bestetik, norbere arrazak
|
askotan
ez du besterik adierazten familia baino ‘odola’ edo ‘zortzi deitura garbi’ esaten dena, h. d., funtsean ‘ekandu onen’ transmisioa, tradizioa (moralaren gordelekua). 4 Gaur arrazismoa stricto sensu kontsideratzen dena, ‘zientifikoa’, biologikoa jeneralean, gizadia arrazatan eta arrazak euren balio natural (intelektual, moral) suposatuaren arabera mailatan hierarkizatzen dituena, behereen dominazioa eta batzuetan suntsidura bera ontzat emanez.
|
|
|
Kontzeptuaren nahasketa Modernian hasi da, sartaldeko monarkia eta Estatu sortuberriekin batasun ertarotarra apurtu denean. Nazioarekin
|
askotan
ez da ulertuko hizkuntza/ herri natiboaren masa, baizik erregea eta noblezia armadunaren elitea, horiek jatorriz hizkuntza/ nazio arrotza eta konkistatzailea baitira (Frantzian, Ingalaterran), horrela erresuma bi ‘arrazatan’ partiturik dagoela. Egoera sozial honetan nazioa erregean eta aristokrazian inkarnatuko da (arrazan), herri/ nazioak (hizkuntzak) ez du esanahi politikorik.
|
|
2018
|
|
|
Azken finean, oinarrizko oinarrizkoa ematen diezu. Ni orain dela bederatzi urte hasi nintzen mundu honetan, eta hasieran pentsatzen nuen ez nuela aguantatuko; izan ere, lan gogorra da eta
|
askotan
ez daukagu denborarik behar bezalako zaintza eskaintzeko. Ez gara konturatzen edozein momentutan gu geu, edo gure senitartekoren bat, egoera horretan egon litekeenik.
|
|
2022
|
|
|
Ezin dugu ukatu oraindik asko borrokatu behar dugula euskararen irakaskuntza benetan publikoa, doakoa eta kalitatezkoa izan dadin. Askok Euskal Herrian pairatzen duten esplotazio basatiagatik, ikasteko gogoa egon arren,
|
askotan
ez da aukera bat. Beraz, elkargune naturala den arren, praktikan oso zaila da.
|