|
2002
|
|
|
Zenbait organismo merkurioa bere jatorrizko edozein formatatik abiatuta metilatzeko gai dira, eta metilmerkurio bioerabilgarriena denez, kate trofikoetan sar daiteke.
|
Munduko
leku askotan harrapatzen diren ur gezatako arrain askok arrisku mailak dituzte populazioaren segmentu jakin batentzat, eta berdin gertatzen da itsas espezie batzuekin (tamaina handia, oso haragijalea eta bizitza luzekoa), hala nola marrazoekin, ezpata arrainekin eta atunekin, halako moldez non ez baita gomendatzen haurdun dauden emakumeengan eta haurrengan kontsumitzea. Minamataren intoxikazio izugarria ondorio latzak izan zituen arrantzaleek izen horretako badia japoniarrean harrapatzen zituzten arrain, krustazeo eta moluskuen kontsumoak, merkurioz oso kutsatuta baitzegoen.
|
|
2006
|
|
|
alkoholikoak. San Joan gaua, Suedian
|
Munduko
leku askok ospatzen dute San Joan gaua, gau magikoa udako solstizioarena. Suedia da horietako bat, eta eguzkia ez da ezkutatzen.
|
|
|
desnutrizioa dute.
|
Munduko
leku batzuetan, zazpi segundotik behin, hamar urtetik beheitiko bat hiltzen da gosearen zuzeneko edo zeharkako ondorioengatik. Haurrentzako Nazio Batuen Funtsak (Unicef) azken txostenean ohartarazi duenez, garapen bidean dauden herrialdeetako bost urtetik beherako haurren laurdenak baino gehiagok pisu normala baino txikiagoa dute.
|
|
2008
|
|
|
Hazien munduko lehen bankua da, eta gaur ofizialki inauguratuko dute.
|
Munduko
leku guztietako landare hazien milaka lagin biltzen ditu kutxa horrek. Proiektu honen helburua da etorkizuneko belaunaldientzat munduko elikagai laboreen biodibertsitatea babestea.
|
|
|
2006 urtearen amaieran, AEBn hasi zen erle kolonien gutxitze handienetako bat (populazioaren bi herenera arte), eta nazioartean ‘Colony Collapse Disorder’ (CCD) izenaz ezagutzen den sindromeak (“erlauntzen desagertze sindromea”) eragin zien.
|
Munduko
leku honetan eta beste batzuetan galdera bera dago: zergatik desagertu dira ezti erleak?
|
|
2009
|
|
|
Fenomeno horrek klima aldaketa areagotzen du, atmosferara botatako gasetako bat karbono dioxidoa (CO2) baita.
|
Munduko
leku batzuetan, zohikaztegiak erretzea oso handia izan da. Indonesian, duela gutxi erretako zohikaztegiak (azken batean bioerregai gisa erabiliko diren landareak ekoizteko lurzoru egokiak sortzeko), 50 milioi tona CO2 baino gehiago isuri dira.
|
|
2010
|
|
|
cristiano galbiati Emakumeak eta neskak ez dira beti baloratzen.
|
Munduko
leku batzuetan, ez dute gizonek eta haurrek adina aukerarik lana edo hezkuntza lortzeko. Hala ere, pobrezia tasa handiekin amaitzeko gakoak dira, besteak beste.
|
|
2011
|
|
|
Baina, eta altxorra bizitza luzea izatea balitz?
|
Munduko
leku batzuetan, hala nola Indian edo Okinawa uhartean (Japoniako eskualde horretan, populazioa oso luzea da), zaharrak opari gisa saltzen dira; izan ere, urte askoan bizi eta bizi kalitatez egitea ez dago idatzirik ez geneetan, ez mundu guztiaren helmugan. Askok hainbeste irrikatzen duten desira hori errealitate bihurtu da pixkanaka pixkanaka handitzen ari den populazio talde batentzat:
|
|
2014
|
|
|
Hozten utzi eta zerbitzatu xehatuta, azenario makilekin, oliba olioarekin eta oliba beltzen zatitxoekin. Australia, oilasko koktela limoiarekin eta ezkaiarekin
|
Munduko
leku askotatik etorritako biztanleen mestizajeak izaera berezia ematen dio zaporeak eta ñabardurak dituen herrialde honi. Kasu honetan, entsalada bat aukeratu dugu koktel gisa, oso freskoa, oilasko papar batzuekin usaintzen dugun oilasko bularkiarekin eta limoizko ukitu freskagarriarekin.
|
|
2016
|
|
|
Espainian, 2016 urtean, 86 emakume hil dira guztira.
|
Munduko
leku askotan, emakumearen aurkako indarkeria delitu ezkutua eta ikusezina izaten jarraitzen du. Oraindik ere uste da emakumea familiako gizonen jabetza objektu bat dela, eta haiei lotuta egon behar duela, itzalean mantendu, itzalean mantendu eta gizakiaren premiak ase behar dituela.
|
|
2020
|
|
|
Gainera, sasoiko produktuak erosteak karbono aztarna eta ingurumen inpaktua murrizten ditu.
|
Munduko
leku batean elikagaiak sasoitik kanpo daudenean, inportatu eta bidaiatu egin behar dute bertako merkatura iritsi baino askoz lehenago. — Hurbileko elikagaiak aukeratzea Elikagai freskoak, tokian bertan edo bizi garen lekutik hurbil landutakoak, elikagaiak ekoizten dituzten nekazariei eta inguruko ekonomiari laguntzeko modu bat da.
|
|
2021
|
|
|
Gure erosketa otarra osatzen duten produktuen jatorrizko herrialdeari erreparatzen badiogu, ikusiko dugu elikagai gehienak bidaiari handiak direla.
|
Munduko
leku askotan bezala, Espainiak era askotako produktuak inportatzen ditu: esnekiak, haragia, arrainak, zerealak, tea eta espeziak, urrutiko herrialde eta kontinenteetatik.
|