|
2000
|
|
|
"' Ez zaitez auzitan sartu, jauna' esango genizuke illetako otoitza gogoratuaz. Zure itzaldiak eta zure itzaldietako jokaerak osoro
|
artuta
ongarriak izan dirala uste dugu. Orregatik egin argi.
|
|
|
Ama nirea! " Ume txikiari bezala, agindu egin behar zaio eta eskutik
|
artuta
bidea erakutsi. Baiña auxe da Frantziak onartu nai ez duana".
|
|
|
palagau: losintxatu, lausengatu, balakatu;. Lagunbatec descuiduanchopin eguindanegarrezicusi badozuceubeen umia, altzuan
|
artuta
, palagauta, esan deutsazu, iaarribatartutamusturraccetacoausiezdeutsazanlotsa galducuari? (Icas I, 14 15serm.).
|
|
|
tratalari: merkatari, salerosle;. Tratalarijacalcar
|
artuta
eguitendira lapu rretacotratubac? (Icas II, 118).
|
|
|
Joskeraona, esaldidotoreak, egokitolestuak, erdarezkutsatugabekoeuskaldunekesangolituzkeenerakoak.Gauregunekopentsaerazhiperboleedogehiegizkousainahartzendieguzenbaitpasarteri, bainaharkfin finziharduengaraihartakoapostolu etasermolariengarraz... Begira dezagun, esaterako, diabrubacinda rraariman
|
artuta
sintagma:
|
|
|
bidauac, tamaldecinoiac ezartenditudalacoEuscal errijetaco... (177).// ¿ Ta cerateratendozuzuc, aribidaoca, gachopa deutsazula, aren gorrotuan, taodi juan su
|
artuta
egonagaz? (iIcas I,// B 103). daua ez da berez, ez blaspemija, ez maldecinoia; ezbadagacharenizena preminabagaricesatia (Icas I, 148).
|
|
|
¡ Ah! Diabrubac, mundubactaaraguijacgoituta; egun ianegunianpecatubari pecatubaezarrita; ceureesansantubactabeticoeguiijac ¡ Oh, Jesusmaitia! burla garritzat
|
artuta
; viziconintzan munduban, ganadubatenguisa an (Icas III, 34).
|
|
|
OneetanguztietanJaungoicuarieguitenjaco injuria, bereizen santuba, altu batabedeincatubaaotan
|
artuta
, testigutzatecarrita, edoguzurraesatendalaco,
|
|
|
Bereburubaillten davena, edodagozoratuta, cereguitendavenezdaquijala, edodagodesesperauta, diabrubacindarra ariman
|
artuta
(Icas I, 257).
|
|
2002
|
|
|
Elexakuak
|
artuta
dago jeltzale gogotsuba dan Bermiosolo" tar Bonabendur mutil gaztia. Goikuak nai dauna ixan bedi.
|
|
|
Ori dala ta, Agirre jaunak idatzitako azkenengo irakurgai ederra" Garoa", Lopez Mendizabal" ekin alkar
|
artuta
" Zabalkundea"" k laster argitalduko dau. Ori ondo.
|
|
|
Bittor Arrupaingo min
|
artuta
zegoan, eta gero, erren eta koxo geratu zan. Ortuan erori omen zan.
|
|
|
" Neska mutilak ibilten dira/ gaubean isil ostuka/ eskuetatik alkar
|
artuta
/ amodioa burruka/ ez dot nai, ba dot nai/ neskeak dino bai/ noizean beinean mosuka.
|
|
|
Umiak errurik gitxien dabe barriz, errudunak, kulpadunak nagosijaguak, zarraguak dira; eurek ba ikasbide txarra damotselako," veraneante" antzak
|
artuta
biar eztiran tokijetan eta garayetan erderaz be erderaz ekiten dautselako. Oldoztu dagigun, oldoztu, arropuzkerijok alde batera utzita biar dan lez jokatuteko.
|
|
|
ABENDA GOGUA...! ...e Aberri" ko zoko ta bazter guztijak biztuta ipinten dozuzan mintzo ilgaitza; mendi ta baso, aran eta ibar, zugazti eta solo, lats eta erreka, zelai eta aldapa, zubi eta bide, aitzulo eta leza, landa eta larre; uri ta baserri, bizkar eta troka, arru eta gailur, aitz eta muño eta geure" Abixenak" euren gunez ixendatuak doguz; maldetan dagozan basetxe zuri zurijak usuak iduri euganik
|
artuta
dabez ixenak. Eta Aberrija" k bere ixena:
|
|
|
aldakaitzak dituzu zuretarren aduak; ikusiko dituzu nik agindu nizkizun Labini uria ta bertako arresiak, eta Enea biotz aundia gora, zeruizarretaraiño jasoko duzu; etzait asmo ori aldatu. Ta onek (esango dizkizut, ardura orrek ozkatzen dizun ezkero, urruti samarretik
|
artuta
, etorkizun dauden gertaera ixillak ere) guda izugarria egingo dizu Itali, n; erri ezigaitzak eskuratuko ditu, lege ta arresiak gizonei ipiñirik, irugarren udaldiak Lati, n agintari ikusi arte, ta errutuldarrak menderatu ondoan iru negu igaro arte. Eta orain goi izenez Jul deitzen dioten Askani aurrak. Il zeritzan Ilion, go errialdea bere jaube zala?
|
|
2004
|
|
|
Axular, Agirre, Añibarro, Mogel edo Kardaberatz’en liburuak
|
artuta
, erdalkeri ta joskera txar izugarrien artean, euskeraren benetasuna dario aietatik, eta atsegiña ematen du aien induria ta oparotasuna ikusteak.
|
|
2005
|
|
|
Emacumeac belar orrequin eguindaco ura zazpi egunetaco albarequin
|
artuta
, indartzen dira eta gauza jaquinecoa da zaiela ederragotzen begia, bisaia eta gorputza bere geyenean. Ascotan, Matrimonio Santuaren eguinquizunac betetzeco gogorican gabe dabilen emazteari ere ematen zayo, Jaungoicoaren aurrean eguindaco juramentuaren mesedetan.
|
|
|
Jaungoico Gloriacoac bacarric daqui zenbat gaitz eguiten dugun on eguin nayan gabiltzanean, ezen eta ardoarequin eta patarrarequin bezala, hainbeste veneno
|
artuta
normal da asieran sentitzea ondo eta gorputza sendotzea bere geyenean, baña zacarrac eguiten duelaric guibelera edo giltzurrinera, gelditzen da beti or ezin quendurican, eta gañetic jartzen zaizquiolaric anticuerpo guztiac borrocan guztiz alferrican, iltzen dira eta metatzen dira bertan, azquenean ustelduz guibela, giltzurrina edo azpian duten organoa. Ez artu ba Chertecharic secula ez baduzu il nahi izugarrizco dolore miñetan.
|
|
2006
|
|
|
Arri mokorrak
|
artuta
, gogoa larri, nere bizi osoabarren diet iarri: arpikoz iardun oi dutburu ta belarrigai zakarrok itzulinairik izar arri.
|
|
2007
|
|
|
Andre gaxuak zer bazkari daukan trankilo nua jartzera, kafetxo on bat lasai
|
artuta
berriz oie zanpatzera.
|
|
|
Oien mendetik apartatuta nai gendukela izan, al [a] anaiak alkar
|
artuta
Jaunari eska zaiogun mezan.
|
|
|
2 Inaziok Asko alegratzen gera guztiok zuek e [i] n dezuten bisita. Beti bezela etorri zera koiñak eskuan
|
artuta
.
|
|
|
Zerbait ondo datorrenian gelditzen gera poztuta. Zerbait geiago izan naian tokatze [n e] z dana
|
artuta
, gero azkenian joan biarra guztiak emen utzita.
|
|
|
Jose eta Juanita bijak alkartuta, emen agertu dira taxi bat
|
artuta
.
|
|
|
Onera giñan bi anai etorri alkar
|
artuta
batean.
|
|
|
Santutzat Ramon
|
artuta
|
|
|
" Gure ‘Orixe’ piztuta". "[...] Arantzazu aldizkarian A. Villasante’k eta Euskaltzaindi izenean azaldu diguten agiri (sasi agiri, obeto esateko) ori ezkero, su berriak
|
artuta
dabilkigu". Ta geroxego:
|
|
2008
|
|
|
–Antzoki itzak. Azkue jaunak, arlo auxe gai
|
artuta
, txosten bat irakurri digu, esanik, ez dala nolanai izen berririk sortu bear. Arau batzuek dakarzki, auxe ondo moldatzeko.
|
|
|
(a). Ez bildurrik zeuren> biotzetan artu, artzai amoraduak? (13r),, zeuren> ezpataok eskuetan
|
artuta
belauriko jarri espilu onetara begira zaozela? (13v).
|
|
|
–eta ark emun deust ezpataoek> zuendako(...) eta an el zatezenean, zeuren ezpataok> eskuetan
|
artuta
belauriko jarri? (13v).
|
|
|
«Bezte izkeretan? ezune [salbuespen] bageko araurik ezdagola esakunetzat
|
artuta
dago; euskara miragarrian ezunedun [salbuespendun] araurik ezegotea dai orren ordezko esakunea»270 Gramatikan hizkuntzaren errealitatea errespetatu barik, erregularitateak bilatu zituen, eta euskalki bizi beraietan forma erregularrik topatzen ez zuenean «jatorrizko» formak berreraikitzera jo zuen.
|
|
|
Datorren «Academia» edo dana dan orrek egingo daunik ez dakigu oraindaño[...] Alabaña gauza bat ageriagerian ikusi genegi orok: gustiok alkar ondo
|
artuta
, uste baño askoz geyago genekikela, Euzkerari izugarrizko aurrerakuntza emon genegiola. Ostera banaka... bapez275.
|
|
2009
|
|
|
Baño auek ere, andik bi urte baño len, [tropa frantsesek: gerrillariak han ezkutatzen zirelako aitzakiaz] katigu
|
artuta
Bitorira eraman zituzten. Bitorira lenbizi, gero Bayonara, ta andik Monnedi, ra (1811, ko apirillak 24).
|
|
2010
|
|
|
Goizean Yauna
|
artuta
,
|
|
|
Ta, zerria bizkarrian
|
artuta
etxera bueltan jabia!
|
|
|
An zeuden moroak ala esaten zioan: ‘Pcjaro tonto come en Tetudn y caga en cdbila", suzko granadak Tetuanen
|
artuta
kabilatan botatzen zittuelako.
|
|
|
" Beltzak chit gogor azi dirade aurten españolen contra, lecu charrera etorri dira etzaigu asko importa; oso pozikan joango gerade gaur bertatikan gu suta bakoitzak bada biar bezela geren sutunpak
|
artuta
".
|
|
2011
|
|
|
Alkartu behar gorria dago. Batasun hau idazleen eskuetan dagoen ezkero, biltzar nagusi bat eratu litzake, E.K.A.k zuzenduta; eta, sakon estabaida (sic) egin ondoren, alkar
|
artuta
atera, aurrerakoan idazle guziok hildo beretik joan gaitezen.
|
|
|
arexen gaña
|
artuta
,
|
|
|
mendiya ezin
|
artuta
.
|
|
|
Ez bide dago argan joerarik. Bañan erabat
|
artuta
, garbi nabarmentzen da eriotzaren larrimiñ etsia duela aritzat.
|
|
|
" Elesiac
|
artuta
daucazanac, ta Cristo berberac iracatsieban Aita gueuria".
|
|
|
etzara ori esaten lotsa? Nos aztu jatzuz chiquitan guraso, edo Escola Maisubac iracatsi eutsuzan escaari Elesiak
|
artuta
daucazanac... baña nor nai jaquin biar dau Aita guria bere Amaren sabeleti icasi eban verbeetan".
|
|
2012
|
|
|
Gerratik edo kartzelan egonda etortzen ziranak kantatzen zuten beste ura ere askotan abesten genuen: «Kristorenak, Kristorenak gera, Kristorenak
|
artuta
etorri gera».
|
|
|
Beste baserri batekoak, Mutitegikoak, gurdian jaitsi eta etxean gordeta eduki zituzten. Andik ogeiren bat urtera, nere anai zaarrena, Mikel, Mutitegiko alaba batekin ezkonduta zegoen, eta, Antonio Labaienekin bat
|
artuta
, koinatuekin hitz egin, eta lengo tokira igo zituzten arriak, berriro gurdian. Gero, Tolosako Larrartetar aita semeak berritu zuten oroitarria:
|
|
|
Bere idaz-lana zatika aztertzen ba da, fraseka esaterako, eroren batena ematen du.Ez bide dago argan joerarik. Bañan erabat
|
artuta
, garbi nabarmentzen da eriotzarenlarrimiñ etsia duela aritzat. Une batean santu dirudi; ta ondorengoan, edozertarakosegurantzia ezabatuta duela, biraua dario(...)
|
|
2013
|
|
|
Ipoi txiki bat kontatuko det gaba eguna aututa, baju bajutik astera nua enago oso altu ta; daukadalako nere laguna kanpo santuan sartuta, etzat biyotza kontsolatutzen pentsamentu au
|
artuta
; negar malkuak saltatzen zaizkit despeira akordatuta...
|
|
|
Elizatik
|
artuta
lagun asko giñaden arren, libra gaitzazu, elizan giñan danak
|
|
2015
|
|
|
Bueno, kontau dizuet dana, ta oain bakizue udalekun zer itten deun ta nola pasatzen deun. Zuek aurten, e kotxea
|
artuta
or nunbaittea jungo zeate, ezta. Ba, akordatzen bazeate, postal bat edo zeozer bialdu, baño igual obe etxea bialtzen badezue, zeatio bestela igual allatzen daneako ni ya errin eongo naiz eta.
|
|
|
Hoik mutilen gauzak dirala esango didazu igual, baiño beste bat: Kataluñako kanpin baten ia 200 lagun hil dirala, ezdakinungo kamioiak su
|
artuta
gero. Ba Fernanek idatzi zidan karta baten, zuk ez beintzat.
|
|
|
Txanda baten, Balda ta Etxarri zian Orbegozo ta Intziarten kontra. Nik amairun bat urte izin nittun ordun, ta itxen zian diru pizarrak
|
artuta
, gure ama zenak niri: –To, auxe yokazak Intziarten alde!?
|
|
|
Gure aita ta Juan Kruz osaba errotarria jasotzen ari ziran, da amaren ojuak aditu zituenean, kanpora atera ziran, aga bana bizkarrean
|
artuta
.
|
|
|
Ardoa eranda mozkortzen naiz, pipa
|
artuta
txoratzen naiz, kortejatzia lotsatzen naiz, nola demontre biziko naiz?
|
|
2016
|
|
|
Gaur bertan frente nazional bat egin genezake, eta egin bearko degu, baiña sozialistak diran
|
bezela
artuta, eta orain arte egin diran politika erremintak kamustu bearrean diran bezela artu eta beraiekin lanean. Ez det uste Baiona, ko paktoa alde batera utzita, Eusko Jaurlaritza orain eratua dagoan bezela alde batera utzita ezer oberik egin litekenik.
|
|
|
eta nik erantzun niyon ¿ i lotsatu egiten baldinbaiz neronek botako ziot ba? eta alaxen aulkibat
|
artuta
jarri nitzan Txirrita-ren mai artan eta esan niyon Jainkuak gabon deizula Txirrita, on egin deizula igualmente gazte eskerrik asko, eta ontan kantatu niyon nik bertso bat esanez txakur ura ari zala ederki meriendatzen aren kontura eta beriala bultza ziyon kaxuelari ordurako geyena ustuta zeukan eta trago bat ardo edan da beriala bertsotan asi zan esanaz bai neri ere pena orrek ematen dit tripakiy...
|
|
2017
|
|
|
marru egiten zuan/ arek min
|
artuta
.
|
|
|
M. Apezetxea, 1952). Gerardo Ollok utzia. pezta noski, ta seittun pukatu diruk, ta gizona etsik
|
artuta
yon duk berrize Zortzikongana, ta ez aputzeko esan men tzeon, seitzeko lanen, ta ateko zela aurrera.
|
|
2018
|
|
|
izkilluak
|
artuta
|
|
2019
|
|
|
Etxaide jaunak bere idazkiaren bukaeran diñona kontuan
|
artuta
, eragingo deutsat Euskaltzaindiari agiri bat egin dagion bere damutasuna agertuaz ta auŕerantzean olakorik geiago gertatuko eztala itza emanaz. Eta ia onenbestegaz gauzak aztuten direan eta asunto gogaikaŕi oni luŕa emoten yakon betiko.840
|
|
|
Irigarai ta Krutwig jaunen asmoz, gaia ondo ondo ta zeatz zeatz azterturik eta eztabaida luze ta bizien ekinik, auxe ebatzi da: 1) Euskaltzaindiak, idazkerea dala ta, orainarte
|
artuta
daukazan erabagiak oraingoz era berean bete daitezala. Baina irarkoletan izki eredu berezirik eztagoanean D, L, R, ta T gangardunen ordez DD, LL, RR ta TT izki bikoitzak erabili leitekezala.
|
|
|
" Zenbat gera, ordea, asmo ortan? Iru edo lau zoro, besterik ez, ta gure erri osoari txertatu bear diogu zoro aldi ori, oñarritzat euskera
|
artuta
" (Iztueta & Diez 2007: 148).
|
|
|
Badagoz Araban euskerea dakiyenak gurasoekandik
|
artuta
Aramayon, Billerla edo Legutianon, Barrundi, Zigoitia ta Laudio aldean. Bagagoz beste batzuk, umetan erdaldunak izanik, euskerea ikasteko alegiña egin dugunok.
|
|
|
../.. eta yoan etorri ta hoteletako txanpon[?] (gastu) guziak Euskaltzaindiaren gainera izango dira.5n Menendez pidal en erantzunarena
|
artuta
batera eskutitz berri bat igorriko dizut.
|
|
|
Estimagarria benetan guretzat berak estimatu gaitu ta: errespetu aundiz, beti maitasunez gu geran osoa
|
artuta
. Beti baiezkoan, beti atsegiña.
|
|
2020
|
|
|
" Guk, beste aldetik, ez karidade aldetik eta ez beste inundik, ez daukagu geure izatea ta etxea ondatzeko lain jende artzeko obligaziorik. Gureak baino askoz indartsuago ta zabalago diran errietan, kanpokoak ez dira artzen nolanai; baizik angoak ar ditzaketen neurrian(...) Guk ere ez degu euskalduntasuna galtzeko obligaziorik, kanpokoak gurean neurri gabe
|
artuta
. Bakar bakarrik gure etxea ta izatea ondatu gabe artu ditzazkegunak artu bearra degu(" Gure txistulariak eta gazte traketsak" in Zeruko Argia()).
|
|
|
" Eruan eben kartzelara, ta andik beriala agertu ei yakon Bilbao’ko jeneral nagusiari gazte bat, liberalen alde boluntario lez armia
|
artuta
ebillena, ta eskatu eutson axe mutilla, preso ekarri ebena, libre itxi eiela, ta bera egoala gertu arek artu biar eban eriotzia artuteko.
|
|
|
" Nic gura neunkeana da ce, oneetatic bidea
|
artuta
, edo ainbagacoan, nic baño buru, gatz, asti ta gogo obea daucanen batec gueiago ta ederragoac eguin baleguiz".
|
|
2021
|
|
|
Bertan Zubimendirekin bat eginaz bere idearioaren sintesi gisa aipatu den irratsaioko hitzaldiari egiten dio erreferentzia: " Gai bera
|
artuta
jardun izan naiz neroni ere. Gogoratuko zera Donostiar irratetxetik egiñ nuen itzalditxo aretzaz.
|
|
|
Berezkorik ez duanarentzat, itxasoan porruak aldatzea bezela dala esango nuke[...] sena berekin duala konturatu ezkero, alakoari lagundu egin bear zaio, ori bai[...]. Saillean mutiko danak batera
|
artuta
ez da ezer aurreratuko[...]. Pagoari ez dago intxaurrik eskatzerik.
|
|
|
Izen egoki bat bereala bururatu zitzaidan: Txomin Garmendia (1934) bertsolaria, aldi artan ezbear batean min
|
artuta
zegoana eta naiko denbora zuana" (Zavala, 1997b: 7).
|
|
|
Bere lagun maite Bordarik behin esan omen ziona askotan errepikatzen zuen: ‘Ark esan zidan bein bertsoa ez zala neurtzen pixura, metroz edo erlojua eskuan
|
artuta
. Neurtzekotan ere, beste era batera neurtu bear zala bertsoa, eta neurtzeko zailtasuna ortik zetorkiola.
|
|
|
Batzuetan gobernatzaile espliziturik gabe agertzen dira tzen perpausak, eta eduki semantiko gutxieneko predikatu gobernatzaile bat ulertzen dugu halakoetan: Goizian diru kontatzen/ tabernarako plantatzen/ bazkari ona tokatzen/ kaña
|
artuta
kopak eranaz/ erari fiña jokatzen/ egiñik eztet ukatzen/ oraiñ ezpañak nekatzen/ zardiñ ezurra txupatzen (Xenpelar). Oso ohikoa da erabilera eliptiko hori erregistro batzuetan.
|
|
|
Kantadu dagiguzan/ Linuaren penak/ Ezpata oneen otsian/ Izanik latzenak;/ Alkar ondo
|
artuta
,/ Soñuba neurturik,/ Gorputzeko nekia/ Isteko arindurik (…)
|
|
|
tabernarik taberna dabill. Nosian bein darue banatuta, katubagaz duala, golpiak
|
artuta
(…)
|
|
|
Basoetako zugazti danak, andi eta txiki piño, arte, eriñotz, kaudan, gorozti eta giñarren batzuk izan ezik soill soill eta azur utsetan gelditu ziran; eguzkiari indarra gitxitu iakon; gabak luzatu zituan bere orduak, errekak ugaritu zituen euren urak; eta laiñoak goialdeak
|
artuta
gero, mendi egaletatik bera bialtzen zituan zati batzuk, baratz baratz...
|
|
|
Zer esanak bai, baiña alperrikakoak erantzun eban Robertok. ...ldi gogorrak, eurakgandik artu ditugun ainbeste iraiñ, eraso eta destaiñak, zer erantzun andiak dakarkuz aora; baiña errege errege da; gure Dierriko lenengo gizon, gudari eta zalduntzat daukagu; eta berak gura badau gure franziska edo aizkorea zeiñ zorrotza dan euskaldunai ondo erakutsi baiño len, Auñemendiko gudari basatiak edo gu, zeintzuk garan andiagoak ondo ikusi barik, ainbeste nekaldi
|
artuta
gero, arerioai kendu geinkeon sari on baten itxaropenak galduta, emen alperrerian gelditutea, erregeren guraria bete bedi.
|
|
|
besteak kanpotik. Eta orduan kurutze donea esku batean
|
artuta
atea edegiaz, esan ei eban eliz gizonak: " alde onekoa bazara, sartu zaitez ordu onean; baiña alde txarrekoa bazara, kurutzean ildako Iaungoikoak ondatu zaizala inpernuko leize zuloan".
|
|
|
Ikus auben atzoko pelikulen, geldi geldi aurpeye esku artien
|
artuta
, goxo goxo, ezpeñek luzetuta, nolako franzes musube eman zioban?
|
|
2022
|
|
|
aiek
|
artuta
nere kontura
|
|
|
zauden beldurrak
|
artuta
,
|
|
2023
|
|
|
" Zidarrezko zali eder bat eskuan
|
artuta
..."
|