|
2000
|
|
|
Granja, J. Apalategi, S. de Pablo, L. Mees, M. Ugalde, F. de Meer, I. Chueca, J. Azcona, A. Martinez Peñuela, P. Waldmann, M. Heiberg, M. Ugalde Solano, M. Elizondo, I. Camino, L. de Guezala, M.X. Aizpuru, C. Landa, J. Zabalo, J.M. Tapiz...), hutsune eta gabezia nabariak antzematen nituen nazioarteko mailan izandako eraginari buruzko ikerkuntzan. Alderdi horri dagokionez aipatu behar ditut, besteak beste —idazkia
|
asko
ez luzatzeko asmoak mugaturik—, Jose Luis de la Granjak (Galeuzca hitzarmenaren eta" propaganda eta nazioarteko politika" bateratuak egiteko sinatzaileek hartu zuten erabakiaren analisia), Xose Estevezek (penintsulako periferiako nazionalismoen arteko harremanei buruz egindako analisian hitzarmenen" nazioarteko" osagaia aipatu zuen atal bereizi batean), Xose M. Nuñez Sei... nazionalitateak Europako gerrarteko garaian; Katalunia, Galizia eta Euskadiko" protodiplomazia" Europako Nazionalitateen Biltzarrean), Daniele Conversik (nazioarteko gertaerek Euskadiko eta Kataluniako nazionalismoetan izandako eragina), Jose Maria Lorenzo Espinosak (Irlandako nazionalismoak Euskadikoan izandako eragina), Juan Carlos Jimenez de Aberasturik (Euzkadiko Batzar Nagusiak Londresen gauzatutako ekimenen bilduma dokumentala) eta Koldo San Sebastianek (New Yorkeko Euskal Ordezkaritzaren materialen bilduma) egindako ekarpenak, eta, horiez gain, Iñaki Agirre Zabalak Nazioarteko Harremanen ikuspegitik egindako lana ere (euskal eremu integratuaren eredu historikoak eta nazioarteko gainerako eremuekiko artikulazioa).
|
|
2003
|
|
|
Egia da euskalduntzat jo daitezkeen gazte horietako
|
asko
ez daudela euskararen komunitatean txertatuta, eta, baita ere, erdaraz duten gaitasuna euskaraz ez dutela. Mugak muga eta gabeziak gabezia, egoera berri horrek aukerabe rriak eskaintzen ditu eremuz eremu eta jendaurreko jardunetan euskara ‘kanpora, plazara jalgi’ dadila.
|
|
2004
|
|
|
Inolaz ere, antologia honetan bildutako euskal egile gehienek poesia landu dute, ia nagusiki. Horregatixe, hain zuzen ere, askotan idazle hauetako
|
asko
ez dira, poesia zaleen ezagun izanagatik, euskal literaturaren zaleak direnentzat oso ezagun.
|
|
|
Erabaki hauetako
|
asko
ez ziren ulertu Euskal Herrikozinemagintza ren sektorean, eta laster ikusi zen gainera jokabide horrekin bertako produkzioa urritzearekin batera hustutzen eta desegituratzen ari zela, hainbat lantaldek eta Euskalmediaren harreman zirkulutik kanpo geratutakoprodukzio etxeek ere oso zaila baitzuten bertan lan egitea.
|
|
|
Agintariak aldatu dira denbora
|
asko
ez dela, eta gauzak aldatzeko borondatea agertu dute. Biblioteka legea agindu dute 2004rako, biblioteka nazionalaren azterketa ere bai.
|
|
2005
|
|
|
Oraingoan ezinbestez heldu zaio gaiari eta lehen bi urteetan egin da, bestela beste legegintzaldi bat galtzeko arriskua legoke. Gaiak behar baino kargaideologiko eta politiko handiagoa du eta seguru
|
asko
ez da erraza izango solaskide eta interesatu guztien interesak kontsentsuz bideratzea. Tontxu Campos Hezkuntza Sailburu berriak aditzera eman duenez azterketa pedagogiko hutsean (puro) oinarritu litzateke debatea, eta PSEkproposatzen duen" eredu misto malgua" eta Euskadiko Eskola Kontseiluak ikastetxeei eman nahiko liekeen autonomia ez da teknikoki erraza gertatuko uztartzea ikastetxe guztietako ikasleek 16 urterako euskara, gaztelania eta ingelesaren ezagutza egokiarekin, gaur gaurkoz eskura dauden baliabide, irakasle eta abarrekin.
|
|
|
Bagenekien han eta hemen laborategi txarrak daudela, baina ez gehienek ez dituztela kontuan hartzen hezkuntza zientifiko eraginkorraren oinarrizko printzipioak. Horrekin batera, egia da baita ere irakasle
|
asko
ez dagoela prestaturik laborategi bat zuzentzeko, eta haien azterketek —curriculumak behartuta— ez dutela apika estimatzen ikasleen abilezia praktikoa. Hau da, laborategiko ezagutza praktikoa ez dute ezagutza legez ikusten, soilik osagarri legez baizik.
|
|
2006
|
|
|
Gurean orain isilik dago arazoa. Ikuspuntu horretatik ekoizpenari begiratuta bistan da argitalpen asko eta
|
asko
ez direla salgarriak; eta beste asko lekuan lekukoak direla. Azken horietako batzuetan ez legoke agian gaizki argitaletxe profesionalaren eskua; eta badira, dena den, komertzialagoak diren tituluak ere, eta horietan bai litzatekeela argitalpena esku pribatuetan utzi.
|
|
2007
|
|
|
Areago,
|
asko
ez badira ere, badaude erakunde batzuk egitura fisiko eta funts bibliografikoak kontserbatzen ez dituztenak eta liburutegi digitalak sortzen ari direnak.
|
|
2008
|
|
|
Argitaratzaileez ari naiz, ez argitaletxeez. Hau da, agente edo eragile editorial gisa ezagutzen diren horietaz, esan nahi baita, horietako asko eta
|
asko
ez direla sensu stricto liburu argitaratzaile profesional nahiz eta produktu horiek kaleratu.
|
|
|
Bere azterketa egiterakoan ohizkoa izan da berarekin zerikusia duten prozesuak ikertzea, arreta, oroimena eta pertzepzioa batez ere, garuneko esplorazio teknikak eta neurologia klinikoaren emaitzak baliatuz. Baina prozesu horien izaera ondo ezagutzera iritsita ere, posible da kontzientziaz ezer
|
asko
ez jakitea baldin eta ez bada argitzen nola eta zein neurritan eragiten duten haietako bakoitzak horren gain. Kritika horien karietara, David Chalmers ek kontzientziaren azterketan" arazo errazak" eta" arazo zailak" bereiztea proposatu du.
|
|
2009
|
|
|
Zeri heldu ez badakit? Izu horren aurrean bat baino gehiago dira(
|
asko
ez esatearren), aurrez eman dezaketen gaien zerrenda egiten dutenak. Jartzen didaten gaia jartzen didatela, tratu txarrei buruz kantatuko dut.
|
|
2011
|
|
|
Liburu mota honek gorabehera
|
asko
ez baina bai handiak izan dituela esango nuke. Azalpen bila hasiz gero, beharbada irakaskuntzako sektorean aurkitu genuke giltza.
|
|
2012
|
|
|
Editorial hauen hizkuntz jatorria kontuan hartuta, erraz ulertzen da tituluetako
|
asko
ez direla euskaraz sortuak, erdaratik ekarriak baizik. Bildu ditugun datuen arabera, %28 litzateke hauen itzulpen indarra guztira.
|
|
|
Eta bitartean, Bizkaia aldean futbolaren potentzial askatzaileaz gogaituta gaudenok, Raxoik, Europari erreskatea eskatu ondoren, Eurokopan zeinen ondo pasatzen duen ikusi behar. " Mundua suntsitzen da gure inguruan eta gu maitemintzen gara", esaten dio Ingrid Bergmanek Humphrey Bogarti Casablancan, baina euskaldun
|
asko
ez dago Espainiarekiko maitasun kontuetarako. Subiranismoak burua altxatzeko arrazoiak topatzen ditu eta dudarik ez gaiak luze eta zabal joko duela hurrengo hilabete elektoraletan.
|
|
|
Adituetako batentzat, Hans Uszkoreit alemaniar katedradunarentzat, azterketaren emaitzak oso kezkagarriak dira. Izan ere, Europako hizkuntzarik gehienek behar baino baliabide gutxiago dituzte, haietariko zenbait baztertuta daude eta hizkuntzetariko
|
asko
ez daude prest etorkizunari aurre egiteko. Ingelesa bakarrik jo dute adituek" babes ona" duen hizkuntzatzat, eta haren atzetik datoz alemana, espainiera, frantsesa, italiera eta nederlandera," babes ertainarekin".
|
|
2013
|
|
|
Gaur egun, munduan zabalduta dauden zenbait etorkin komunitateri esaten zaie. Ikusi dugunez, oraingo euskaldun
|
asko
ez dator familia edota herri euskaldunetatik; testuinguru erdaldunetan txertatuta daude, lurralde txiki batean linguistikoki sakabanatuta dauden aleak izanik. Eta telebistak, neurri batean, lotu egin ahal ditu, diasporen kasuan bezala nolabaiteko" espazio geolinguistikoa" eraikiz (Sinclair, Jacka eta Cunningham 1996).
|
|
|
Donibanen izan zen atxiloketa franko. Horietako
|
asko
ez ziren bihurtu. Eta bihurtu zirenak, oso gaizki.
|
|
2014
|
|
|
Hilabeteak egon ziren leku estrategiko hartan, lubakietako egonaldiak eta gibel lerroetakoak txandakatuz. Heriotza arriskua etengabea zen, nahiz eta egun
|
asko
ez ziren gudu egunak izaten; orduan lasaiago ibiltzen ziren, tarteka bonba bat edo beste gainera erortzen bazitzaien ere. Frontea zaintzearekin batera, lubakietako higiene ezinago txarrean bizi behar zuten:
|
|
2015
|
|
|
Eta deitu zidaten ETAren asanblada batera joateko Belokera. Nik gauza
|
asko
ez nuen aditzen. 1962a izango zen.
|
|
|
Nik ten, ez dakit asanblada deitu edo ez, baina joan nintzen. Mendian zen, artzain txabola antzeko batean, gauza
|
asko
ez nituen aditzen. Han asko entzuten zen Marx eta baina ez zuen ardi usainik.
|
|
|
Bistan denez, rol hori ez da beti bat etorri instituzioan nagusi izan diren joerekin. Esaterako, akademiko horien aburuz, euskarazko irakaskuntza abian jartzeak sarritan eskatu dituen jarduera gehigarri
|
asko
ez dira profesionalki aitortu ezta instituzionalki saritu ere; uste dute ebaluaziorako kanpoko sistemek eta irakaskuntza kalitatearen adierazleek ez dituztela lan osagarri horiek behar bezala aintzat hartzen. Halaz ere, aitortza formalik ez duen lanari erabateko zentzua eman diote, beren identitatezko orientazioari eta hizkuntza konpromisoari esker.
|
|
2017
|
|
|
Pertsonen gainean lupa jarri duten estrategiek badute kritikatzeko nahikoa(
|
asko
ez esatearren). Izan ere, inozoak ginateke uste badugu euskararen (euskaldunon!) arazoa psikologia mailakoa dela.
|
|
|
guk geuk literatura unibertsalaren definizio hori onartzen badugu, nola espero dezakegu beste batzuk gure kulturez interesatzea? Bada garaia guztia zentro hegemonikoen begietatik ikusteari uztekoa, ‘garrantzirik gabekoak’ iruditzen zaizkien baina gure hizkuntz komunitateentzat garrantzi handia dutengauza
|
asko
ez baitituzte itzultzen. Ideia horretatik abiatzen da itzulpengintza feminista dekolonialaren lana, neuk ere, batik bat Implicadas no Desenvolvemento erakundearen baitan, egiten dudana.
|
|
|
Ez dut zalantzan jartzen esperientzia interesgarriak direnik, ezta hezkuntza konbentzionalaren gabezia batzuk gainditzeko asmoarekin lan egiten dutenik. Baina dimentsio sozialari dagokionez, gogoratu behar dugu, alde batetik, eskola haietako
|
asko
ez direla poltsiko guztientzako, argi dago; klase sozial bat elkartzen da bertan. Bestalde, non dago fokua eskola horietan?
|
|
2018
|
|
|
Hori guztia ikaragarria da, eta ikaragarria baita ere horretara ohitzea. Oso ohituta gaude irudi horietara, ohituta gauden bezala gure bizimodu kontsumitzaile hau eramatera, jakinda edo ez dakit benetan kontziente izanda, ezen
|
asko
ez gara kontziente izangogure kontsumitzeko desio hori asetzeko, beste herrialdeetako jendea eta beraien baliabide naturalak xahutzen eta suntsitzen ari garela, eta hori dela, gerrarekin batera, desplazamenduak sortzen dituena. Orduan, hori dena oso lotuta dago:
|
|
2020
|
|
|
Baina datuak eta inpresioak zehaztasunez bereizi behar direla uste dut. Eta elkarrizketa horietan aipatzen dituzuen sentipen
|
asko
ez dut uste emakume izateari dagozkionik.
|
|
|
Badakit! Gauza batzuk ondo egingo nituen, eta beste
|
asko
ez. Asumitzea besterik ez daukat.
|
|
|
Orain politika demokratikoaren arauetara bigundu gura bada, ordezkaritza eta bozketa sistemara batik bat, horren mekanikara makurtu beharra dago. ...tresnak behar dira; tresnak lortzeko (demokratikoak), bozak irabazi behar dituzu; bozak irabaztea izan da jomuga hurbila, ordezkari ahalik gehienak sartzeko Udaletan, Diputazioan, Jaurlaritzan (erakundeok independentziarako bidean baliatzeko, suposatzen da); ahalik gehienei interesatuko zaien programa atonduko da; kanpainetan adituen esanera jarri da eta haien gomendioko diskurtsoa paratu; seguru
|
asko
ez da oso nazionalista izango (Aberri Egunetarako erresalbatuko da hori), eta diskurtso horretan euskara ez da aipatuko... " Elementary, my dear Watson".
|
|
|
Orduko euskaldun berri guztiak, edo gehien gehienak, euskaltzaleak ziren, euskaltzale petoak. Aldiz, gaurko euskaldun berri
|
asko
ez denak noski, baina bai asko nire ustezez dira euskaltzaleak, euskaldunak lanorduetan dira eta lanorduetatik aparte erdaraz bizi dira. (Ibon Sarasola, in Izagirre 2010:
|
|
|
Herritarrek arduradun publikoen eta alderdi politikoen arduradunen ordezkaritza jarduerarekin identifikatzen dute gertaera politikoa. Politikarekin, bizitza publikoarekin eta ekintza instituzionalarekin lotzen diren edukietako
|
asko
ez dira gertakari politiko gisa identifikatzen.
|
|
|
Nazio auzi eta genero estigma dinamika hori etengabea da. Horren froga,
|
asko
ez dela, zehazki, iazko abenduaren 3an, Espainiako Kongresuaren osaketaren harira El Mundo egunkari espainiarrak webgunean plazaratutako argazki erreportajean, sorgintzat (adiera gutxiesgarrian) jotzen zituzten EH Bilduko Mertxe Aizpurua eta Bel Pozueta, haien itxuratik abiatuta, ustezko zatartasuna eta janzteko zein orrazteko trakeskeria nabarmenduz. Hots, feminitate arauzkotik kanpo egotea egotziz.
|
|
|
Ipar Euskal Herrian, proportzioan heriotza gehiago daudela publikatzen da estatistiketan; baina zenbatzeko modua bestelakoa denez, ezin daiteke konparazio zuzen eta zehatzik egin. Eta kontuan izan behar dugu estatu espainolak erabiltzen dituen irizpideak ez direla erabat fidagarriak, suizidio diren heriotza
|
asko
ez direlako kategoria horretan sartzen, eta itotze, istripu edo eroriko bezala zenbatzen dira. Era horretan, beraz, gutxitu egiten da kopurua, eta horrek berekin dakar kasu batzuk ezkutatzea eta tabua indartzea.
|
|
2023
|
|
|
Azpimarratzen du beste kultura batzuen ikusmoldeak eta legitimazio bideak geure egiteak mesfidantza handia sortu duela bertako kultura praktika batzuen inguruan, eta, batez ere, euskaldun asko ezjakin egin dituela beren kulturaren alfabetoak edo sinbologiak interpretatzeko. Lukuren iritziz, esate baterako, jende
|
asko
ez da gai herri antzerkia interpretatzeko, eta, ikustera joaten badira ere, ez da gai antzerkia zer kontzepzioren barruan garatu den ulertzeko. Arrazoi horiengatik guztiengatik, Lukuren aburuz funtsezkoa da kultura euskaraz sortu ez ezik, kulturari buruzko pentsamendua ere euskaraz sortzea, pentsamendu hori kultura komunitate horretan bertan transmiti dadin.
|