2000
|
|
Orain, aurreko orritan beste zenbait gai aztertu direlakoan, iragarpen-salaketa-erantzunen olatua atzean utzita, eta" etxekoen" artean
|
ari garenez
hauxe da galdera: Administrazio publikoen aldetik zer dagoen badakigu eta zer etorriko den eurreikusten dugu, hortaz, non jarri palankaren indarra euskararen etorkizuna irabazteko?
|
|
Ikusten
|
ari garenez
, egunkariek erreferentzia-eremu ezberdinak birsortzen dituzteberen albiste eta artikuluen bitartez. Kasu batzuetan erreferentzia-eremu horiek bikotekontrajarri modura hartzen dituzte (Euskal Herria versus Espainia, Nafarroa versusEuskal Herria e.a.); beste batzuetan, ordea, bata bestearen osagai gisa (Euskal HerriaEspainiaren barnean, Nafarroa Euskal Herriaren zati, e.a.). Honaino iritsita, interesgarri deritzogu erreferentzia-eremu ezberdinak zein arlotan eraikitzen diren jakiteari.Beste hitz batzuetan esanda:
|
|
Konkistatzaileekiko identifikazioari buruz
|
ari garenez
, ez da alferrik izangoboterearekiko identifikazioari buruz Bruno Bettelheim-ek egin zuen ekarpena.Sigmund Freud-ek identifikazio-kontzeptua asmatu zuen, Edipo konplexuarenbigarren aurpegi gisa. Bere alaba eta psikoanalista ere izan zen Anna Freud-ek aurkituzuenez, batzuetan pertsona gaizkileekin ere identifikatzen zen.
|
|
Atal hau bukatzeko, informazio-irratiaz
|
ari garenez
, aipatu beharrekoa da informazioan oinarritutako kanalen hautua. Izan ere, Frantzian eta Katalunian nolabaiteko arrakasta eduki dutenak faltan ditugu Euskal Herrian; behintzat jatorria hemen daukanik ez dute sortu oraindik.
|
|
neopositibismoa edo neoenpirismoa" 39 Baina logika bere tesien funtsezko faktorea izan zenez, hobe da, goian aipatu bezala, ‘enpirismo logiko’ edo ‘positibismo logiko’ deitzea. Edo, hemen egiten ari garen moduan, 1926-1935 epeko oinarrizko gune teorikoaz
|
ari garenez
, orduan mugimenduari ‘Vienako Zirkulua’ dei diezaiokegu.
|
|
Gure eusteak ekarriko du etsaiaren hertsitasuna haustea. Denbora lekuko, ikusten
|
ari garenez
.
|
2001
|
|
Eta irakurketa kontuez
|
ari garenez
, ezin ditugu ahaztu 100 metrok izan dituenen artean polemiko eta eztabaidatuenak izan direnak. Nobelaren beraren oinarrizko kontaketarengatik, hau da, izenburutik bertatik azpimarratzen den ihesaldiaren ehun metroen kontaketarengatik, intepretazio politikoak ugariak izan dira.
|
|
Gorago aipatutakoaren ildotik, nobelagintza honek irakurleari ematen dion interpretazio marjinera itzuli nahiko genuke orain. Eta interpretazio marjinaz
|
ari garenez
, ikus dezagun garaiko, eta orokorrean, gaurko irakurleek nola jaso dituzten Saizarbitoriaren nobelak.
|
|
Eta irakurketez
|
ari garenez
, hori izango da ondorengo hitzotan gure hizpide nagusi. Nobela eta testu literario orok irakurtzen den neurrian bakarrik osatzen baitu bere izatea; azken batean, postestrukturalisten ondoren dakigunez, irakurketa idazketaren beste alderdia besterik ez baita, banaezinezko binomio sortzaile bilakatuz.
|
|
Soilik ikasten dugu guretzat esanguratsua dena, etazerbait berria ikasteak gure ezagutza-sistemaren desoreka dakarkigu. Bestalde, gaitasunak eskuratzeaz
|
ari garenez
, ikasleak errealitatean egin beharko dutenaren aurrean jarri beharko ditugu, ezin baitira prozesuzko edukiak modu teorikoan ikasi4.
|
|
Komeniga rriena da denbora-unitateko fusio-erreakzioenkopurua handia izatea. Ikusten
|
ari garenez
, fusioak zurgatzen duen energia oso handia da eta, jakina, fusioko zentral batean fusioan lorturiko energiak kontsumiturikoa baino askozaz ere handiagoa behar du izan.
|
2002
|
|
Eta Barojaz
|
ari garenez
, haren euskaratzaileetako bat ekarri nahi genuke gogora. Jon Etxaide (1920 -98) idazleaz ari gara, Las inquietudes de Shanti Andia itzuli baitzuen 1959an.
|
|
Halako taldeetan era guztietako ideologiak daude, punk nihilismoa edo ezkerreko abertzaletasuna, besteak beste. Eta punk mugimenduaz
|
ari garenez
, azpimarratu egin behar da musikak eleberri honetan duen garrantzia, eta La Polla Records, Eskorbuto edo RIP musika taldeen aipuek, besteak beste, mugimendu haren leloa dakarzkigute gogora: " Etorkizunik ez".
|
|
Mugagabea (MG), mugatu singularra (MS), mugatu plurala (MG) eta mugatu plural hurbila (MPH). Nahitaez horietako batetik pasa beharra dago aurrera egiteko; alegia, izen arrunt bizigabeez
|
ari garenez
, mugatu egin behar ditugu kasua erantsi aurretik, eta hori ezinbestekoa da. Ondoren, horiek guztiek kasuak hartuko dituzte.
|
|
Baina eskuetan duzun liburu honen gaia egungo euskal literatura idatzia denez, ez naiz ahozko tradizioaz arduratuko. Eta, bestalde, batik bat azkeneko hamarkadaz
|
ari garenez
, alde batera utziko ditut Kirikiño edo Juan San Martin bezalako egileak, umorezko herri-literatura modu bat landu zutenak, eta baita batzuetan umore ironikoz idatzi zuten Jon Mirande eta Gabriel Aresti, edo Pott banda, bezalakoak ere).
|
2003
|
|
Onespen agiriez berba egiten
|
ari garenez
, esan Eusko Jaurlaritza eta Bizkaia, Araba eta Gipuzkoako Foru Aldundien ekimenez Izenpe (www.izenpe.com) erakundea sortu berri dela. Izenpek, herritarrek etorkizunean administrazioarekin Internet bidez izango dituzten harremanetan transakzioen segurtasuna, konfideltzialtasuna eta egiazkotasuna bermatuko dituzten ziurtagiri digitalak banatuko ditu.
|
|
Oiloa mindu egingo da, eta pixka bat haserretu ere bai, baina gero pasa egingo zaio eta haiekin hasiko da jolasten. Eta jolasez
|
ari garenez
, kontakizun hau irakurtzen duenak oiloak galtzen dituen gauzak aurkitu beharko ditu.
|
|
Edozein kasutan, eta 3.000 milioi eurotik gora (bilioi erdi pezetatik gora) ibiliko den kopuruetaz
|
ari garenez
, beharrezko finantziazioa lortuko balitz, horrekeragingo lukeen zorpetzeak urte askotako aurrekontuak hipotekatuko lituzke, bestejarduera eta beharrizan sozialen kalterako. Alegia, esleipen hori talde eta sektoresozial batzuentzat kontrako eta kaltegarria suertatuko da, gure gizartean jadadagoen dualismoa areagotuz (Gomez Uranga, Franco eta Etxebarria, 1998:
|
2005
|
|
ikasleak beraiek (haurrak eta gazteak), gurasoak, irakasleak, hezkuntzako instituzioak, bestelako instituzioak (osasungintza...), gizarte instituzioak (udalak...), gizarte erakundeak (kiroletakoak, aisialdikoak, kulturalak...)... bizitzan dauden bizigune guztiak, beraien artean osagarri dira-eta. Baina hezkuntzaren alorrean
|
ari garenez
, eskolaren protagonismoa azpimarratuko nuke; batetik, eskola barneko esparrua planifikatzeko eta bestetik, eskolatik kanpoko esparrua (aisialdia, adibidez), neurri batean behintzat, bestelako protagonistekin batera planifikatzeko.
|
2006
|
|
deitu zituenak. Hala ere, Nafarroa Garaiko hegoaldean, (bir) populazio-aldeaz hitz egiten
|
ari garenez
, forua jasotzen duten populaziounitate oro dira hiribildutzat jo (nahiz eta jasotzen dutena, foru txikiago, horietako bat izan).
|
|
Baina egileak horiexek hautatu ditu. Hitza aipatzea, tira, logikoa dirudi, hizkuntzaz
|
ari garenez
. Jolasa?
|
|
Hitzen eta gauzen arteko harremanari buruz gizakiek ez dute beti berdin pentsatu. " Magiko" ohi deritzon aroan (gaur egun ere bizirik dirauena) onartzen baitzen zenbait kasutan esentzia bat (edo, zehazkiago, esentzia magikoez
|
ari garenez
," mana" delakoa) existi zitekeela esentzialki desberdinak ziren existentzietan. Gure artean, nolabait esateko, inork ez ditu nahasten, eguneroko bizitzan, gizaki bat eta katu bat.
|
2007
|
|
... Erabateko ezadostasuna agertu nion hainbat aldiz... eta niretzat bere ekintzak argi esateko... nahasiak... eta konplikatuak ziren. ... Horregatik guztiagatik, eta herri honen interesik oinarrizkoenei buruz
|
ari garenez
... nik beste esku batzuetan nahi nituzke. ... Fidagarriagoetan, hain zuzen.
|
|
Hiri eta herri horiekkonstituzio soziolinguistiko bat daukate, horren arabera eratuak eta taxutuakdaude, eta konstituzio mota hori espainiarra da. Konstituzioaz
|
ari garenez
, esandezagun beste hau ere: konstituzio soziolinguistiko hori ez da formala, ez dagainegitura juridiko, politiko eta ideologikoari dariona, Stalinek esango zukeenmoduan.
|
|
Hasiera perpaus horretan ere galdegaia aditz ostean dago, baina ikusten
|
ari garenez
, adibideak joan eta adibideak etorri, J. B. Agirre idazleak behin eta berriro erabiltzen du galdegaia aditz ostean, trankil-trankil erabili ere (baina baita aditz aurrean ere, baina aditza aurrean dela). Gure perpausean galdegaia aditzaren aurrera pasatuko bagenu honela geratuko litzateke:
|
2008
|
|
Fede dogmez eta doktrinaz berbetan
|
ari garenez
, berdin dio gero errealitateak kontrako irakaspena ematen badigu ere: dogma da eta ez dago txarto.
|
|
Baina katalanerako itzulpen automatikoaz hitz egin behar zen; hizkuntza horri" valentziera" ere esaten zaio, besteak beste. Baina, eztabaidak alde batera utzita, eta teknologia alorretik aztertuta, besteak beste, Castallan, Sabadellen, Ordinon, Perpinyàn, Manacorren, Mequinensan eta l’Alguerren bizi garen gehienok hitz egiten dugun hori edo, hobe, itzulpenez
|
ari garenez
, ondo idazten saiatzen garen hori izango da katalana. Informatikan,* ISO -639 -2 jarraituz, ca kodea ematen zaio horri eta, funtsean, hizkuntza bakar gisa erabili behar da.
|
|
Horiek horrela, zertan da gure agintari abertzale gorenaren teoria eta praktika gai hauetan? Ibarretxe lehendakariaz
|
ari garenez
, betor bere iritzia hurrengo lerrootara:
|
|
Lehenago ere, 1921eko lantxo batean, Arana Goirik asmaturiko izkelgi barik Azkuek izkelki beharko lukeela esan arren, izatez neologismo gisa ondo asmatua zegoela aitortzen zuen, okerra garaiko jakintza faltari egotziz: «Arana-Goirik izkelgi irazan zuen, beste itz berri asko bezala, zorrotz ta egoki; baina orduan gure Fonetica etzan aski ezagutzen, ki ori, l-ren aldamenean izan arren, gi ezin itzuli ditekela yakiteko»69 Eta, ikusten
|
ari garenez
, 1933ko Acerca del Santoral Vasco obran zein 1925eko Morfologian gisa berean segitzen zuen Azkuek, Arana Goiriren akatsak agertu arren zurituz eta buruzagi jeltzalearen figura laudatuz:
|
|
Beraz oso argi dago Azkueren abiapuntua euskal idazle erromantikoak zirela, eta oso bereziki Arakistain. Baina ikusten
|
ari garenez
haiek baino urrunago joan zen, ez konformatuz legendak idaztearekin, baizik bilketa lan sistematikoagoa egiteko asmoa agertuz. Edozein kasutan, Azkuek egin zuena aurreko belaunaldiko erromantikoek asmotan proposatzen zutena gauzatzea izan zen.
|
|
Liburu honetan egingo ez bada ere, beharrezkoa litzateke Azkueren folklore arloko lana kritikoki aztertzea, garaian beste herrialdeetan egiten zenarekin alderatuz. Egungo adituek, ikusten
|
ari garenez
, nahiko positiboki baloratzen dute, bereziki aurreko literato erromantikoekin alderatuz. Hala ere, aipatu izan zaizkio gabeziaren batzuk.
|
|
IMANOL.-Aizu, Mimi lan kontuez
|
ari garenez
, galdera bat egin nahi dizut.
|
|
V.Helburuok betetzeko, hauek dira «bazkide egokienaren ezaugarriak» (agintea aztertzen
|
ari garenez
, jarduerarekin loturiko ezaugarriak baztertuta):
|
|
Hizkuntzaz eta kulturaz hitz egiten
|
ari garenez
, ezin aipatu gabe utzi Bat soziolinguistika aldizkariaren 65 zenbakiaren dosierra" Euskal Herriko kulturak eta euskara" gaiari buruz izango dela. Aldizkari hori oso aberatsa da Euskal Herriko egoera soziolinguistikoa hobeto ulertzeko eta gai honen inguruan gogoeta sakonak bideratzeko, mundu mailan oso gutxi dira maiztasun eta sakontasun horretako soziolinguistika aldizkariak dituzten hizkuntzak.
|
2009
|
|
politikari buruz pentsatzeak geroz eta neke handiagoa sortzen dit. Gertatzen dena da, nobela honetan historiarekin
|
ari garenez
, ari garela baldintzapen batekin: ez dela izan.
|
|
10 Komunikatzen duguna erakargarri eta ikuspegi guztietatik komunikatu behar dugu: euskara-planaren ahalmentzeaz
|
ari garenez
, komunikatzerakoan kontuan izan behar dugu erakundean euskararen inguruan dauden ikuspuntu guztiak. Eta pertsona guztiengana iritsi nahi badugu, mezu, modu eta euskarri erakargarri eta erabilerrazak sortu beharko ditugu.
|
|
Ipar Koreak ohartarazi du, AEBetararte iristeko gai den misil batekin probak egiten ari dela. AEBz
|
ari garenez
ezin ahaztu bera dela munduan armetan gehien gastatzen duen herrialdea; alde handiarekin gainera. Eta orain, Errusiak esan du gastu militarra handitu egingo duela.
|
|
J.R.M.: Legeaz
|
ari garenez
, niretzat arazo larrienetako bat da ez dela legea betetzen, behintzat Nafarroan. Arto transgenikoa ereiten duenak bere sailaren ertzetan arto arrunta egin behar du, polinizazioa gertatzen denean ez dadin beste sailetara hedatu.
|
|
Hauen ustez, eta lehenago ikusi ahal izan dugun bezala, emigranteak Amerikan esplotatu egiten omen zituzten, miserian bizi ziren, asko kale gorrian eta beste asko eskaleak besterik ez ziren, osasun eta itxura aldetik, beraz, guztiz narriatuak eta gainera, berekoi bihurtzen ziren, ez zegoen elkartasunerako abagunerik bertan. Horri guztiari egunkari berberetan azaltzen den beste kontraesan garbi bat ikusten zaio; Euskal Herriko egunkariez
|
ari garenez
, eta euskal nortasunaren aldarrikapenak, abertzaletasunak eta abar gorakada nabarmena izan zuen garai batez ari garenez, ez da harritzekoa orrialde asko euskal kolektibitateen ingurumarian jorratu izana.
|
|
Hauen ustez, eta lehenago ikusi ahal izan dugun bezala, emigranteak Amerikan esplotatu egiten omen zituzten, miserian bizi ziren, asko kale gorrian eta beste asko eskaleak besterik ez ziren, osasun eta itxura aldetik, beraz, guztiz narriatuak eta gainera, berekoi bihurtzen ziren, ez zegoen elkartasunerako abagunerik bertan. Horri guztiari egunkari berberetan azaltzen den beste kontraesan garbi bat ikusten zaio; Euskal Herriko egunkariez ari garenez, eta euskal nortasunaren aldarrikapenak, abertzaletasunak eta abar gorakada nabarmena izan zuen garai batez
|
ari garenez
, ez da harritzekoa orrialde asko euskal kolektibitateen ingurumarian jorratu izana.
|
|
Garai bateko emigrantearen irudia aztertzeko orduan, hainbat irizpide kontuan har daitezkeela inork ez du zalantzan jartzen. Gai oso subjektibo bati buruz
|
ari garenez
, emigranteak honengan edo bestearengan eragin dezakeen irudia ezberdina dugu. Gure aldetik, irizpide hori egunkarietatik hartuko dugu eta horrek ez du inolaz esan nahi bat egiten dugunik egunkari horiek esandakoarekin.
|
|
López Iglesiasek azaldu duenez, ospitale publikoak “jendea errefusatzen ari dira, osasun-zentroak hornidurarik eta ekipamendurik gabe geratzen ari dira, medikurik ez dago, pazienteak ezin dira garraiatu botikak bilatzeko edo GIB/ Hiesaren aurkako tratamendua jasotzeko, eta gure klinika asko gainezka daude. Egunero ikusten
|
ari garenez
, ez dago argi hori larrialdi mediko handia dela, tiro egiten ari dela eta kontroletik kanpo geratzen ari dela”. Krisi politikoaren eta ekonomiaren gainbeheraren ondorioz, laguntza mediko publikorako sarbidea “barregarria” da, azpiegiturak kolapsatuta daude, hiesaren izurrite “izugarria” dago, janaria falta da eta desnutrizioa areagotu egiten da.
|
|
Fernández Ordóñezek, ordea, nazionalizazio bankarioak baztertu zituen. “Finantza-sistemak nazionalizatzen
|
ari garenez
, neurri batean gertatzen ari den zerbait, hondamendia Depresio Handiaren parekoa izan daiteke”, esan zuen. Kreditu gutxiago Azarotik urtarrilera, enpresetarako eta familientzako kreditu garbia ez zen ia %2, 1 hazi urteko kopuruaren aldean, eta tasa horrek, seguruenik, mailegu-lerroak eransten dizkie mugaegunean berrituko ez diren konpainiei.
|
|
Eta, guztien gainetik, parekorik ez duen Gorka Aginagalde. Sukalde kontuez
|
ari garenez
, Juan Mari Arzak, Martin Berasategi eta Eva Argi, anok cameo txikiak eginen dituzte.
|
|
Ordea, hazkundea da kapitalismoaren totema, baina mundu honek muga fisikoak dauzka, eta gainditzen ari gara. Oraingoz, somaliarrei dagokiena jaten
|
ari garenez
, ez gara konturatzen horretaz. Baina haiena ere ahitzen dugunean zer gertatuko da?
|
|
Gaur zoritxarrez sendagileei tokatzen zaie (eta eskatzen diogu) kate horretako hutsegite guztiak sendatzea, ez al litzateke zentzuzkoagoa elikaduraz
|
ari garenez
denon artean eskatzea, exijitzea, kalitatezko janaria denontzat-oinarrizko eskubide modura-gizartearen ongizatea bermatzeko dagoen Administrazioari? (Udaletik hasi eta nahi den tokiraino igoz?) Eta, horren harira, ezin al da zuzendu Diputazioaren Nekazaritza Sailari ezarri nahi dion %17ko beherapena aurrekontu orokorra mantentzen bada?
|
|
Hala, mitoek, giza arteko esperientziaren testuingurura ere eramaten gaituzte, alegia sozializazio-espazioetara. Mitoak, gainera, autonomia handia du hizkuntzarekiko, eta hori dela eta badakigu sinboloen eta haien esanahiaren bidez burutzen duela komunikazioa, eta denbora guztian ikusten
|
ari garenez
, kantagintza beterik dago sinboloz.
|
2010
|
|
Hori ondo ulertu duten ekimen kulturalak dira mundua euskal koloreekin ere aberastu dutenak. ...dute administrazioaren, gizarte zibil autoeratuaren eta merkatuaren arteko harremanek, konplizitateak falta dira, baina horrekin batera gure bisioa finkatzea, euskal kulturgintza espazio publikora modu beregainean jasotzeko adorea eta ahalegin hori klabe berriekin gorpuztea dira momentu hauetan eginkizun behinena, besterik ezean, hori badagoelako euskaldun garenon esku, behin eta berriz erakusten
|
ari garenez
.
|
|
Fede hutsa baino gehiago da; argudio zientifiko bat dago horren atzean. Baina beste alde batetik, fisikaz
|
ari garenez
--eta ez matematikaz--, multibertsoaren existentziaren froga bat behar dugu.
|
|
Zer aterabide dugu, hortaz, erretorikaz jarduteko ez badugu aintzat hartuko ez troposen erretorika, ez argudiatzearen erretorika? Zirriborratzen
|
ari garenez
, erretorikaren> dimentsio sozial eta historikoan ulertuta.
|
|
Egia da, ikusten
|
ari garenez
, adibideak testuaren helburuaren zerbitzuan (persuasioaren, emozioaren zerbitzuan) daudela ekarrita. Baina galde dezakegu, baita ere, sermoiaren teknikaren alde ekarriak ote dauden; alegia, testuaren eraikuntzari lotutako lanabes logikoak ote diren, testua eratzeko idazleak darabilen estrategia, sermoiaren taiuketari begira (eta entzunketari begira ere barne kausalitatea gidatzen baitute).
|
|
Letra larriz idazten den Justizian sinesten dugunez, berau kudeatzeko ardura duen auzitegi horrek ez bezala, eta behin eta berriro elkartzeko zein adierazteko dugun eskubidea ukatu eta debekatzen digutela baieztatzen
|
ari garenez
, salatzea erabaki dugu. Urraketa horien aurkako gure aldarria adieraztea erabaki dugu.
|
|
Eta burdinoletako idi eta lor kontuaz
|
ari garenez
, hona bidera atera zaidan beste apunte ttiki bat. Juanes Apezetxea Urrutia eta Malen Uitzi Gartziarena 1702ko ilbeltzaren 20an ezkondu ziren Goizuetan, eta ezkontza honen onerako, beste gauza askoren artean, hara zer ipini zuen andregaiaren aita Ferminek, ferron de Urdiñola omen zenak [404]:
|
|
Artzaintzako lexikoaz
|
ari garenez
, horra hor bi bider irasko hitza, ederki aski akotatua: 23 corderos, 19 embras y 4 irascos (de un año, dos, y tres).
|
|
2005eko abenduan Kyriacosen txostenaren alde egin zuen Europako Parlamentuak eskatu zuen euroeskualdeek eta Lurralde Lankidetzako Europar Taldeen esparru juridiko barruko antzeko egiturek ahalmena izatea EBn mugaz gaineko erkidego programak landu, aplikatu eta kudeatzeko, zeren eta, printzipioz, euroeskualdea bere kabuz finantzatzen baita, baina, mugako eskualdeez
|
ari garenez
, horien programek onura atera liezaiokete Interreg III programari. Bruselako Batzordearen arabera, Interregen jarduerek argi eta garbi erakutsi dute mugaz gaineko ekimenak, hainbat estatu kidetako tokiko eta eskualdeko agintariek batera garatuak, inportanteak direla estatu kideontzako, baliabide ekonomiko gutxi erabiltzen eta balio erantsi nabarmena sortzen baitute.
|
|
Ikusten
|
ari garenez
, ordea, euskal eta espainiar nazionalismoen jarrera horiek aktibismo edo militantzia politikoari emaniko garrantzia ez dator bat urte haietako etorkin askoren pentsaerarekin. Etorkin horiek erakusten dute, politikatik at, bide gehiago dagoela gizartean integratzeko.
|
2011
|
|
Aranokoa zen nik ezagutzen ditudan Ipinabar bakanetako bat eta handik heldu behar diot berriz landare ibilbide honi. Eta toponimozaleekin
|
ari garenez
, hona nafar txoko honetan arreta erakartzen didan horietako bat: Amaikalandarieta.
|
|
Argazki kontuez
|
ari garenez
, hor dago, halaber, Family taldearen kasua (bigarrenez da ttakunetan taldea aipatzen dudala, Urrezko Danborraren karreran nabilela pentsatuko duzue agian). Javier Aramburu eta Iñaki Gametxogoikoetxeak disko bakarra-Un soplo en el corazon-ateratzeaz aparte, elkarrekin ageri diren argazki bakarra atera zieten orobat.
|
|
Musika kontuez
|
ari garenez
, bitxia da nola beste donostiar baten azkeneko diskoan, Rafael Berrioren 1971n, zer eta Groseko hondartza aipatzen den, eta zer eta argazki zahar baten karietara. Este album abesti zirraragarrian da.
|
|
Pentsa zelako istorioa egongo den hiru esaldi sinple horien sakonean. Rafael jaunak jakingo du; Rafael jaunak eta, familia kontuez
|
ari garenez
, baita Iñaki Berrio jaunak ere.
|
|
Eta zutabe kontuez
|
ari garenez
, Uxue, zure mizkintasunak zutabegile berri bat eskatzen badizu, Iñaki Berrio handiarekin egin dezakezu aproba; dagoeneko ezagun ez baduzu, noski. Ostegunetan, gipuzkoarron boletin ofizialean.
|
|
Hitzekin
|
ari garenez
: Areanekin nabaritu dudan beste diferentzietako bat hori da, lehen elipsirako joera handiagoa zenuela, letra labur-laburrak egitekoa; orain luzeago idatzi duzu beharbada...
|
|
Hizkuntzaren heriotzaz
|
ari garenez
, noiz hiltzen da benetan hizkuntza bat. Batzuek diotenez, azken hiztunak azken arnasa ematen ez duen bitartean bizirik dago hura.
|
|
Itxaropenaz
|
ari garenez
, ekar ditzagun hona Unescoren Arriskuan diren munduko hizkuntzen atlasa (2009) delakoan datozen hitzok: –Erdi aldeko aimara eta kitxua Perun, maoriera hizkuntzarena Zeelanda Berrian, guaranieranera Paraguain eta, orobat, Kanadako, Estatu Batuetako eta Mexikoko hainbat hizkuntzaren aurrerabidea?.
|
|
Estatuaren jardunari darion bortxakeria sinbolikoaz
|
ari garenez
, ez dezagun ahantzi bere-berea duen bortxa fisikoa: –Ez dute zalantzarik egiten biolentzia psikikoa eta fisikoa erabiltzeko, honako bi helburu hauek lortzearren:
|
|
–Mugaldeko kontuez
|
ari garenez
–erran zuen?, antzinako pasadizo bat kontatuko dizuet. Beharbada ezagutuko duzue.
|
|
Baina bere eleberriak ere aipa genitzake, Argizariaren egunak (1998) nobela, kasu, Carla (1989) eleberriaren ostean gailenduz joan zen metaliteraturarekiko zaletasunaren adibide esanguratsuena. Eta metaliteraturaz
|
ari garenez
, esan dezagun errealitatearen eta fikzioaren arteko loturak/ mugak izan direla betidanik Lertxundiren sorkuntza literarioaren akuilu. Halaxe suertatzen da Eskarmentuaren paperak saioan ere, egileak bizitzaz pentsatzen baitu bizitza pentsatzeko.
|
|
Eta borrokaz
|
ari garenez
namektarrarekin, lurtarrekin edo Katxalotekin borrokan egin behar banu nahiago nuke bakarrik borrokan egin eta hil, laguntza onartu baino lehen.
|
|
Baina Santamariaren ekarpena unibertsitate-arloan ez zen mugatu bileretara. Ikusten
|
ari garenez
, bera izan zen euskara eta euskal kulturari buruzko lantaldearen sortzailea.
|
|
Sasoi hartan Jakin ez zen euskarazko lehen aldizkaria, ezta gutxiago ere. Jakin sortu zenean, esaten
|
ari garenez
, euskarazko beste bi aldizkari garrantzitsu baziren: Euzko-Gogoa, ordurako Iparraldean inprimatzen zena, eta Egan, Donostian kaleratzen zena Urkixo Mintegiaren ardurapean.
|
|
Berez, Intxaustik iragan garbizalea izan zuen, baina ikusten
|
ari garenez
, laster mordoilozale bilakatu zen167eta bere hizkuntz delibero pertsonala harago eraman nahi izan zuen. Hola, 1959 urtean, artean Jakineko zuzendaria zela, «Illobira bultzaka» artikulua argitaratu zuen.
|
|
Euskarazko enpresa-izenak jorratzen
|
ari garenez
, ikerketan euskal eta eusko izenei erreparatu diegu. Egia esan, esandako guztia aplikatu ahal da eusko eta euskal-dun izenetan.
|
|
Eta informatikaz
|
ari garenez
, horra hor gizakiaren igarmenaren neurria argi adierazten duen beste esaldi bat, DEC enpresa handiaren sortzaile Ken Olsenen ahotik atera zena:
|
|
Ezjakina, aldiz, oso argia delakoan dago. Eta argiaz
|
ari garenez
, gogora dezagun ekialdetik datorkigun atsotitza, honekin guztiarekin zer ikusi handia baitu:
|
|
Musikari gutxi horien artean osatzen dira inprobisazio saio bakarrak. Eta inprobisazioaz behin eta berriz
|
ari garenez
, horretaz zerbait gehiago esateko ordua da, baita inprobisatzaileen eta entzuleen arteko harremanaz ere.
|
|
Kavafis oso poeta ezaguna izan zen urte haietan, eta haren poema guztien artean, Ithaka izan zen orduan ezagunena.77 Odiseo/ Ulises da, berriz, mendebaldeko gizon abenturazaleek gehien erabili izan duten ispilua. Eta kantariez
|
ari garenez
, saiatuko naiz pertsonaia horren zenbait gertakariz baliatzen Imanolen ibilbidean beste argiren bat jartzeko. Aukera dezagun Ulisesen bidaian gertatu ziren enkontru eta abentura guztien artean ahots liluragarriarekin eta kantuarekin zerikusi zuzena duen kontakizuna; gera gaitezen Sirenekin.
|
|
Murgildu da orobat tradizio horiek sortzen eta lantzen diren zenbait eremu itxitan, eta bertatik atera gabe egin du esplorazioa eta ekarpena: ekialdeaz
|
ari garenez
, sartu da Zuberoako pastoralen egituran eta Junes Casenaveren hitzak musikatu ditu, biarneraz 1997an emandako Juan Martin Pueyrredon emankizunean. Hego-mendebaldera etorriz, sartu da gizon-kanten giroan ere eta Donostiako Amalur abesbatzarekin zenbait pieza ahaztezin utzi digu (ezagunenen artean" Maitia nun zira" eta" Bereterretxeren kanthoria" ren bertsio apartak). 51 Gure esparrutik haratago, murgildu da flamenkoan eta Marokoko gwembri musiketan bertako Ines Bacan eta Pedro Soler edo Majid Bekkas kantari eta musikariekin elkar hatzeko.52 Mendebaldetik ekialdera, inprobisatu du Ameriketako nabajoen dantzekin edo Koreako pansoriekin.53 Ausarkeria?
|
|
Indar edo benetakotasun inpresio garbi bat hartzen dugu kantariak —artista den edonork— erakusten duelarik bere buruari leial eta dagokion ur sakonetan murgiltzen ari dela. Poetaren hitzak baliatuz, eta oroitzapenarekin horren lotua dagoen zereginaz
|
ari garenez
," itsas-galeretako oholak bezala", bere modura antzeko zerbaitetan ari direnen artean bakarturik," ez dira itsas hondoan ezabatzen, ez dute inongo porturik helburu".
|
2012
|
|
Horrenbestez, kontua ez da badagoen edo ez dagoen, baizik eta zeri ematen zaion lehentasuna. Gainera, orain ikusten
|
ari garenez
, sistemak iraun dezan egiten ari diren ahalegina gizartearen bizi-baldintzen kontura egiten ari dira. Eta horrek gauza bera erakusten du:
|
|
Kandirua (Vandellia cirrhosa) arrain txiki bat da. Heldu aroan hogeita hamar bat zentimetrora ere iritsi omen daiteke, baina ale txiki eta gazteaz
|
ari garenez
, lauzpabost zentimetroko animaliaz ari gara. Buru txikia du, eta lepoko estugunetik isats aldera zabalagoa bilakatzen da, sabel inguru hanpatuarekin, odol-otordu oparoa egin ondoren, batik bat; odolzale baita gure txikia, odol-zurrupatzailea.
|
|
Edozein animaliarentzat ezinbestekoak dira ugalketarako estrategiak, espeziearen eta norberaren geneek iraun dezaten, eta ugaztunen ugalketaz
|
ari garenez
, begira diezaiogun geure espeziari. Munduko populazioaren hazkundea nahikoa handia da; beraz, pentsa genezake ugalketa-estrategia ona darabilela gizakiak?
|
|
liturgikoak, historikoak, eskoletarako testuak eta abar. Lan honetan literaturaren itzulpena aztertzen
|
ari garenez
, albo batera utziko ditugu itzulpen ez-literario horiek, eta literatura-itzulpenetara mugatuko gara, baina garrantzizkoa da jakitea euskarazko itzulpen pragmatikoak eginez dirua irabazi (ez dugu esan aberastu) ahal izan duen lehenengo belaunaldikoa dela.
|
|
Horrela, Castells-ek dioen bezala (Castells, 1997), inoiz izan denestaturik indartsuena, SESB, ez zen gai izan ideologia politiko baten eta gizarteaeraldatzeko asmo baten inguruan nazio sobietikoa eraikitzeko, eta estatua ahulduazbat kultur komunitateetan oinarritutako hainbat naziotan hautsi zen. Berdin gertatuzen Jugoslavia ohian, eta are estatu gisa tradizio handiagoa izan duen Belgikan (azken urteotan ikusten
|
ari garenez
). Hartara, estatua eraikitzeko nolabaiteko kulturkomunitatea beharrezkoa dela esan dezakegu.
|
|
Horrela, DSMIV-TRaren irizpideei kasu egiten badiegu, pertsona batek depresioa pairatzen duela susmatu daiteke, banako horrek 2 taulako lehen bi ezaugarrietatik gutxienez bat aurkezten badu (bi ezaugarri horiek baitira depresioaren sintoma ohikoenak) eta, orotara, sintoma guztien artetik bost edo gehiago aurkezten baditu bi aste edo gehiagoko epealdian. Nahaste psikologiko bati buruz
|
ari garenez
, esan beharrik ez dago nahasteak gizabanakoaren bizitzan interferentziak eragin behar dituela eta bere eguneroko bizimodurako oztopo garrantzitsua izan behar duela. Haur eta nerabeen kasuan, depresioak beren hazkunde eta garapen pertsonalean, eskola-errendimenduan eta beste pertsonekin (familiakoak edo lagunak) dituzten harremanetan kalteak eragiten ditu (Espainiako Osasun eta Gizarte Politiken Ministerioa, 2009).
|
|
Ikusten da belaunaldi berriek beste bizitza ikuspegia dutela. Bidenabar, eta parentesi artean, tradizioez
|
ari garenez
, duela gutxi Urnietako ni baino gazteago den batek esan zidan bere aitona Errepublikako zinegotzi zenean Udal aretoan dagoen Jesusen Bihotza kendu eta Elizari eman ziotela. Ah, Errepublika!!!
|
|
Bere ikuspegia ohiko lur jabedunen eta lur errentatik bizi ohi zirenen ildokoa zen. Autogobernuaren filosofia politikoaz
|
ari garenez
, Otazuren ikuspegia bereziki interesatzen zaigu. Ez du onartzen inondik inora Foru Konstituzioaren desagerpena.
|
2013
|
|
Nor ote zen obra ikuskatzeko arduradun? 2011ko kontuez
|
ari garenez
, Patxi Lopezen agintaldian Ingurumen eta Industriako sailburu izan zen Pilar Unzaluren agindupean ingurumenean bi pertsona eduki zituen Lakuak sailburuordetzan: ekainaren hasiera arte Pilar Teran eta data horretatik agintaldia bukatu arte Arantxa Leturiondo.
|
|
David Mangana Gasteiz (Araba) «Ikastetxean hamar urtean baino gehiago euskara ikasi eta gero, hitzik ahoskatu ere ez(...). Elkarrekin
|
ari garenez
, denon artean egin behar dugu. Bultzatu.
|
|
–Tira, kolegioaz
|
ari garenez
...
|
|
Atal horiek unitatean zehar landuko dituzu. Nolanahi ere, orain ikerketa diseinatzen
|
ari garenez
, komeni da argitzea zer den fitxa teknikoa. Ikerketaren fitxa teknikoan zehazten dira, besteak beste, ikerketaren helburua, biztanleria, lagina eta laginketa, datu-bilketarako teknika eta data, eta ikerketaren sustatzaileak eta zuzendaritza.
|
|
Krisi honen aurrean egin diren hautu politikoak dira arazoa, beraz.Miseria zabaltzea eta pobreziara kondenatzea ez da derrigorrezkoa, hautu politiko bat da. Eta zoritxarrez, hori da nagusitu den hautua gobernuetan, hori da nagusitzen den politika instituzioetan aurrekontuetan, behin eta berriro ikusten
|
ari garenez
. Gobernuak aldatzen dira baina politikak berdinak izaten jarraitzen dute, herriaren kontra eta herriaren kaltetan hartzen diren erabakiak direla jakinik ere.Greba deitu dugun eragileok etengabe eta hamaika modutan mobilizatu gara azken urteetan gertatzen ari den guzti honen kontra.
|
|
Bestetik, eta hizkuntza baten biziberritze edo garapen prozesuaz
|
ari garenez
, beharrezkoa da kontuan izatea hiztun komunitate horren mailakatzea edo barne-egitura ere. Hiztun komunitatearen erdigunean kokatzen dira ‘hiztun osoak’, funtzio informal eta formal desberdinak euskaraz egoki egiteko gai direnak.
|
2014
|
|
Bilbon gertaturikoa konpondu eta beste lekuetan berriz halakorik gertatzea galarazteko modua Eusko Legebiltzarraren lege baten bidez gurtza zentroen patata beroa udalei kentzea izango da. Hori da, gainera, naturalena, hiritar bezala dagozkigun eskubideei buruz
|
ari garenez
. Eusko Jaurlaritzak gai horri heltzeko asmoa erakutsi du.
|
|
Udalaren eskumenekoak direnak, berriz, aztertu eta" ahal den heinean" udal aurrekontuan txertatzen saiatuko da udal gobernua. " Beti ez da posible izaten, gutxiengoan agintzen
|
ari garenez
beste udal taldeekin negoziatu behar izaten baitugu", zehaztu du Parte-Hartze zinegotziak. Hala ere," aurreko urteetan proposatutako gai asko egun erralitatea dira":
|
|
Autobus asko eta asko ari dira antolatzen Euskal Herriko bazter guztietatik. Pentsatu beharra daukagu ezen, askatasuna erreibindikatzen
|
ari garenez
guretzat eta gure gorputzentzat, manifestazio hau gozagarria izango dela, jostagarria, atsegingarria, martxa bizikoa eta, batik bat, ezinago ihardukitzailea eta alternatiboa. Zer ari da pasatzen gure herrian, bada, halako mobilizazio erabateko eta ezinago feminista gertatzeko?
|
|
Renanek semitei buruz behin eta berriro idazten dituenok irakurrita, bada, ez da ongi ulertzen zergatik klasifikatu den hori arraza garaian. Irakurtzen
|
ari garenez
, zibilizaziorik ezagutu ez duten arraza behereen zuloan baitago. Esan ere hala esaten du Renanek behin baino gehiagotan:
|
|
Begetatiboki lortutako landare batez
|
ari garenez
, klon berari dagozkionbanako guztiak berdin-berdinak izango dira, eta portaera berbera izango dute.
|
|
Gorputzez esaten dena, gorputzetan esaten dena izan daiteke, edogorputzek esaten dutena. Kasu honetan poesiaz
|
ari garenez
, irakurketaz baliatu beharda bertako gorputz horiek topatu eta deskodetzeko.
|
|
Gorputzaz
|
ari garenez
, ez dago soberan Virginia Imazek umoreez egiten duensailkapena hona ekartzea, hiru umore mota bereizten baititu: burukoa, tripetakoa etabihotzekoa.
|
|
Emakumera batuaz
|
ari garenez
, interesgarria da sexuen subordinazioahizkuntzen subordinazioarekin alderatzea, herri honetan zapaldu linguistikoenkontzientzia genero-zapalkuntza baino dezentez barneratuago baitugu. Hona MariLuz Estebanek euskal identitatearen inguruan egindako ikerketa batean hainbateuskal hiztunek, euskaldunzahar eta berriek, euren identitateaz egindako zenbaitgogoeta.
|