|
2000
|
|
|
Gainera, zerbitzu honetaz baliatzeak irrati baten profesionaltasuna adierazten digu; nork ez ote die benetako profesional deitu, beste irratiek edo telebistek oraintxe bertan zer dioten jakin nahi duten irratilariei.
|
Hori
gorabehera, entzunaldiak maizegi egiten badira, paranoiak sor daitezke irratilariengan. Hedabide honetako berriemaileek argi eduki behar dute, askotan ezin direla lehenak izan informazioak ematen, eta ez dutela zertan eman hedabide lehiakideek ematen duten guztia.
|
|
|
Gaur egun, telebista kanal informatibo eta tematikoen aniztasuna dela-eta, berezitasun batzuk zalantzan jartzekoak dira.
|
Hori
gorabehera, irrati telebista analogikoaren garaian ondoko diferentziak nabarmen daitezke (Madinaveitia, 1989, 67):
|
|
|
Bi biok ere baliabide errazak eman dizkiete baserritar nekazaleei, hain zuzen ere, besoak aberastasun sortzaile dituztenei, euren buruak lurren jabe egiteko.
|
Hori
gorabehera, ezin izan ditugu ezkutatu legeria sailkatu eta korapilatsu bati loturik egon daitezkeen makur handiak. Kontratu horiek halakoa eskatzen dute; horrexegatik, gobernuaren zuhurtziaren pean jarri dugu auzia, hark erabaki dezan ea kontratu mota horiek beste behin ere arautu behar diren.
|
|
2001
|
|
|
Zaitegi eta ni, leunkiro adieraz dezadan, ez gentozen beti bat.
|
Hori
gorabehera eta hitzak hizpidea ekarri duenez gero, zor zaiona aitortu beharrean aurkitzen naiz, are ozenkiago erbestean dugulako. Ez da euskaldunik asko hizkuntzari eta herriari Zaitegiren neurrian lana, ondasunak, osasuna bera eskaini dizkionik.
|
|
|
eta egitez egin zuten, ez hitzez, eta inork eragin gabe.
|
Hori
gorabehera, ezin ahantz dezake inork guztiok, hango haiek, haien bizkarretik berea nagusi atera nahi luketenek, etxekoek eta arrotzek, ederki dakiguna:
|
|
2002
|
|
|
Hor da arazoa, untzea ta kakoa.
|
Hori
gorabehera, zuok ikasi ta ikasi. Aurrera, mutilak.
|
|
2003
|
|
|
Esan zitekeen alabak baztertzen zituen lege hori ez zela Zuzenbide naturaleko legea edo, behintzat, indarrik gabe utzi ahal zela.
|
Hori
gorabehera, argi dago Zuzenbide naturalarekin bat zetorrela eta betidanik bat etorri dela hurrengoa: alabak ere, seme alaben taldean izatean, gurasoen oinordeko izan behar direla, eta Zuzenbide naturala ezin daitekeela indargabetu.
|
|
|
Beste gai batzuk nahierarakoak baino ez dira, hain zuzen ere, aurreko lerrokadan aipatutakoak.
|
Hori
gorabehera, ohartarazi behar da gai horien oinarria ere gizarte ordena dela. Ulerbidez:
|
|
|
Zehatzago esanez, erlijioaren argia iritsi ez dutenek ere —hortik ikasi ditugulako guk geuk printzipiook—, euren baitan idoro lituzkete, gure izaeraren hondoan irarrita baitaude.
|
Hori
gorabehera, begien bistakoa da erlijioaren erakutsiaz gabeturik bizi izan direnen arteko jakintsuenek ere aintzakotzat ez dituztela hartu; zenbateraino eta eurok urratu eta ezabatzen dituzten legeak ezartzeraino.
|
|
|
Alabaina, arrazoiaren argiak ez du modu berean jokatzen gizaki guztiongan, eta, horregatik, guztiontzat ez du jokatzeko arau bera ezartzen.
|
Hori
gorabehera, arrazoiaren argiak badu behar besteko indarrik, bidegabe jokatzen dutenek ere justiziaren berri izan dezaten, eta justiziaren aurkako egintzak kondenatuak eta gorrotatuak izan daitezen. Bestalde, guztion interesa denez besteek erregela horiek betetzea, gehienok erabaki dugu erregela horiei men egitea, eta, are gehiago, haien menpe jartzea erregelok bete nahi ez dituztenak eta euren antzekoekin bidegabe jokatzen dutenak.
|
|
2004
|
|
|
Nolanahi ere, nik neuk beti izan dut, bestetan aipatu izan dudan moduan, marxismoaren harako zeragatik edo, halako jario balaztaezin bat egiturazko egitateak handiesteko eta gizabanakoaren aukera ahalmenak soberan gutxiesteko.
|
Hori
gorabehera, ordea, oraingoz iruzkintxo bat besterik ez irakurri berri dugun aipuaz den bezainbatean: gizarte harremanen elkarrekintza eremu ilunetan nik nahigo dut Estatu boterearen kontzeptua abiapuntutzat hartu, aipuan zetorren Estatu aparatuen ideiaren ordez.
|
|
2005
|
|
|
Jabetza Erregistroetan udal bakoitzeko liburu bat irekiko da.
|
Hori
gorabehera, liburua ireki dakioke udal mugarteko toki erakunde txiki bakoitzari.
|
|
|
Estatuaren abokatuak ordezkatu eta defendatzen du Estatuaren Administrazioa.
|
Hori
gorabehera, Administrazioak zuzeneko interesa duenean eskubidea inskriba dadin, demanda Fiskaltzaren kontra zuzendu behar da.
|
|
|
|
Hori
gorabehera, kontraprestazioa baldintza suntsiarazlearen nahiz bestelako berme errealaren bidez bermatu bada, berme horiek Hipoteka Legearen 11 artikuluaren arabera inskribatuko dira.
|
|
|
|
Hori
gorabehera, kendu diren edo lurralde aldatu duten Erregistroen titularrek lehiaketetan parte har dezakete halako mugapenik gabe.
|
|
2007
|
|
|
Modu subsidiarioan, bilerak edo kale agerraldiak antolatu edo sustatu dituzten pertsona natural edo juridikoek erantzungo dute parte hartzaileek hirugarrenei eragindako kalteei dagokienez, salbu eta, kalte horiek saihesteko, euren esku dauden zentzuzko bitarteko guztiak jarri dituztenean.
|
Hori
gorabehera, antolatzaile edo sustatzaile horiek berreskaera eskubidea egikari dezakete, kalteak eragin dituztenen aurka.
|
|
|
Deialdia telegrama bidez egingo da.
|
Hori
gorabehera, beste edozein bide erabilita, presaz igor dakioke de
|
|
|
Enpresaburuak kasuan kasuko baimenik ez izateak ez du baliorik gabe utziko lan kontratua, langile atzerritarraren eskubideei dagokienez, eta ez du eragotziko atzerritar horrek berari dagozkion prestazioak jasotzea.
|
Hori
gorabehera, baimenik ez izateak erantzukizunak eratorriko ditu, Gizarte Segurantzan izan daitezkeenak barne.
|
|
|
6 Langile kopuruaren araberako enplegu eskaintzak lehentasunez egingo zaizkie, Espainiak fluxuak arautzeko akordioak zein herrialderekin sinatu eta herrialde horiei.
|
Hori
gorabehera, prozedura horren bidez enpleguaren eskaintza izendunak egin daitezke, ezarritako baldintzetan.
|
|
|
Lege horren arabera, hezkuntza zerbitzu publikoa zen, eta estatua arduratu behar zen batez ere hezkuntza hori eskaintzeaz.
|
Hori
gorabehera, legeak Espainiako hezkuntza sistemaren izaera mistoa aitortu eta sendotu zuen. Ildo horretatik, legeak aukera eman zien estatukoak ez ziren zentroei, derrigorrezko mailetan doako eskola postuen eskaintzan parte hartzeko, estatuaren laguntza ekonomikoaren truk.
|
|
|
Horrek egoera irregularra ekarri zuen, behar besteko kontrolik eznik gabe hedatu zen derrigorrezko ira zegoelako, zalantzen eta nahierakeriarentan diru-laguntzak arautzeko lege xedapenak ez zirelako kontuan hartzen.
|
Hori
gorabehera, diru publikoen laguntza ete mende jardun behar zelako, eta sarrikaskuntzara, eta laguntza horrek bere baitara bildu zuen ia ia derrigorrezko irakaskuntza osoa. Hala eta guztiz ere, sektore publikoa nolabait geldi zegoen.
|
|
|
Kanporatze hori betearazita badago, modu berean jardungo da, agintari eskudunak atzerritarra Espainiara berriro etortzeko baimena eman dezan; baimen horrek iraungo du beharrezko eginbideak gauzatu ahal izateko behar adina denbora.
|
Hori
gorabehera, Auzi Kriminaletan Lekukoak eta Adituak Babesteari buruzko abenduaren 23ko 19/ 1994 Legean ezarritako neurriak har daitezke.
|
|
|
Bestalde, Cadizko 1812ko Konstituzioak ere banakako eskubide klasiko batzuk arautu zituen. Konstituzio horren 4 artikuluan jasotako adierazpen orokorraren arabera, nazioak betebeharra du askatasun zibila, jabetza eta nazioko gizabanako guztien gainerako eskubide legitimoak iraunarazi eta babesteko, lege zuhur eta justuen bidez.
|
Hori
gorabehera, eskubide horiek ez ziren bildu titulu zehatz batera, eta Konstituzio testu osoan zehar arautu ziren. Oinarrizko eskubide eta askatasunak desagertu egin ziren 1834ko Errege Estatututik, estatutu horrek ez baitzuen eskubide adierazpenik.
|
|
|
|
Hori
gorabehera, enpresaburuak eta prebentzio arloan erantzukizunak dituzten pertsona edo organoek informazioa jaso behar dute, prebentzio arloanzioa izango da langileak lanpostuan ari dituzten eginkizunak modu egokian gauza ditzaten. Jaso behar duten informatzeko duen gaitasunaren inguruan egindako azterketei buruzkoa eta babes zein prebentzio neurriak ezarri edo hobetzeko beharrizanari buruzkoa.
|
|
|
Batzorde hori osatuko dute esparru horretan izendatu prebentziorako eskuordeek, hala administrazio edo estatutu izaerako langileentzat nola lan izaerako langileentzat, eta administrazioaren ordezkariek; administrazioaren ordezkari kopurua ez da izango eskuordeen kopurua baino handiagoa.
|
Hori
gorabehera, beste esparru batzuetan segurtasun eta osasuneko batzordeak eratu dira, jardueraren araberako arrazoiek eta arrisku motek zein horien maiztasunak halaxe eskatzen dutenean.
|
|
|
|
Hori
gorabehera, benetako lan denbora gisa hartuko da beti, aipatu orduen kredituari egotzi gabe, segurtasun eta osasuneko batzordearen batzarrak egiteko denbora eta enpresaburuak arriskuak prebenitzeko arloan deitutako edozein batzar egiteko denbora, bai eta aurreko artikuluko 2 zenbakiko a) eta c) letretan ezarri bisitak egiteko denbora ere.
|
|
|
1
|
Hori
gorabehera, administrazio publikoen zerbitzupeko langile zibilen harremanetan, arau hausteek erantzukizunak izango dituzte; hartara, agintaritza eskudunak emandako ebazpenaren ondorioz ezarri kasuan kasuko ez betetzeen gaineko neurri zuzentzaileak bete dira, horretarako ezarri prozeduraren arabera.
|
|
|
Lan egiteko aurretiazko baimena behar duten atzerritarrak ez dira bilduko Gizarte Segurantzaren Sistemara, baldin eta Espainian jardueraren bat gauzatzen badute baimen hori izan gabe.
|
Hori
gorabehera, ulertuko da atzerritar horiek Gizarte Segurantzaren Sistemara bilduta daudela, prestazio jakin batzuk jasotzeko, legeak ezarritakoaren arabera.
|
|
|
Aldi berean gauza daitezke, berebat, horien babesaren inguruko uko egiteak.
|
Hori
gorabehera, gerta daiteke, estaltze aukerek edo babesaren inguruko uko egiteek ondoreak sortuko dituzten data batreak sortuko dituen datarekin. Horrela ez etortzea mutuaren aldaketak ondokoetan, aldi baterako ezgaitasuna eta lanbide gertakizunak estaltzeko aukerek ondoreak sortuko dituzte, kasuan kasuko aukera zein urtetan aurkeztu eta hurrengo urteko urtarrilaren lehenengo egunean.
|
|
|
Edozelan ere, legegileak ez du kontzeptu hori definitu.
|
Hori
gorabehera, Gizarte Segurantzaren Lege Orokorraren testu bateginetik ondoriozta daitekeenez (160 artikulutik 166.era), gaur egun kontzeptu hori estu lotzen zaio prestazio ekonomiko jakin bati, alegia, lan egiteari uzteagatik jaso daitekeen prestazioari, betiere legeak ezarritako betekizunak beteta.
|
|
|
Lekualdaketa betearazi behar da, lanean hasteko ezarri epean.
|
Hori
gorabehera, kontratua azkentzea aukeratu ez duen langileak enpresaburuaren erabakia aurkara dezake jurisdikzio eskudunean, baldin eta erabaki horrekin bat ez badator. Epaiak adieraziko du lekualdaketa justifikatua ala justifikatu gabea den; azken kasu horretan, epaiakko lantokian lanean hasteko eskubidea. langileari aitortuko dio bere jatorriz
|
|
|
Aldarazpena betearazi behar da, aldarazpena egiteko ezarri epean.
|
Hori
gorabehera, kontratua hutsaltzea aukeratu ez duen langileak enpresaburuaren erabakia aurkara dezake jurisdikzio eskudunean, baldin eta erabaki horrekin bat ez badator. Epaiak adieraziko du aldarazpena justifikatua ala justifikatu gabea den; azken kasu horretan, epaiak langileari aitortuko dio aurretiaz zituen lan baldintzak berriro izateko eskubidea
|
|
|
4 Familia etxeko zerbitzarien lan harreman bereziei ere ez zaie aplikatuko lege hau.
|
Hori
gorabehera, etxe zerbitzuen titularrak nahitaez zaindu behar dugiene baldintza egokietan egiten dela. bere langileen lana segurtasun eta hi
|
|
|
Aurreko artikuluak aipatu erregistro eta agiri sistemetako datuak Gizarte Segurantzaren erakunde kudeatzaileek eta zerbitzu erkideek erabiliko dituzte euren xedeetarako.
|
Hori
gorabehera, datu horiek beste administrazio publiko batzuei eman behar zaizkie, azaroaren 26ko 30/ 1992 Legearen 4 artikuluan ezarritakoaren arabera, eta, bereziki, zerga administrazioei, ekainaren 20ko 1/ 1994 Legegintzazko Errege dekretuak onetsi Gizarte Segurantzaren Lege Orokorraren testu bateginaren 36.6 artikuluan ezarritakoaren arabera. Halaber, laren 29ko 5/ 1994 Legegintzazko Erre datu horiek eman behar zaizkie parlamentuko batzorde ikertzaileei, apirige dekretuak xedatutakoaren arabera, eta hauteskundeak sustatzeko ahalmena duten sindikatuei, martxoaren 24ko 1/ 1995 Legegintzazko Errege dekretuak onetsitako Langileen Estatutuari buruzko testu bateginaren 67 artikuluan ezarritakoaren arabera.
|
|
|
3 Identifikatutako edo identifikatzeko moduko pertsona fisikoen inguruan erregelamendu honen arauketaren ondoriozko prozeduretan sortutako zenbaki, txosten, aurrekari eta osterantzeko datuak, automatizatutako tratamenduaren objektu direnak, izango dira urriaren 29ko 5/ 1992 Lege Organikoak, izaera pertsonaleko datuen tratamendu automatizatua arautu duenak, eta osterantzeko xedapen osagarriek xedatutakoaren mende.
|
Hori
gorabehera, Gizarte Segurantzaren Diruzaintza Nagusiari eratxikitako diru bilketaren eginkizunak gauzatzearen inguruko zenbaki, txosten, aurrekari edo datuak lortzea, uztea, zuzentzea zein ezereztea arautuko dituzte Gizarte Segurantzaren Lege Orokorraren testu bateginaren 36 artikuluko 6 eta 7 idatz zatiek eta osterantzeko aplikazio zein garatze xedapenek.
|
|
|
1 Enpresaburuaren egoitza zein lurralde esparrutan izan eta lurralde esparru horretako Gizarte Segurantzaren Diruzaintza Nagusiaren probintziako zuzendaritzara edo horren administraziosunaren ondoriozko prestazio ekonomi batera zuzenduko dira, enpresaburua inskribatzeko eskabidea, eta lanbide gertakizunak babesteko eta gertakizun arruntek eratorri aldi baterako ezgaitakoa estaltzeko egindako aukera jaso duen adierazpena, bai eta erregelamendu honen 5 artikuluko 3 idatz zatiak aipatu osterantzeko komunikazioak ere.
|
Hori
gorabehera, eskabidea, aukera adierazpena eta komunikazioak aurkez daitezke Gizarte Segurantzaren Diruzaintza Nagusiaren beste probintziako zuzendaritza, administrazio edo bulegoroaren 26ko 30/ 1992 Legearen 38 arti batzuetako erregistroetan, bai eta azakuluko 4 idatz zatiak aipatu erregistro eta bulegoetan ere.
|
|
|
Modu subsidiarioan, bilerak edo kale agerraldiak antolatu edo sustatu dituzten pertsona natural edo juridikoek erantzungo dute parte hartzaileek hirugarrenei eragindako kalteei dagokienez, salbu eta, kalte horiek saihesteko, euren esku dauden zentzuzko bitarteko guztiak jarri dituztenean.
|
Hori
gorabehera, antolatzaile edo sustatzaile horiek berreskaera eskubidea egikari dezakete, kalteak eragin dituztenen aurka. Amaitzeko, agintariek bilerak edo kale agerraldiak babestu ditzakete horiek eragotzi edo asaldatu nahi dituztenen aurrean, eta Zigor Kodean bertan delitu moduan hartu da bilera baketsua debekatu edo legeek beren beregi baimentzen dituzten kasuetatik kanpo bilera desegiten duen agintariaren edo funtzionario publikoaren jokabidea (540 art.).
|
|
2008
|
|
|
|
Hori
gorabehera, osasun sistema publikoek egiten dutena, Espainiakoek barne, ez da nahikoa.
|
|
|
Muga ezabatzean, bazkide kopuru handiko sozietateak sor daitezke, eta kopuru horrek sozietatearen ibilera azkarra oztopa dezake.
|
Hori
gorabehera, lege berrian partaidetzen eskualdaketari buruzko araubidea berezia izateak eta beste xedapen batzuk direla bide sozietate forma hau bigarren mailako balore merkatuetatik aldentzeak berez ekarri dute bazkide gehiegi izatearen arazoa gainditzea. Edozein kasutan ere, ukituek eurek aztertu dituzte gehiegizko kopuruaren ondoriozko eragozpenak, eta euren zuhurtziaren esku utzi da transformazioaren inguruko erabakia hartu ahal izatea.
|
|
|
d) Administrazio Kontseiluaren kasuan, Kontseiluari dagokio ordezkaritza ahalordea, eta horrek kidego organo moduan jardungo du.
|
Hori
gorabehera, aurrekoaz landara, estatutuek kontseilukide bati edo batzuei eratxiki ahal diete ordezkaritza ahalordea, banaka edo batera.
|
|
|
2
|
Hori
gorabehera, gehienez hiru eguneko datuak pila daitezke, horien kopuru eskasa kontuan hartuta aldizkariaren erakunde argitaratzaileak hala erabakitzen duenean, merkataritzako erregistratzaile nagusiari entzun eta gero.
|
|
|
Sozietate hartzekoa likidatu eta zatitzeko, konpainia eskrituran ezarritako erregelak bete behar dira, eta, halakorik izan ezean, hurrengo artikuluetakoak.
|
Hori
gorabehera, sozietatea desegin denean 221 eta 222 artikuluetako 3 arrazoiaren ondorioz, likidazioa egingo da Konkurtso Legearen V. tituluaren II. kapituluan ezarritakoaren arabera.
|
|
|
Erantzukizun Mugatuko Sozietateen 2/ 1995 Legeak, martxoaren 23koak, sozietate mota horrentzako esparru juridiko egokia erdietsi nahi du, zioen azalpenean esaten den bezala; horri esker ez da beharrezkoa izango legean zuzenbide ordeztailerik sartzea, aurreko zuzenbidearen indarraldian maiz sarri salatu baitzen halako araubidea, alferrekoa ez ezik, askieza ere bazela.
|
Hori
gorabehera, gai batzuetan lege testuak errepikatu edo hobetu ditu Sozietate Anonimoen Legearen zenbait manu, edota igorpena egin du lege horren artikulu zehatz batzuetara.
|
|
|
Duda mudarik gabe, ekonomi ahalbide, berdintasun, orokortasun, progresibitate, konfiskaezintasun edo legezkotasun printzipioak errespetatzen ez dituen tributu sistema ez litzateke justiziaren edo zuzentasunaren araberako sistema izango.
|
Hori
gorabehera, alderantzizkoa ere gerta daiteke, alegia, printzipio horiek guztiak errespetatzen dituen tributu sistema zuzena ez izatea. Pentsa dezagun, adibidez, tributu betebeharrarekin batera ezartzen diren prestazio erantsiak beteezinak direla, prestazio horiek kostu handia dakartela, edo tributu prozedurek proportziorik gabeko «zeharkako presio fiskala» dakartela.
|
|
|
Erantzukizunaren norainokoari helduta, 41.3 artikuluaren arabera, erantzuleak, (bai solidarioak, bai eta subsidiarioak ere), borondatezko epealdiko tributu zor osoaren gainean du erantzukizuna, zehapenak bazter utzita.
|
Hori
gorabehera, erantzuleak subjektu pasiboaren zorra ez badu ordaindu eman zaion epean, orduan premiamendu errekargua ordaindu du. Azken finean, zehapenak pertsonalisimoak direla ezartzen duen printzipioa aplikatzen da (EKren 25 art.).
|
|
|
Aurretiaz egindako sarrera bihar etziko tributu betebeharra da.
|
Hori
gorabehera, une honetan ikusi nahi dugu Administrazioaren eta sarrerok ordaindu behar dituenaren arteko lotura. Atxikipenak, konturako sarrerak edo zatikako ordainketak egiteko beharra benetako eta diruzko betebeharra da.
|
|
|
|
Hori
gorabehera, toki erakundeak aurretiaz eska dezake kontribuzio bereziak ordaintzeko, hurrengo urterako aurreikusi den kostuaren arabera. Ildo bertsutik, erakundeak ezin dezake beste urtekorik eskatu lehengo urteko obrak burutu artean.
|
|
|
OZren zerga egitatea ondarearen gaineko titulartasuna da, hots, zerga egitateak ondarea zergapetzen du itxura batean.
|
Hori
gorabehera, zergaren objektua ez da ondarea, ezpada ondare horrek ekarritako errenta; beraz, legegileak benetan zergapetu nahi duena da ondareak ekarritako errenta. Horregatik, PFEZren kuota eta OZren kuota ezin daitezke baterako muga zehatz batetik gorakoak izan, errentaren kopuru jakin bat ezin daitekeelako gainditu.
|
|
|
Hortaz, batasun printzipioaren ondorioz, Estatuaren sektore publiko osoaren aurrekontuak sartzen dira Aurrekontu Orokorretan.
|
Hori
gorabehera, eta Europako Moneta Batasunari begira defizita txikitzeko asmoarekin, hainbat bide erabili ohi dira gastu kopuru handiak aurrekontuetatik at uzteko.
|
|
|
d) Lurralde erkidean, zenbatekoaren arabera, auzialdi bakarrean edota bi auzialditan ebatzi ahal da autua.
|
Hori
gorabehera, eta bi auzialdiak saihestu nahian, legeak onartzen du lehenengo auzialdiari uko egitea. Horrez gain, gai jakin batzuetan aparteko errekurtsoak izan daitezke.
|
|
2009
|
|
|
Ontzi bakoitzean aseguratutako kopurua esanbidez aipatu bada, eta zama ontziratzean ez badira betetzen aipamen horiek, aseguratzaileak izango du ontzi bakoitzean berak kontrataturiko kopuruaren gaineko erantzukizuna bakarrik.
|
Hori
gorabehera, kontrataturiko zenbatekoa gaindituz ontziratu den zamaren ehuneko erdia kobratuko du.
|
|
|
|
Hori
gorabehera, erreklamaturiko zenbatekoak ontziaren mesederako inbertitu direnean, erantzukizuna jabearena edo ontzi ustiatzailearena izango da.
|
|
|
Ezin da titulurik erreibindikatu, hirugarrenak onustez eta erru larririk gabe eskuratu badu horren edukitza.
|
Hori
gorabehera, legebidezko jabeak eskubide eta akzioak izango ditu, berari jabaria kentzeko egintzak gauzatu dituztenen aurka.
|
|
|
eskubide guztiak ez ezik, betebeharpeko horri begira erantzukizuna duten guztien kontrakoak ere izango ditu.
|
Hori
gorabehera, letra ordaindu duen esku hartzaile horrek ezin izango du letra berriro endosatu.
|
|
|
Ordainketa ezaren inguruko akzioei buruzkoak (49 artikulutik 60.era eta 62.etik 68.erakoak).
|
Hori
gorabehera, ordaindukoan sartutako nahibadako klausulak baliozkoak izateko, sartze hori egiteko baimena duen pertsonak esanbidez sinatu behar ditu haiek, lege honetan tituluaren baliozkotasunaren inguruan ezarritako sinadurei kalterik egin gabe.
|
|
|
|
Hori
gorabehera, kanbio letran edo agindurako ordaindukoan hartutako betebeharrak ez badira baliozkoak aurreko lerrokadaren arabera, baina gero beste betebehar bat hartzen bada beste estatu batean, eta estatu horretako legeriaren ariora harako betebeharrak ere baliozkoak badira, lehenengo betebeharraren forma akatsek ez dute ukituko gerokoaren baliozkotasuna.
|
|
|
Igorpenduak izendatu den bankuari bakarrik ordain diezaioke txeke gurutzatu berezia, edota, banku hori igorpendua bera bada, horren bezeroari.
|
Hori
gorabehera, izendatutako bankuak beste banku bati agin diezaioke txekea kobratzeko.
|
|
|
|
Hori
gorabehera, igorpenduak idatziz jakinarazi badio onarpena ukandunari edo letraren beste edozein sinatzaileri, betebeharpean geratuko da horiei begira, egindako onarpenaren arabera.
|
|
|
Sozietate hartzekoa likidatu eta zatitzeko, konpainia eskrituran ezarritako erregelak bete behar dira, eta, halakorik izan ezean, hurrengo artikuluetakoak.
|
Hori
gorabehera, sozietatea desegin denean 221 eta 222 artikuluetako 3 arrazoiaren ondorioz, likidazioa egingo da Konkurtso Legearen V. tituluaren II. kapituluan ezarritakoaren arabera.
|
|
|
|
Hori
gorabehera, txekean sartutako nahibadako klausulak baliozkoak izateko, sartze hori egiteko baimena duen pertsonak esanbidez sinatu behar ditu klausulok, lege honetan tituluaren baliozkotasunari begira ezarritako sinadurei kalterik egin gabe.
|
|
|
Hala, Urkijok esan duenez, etor litezkeen denboraleen aurrean erne dago Jaurlaritza eta Neguko Bideragarritasun Plana dagoeneko 11 aldiz abiatu dutela gogorarazi du.
|
Hori
gorabehera, Urkijok aitortza egin du: Ez gaude maiz elurra izaten duten iparraldeko beste herrialde batzuk bezain prestatuta.
|
|
|
|
Hori
gorabehera, neguak bere aurpegirik onena erakutsiko du geratzen zaizkion egunotan eta eguzkia eta tenperatura gozoak izango ditugu protagonista, Euskalmetek emandako iragarpenaren arabera. Hiru hilabete hauetan, berriz, alderik gorriena agertu du neguak eta denetik izan dugu:
|
|
2010
|
|
|
|
Hori
gorabehera, historian zehar, gehien tokatu den zenbakia 5ean bukatu da (32 aldiz). 4a eta 6a dira zorioneko beste bi zenbakiak (27 eta 26 aldiz tokatu da), baita 3a eta 8a ere (20 aldiz)
|
|
|
|
Hori
gorabehera, hildako liburuaren kasuan ezin esan daiteke legea dela bere buruarentzat, liburu horri ezin zaiolako aplikatu bertan idatzitako legea. Gizakiaren bihotza, ordea, liburu bizia da, eta bertan grabatu da lege naturala; horregatik, lege naturala aplikatzen denetan, esan ohi da pertsona bakoitza lege dela bere buruarentzat.
|
|
2011
|
|
|
irratiak eta armak konfiskatzea, telefonoa ebagitea, Arrotegitarren autoen jaubetza hartzea...
|
Hori
gorabehera, esan lei normaltasun giroa nagusi izan zala herrian frankotarrak sartu ziran arte. Udal agintariek ez zituen monarkiazaleak atxilotu, eta Bilbotik agindu horreekaz etozanai emoten eutsien erantzuna zan, ez zala zapalkuntza neurririk inoren kontra hartuko udalaren izenean.
|
|
|
|
Hori
gorabehera, epaileak emandako ebazpenaren bidez, seme alabei begira hartutako neurriak iraunaraz edo aldaraz daitezke, hori egitea justifikatzen duen arrazoia dagoenean.
|
|
|
Zerbait emateko betebeharraren ondoreek, behin baldintza bete eta gero, atzera egiten dute baldintzapeko betebeharra zein egunetan eratu eta egun hori arte.
|
Hori
gorabehera, betebeharrak elkarrekiko prestazioak ezartzen dizkienean interesdunei, ulertuko da elkarren artean konpentsatzen direla baldintza betetzeke egon den bitartean sorturiko fruitu eta korrituak. Baldintza alde bakarrekoa bada, zordunak bereganatuko ditu berak jasotako fruitu eta korrituak, salbu eta baldintzaren izaeratik eta inguruabarretatik atera daitekeenean bestelakoa izan zela baldintza eratu zuenaren borondatea.
|
|
|
|
Hori
gorabehera, baliozkoa da epe jakin batean zehar gauza indibisoan iraunarazteko ituna; epe hori ezin da hamar urtetik gorakoa izan. Epe hori beste hitzarmen baten bidez luza daiteke.
|
|
|
|
Hori
gorabehera, hartzekodunak egikari ditzake gauza pignoratuaren ugazabari dagozkion akzioak, hirugarrenaren aurka gauza hori erreklamatu edo defendatzeko.
|
|
|
|
Hori
gorabehera, zure etorkizuneko androideak bizirik egongo direla esan nahi duzu?
|
|
2013
|
|
|
|
Hori
gorabehera, Eusebiok izan eban ahapaldi klasikoetatik aldendu eta beste bide batzuetan esperimentatzeko borondatea. Gatx egiten jakon, baina, errebeldea izatea:
|
|
|
Zuzenbide zibilaren irakaskuntzari dagokionez, Bourgesera bildutako jarduera humanistaren haziak kontuzko eragina izan zuen mundu akademiko osoan, eta epe luzera, hazi horrek zuzenbide hori eraldatu zuen.
|
Hori
gorabehera, zuzenbidearen praktikan ez zuen ia berehalako eraginik izan. Toki guztietako abokatu eta notarioek tradizio bartolistari ekin zioten bete betean.
|
|
|
Kontinenteko Europan estatu nazioak subiranotasun jaioberriaz gozatzen ari ziren heinean, ezari ezarian auzitegi profesionalak sortu ziren, toki auzitegietako gai esanguratsuenak hartzeko, Erromako prozesu kanonikoaren aldaera bati ekinez kasu guztietan.
|
Hori
gorabehera, noizean behin bakarrik onartu zen zuzenbide zibil substantiboa, hain zuzen ere, ohiturazko zuzenbidea desegokia zenean euren beharrizanei begira, edota halakoa nekez aurki zitekeenean, idatziz bilduta ez zegoelako. Ulerbidez, Frantzian ohiturazko arauak gehienetan kodetu zirenez gero, auzitegietako praktikan zuzenbide erromatarra tantaka jaso zen; Alemanian, ostera, jasotze hori izugarrizko uholdea izan zen, ikusiko dugun bezala.
|
|
|
Liutprandok emandako ediktuak zioenez, notario erromatarren aurrean idatzitako agiriak zuzenbide erromatarraren arabera idatzi behar ziren; agiri lonbardiarrak, ordea, Lonbardiako zuzenbidearen arauei ekinez egin behar ziren.
|
Hori
gorabehera, alderdi batek bere zuzenbide pertsonalari uko egin eta beste zuzenbidea aukera zezakeen, beste alderdiaren adostasunarekin. Eginera hori gero eta gehiago zabaldu zen, agian transakzio batean erkidego desberdinetako pertsonek parte hartzen zutenean printzipio pertsonalistak eragindako arazoak saihesteko.
|
|
|
Idazle kristau garbizaleenek, Beda ohoragarriak esaterako, zuzenbide erromatarra gaitzetsi zuten laikoa zelako, eta ez kristaua.
|
Hori
gorabehera, katedral eskola gehienetan eta monasterioko liburutegietan Antzinaroko legatuaren aztarna gorde zen.
|
|
2016
|
|
|
|
Hori
gorabehera, protokolo bat dugu egoera hauetarako.
|
|
2019
|
|
|
Hasieran, gure etxeetan gogo onez hartu zuten ohitura sozialgurako hura, baina geroago kezkatu egin ziren hospizioan sartuta egotea ez zela-eta gure adinerako afizioa.
|
Hori
gorabehera, astero joaten jarraitu genuen banaka batzuek.
|
|
2020
|
|
|
panazko prakak, plastikozko letagindun trenka, horrelakoak.
|
Hori
gorabehera, mimo handiz aukeratzen zituen jostunak egingo zizkidan domeketako soinekoen ehunak.
|
|
2023
|
|
|
Erantzukizunaren norainokoari helduta, erantzuleak (bai solidarioak, bai eta subsidiarioak ere) borondatezko epealdiko tributu zor osoaren gainean du erantzukizuna, zehapenak bazter utzita.
|
Hori
gorabehera, erantzuleak subjektu pasiboaren zorra ez badu ordaindu eman zaion epean, orduan zehapenak, errekarguak eta interesak ezarriko zaizkio, baina erantzulearen jokabidea aintzat hartuta eta ez zordun nagusiarena. Azken finean, zehapenak pertsonalisimoak direla ezartzen duen printzipioa aplikatzen da (EKren 25 art.).
|
|
|
Hortaz, batasun printzipioaren ondorioz, foru sektore publiko osoaren aurrekontuak sartzen dira Aurrekontu Orokorretan.
|
Hori
gorabehera, historiari begiratuz gero, hainbat bide erabili ohi dira gastu kopuru handiak aurrekontuetatik at uzteko. Horren adibide ditugu, besteak beste, honako trikimailuak:
|
|
|
Duda mudarik gabe, ekonomia ahalbide, berdintasun, orokortasun, progresibitate, konfiskaezintasun edo legezkotasunaren printzipioak errespetatzen ez dituen tributu sistema ez litzateke justiziaren edo zuzentasunaren araberako sistema izango.
|
Hori
gorabehera, alderantzizkoa ere gerta daiteke, alegia, printzipio horiek guztiak errespetatzen dituen tributu sistema zuzena ez izatea. Pentsa dezagun, adibidez, tributu betebeharrarekin batera ezartzen diren prestazio erantsiak beteezinak direla, prestazio horiek kostu handia dakartela, edo tributu prozedurek proportziorik gabeko" zeharkako presio fiskala" dakartela.
|
|
|
Aurretiaz egindako sarrera bihar etziko tributu betebeharra da.
|
Hori
gorabehera, une honetan ikusi nahi dugu Administrazioaren eta sarrerok ordaindu behar dituenaren arteko lotura. Atxikipenak, konturako sarrerak edo zatikako ordainketak egiteko beharra benetako eta diruzko betebeharra da.
|
|
|
(c) RED Mekanismoa aplikatzen den bitartean, langile bakoitzak neurrietako bat bakarrik jasan du, hots, lanaldi murrizketa ala kontratu etetea, bi neurri horiek konbinatzeko aukerarik gabe.
|
Hori
gorabehera, posible da langile bakoitza ABEEEren eraginpean ala eraginpetik kanpo uztea edo lanaldia murrizteko ehunekoa aldaraztea, baldin eta neurri horiek justifikatzeko arrazoi gisa alegatutako inguruabarrak aldatzen badira. Baina, kasu horietan, aldez aurretik hori guztiori informatu behar zaio langileen lege ordezkaritzari eta komunikazioa egingo zaie gizarte prestazioen erakunde kudeatzaileari eta GSDNri, erakunde horiek ezarriko dituzten prozedura automatizatuen bidez.
|
|
|
(b) Langilea bere lanpostuan gertatutako teknika aldarazpenetara ez moldatzea, aldarazpen horiek zentzuzkoak direnean.
|
Hori
gorabehera, aurretiaz, enpresaburuak langileari ikastaroa eskaini dio, helburu izango duena langile hori moldatzea gauzatutako aldarazpenetara. Prestakuntzarako denbora benetan egindako lan gisa hartuko da, eta enpresaburuak langileari ordainduko dio jaso ohi duen alokairuaren erdia.
|
|
|
Haatik, ez da benetan lan egindako denbora gisa hartzen langilea lanpostutik kanpo egon arren enpresaburuaren esanetara dagoenean, alegia, prest dagoenean, gailu telematikoen bidez.
|
Hori
gorabehera, halakoetan, prest egotearen ondoriozko alokairu osagarria edo plusa ordaintzen da.
|
|
|
Lanbide talde jakin bateko eginkizunak gauzatzeko titulu ofizialen bat behar denean, ezinezkoa da talde hori eratxikitzea halako titulaziorik ez duenari [2000ko azaroaren 15eko (1527/ 2000 db. errek. zk.) AGE, 4 Salakoa].
|
Hori
gorabehera, lanbide titulua ez da berez lanbide taldea definitzen duen osagaia; izan ere, litekeena da hitzarmen kolektiboan ezarritako beste osagai batzuk ere kontuan hartu behar izatea [2003ko uztailaren 18ko (2562/ 1992 errek. zk.) AGE, 4 Salakoa].
|
|
|
Kontuan hartu behar da, LELTBren 21.1 artikuluan ezarritakoaren aurka, abokatuen lan harreman berezietan esklusibotasuna dela arau orokorra, salbu eta lan kontratua lanaldi partzialekoa denean edo aurkakoa ituntzen denean.
|
Hori
gorabehera, konpentsazio ekonomiko egokia jasotzeko eskubidea izango du langileak, gehienetan, lan kontratuan zehaztuko dena.
|
|
|
Baina kontratuak iraupen mugagabea duenean, langileak kontratu bakarra izango du aldi baterako laneko enpresarekin, nahiz eta aldi baterako laneko enpresak ondoz ondo laga berau enpresa erabiltzaile desberdinei.
|
Hori
gorabehera, lagatze bakoitzarekin langileak jaso du" zerbitzu agindua" deritzona; bertan zehaztuko da zein enpresa erabiltzailerentzat emango dituen zerbitzuak, bai eta langileak lagatzeko kontratuaren karia, lan prestazioaren edukia, gauzatu beharreko lanpostuen lanbide arriskuak eta lan egiteko tokia eta ordutegia ere (ikusi 417/ 20155 Errege Dekretuaren 16.5 artikulua)....
|
|
|
Jurisprudentziak nabarmendu du LELTBren 41 artikuluak ez duela inolako erregelarik ezarri, aldarazpen bat funtsezkoa noiz den zehazteko.
|
Hori
gorabehera, jurisprudentziak ulertu du halako aldarazpena gauzatzen dela kasuan kasuko aldarazpenak lan harremanetako oinarrizko aldeak aldatu edota itxuraldatzen dituenean, jatorrizkoekiko nabarmen desberdinak izateraino. Aitzitik, jurisprudentziak ulertu du, garrantzirik gabeko aldaketak gauzatzen direnean, halakoak ez direla funtsezkoak eta enpresaburuaren zuzendaritza ahalmenaren edo ius variandi delakoaren agerpen direla [2007ko otsailaren 28ko (184/ 2005 db. errek. zk.) AGE, 4 Salakoa].
|
|
|
|
Hori
gorabehera, langilearen" jarraikako falten" kasuan, hau da, denboran irauten duen jokabide irregular baten ondorioz falta ugari egiten direnean, denak ere helburu bera izanik, eta, beraz, arau hauste bera gauzatuz, 6 hilabeteko iraupen hori zenbatzen hasiko da falta guztietatik azkena egin zenetik [ikusi 1989ko abenduaren 19ko (1990/ 11710 EDJ) AGE, 4 Salakoa eta 2018ko irailaren 14ko (...
|
|
|
|
Hori
gorabehera, Llompart BENNASSARrekin bat etorriz, hurrengo irizpideak aintzat hartzea proposatzen da:
|
|
|
★ Batetik, enpresaburuak kontratua azken dezake atzera egite hutsarekin, hots, kontratua azkentzea justifika dezakeen inolako arrazoirik gabe.
|
Hori
gorabehera, langileari aurreabisua eman dio idatziz. Aurreabisu hori gutxienez 3 hilabetekoa izango da.
|
|
|
Horren ondorioz, halako klausulak alderdi negoziatzaileentzat dira bakarrik.
|
Hori
gorabehera, zeharka bada ere, klausula horien onuradun izan daitezke hitzarmenaren aplikazio esparrura bildutakoak. Edu horretan, betebehar izaerako edukira biltzen dira alderdi sinatzaileen arteko harremanak arautzen dituzten klausulak:
|
|
|
|
Hori
gorabehera, abokatu bulego batekin lan harreman arruntak izan ditzakete, betiere, beraien zerbitzuek lan zuzenbidearen ezaugarriak betetzen badituzte.
|
|
|
Gerra zibila eta gero agintzen jarri zen erregimen frankistak berarekin ekarri zuen, diktadura orotan gertatu ohi den bezala, estatuaren esku hartze handiagoa lan arloan ere.
|
Hori
gorabehera, argiro bereizi daitezkeen bi fase izan zituen erregimenak. Lehenengoaren ezaugarri izan ziren autoritarismo handiagoa eta nazioarteko isolamendua.
|
|
|
Gainera, maiatzaren 12ko 8/ 2017 Errege Lege dekretua, merkatu gaiak manipulatzeko portu zerbitzuak ematen dituzten langileen araubidea aldarazteari buruzkoa, 2014ko abenduaren 11ko EBAk C/ 13 Auzian emandako epaia betearazteko xedea duena, dela eta, printzipioz, langileak askatasunez kontrata daitezke merkatu gaiak manipulatzeko portu zerbitzuak emateari dagokionez, betiere, aldez aurretik, portuko langileen profesionaltasuna bermatze aldera, errege lege dekretu horren 3 artikuluko betekizunak gauzatzen badira, eta, horren ondorioz, merkatu gaiak manipulatzeko portu zerbitzuak emateko ez da beharrezkoa ondore horietarako lizentzien titular zein enpresa izan (enpresa zamaketariak) eta enpresa horiek parte hartzea portuko langileak lagatzea objektu sozialtzat duten enpresetan.
|
Hori
gorabehera, ABLEen edo enplegurako portu zentroen jarduna ahalbidetu da, baina enplegurako portu zentro horiek, 8/ 2017 Errege Lege dekretuaren arabera eratu direnek, lortu dute ekainaren 1eko 14/ 1994 Legearen, ABLEak arautzeari buruzkoren, 2 artikuluak, eta ABLEei aplikagarri zaien gainerako arautegiak, ezarritako baimena. Bestela esanda, enpresa zamaketariek ABLEetara nahiz ABLE gisa jardungo duten enplegurako portu zentroetara jo ahal izango dute, euren zerbitzuak emateko hala behar dituzten langileak lortzeko xedearekin, betiere, enpresa horietara jotzeko arrazoiak badira aldi baterako lan kontratuak egiteko legez ezarritakoak.
|
|
|
Aurreratu den bezala, arau kolektiboak dira lan zuzenbideko iturrien artean berezienak, antolamendu juridikoko osterantzeko adarretan parekorik ez izateagatik.
|
Hori
gorabehera, halakoen agerpen desberdinak daude. Horregatik, arauok modu bereizian aztertu behar dira.
|