|
2011
|
|
|
Liburu hori erosi eta hara eraman nuen.
|
Horrek
esan nahi du erabili zuela.
|
|
|
Eta esan ezin dena da haren musika barnean etengabe bilatzen eta gauzatzen ari den mamia —Ezin errana du izenburu bere poetarik musikatuenaren gehien erabilitako liburuak ere.
|
Horrek
esan nahi du kantariarentzat hitzek hartzen duten lekua muga mugakoa dela: esan nahi denaren eduki instrumentala baztertuta dago(" instrukzio" gisa uler litekeena, tresna baten erabilerarako egiten diren liburuxkak, edo lege kodeak dira horren muturreko adibide).
|
|
|
Musika aukeratu eta jartzearen ardura Silvieren eta beste mutil baten artean geratu da, horiek jarri dituzte beren gustuko abestiak, guztiak ere frantsesez, jakina.
|
Horrek
esan nahi du nik ez dudala ez talde bat, abeslari bat, kanta bakar bat ere ezagutu.
|
|
|
|
Horrek
esan nahi zuen etxean inor ez dagoenean gustura dantzatzen duela aitona Raymondek armagnac upeltxoa!
|
|
|
12etarako 5 minutu falta zirenean gauez irekita zegoen lore saltzailearen postuaren argiak ikusi zituen.
|
Horrek
esan nahi zuen lokalaren ondoan zegoela. Aurelio Bacciarini kalean 51 zenbakia bilatu eta, sartu aurretik, alde guztietara begiratu zuen.
|
|
|
" Joseph Antonio de Huarte dueño de Olaxaunandiarena".
|
Horrek
esan nahi duke, menturaz, Arozantonena hori Olajaundi baserria zela, baina hau ez da segurua. Ikus Olajaundinea sarrera.
|
|
|
" Joseph Antonio de Huarte dueño de Olaxaunandiarena".
|
Horrek
esan nahi du, Arozantonena hori Olajaundinea baserria zela. Ikus sarrera hau, Perurena (2010:
|
|
2012
|
|
|
Lalande Biranek bere buruari eskainitako apaingarri bat besterik ez zen kupula erdi hura.
|
Horrek
esan nahi zuen bazterketa ez zela kazetariaren eta gotzainaren iristearekin hasi; lehenagotik zetorrela.
|
|
2013
|
|
|
Uztailaren 4an Daedalus heldu zen, Vancouverrentzako hornigaiekin, eta haren kapitainaren bitartez jakin zuten Vancouver bera ez zela udaren bukaera arte helduko.
|
Horrek
esan nahi zuen Bodegak, urte garairik onenean, hiruzpalau hilabete alferrik galduko zituela, esploratzen eman zitzakeenak. Nootkako abere eta baratzeek eman zezaketen baino gehiago ari zen kontsumitzen goarnizioa, eta Bodegak Yuquoteko kokagunea urritzea erabaki zuen.
|
|
|
tartekatu da oihuka, beti bezala, Hostape bordako elbarria, lepoa asto gainetik beherantz luzatuz.
|
Horrek
esan nahi zian berak eta bere lagunek zerurako sarbiderik aurkitzen baldin badute karelean, bertara joango direla. Gu hemen utzita, jakina.
|
|
|
Eltzagorra astindu dute.
|
Horrek
esan nahi du abereak izutu nahiko lituzketela. Badirudi erasoak iristear daudela.
|
|
|
" Iratzartzen ari dituk, larreak ihintzarekin bazkatzeko".
|
Horrek
esan nahi du eguna argitzear dela.
|
|
2015
|
|
|
Praktika horiek Egitura iraultzeko inbertsio gisa ez dira oso erakargarriak, eta bai, ordea, psikologikoki eta soziologikoki oso garestiak, gero eta gastu/ inbertsio handiagoa behar dute eta.
|
Horrek
esan nahi du euskal komunitatearen ahaleginak berenaz bizi ahal diren praktikak sortzera eta asmatzera zuzendu behar direla eta praktika horiek kolusio libidoa pizteko ahalmena izan daitezen gogotik landu direla. Esan bezala, praktika horien euskarria ez da substantziarik izango; ez da, etimologiaren zentzuari jarraikiz, azpian dagoen zerbait.
|
|
|
|
Horrek
esan nahi du zentzua beti topatuko dugula adierazle bati loturik, ez dagoela inon itxaroten noiz materializatuko duten, ez dagoela esanahien mundu" semiotiko puru batean" (eta era berean, adierazle soila edo hutsa ezinezkoa dela bizi praktiketan; ezin dela esanahirik, iradokipenik, zentzurik edo adigarritasunik gabeko adierazlerik izan, halakoa izango balitz, zertan adierazle deitu, zer... Zentzuak halaber beti topatuko ditugu praktika sozialen bilakaeran eta ondorioz, konstrukzionista subjektibista askok onartu nahi dutena baino egituratze ahalmen handiago dute inguruko praktika horiek.
|
|
|
Ezin du, beraz, ez barrura, ez kanpora, guztiz agertu bere burua, ez baita inoiz burutua, bukatua.
|
Horrek
esan nahi du, besterik gabe, izateko gaitasuna duela, baina tentsioan. Euskal Zerak bide hartatik ibili behar du:
|
|
|
1994 urtea markatzen zuen.
|
Horrek
esan nahi zuen zeharkatzen ari nintzen eskualdeak —baserriak eskuinetara, paper biltegi bat ezkerretara— arazo guztiak gaurkoturik zeuzkala eta, adibide triste bat ipintzearren, eritasun modernoak ageria emanda zeudela bertan. Ez al zen haietako txalet batekoa mutil teatrozale hura, SIDAk hil zuena?
|
|
|
Wilsek eta biok beste zortzi edo bederatzi lursail dauzkagu multzo nagusi horretatik kanpo eta ez dira salmentan sartzen.
|
Horrek
esan nahi du 30 000 edo 40 000 dolar jasoko ditudala eta zure hipoteka ordaintzeko moduan izango naizela. Berez, askoz aktibo gehiago ere baditut.
|
|
|
Hamalau urtetan 40 bider handitu zen bere inbertsioa.
|
Horrek
esan nahi du Sodenak beranduago saldu izan balu EHN, are irabazi handiagoak izango zituela.
|
|
|
Zorrak eta galerek estututa, 2011n, hiru bazkideek ondarea sendotu behar izan zuten eta kapitala 2,1 milioi eurotik 11,4 milioira handitu zuten.
|
Horrek
esan nahi du, proportzioan gutxienez beste 3,8 milioi euro jarri zituela CANek. Alferrik.
|
|
|
87 000 etxe egiteko proiektuak zeuden programatuta.
|
Horrek
esan nahiko luke ia ia beste Iruñea berri bat eraikitzea zutela buruan enpresaburuek. Buruarekin baino poltsikoarekin pentsaturiko hiri eredu megalomano horri ez zion galgarik jarri Nafarroako Gobernuak.
|
|
|
Finantza erreformaren baldintzak bete ahal izateko, beste 2031 milioi euro behar zituen.
|
Horrek
esan nahi zuen bere kabuz lukeela jada diru hori eskuratu. Finantza krisiaren karreran indarrak agortu zitzaizkion Nafarroako Kutxak gidatutako banku hari eta abentura hura gaizki amaitzera zihoan.
|
|
2016
|
|
|
Nik nahi nuen bezalako olagarroa aurkitu duala erabaki zuen azkenean.
|
Horrek
esan nahiko dik organizazioak jaso duela nire mezua eta baiezkoa eman duela. Dorori ez zaiok enkargua ematea ahaztuko.
|
|
|
—Ordu laurden bat.
|
Horrek
esan nahi dik 10,30etan hoteleko atarian egongo naizela autoko motorra martxan jarrita.
|
|
|
(Ikus Eguzki Amandrea sarrera Auñamendi Entziklopedian (http://www.euskomedia. org/ aunamendi/ ee109005/ 90432), edo ale honen eraskinen atalean).
|
Horrek
esan nahi du greziarrak tartean sartu aurretik ere, kosmologia eta egutegia nekazal zibilizazio neolitikoaren gai kuttunak izan zirela, hainbat teoria eta espekulazio sorrarazi zituztenak mendeetan zehar. Gizaki neolitikoak badaki munduak zer itxura duen, eguzkia eta ilargia nondik nora dabiltzan, non ezkutatzen diren, zer egin behar den etor daitezen, e.a. Badaki, eta horiek guzietan bere mesedetan eragiten saiatuko da.
|
|
|
Arren leinu bereko emeak ez egotea ulertzeko, hauek guztiak ere beste ar batzuk bahitu zituztela ondorioztatu litzateke eta, beraz, askoz errazagoa gertatzen da trukaketa praktikaren bat bazutela uste izatea.
|
Horrek
esan nahiko luke familiak eta familia arteko harremanak ere bazituztela. Neandertalen adarra eta sapiens sapiens gure adarra enbor beretik bereizten hasi zireneko unea berriz, duela miloi bat pasa urte kokatzen da.
|
|
2017
|
|
|
abestiaren barruko elementu bat gehiago izanik ere, lehenetsi egin behar da bertsoaren ulermena.
|
Horrek
esan nahi du ez soilik ahotsari, baizik eta hitzaren ulergarritasunari lehentasuna eman behar zaiola. Hori egin ezean, agian bertsoa iritsiko da auskalo nora, baina bere funtzio komunikatiboa galduta, erabat zikiratuta iritsiko da.
|
|
|
|
Horrek
esan nahi du, ibili eta buelta, atzenean usario berrira paratu zituztela eserlekuak, aurre aurrean eta Aldare Nagusira begira, lehen alde bietako Kaperei bizkar emanez erdira begira ziren lekuan. Bikarioa berearekin atera zela, alegia, atzenean.
|
|
|
Hamahiru borda ageri baitira jendea bizi denekoak, beste inguruko herrietan inon ez bezala.
|
Horrek
esan nahi du Basaburua ttikiko herriotan Goizueta izan zela bordagintzan aurrena nabarmendu zena. Esate bateko, urte bereko apeoak, burniolen inguruko bi borda berezi samar besterik ez baitakar Leitzan; eta Aranon antzeko beste bi, eta baita Areson eta Ezkurran ere, beste bana; baina apenas aipatzen den jendea bizi deneko beste bordarik inon.
|
|
|
" no la tienen por vezino".
|
Horrek
esan nahi du, nahiz bordaren jabe izan eta bertan bizi, ez zuela horrek" bezindade" gradurik ematen. Ez orduan eta ez beste urte sail batean:
|
|
|
Denera hamaika besterik ez dira ageri, korrale eta borda sartuz.
|
Horrek
esan nahi du oraindik egitekoak zirela ardibordarik gehienak. Izan ere, unaien eta behizaintzaren molde zaharra bukatu zenean, eraiki baitziren ardibordarik gehienak, izenak berak erakusten duen bezala, behizaintza zaharra galduxe eta artzaintza gailendu zenean.
|
|
|
|
Horrek
esan nahi du Kubako garraren batean ibilia zela gure Martin Arozena. Seguru aski ere handian (1868) edo ttikian (1879), bietan ez bazen?
|
|
|
Bistan da hor, Azokorape ondoan behar zuela izan Goizuetako plazako botarriak.
|
Horrek
esan nahi du Azoka aldetik sakatzen zutela pilota, eta horregatik deitzen ziotela errebotea Kotxo aldeari, edo" cabezera de la plaza del rebote" orduko testiguen hitzetan esatera. Horrez gainera, 1818ko eta 1827ko bi auziotan ageri diren erreferentziok, garbi erakusten dute, ordurako ongi errotua zela reboteko pilota jokoa Goizuetako plazan, eta gutxienez XVIII. mendetik jokatzen zela, eta lehenago auskalo noiztik.
|
|
|
|
Horrek
esan nahi du, jendeak" ble" modalitateko pilota non jokatua izan zezan, Herria arduratzen zela plazako frontis aproposak zaintzeaz. Gaurko esku pilota baizik ez du esan nahi" ble" horrek, baina, inork ez dit argitu nondik datorren, gure pilotako adituen artean.
|
|
|
Ohartu baldin bazara, honen aurreko erroldetan etxe bakoitzari bi erreal kobratzen zitzaion zerga, baina, honetan 2,18 erreal, eta baita honen hurrengoan ere, 1761koan.
|
Horrek
esan nahi du, hemezortzi zentimo igo zela. Gaur egunetik begiratuta deus gutxi ematen du, baina, ordurako asko zen, hola bat batean igotzeko.
|
|
|
" Joanicotenea: Ataun".
|
Horrek
esan nahi du, Gipuzkoako Goierriko Ataundik sartuak zirela Arratibeldarrok Goizuetara, eta aurrena etorri zen hari" Ataun" deitzen ziotela, gainera. Horra huxkeria batetik, zenbat datu atera litezken, bi erroldak erne uztartuz gero.
|
|
|
Hemen ere, aurreko erroldan esan bezala, etxe bakoitzeko 2,18 errealako zergak segitzen du indarrean.
|
Horrek
esan nahi du igoera betirakoa izan zela, eta ez behin behinekoa. Baina, diru kontuok alde batera utzi, eta etxez etxeko detaile ttikiotan sartzea hobe: 435
|
|
|
" las diligencias practicadas por mi el año proximo pasado de mil setecientos setenta y cinco".
|
Horrek
esan nahi du 1776an ari dela idazten. Hain zuzen ere, data berbera ematen baitu bere azterlanaren akaberan:
|
|
|
39. Ez da okerra.
|
Horrek
esan nahi dizu, 2010ean idatzi nuela.
|
|
|
Zerrenda honetan behin eta berriz errepikatzen dira etxeizenak eta beuren jabeenak.
|
Horrek
esan nahi du, zerrik Artikutzara ezkurretara eraman nahi zituenak, etxejaberen baten ahaide hurbil izan beharra zeukala: senar edo emazte, senide, seme edo alaba, iloba... edo nahi zena, baina, etxejabe baten ahaide hurbila.
|
|
|
|
Horrek
esan nahi du, erregek sei urteko zergak barkatzeko agindua eman ondotik ere, borrokan segitu behar izan zuela Goizuetak, Iruñetik sei urteko zergak barkatu zizkien arte. Urteko 60 dukat, sei urtez:
|
|
|
|
Horrek
esan nahi du, goizuetarrek beren behiak sar zitzaketela Orreagakoen behisailetan (bustos), buru bakoitzeko beste behien hirutik bat bakarra pagatuz. Baina, hemen puntuz puntu xalagardatzen aritzea baino hobe izanen duzu dokumentua bere osoan leitzea.
|
|
2018
|
|
|
1561ean, eta bere ezaugarri bereziak sendotzeko ahaleginean, gobernu zentralak" foru baimena" onartzea lortu zuen.
|
Horrek
esan nahi zuen erregearen zedula eta probisio guztiek Nafarroako Erresumako Kontseiluaren oniritzia behar zutela indarrean sartu ahal izateko. Filipe II.ak ez zion horri aurka egin.
|
|
|
Horren harira, Gastamintzak eta Lasak (2015) alderatu egin zituzten Nafarroako eta Singapurreko curriculumak, eta ohartu ziren liburu horietan partzialki besterik ez zirela lantzen Nafarroako curriculumak ezartzen zituen eduki eta prozedura matematikoak.
|
Horrek
esan nahi du, liburua aldatuta ere, irakasleek material osagarriak zituztela, liburu horietan lantzen ez ziren Nafarroako curriculumeko edukiak lantzeko. Bestalde, liburua baliabide nagusi duten metodologiak, funtsean, transmisioan eta errepikapenean oinarritzen dira.
|
|
|
Funtsean, frogak dituen item guztiak puntuatzen direnean, puntuazio horiek antolatu egiten dira Gaussen kurba normalizatu batean, non herrialdeen puntuazioen bataz bestekoari beti ezartzen zaion 500 puntuko balioa, eta datuen desbiderapena 100 puntuko heina batean aurkezten den.
|
Horrek
esan nahi du herrialde batek PISA frogan beti lortuko duela 400 eta 600 punturen arteko emaitza bat, eta 500 puntu direla herrialde guztien datuak hartuta lortzen den batezbestekoa.
|
|
2019
|
|
|
Deiadarka eskatu zuen koronelak alde egitea edo jaitsi egingo zen bestela Rosa Samaniegoren eta Jergon gerrillariaren jende gozakaitzaren zerbitzupeko armada garaitu bateko bere ofizial uniformea jantzita.
|
Horrek
esan nahi zuen ahotik kargatu eta tiro egiteko prestatutako pistolekin agertuko zela.
|
|
|
Kaputxa beltzekoak nekatuta zegoela zioen, eta etxera joateko gogoa zeukala.
|
Horrek
esan nahi zuen, behetik jota, bospasei ordu pasatu zirela kalean harrapatu zutenetik: lau ordu inguru sotoan sartu zuten arte, beste bi ordu galdeketa praktikan jartzen.
|
|
|
Ugarteko nagusiarekin hitz egindakoaren arabera, Eguberriak baino astebete lehenago hasi behar zuen okindegian, sasoi hartan lan handia izaten zelako.
|
Horrek
esan nahi zuen soldadutza bukatu eta astebete inguru izango zuela Valdesalceko gauzak hartu eta Ugartera aldatzeko. Berari, Ugarten, dena gustatu zitzaion.
|
|
|
Cristinok elizari uzten zion bere ondasunen herena, legearen arabera libreki bana zitekeena eta ez nahitaez familiakoen artean.
|
Horrek
esan nahi zuen etxearen beheko solairuan zegoen ehun metro karratuko lokala katekesia emateko erabiliko zela, eta diruaren herena, elizako organoa konpontzeko. Ez zen kopuru handia, Cristinok xahutua baitzuen gehiena Estefani, Erika, Yovana zein gainerakoekin, eta ez baitzuen izan, Santa Mariara itzuli ondoren, abri antiatomiqueen eraikuntza enpresak pasatzen zion erretiroa baino.
|
|
|
Marxek ez zuen ohiko tratatu filosofikorik idatzi, eta are gutxiago Askatasunari buruzkoa, Millek edo beste batzuek egin ahal izan duten moduan.
|
Horrek
esan nahi du Marxek askatasunaren inguruan ez zuela filosofia egin. Gure ustez ez, guztiz kontrakoa.
|
|
|
bizimolde kapitalista/ burgesa zapalketaeta menderakuntza lerroen joskura ugariren bidez eraikitzen da.
|
Horrek
esan nahi du eraiki beharreko bizimolde iraultzaileak gorpuzteko, ezinbestekoa dela gu garena oso osorik destituitzea, besteekin eta munduarekin erlazionatzeko gure modua, gure mundu ikuskerak eta epistemologiak: guregan dagoen kapitalismoa destituitzeak esan nahi du, beraz, ordezkatzen dugun kolonialismo eta eurozentrismo garaikidea destituitzea, baita barneratuta dugun eta erreproduzitzen dugun patriarkatua ere; laburbilduz, gu geu garen Gizon Burges, Moderno eta Mendebaldekoa destituitzea.
|
|
|
35. Ez halabeharrez, 1870erako Ezkontza Lege berri bat eta Hezkuntza Lege berri bat (lehen hezkuntzarako eskubide unibertsala ekarri zuena) onartu ziren, biak aldi berean.
|
Horrek
esan nahi zuen gobernuak ordura arte baino gehiago inbestitzen zuela lan indarraren erreprodukzioan. Garai beretik aurrera, eta familia soldataren etengabeko igoerarekin batera, Britaniako elikadura ohiturak aldatuz joan ziren, bai eta elikagaiak banatzeko baliabideak ere, orduan agertu baitziren lehenengoz auzoetako janari dendak.
|
|
|
|
Horrek
esan nahi zuen Kosmek gezurra esan zidala. Ez zidan axola.
|
|
|
|
Horrek
esan nahi zuen izenaren kontu honekin ere gezurra esan zidala. Kosme gezurrezko izena zuela sinetsarazi zidan, hain justu ere esku artean zuen ikerketa lanerako erabiltzen zuena, eta azkenean hara zer jakin nuen, benetako izena zuela Kosme.
|
|
|
—Eguzkia ezkutatu zen, eta argitasuna joatearekin batera gauaren iluntasunak indarra hartu zuen.
|
Horrek
esan nahi du beste fase batean sartu nintzela ni, eta baita Tomas ere, uste dudanez, une horretantxe sentitu bainuen barrukoa eta kanpokoa bat egiten zirela. Noizbehinka begiak zabaltzen nituen, milaka eta milaka argi puntutxoak ikusteko, izar zorrotz, sarkor, distiratsu jostorratzak bailiran, eta horrek berehalaxe begiak ixtera behartzen ninduen.
|
|
|
|
Horrek
esan nahi du, galdekatzaileek, gehienetan asmatzen badute ere, huts egin dezaketela batzuetan.
|
|
|
Orografia ezaguturik eta dokumentuak kontuan hartuz, beharbada San Benitoko erreka z gain da.
|
Horrek
esan nahiko luke izena, jatorrian, alde horri zegokiola eta gero ekialdera zabaldu.
|
|
|
" 66 Juan de Astivia dueño de la casa vezinal llamada Cathalinchonea".
|
Horrek
esan nahi du izen bereko herriko etxearena zela borda, nahiz sorreran generikoak bataiatu: Beriñas.
|
|
|
Saiatu naiz argitzen bi Asbietan, baina, nola erotzat naukaten, barremurritx kutsakor populatxero merke hori eginez utzi naute asmo galduan, eta dakidan bakarra 1910eko udal erroldan oraindik" arrendatario" izenez ageri direla bietan.
|
Horrek
esan nahi du 1910 urtean oraindik Herriarenak zirela bi Astibiak. Gero 1921 eko erroldan" propietario" ageri dira Behekoan Txokotik etorritako Irastortzatarrak, eta Goikoan Saralegitarrak, oraingo nagusi Nartzisok berak esana baitakit, soldadu zegoela, erosi ziotela etxea Don Nikolas Buldain abadeari, 1940 aldean, eta orduantxe saldu zirela Etxetxuri, Indianoborda, Agerre eta Aresoarte ere, izatez denak Katalin Goikoetxea señora dirudun alargunarenak zirenak, baina hil aurretik elizari donatuak.
|
|
|
Bukaeran esaten da, azkeneko 25 urtean, lau etxe galdu direla.
|
Horrek
esan nahi du, gutxienez 25 etxe bazirela Areson aurretik, beren zerga pagatzen zutenak.
|
|
|
" Martin de Leonete vive con su ogary familia en la casa vezinal llamada Chubietanea la de avaxo propia del nombrado en el n° 26 de los propietarios".
|
Horrek
esan nahi du, Txubietanea azpikoa etxearena zela sortzez Joanaborda. Gero ikusiko duzun bezala, lehendik sortua baitzuen Sakulon Txubietanea goikoak izen bereko borda.
|
|
|
26 besterik ez.
|
Horrek
esan nahi du ordurako behera hasia zela bordarien bizimodua, hirigune haundietako industrializazioak gora egin ahalean. Gero, azkenean, handik ehun urtera kasik, zertara etorri den ikusteko, berriz, Patxi Tolosak 2019ko maiatzean aterako dizkizun kontuak erne ikustea hoberena.
|
|
|
|
Horrek
esan nahi du herriko etxeak ordurako bazituela bi sukalde edo bizitza, eta borda egina:
|
|
|
" Juan de Labayen menor la casa Barberonezarra afrontada con las casas de Perizay Barberoneberriay una huertapegante al dicho Barberonezarra de tres quartaladas de tierra afrontada con otra huerta de Berrobi caminopublico y regacho".
|
Horrek
esan nahi du Berrobi etxea egungo Aldi eta Zortziko zela, edo lehengo Ekonomatoa, eta Barberone zahar berriz, egungo Pakoren etxea zela, alde aldera, eta Barberone berri aldiz, orain CAIXA dena eta lehen Gure Etxea izeneko palazio, Joxemari Amerikanoak egindakoa. Ikus LEE, 236 Baina Barberoneko bordarik ez da ageri, nahiz 1715 urterako Herriak sinalaturik utzi Artxikoneko borda baino goraxeagoan borda egiteko lekua.
|
|
|
Beltranea etxearekin bukatzen da herriko 115 etxeen zerrenda, eta bordariena 116 garren zenbakiarekin hasten, Ozparrun aurrena dela, eta 217 garren zenbakian bukatzen Gorritinea bordarekin, honen ondotik datozen Goiko Errota edo" Molino de Tipu" eta Ibero alde batera utzita.
|
Horrek
esan nahi du, ordurako gutxienez 101 bordatan bizi zela jendea Leitzan, edo bestela esan, kasik herriko etxe bakoitzak bazuela bere borda.
|
|
|
Unaienea un fuego.
|
Horrek
esan nahi du, bitarte horretan eraikia izanen zela. Baina noiz, nork eta nola xuxen jakin nahi izatera, behar bada, Antonio Lasarte Unaienekoak berak esanen lizuke, nik baino askoz hobeki.
|
|
|
Eta honetan ere herriko 55 etxetatik, hain juxtu 18 bordatan bakarrik bizi zen jendea.
|
Horrek
esan nahi du, 1708 urteaz geroztik, ehun urte pasetan, ez zela bi borda besterik egin. Lehen ikusi baituzu ordurako" asta catorce" eginak bazirela, lehengo Urtzaileneko Eraso eta Semero azpiko Arraiago jaunen bi bordak kenduta.
|
|
|
Goizuetan, ordea, hamabi borda ageri dira urte bereko apeoan (Ikus GDZ, 119).
|
Horrek
esan nahi du, han lehenagotik hasia zela bordagintza. Zergatik?
|
|
|
" Catalina de Caztelu vecina de Berastegui, contra Atanasio Lasarte, vecino de Leiza, el cual dio palabra de casamiento a la demandante, en la borda llamada Franquico, termino de Leiza".
|
Horrek
esan nahi du, ordurako bazela Frankiko borda. Eta askoz lehenagotik ere bai, bi erreinuetako Frankilurra zela medio, eta ez horregatik bakarrik, garai bateko burniola zaharrak lur jo eta desegin ondoren ere, beraietako bizietxeak bizirik segitu baitzuten borda gisan:
|
|
|
|
Horrek
esan nahi du, azaroaren hamarrean, igandearekin, herri batzarra egin, eta hartarako izendatutako adituak astelehenean eta asteartean bertan ibili zirela bordarik borda, jabe bakoitzak neurriz gain egindako alorrak eta aztertzen, eta gero berriz eskribau, alkate, zinegotzi eta beste herritar askoren aurrean aktak jaso hilaren hamazazpian Frankitik Esolakorte bitartekoak, eta hemezortzian Iruñagat...
|
|
|
Kontuak argiago uzteko esan, Zugarrain atzeko aldetik edo goikotik mugatzean erabiltzen dela," desde las piezas de Maria de Lesaca por la parte de arriva asta Urbieta" azalpena; egun Lesakalorretako belatsotik Arozmendikora litzakena; eta aurreko aldetik edo behetik mugatzeko berriz," desde la herreria de Urbieta asta el mismo prado de Sorobarren" azalpena, egun bezalatsu Urbietatik Gorriztaran erreka gora, Sorobarrengo belatsora arte.
|
Horrek
esan nahi du, ez goiko Urbieta, gero Urbietazahar izanen zena, ez beheko Urbieta, artean burniola zena, orduan oraindik ez zirela borda eta gutxiagorik ere. Ikus Leitzalarreko Unaiak, 338 orrian.
|
|
|
Horra gero Tardoko borda izanen zenaren lehen aipamenak.
|
Horrek
esan nahi du, Peliperen borda bezalaxe, nahiz isuna pagatu, lehendik markatutako tokian egin zuela borda, Bizkaia aldean gabiarotz zebilen Migel Eguzkitzak. Izan ere, 1707ko urriaren 26an markatu baitzioten bordalekua" a los veinte y seis dias del mes de octubre[...] a laparte de arriva de lapiezay heredadgrande de Gorriz; y a laparte de abajo del camino sendero que se ba de la Borda de Mintorrola hacia elpuesto de Usateguieta".
|
|
|
" Yten la Borda o Caseria anexa a dicha casa de Aienea sita en elpuesto llamado de Azquizieta con su tierra de sembradia de doze robos por la parte de abajo de dicha Borda con diferentes arboles fructiferos y no fructiferos a su alrededor".
|
Horrek
esan nahi du, alderdi horri Azkizieta ere deitu izan zitzaiola garai batean. Baina erne:
|
|
|
23 Tuterenea.
|
Horrek
esan nahi du, 1704a baino lehen egina zela Tutereneko borda, orduan oraindik Epeletako borda deitzen zitzaiona, lekuari zor. Ikus gero hobeki 1726ko apeoan.
|
|
|
Martin Zala 63 urtekoak," alias Martin Arin" zenak," vezinoy bordero de la dicha villa de Leiza" omen denak dio, berriz, borda egiteko orobea eskatu eta, ezezkoa eman ziotela" abra siete años en la endreçera de Astarizaga a Miguel Perez de Eguzquiza".
|
Horrek
esan nahi du geroztik egina dela Tardoa, 1708 aldean, Migel Eguzkitza haretxek berak. Eta ez da harritzeko, hori dena ongi jakitea agote kastako Martin Zalak, hantxe bertan, Aztaritzaga erdikoan bizi baitzen.
|
|
|
Oraindik ere berea baitu Barberosemenek auzo guziak Larre belatsoa deitzen diotena, hemengo auziotan Larreakoa zelakotz hartutako izena dela medio. cinquenta a sesenta bordas que ay en la jurisdizion de la Villa ha sido preciso cortar los referidos arboles".
|
Horrek
esan nahi du, alde aldera, 1678ko apeotik 1715 urtera bitartean berrogei borda berri egin zirela. Hala eta guzi, berriz ere uka, hiru aurkariek, beren grinean indarberriturik (113 or): Barberone zahar eta berri etxeak, eta borda:
|
|
|
" Juan de Labayen menor la casa Barberonezarra afrontada con las casas de Periza y Barberoneberria y una huerta pegante al dicho Barberonezarra de tres quartaladas de tierra afrontada con otra huerta de Berrobi caminopublicoy regacho".
|
Horrek
esan nahi du Berrobi etxea egungo Aldi eta Zortziko zela, edo lehengo Ekonomatoa, eta Barberone zahar berriz, egungo Pakoren etxea zela, alde aldera, eta Barberone berri aldiz, orain CAIXA dena eta lehen Gure Etxea izeneko palazio, Joxemari Amerikanoak egindakoa. Ikus LEE, 236
|
|
|
" en la Borda de la casa llamada de Alzatea", baina etxekoandre alargunak ez omen zuela sinatu" por no saber".
|
Horrek
esan nahi du 1748an oraindik egitekoa zela Larreako borda behar zuena. Eta badirudi ez zela santa sekula egin.
|
|
|
con ogar en una. casilla de vecindad dudosa llamada Cascatillarena propia del nombrado en el n° 1 de lospropietarios".
|
Horrek
esan nahi du, gero Kaskatilla etxearen jabe ere egina zela Xalbador alias Paulo Labaien, nahiz" una casilla de dudosa vecindad" titulukoa izan. Edozein modutan, ederki sumatzen da hor kasta berekoen integrazio arazoa.
|
|
2023
|
|
|
Hertzainaken kantaren lehen estrofa ezagutu du, Hiriko Kaletarrak saioaren sintonia.
|
Horrek
esan nahi du eguerdia pasata dela. Bixintxoren Herri Kirol erakustaldira iristeko larri.
|
|
|
Tozineteri zakila atera eta txiza egitea gustatuko litzaioke.
|
Horrek
esan nahiko lukeelako altxatzeko gai dela. Txiza eginen luke kaseten mendiaren gainean, txiza intsumiso zorritsuen gainean, txiza bere iraganaren gainean edo, hobe, bere orainaren gainean.
|
|
|
Fabrika barruko aparkalekuan zegoen, urtarrilaren 7ra arte, bederen.
|
Horrek
esan nahi du kamioia hesiaren barrualdean zegoela, zinpeko goardiak zainduta.
|
|
|
Fakultate batzuetan edo sail batzuetan, arriskuan daude filologia, paleografia eta halako diziplinak ere.
|
Horrek
esan nahi du hemendik hamarkada gutxira azken filologoek, azken paleografoek eta iraganeko hizkuntzen azken ikertzaileek erretiroa hartzen duteneanliburutegiak eta museoak itxi direla, eta uko egin zaiela indusketa arkeologikoei eta testuak eta dokumentuak berreraikitzeko lanari. Eta horrek guztiak gerora, zalantzarik gabe, ondorio tamalgarriak izanen ditu demokraziarentzat (Yves Bonnefoyk duela gutxi latinaren eta poesiaren defentsa sutsuan erakutsi duen bezala) eta askatasunarentzat (Giorgio Pasqualik nabarmendu duen bezala, testuen benetakotasunaren berreskurapen filologikoa egiak eta askatasunak elkarri egindako laguntzan oinarritutako praxitzat hartzen baitzuen).
|