|
2009
|
|
|
1 Satelite hizkuntzek Moduari buruzko informazio askoz ere gehiago adierazten dute aditz hizkuntzek baino. Izan ere, satelite hizkuntzek aditzean bertan dute Moduari buruzko informazioa; aditz hizkuntzek, ordea, aparteko elementu bat gehitu behar izaten diote
|
askotan
aditzari Modua adierazteko, eta maiz ez denez beharrezkotzat jotzen Modua zehaztea, informazio hori ez da adierazten.
|
|
2019
|
|
|
Dena erlatibozko aditz flexioa —edo dana, denea, danea— oso erabilia izan da toponimian. Ez zen leku izenaren osagaia izaten toponimo berean agertu/ desagertu egin zitekeen; edonola ere, beroni hain itsatsia, non
|
askotan
aditz flexioaren hondarraren bat txertatu egin zitzaion izenari. Honen erakusgarri izango dugu, aurrerago, Galtzateneko zubi izena.
|
|
2021
|
|
|
Galde horien guztien erantzun posibleak dira adberbio elkartu zehaztugabeak (§ 22.6.4) (edonola, nolabait...), erakusleetatik eratorriak (honela, horrela...), adberbio bihurtutako adjektiboetatik eratorriak (ederki, txarto...), zuzenean adberbio gisa erabiltzen ditugun adjektiboak (arin, azkar, bizkor...) eta bestelakoak,
|
askotan
aditz jakin batekin erabiltzen direnak (kili kolo egon, blai egin...). Ondoren aztertzen dira guztiak.
|
|
|
34.10f t (z) ekotan/ t (z) ekotz duten perpausetan
|
askotan
aditzaren errepikapena edo korrelazio lexikoa egoten da perpaus nagusian eta mendekoan; mendeko perpausean baldintza orokorra betetzeko esparrua azaltzen da (zerbait, norbait, inor, inon... bezalako izenordain zehaztugabeak sarri aurkitzen ditugu), eta ondore perpausean esparru hori zehazten da, askotan galdegaiaren bidez: Inor maitatzekotan, zu maitatzen zaitut; Juduek nehon irabaztekotz, han behar zuten irabazi.
|
|
|
Ez bide da beti hala izan, Erronkaribarrean eta Zuberoako herri batzuetan aditzoina bildu izan baita. Gogoan izan dezagun, baita ere, Iparraldeko hiztegi zahar
|
askotan
aditzak aditz izenaren itxuran agertzen direla.
|
|
|
Adizki sintetiko esaten zaie euskaraz lehenengoei (euskal gramatiketan" adizki trinko" terminoa ere ohikoa izan da) eta analitiko (edo" perifrastiko") bigarrenei, bi hitzetan ematen ditugunei. Azken hauetan, aditzak eta aspektu markak osatzen dute lehen partea(
|
askotan
aditz nagusi ere deitu zaiona) eta laguntzaileak bigarrena. Izan ere, bigarren osagai horrek, aldi berean, badu aditz laguntzaile deitzen dioguna, eta horri eransten zaizkio aldia eta pertsonaeta numerokomunztadura adierazten duten atzizkiak.
|
|
|
Bigarrenak ere esanahia berbera du era metaforikoan erabilita, baina, bestela ere, erabiltzen da,
|
askotan
aditza elipsian geratuz. ‘Gurtol’ (gurdi+ ohol) ere erabiltzen da ‘kartol’ beharrean.
|
|
|
Kolokazioen nabarmentasun delako hori oso lotuta dago
|
askotan
aditz kolokatuen izaera eratorriarekin. Eskuratu aditzak batez ere ‘bereganatu, lortu’ adiera hartzen du, baina begi bistakoak dira esku+ ra oinarrizko prozesua eta esangura (‘eraman eskura’), bai azaleko morfologia azterketa batean, bai eta hiztun arrunten kontzientzian ere.
|