|
2010
|
|
|
" Erromatarren munduan zeuden erlijio desberdinak benetakoak ziren denak herriarentzat; faltsuak ziren denak, filosofoarentzat; utilitateren batekoak ziren denak, epailearentzat.
|
Modu
horretan barkatzen zioten elkarri, eta giro onean bizi ziren". Edward Gibbon, The History of the Decline and Fall of the Roman Empire, London,.
|
|
2011
|
|
|
ezezaguna ezagutzen denak gailendu du.
|
Modu
horretan ikusita, kontzertu klasikoaren eta musika arinaren artean agertzen diren ezberdintasunak, ñabardura kezkagarri batzuk baino ez lirateke. Biak erakutsitakoa aurrez ezagututako armonia eta errepikapena agintzen duen kontserbadurismo zaharreneko bitartekari bat baino ez da".
|
|
2012
|
|
|
" Barkamena, ez hil!".
|
Modu
horretan, koma batek (hau da, puntuazio ikur batek) gizajo haren bizia salbatu zuen.
|
|
2013
|
|
|
|
Modu
horretan pentsatzen ari nintzela, Kayentako Best Western hoteleko gela batean nengoelako irudipena izan nuen. Begiratu leihotik eta gasolindegia ikusi nuen, eta segidan, espaloian, izozki baten paperezko bilgarria, haizeak batera eta bestera herrestan zerabilena.
|
|
|
Ekosistema horretan, sortzaileak sustatzea eta zaintzea, hartzaileak integratzea, zaletasuna birsortzeko pausoak ematea, sortzaile eta hartzaileenganako transmisioa, merkatu parametroak doitzea, eragile pribatu eta publikoen tokia lantzea, sorkuntzaren kalitatea hobetzea, eremuko eragileak artikulatzea... dena da arte bat.
|
Modu
horretan funtzionatu duten eremuek garapen berezia izan dute, eta argi erakutsi dute ez dela aski merkatu parametro estandarretan funtzionatzea, ez eta merkatu parametroak eta laguntza publikoak konbinatzea ere. Euskal kulturgintzak beste era bateko ekosistemak eskatzen ditu arlo batzuetan loratzeko.
|
|
2014
|
|
|
" Karl Frischek frogatu zuen, eta 1973an Nobel Saria eman zioten horregatik, erleek dantza bat egiten dutela, mugimendu zehatz eta neurtuekin 8 zenbakiaren marrazkia osatuz.
|
Modu
horretan, loreak zer norabidetan eta zenbateko distantziara dauden adierazten diote elkarri.
|
|
2015
|
|
|
Foruzaletasunaren tesiak bere eginez, Lege pakzionatua zeukan gaitzik ezgaiztoena, zeina Nafarroak askietsi behar izan baitzuen, besterik ez zezakeelako egin, eta Foruen erreintegrazio osoa egin zuen aldarri, hau da," Bergarako 1839ko Paktuaren aitzineko egoerara itzuli, arrazoizko eguneraketak eginik betiere.
|
Modu
horretan, Nafarroa espainiar kidegoaren barnean legoke, beste herriekin solidario, erreintegrazio foralaren formulapean; eta mekanismo politiko zehatz batek lotuko gintuzke gure nortasun historikoari minik egin gabeeuskal osotasunari, zeinean Nafarroak ukan baitzuen, eta beti badauka gisa batez, nagusitasuna".
|
|
2016
|
|
|
—Peter Panen postura da, ez badakizu ere.
|
Modu
horretan j arriz otso guztiei irabazten zien. Ez da hala, Pascal?
|
|
|
Dena dela, eta teknologia berriek eskaintzen diguten aukera probestuta, liburu honetatik kanpo geratu diren artikuluak eskuragarri jarri ditugu sarean, Pamiela argitaletxearen web orrian.
|
Modu
horretan, gure hasierako asmoa bete dugu, hau da, KBAK saileko corpus osoa, artikulu guztiak irakurlearen eskura uztea.
|
|
|
Akatsak akats, irakurtzen ari zaren hauxe, hain zuzen ere.
|
Modu
horretan, eta osotara, artikulu bilduma soila baino gehiago, kontsulta liburu edo manual izaera ere hartuko lukeen lan baten aurrean geundeke, edozein motatako irakurlearentzat interesgarria litzatekeena, noski, baina balio berezia izan lezakeena, adibidez, irakasle, idazle, ohiko irakurle edo literatura eta hizkuntzan kuriositatea duen ororentzat. Baina asmoa, besteren gainetik, liburu erabilgarri bat osatzea izan da, maiz kontsultatzen den horietakoa, eta liburutegietan, eskoletan, unibertsitateetan eta abarrekoetan presentzia nabarmena izan lezakeena.
|
|
2017
|
|
|
Lurrazpiko kaleak balira bezala, Sardak sigi sagan jarritako lubakiak zularazi zituen Arredondoren batailoiak heldu aitzin.
|
Modu
horretan, insurjenteak erraz mugi zitezkeen batetik bestera, etsaien tiro desarretatik babesturik, azkar elkarretaratzeko eta fusilen sua behar zen tokira biltzeko.
|
|
|
|
Modu
horretan Frantzisko Espoz bihurtu zen Korsoaren buruzagi, aurrerantzean Nafarroako Dibisioa izena hartuko zuena. Espozek ez zuen bere ahaide
|
|
|
" on the expediency andpolicy (f getting out an Expedition at the presentperiod to aid in the Emancipation cf the Kingdom of Mexico or New Spain".
|
Modu
horretan justifikatzen zuten kanpoko potentzien parte hartzea Mexiko askatzeko, uste baitzuten Mexikoko Gobernu insurjente sortu berriak berma zezakeela kanpoko inbertsioa eta laguntza espedizio bat antolatuko balitz. Are gehiago, beste estatuen onarpena bilatu nahirik, Gobernu insurjenteari Morelosen gudarosteak eusten ziola baieztatzen zuten, horrela errazago iruditzen baitzitzaien ezein gobernuk mugimendu insurjentea onartzea, horren atzetik gobernu bat eta gudaroste bat agertuko balitz.
|
|
|
Hala, gizonak taldeetan hobeto egituratu, armetan trebatu eta arduradunak izendatu zituen.
|
Modu
horretan antolaturik, gerrillariek bere herri eta etxeetan bizitzen jarraitu ahal izaten zuten eta, Minak behar zituenean, berriro deitzen zien denak bat egitera. Ordukoak ziren D’Agoulten eta Balbesen bandoak eta mehatxuak, alkateek eta apaizek sala zitzaten herriko gazteak, etxeak utzita Minarekin bat egitera zihoazenak.
|
|
|
D’Agoultek Xabierren aita preso zeukan Iruñean, eta 1809ko abenduan aske utzi zuen borondate onaren seinale eta bere jarrera sinesgarriago izan zedin.
|
Modu
horretan Juan Jose Minak bere semeari D’Agoulten proposamen baten berri eman zion. Eskaintza, hala ere, ez zion D’Agoultek berak Minari zuzenean egin, baizik eta Iruñeko frantsestu baten bidez:
|
|
|
Hori zela-eta, Guadalupe Victoria Misantlara erretiratu zen, eta ezin izan zuen jaso aurreko egunetan Jon Laborderen bidez Minak bidali zion eskutitza eta, jaso bazuen, ez zion sinetsi.
|
Modu
horretan insurjenteak porturik gabe geratu ziren Mexikoko Golkoan, eta, horregatik, Minak Tamaulipaseko barran lehorreratu behar izan zuen 1817ko apirilean.
|
|
|
Minak haren zorrak ordaintzeko dirua emateaz gain, aurkezpen eskutitz bat eman zion lord Hollandentzat.
|
Modu
horretan Segundo Correak lortu zuen, Ingalaterrako Gobernuaren laguntzaren bidez, Espainiakoak Diego Correa eta Puig i Blanch askatzea eta Ingalaterrara erbesteraturik biak bidaltzea.
|
|
|
|
Modu
horretan, erabat inguraturik, eta alde guztietatik ondo zigortutako gizon eta emakume ausart bakar batzuek tinko eutsi zioten indar zapaltzaile handi bati, Espainiako Inperioaren gudarosteari, Historiak gutxitan erakutsi duen defentsa heroikoa eginez.
|
|
|
Azkar irten, halabeharrez.
|
Modu
horretan jokaturik, Minak errealisten indarrak bi frontetan banatu zituen, Arredondok Sotori eraso ziolako eta Armiñan Minaren atzetik joan zelako, baina itsu itsuan joanik, nafarraren ibilbidea zein izan zitekeen ondo jakin gabe. Hori zela-eta, Armiñan noraezean zebilen Veracruzen iparraldean.
|
|
|
Ez zen txikikeriatan ibili eta, emandako hitza betez, leial jokatu zuen Xauxillako Batzordearekin, haren aginduak onartu eta bete zituelako.
|
Modu
horretan, Minaren izaera politikoak militarra gainditu zuen, nahiz eta batzorde horren erabakiekin ados egon ez. Minak garaipen politiko eta militar handiak izan zituen, eta galerak ere bai.
|
|
|
Haren beso batean, gainerako guztian gertatzen ari zen bezala, hidrogeno eta helio gasen izugarrizko kopuruak biran hasi ziren gero eta arinago.
|
Modu
horretan ehun bat milioi urte geroago gas gehiena bildurik zegoen zurrunbiloko erdigunean. Denborarekin gune hau Eguzki bihurtu zen eta bere inguruan, beti jira-biraka, planetak sortzeko ekaia zegoen.
|
|
2018
|
|
|
|
Modu
horretara, unibertsitateek euren ateak irekiko lituzkete, bizi diren gizartearekin interakzioan ariko lirateke, eta zerbitzu publiko gisa beren zeregina beteko lukete. Horrez gainera, unibertsitateek finantzazioa ere lortuko lukete, eta bide batez, aireztatu ere egingo lirateke.
|
|
2019
|
|
|
Bestetik, errepublikanismoaren nozioari dagokionez, Maria Julia Bertomeuk emandako azalpenei jarraituko diogu (Bertomeu, 2005).
|
Modu
horretan, errepublikanismoak filosofia politikoaren tradizio luze bati egingo lioke erreferentzia, eta bere jatorria Mediterraneoko mundu klasikoan koka daiteke; Epialthes, Perikles, Protagoras edo Demokrito izenei loturik bere bertsio demokratikoan, edo Aristoteles eta Zizeroneri lotuta bere dimentsio antidemokrata eta aristokratikoan.4 Hala ere, Aro Modernora arte heldutako tradizio historikoa ... Machiavelli, Montesquieu (neurri batean), Locke, Rousseau, Kant, Adam Smith, Jefferson, Madison, Robespierre eta Marx filosofia politikoaren tradizio orokor berdinekoak lirateke beraz.
|
|
|
Girondinoek burutu zuten erreakzio garailea, eta gillotinatik pasarazi zituzten iraultzaile nagusiak historiaren zakarrontzira bota asmotan.
|
Modu
horretan, Robespierre, Saint Just eta jakobinoen programa errepublikar demokratikoa eta proiektu eraldatzailea, eta batez ere, herri xehea eta oraindik politikoki guztiz independentea ez zen Laugarren Estatua izan ziren kaltetuak. Hau da, euren eskuetatik lan eta bizi behar zuen herri eta langile sektoreen multzoa; nekazariak, artisauak, morroiak, jornalariak, soldatapeko langileak, aprendizak, eta azken batean, euren existentzia materiala bermatzeko beste pertsona baten menpe bizi behar zutenak.
|
|
|
Orduan, bai Frantzian eta bai Europan mota guztietako erreakzionarioek Iraultza gelditu zutelarik, Europa mendebaldeko herrietan aldaketa liberalak eman eta monarkia konstituzionalak zabaltzen hasi ziren kapitalismoarentzako erregimen seguru eta funtzionalak zirelarik.10
|
Modu
horretan, garai historiko kapitalistak eta industrializazioak aurrera egitea lortu zuten, eta herri sektoreentzako errealitate politiko, sozial eta ekonomiko berria ez zen batere onuragarria izan. Burgesiaren garapenaren txanponaren beste aldea izan ziren proletarizazioa, lurren hesitzeak, ehunka milioi pertsonen migrazioak, soldatapeko esplotazioa, dominazioa, baso, lur eta landa eremu komunalen desjabetzeak, elizaren ondasunen desamortizazioak, gremioen disoluzioa eta enpresariekiko dependentzia Hirugarren Estatuaren barruko klase baxuenentzat.
|
|
|
Hau da, batez ere soldatapeko langileek osatutako subjektu espezifikoaren eta ekintza politikoaren bitartez burutu zela.
|
Modu
horretan, hirugarren estatu izenez ezagutu dugun subjektuaren zatiketarik argiena ekarri zuen altxamenduak (Domenech, 2004: 112), burgesiaren gidaritza edo protagonismoa baztertu zuelarik.
|
|
|
Balio horrek, beharrizanak baldintza historiko eta kulturalaren arabera aldatzen diren heinean, inoiz ez du magnitude finko bat osatzen.
|
Modu
horretara, kapitalistak langilearen lanerako gaitasunaren jabetza erosten du, eta haren lanaren produktu osoaz jabetzen da. Kapitalista lan gaitasunaren jabe legitimoa bilakatzen da, lanaren gaineko aginte boterea eskuratuz.
|
|
|
" dentro del sistema de trabajo asalariado, hasta el trabajo no retribuido parece trabajo pagado" (31).
|
Modu
horretan, kapitalistak etekinak modu legitimoan irabazten dituela ematen duen bitartean, Marxentzat etekin horiek langileari ez ordaindutako lanaren emaitza dira (eta beraz, lapurtuta). Gainbalioaren sorkuntzan ematen den lapurketa argi ikusten da adibide historiko anitzetan, Euskal Herrian baita ere.
|
|
|
Sassenen (2015) teoriak jarraituz, Estatuaren esku egondako politikak, eremuak eta ahalmenak, esku pribatuan geratzen dira.
|
Modu
horretan, Raison d' Etat berri bat sortzen da, publikoa dena pribatuari begiratzen diolarik. Horrela:
|
|
|
Lan identitate, narratiba eta erresistentziak produkzio eta kudeaketa eredu berrietan" izentituluarekin bere tesi doktoralaren ibilbideari atxekitzen zaio.
|
Modu
horretan bere interpretazioan kapitalismoa eta kapitalaren metaketarako estrategiak etengabean birsortzen ari dira. Birsortze honek, azpiegitura zein gainegituraren arteko harreman dialektikoaren ondorioa da, eta bi arloetan eragina dauka; produkzio harremanetan eta kudeaketa ereduetan.
|
|
|
Inork ere ez luke bizi behar baimena eskatuz edo inoren menpe.
|
Modu
horretan, hori betetzen ez den tokietara askatasun errepublikarra zabaltzea izan da jakobinismoaren helburu nagusia; espazio ororen demokratizazioa. Alegia, gizartearen politizazio osoa giza harremanak eremu pribatutik ateratzeko, eta haren zibilizazio osoa25 (aldi berean), giza harreman guztiek oinarri zibikoa izan dezaten.
|
|
|
Izan ere, askatasuna, dominazio eza moduan ulerturik, zapalkuntzatik, arbitrariotasun eta gehiegikerietatik babesteko bitarteko gisa agertzen da, eskubideak eta bermeak ematen baititu.
|
Modu
horretan, sui iuris ak, eskubidez hornituriko pertsona juridikoak, herritarrak edo civitas delakoak posible egiten ditu. Legeak gizabanakoak herritar izan daitezen ahalbidetzen du beraz, eskubide ezberdinen eskaintzaz eta aitortzaz.
|
|
|
Jakin izan genuenez, Gabina Nulesek ahots sakona eta zakil protesiko bat erabiltzen zituen bere neska laguna engainatzeko, horretarako behartzen zuelarik begietan benda bat jartzera, Gabina gizonezkoa zela sinets zezan.
|
Modu
horretan, sexua praktikatu zuen Luisarekin, harremana luzatu zen bi urte haietan zehar.
|
|
|
Horrelaxe izan zen, aurrena aitona hil zen, gero bera.
|
Modu
horretan, eta finkaturik zegoen bezala, nik bi herentziak batera jaso nituen. Lehen esan dudan moduan, amonak aitonak baino askoz diru gehiago zeukan, nahiz eta niri iruditu zitzaidan soilik aitonak zeukanarekin nik hiru bizimodu oso erabil nitzakeela dirutza hori xahutzen, ezer gehiago egin gabe, ezertaz arduratu barik, bakarrik gastatzen eta gastatzen.
|
|
|
|
Modu
horretara ziurtatu nahi dute beti adostasunetara iristea, zeren eta, estimatzen dutenez, denen elkar lana behar baita eta ez dago behartzerik minoria bati maioria batek hartu duen erabakia onartu dezan.
|
|
2020
|
|
|
|
Modu
horretan eta pixkanaka hasi nintzen berak idatzitako beste hainbat testu deskubritzen. Ez ninduen, ez, atsekabeak hartu.
|
|
2021
|
|
|
Gidaririk gabeko eskolaren irudiak gidaririk nahi ez duen kultura batean ditu erroak; hitz gutxian, irakasle artista ez da beharrezkoa, kaltegarria izatera ere hel daiteke, ume eta gazteak baitira benetan artista izan behar dutenak, eraginetatik libre diren artistak.
|
Modu
horretan, kultura hipermodernoak, eskola hipermodernoarekin batera, bere egiten du maxima nietzschetar ezaguna edo, hobe, ideia horren irudi grotesko bat, zeinen arabera nork bere buruaren jaun eta jabe izan behar duen, artista eta artelana aldi berean; bestela esanda, irakasleak ez du ikaslearen garapen askea oztopatu behar, edo horretan eragin, nork bere burua modu aske eta autonomoan zizelkatu... " Askea zara!
|
|
|
Hau da, fabrika batean greba eginez gero, torlojuek leku berean jarraituko dute langileak noiz heldu zain; ikastetxeetan, ordea, ume eta nerabeak dira" produktua", etengabeko zaintza behar dutenak, irakasleon zaintza eta babesa behar dutenak.
|
Modu
horretan, zoriontasun positibo eta neoliberalaren bestelako logika bat gailendu zen: auto esplotazioa.
|
|
2023
|
|
|
Bere ustez sinpleegia da esatea askatze borroka horien protagonistak mexikar independentistak eta espainiar zapaltzaileak izan zirela.
|
Modu
horretan espainolen eskuak garbitu nahi ditu gatazkaren erru guztia mexikarrei egotziz. Baina era interesaturik gertaera bi ahazten ditu:
|
|
|
Etxeberria el Carnicero de Corella, Zabaleta Beltza eta Hernandez Pelau.
|
Modu
horretan Francisco Espoz bihurtu zen Kortsoaren buruzagi, aurrerantzean Nafarroako Dibisioa izena hartuko zuena. Espozek ez zuen bere ahaide Minaren dohain bat ere, bai, ordea, gerrillarien aje guztiak.
|
|
|
17. Kostalde horretako indiarrek aprobetxatu zuten Agirreren etorrera eta barreiaturiko izua, espainolei oldartzeko.
|
Modu
horretan nahi gabe Agirreren aliatu bilakatu ziren. Behin batean Rodriguez Suarez militarra Barquisimetora zihoala Agirre atxilotzeko asmoz, indiarrek eraso eta hil zituzten bera eta haren soldaduak, handik gutxira berdin jokatu zuten Luis de Narvaez kapitainaren soldaduekin.
|