|
2004
|
|
|
2 Komunitate Autonomoko Erakunde komunek Euskal
|
Herriko
egoera sozio-linguistikoaren ñabardurak kontuan izanik, bi hiz1 Euskara, Euskal Herriaren hizkuntza propioa, hizkuntza ofiziala izango da Euskadin, gaztelania bezala, eta bertako biztanle guztiek dute hizkuntza biok jakiteko eta erabiltzeko eskubidea.
|
|
2005
|
|
|
Euskal
|
Herriko
egoera soziolinguistikoaren ezaugarri nagusiak
|
|
2006
|
|
|
Diskurtso Teoriak, Diskurtso Teoriak eta Hizkuntzaren Didaktika, Hizkuntzaren Eskurapena: Ahozkoa eta Idatzizkoa, Irakaskuntza Eleanitza, Euskal
|
Herriko
Egoera Soziolinguistikoa, Hizkuntzen Didaktikarako Metodologia eta Lanabesak, eta Testu Generoen Karakterizazioa izeneko beste zazpi irakasgai, hauek ere derrigorrezkoak. c) Hizkuntzen Kudeaketan Aditu titulazioan, lizentziatura mailakoa izan gabe, zenbait kreditu bete daitezke, derrigorrezkoak batzuk eta hautazkoak beste batzuk.
|
|
2007
|
|
|
Euskal
|
Herriko
egoera soziolinguistikoaren adierazle garrantzitsuenetako bat da Soziolinguistika Klusterrak antolatzen duen Euskal Herriko hizkuntzen kale neurketa. Euskal Herriko Kale Erabileraren Neurketa Orokorra 1989 urtean egin zen lehen aldiz; geroztik lau urtez behin errepikatu da, eta 2001etik aurrera bost urtez behin.
|
|
|
Luzaro jarraitu ahal izango genuke gogoetak eginez eskola eta hizkuntzaren berreskurapenari buruz eta luzaro jarraitu dugu Euskal
|
Herriko
egoera soziolinguistiko eta administratibo anitza ikusita, baina hemen lekua eta denbora agortzen ari zaizkigu. Pentsa dezagun eta elkartu ditzagun iritziak, beraz, munduko ezagutza soziolinguistikoa eta aniztasun linguistikoa aberastu dezagun...
|
|
2008
|
|
|
Hizkuntzaz eta kulturaz hitz egiten ari garenez, ezin aipatu gabe utzi Bat soziolinguistika aldizkariaren 65 zenbakiaren dosierra" Euskal Herriko kulturak eta euskara" gaiari buruz izango dela. Aldizkari hori oso aberatsa da Euskal
|
Herriko
egoera soziolinguistikoa hobeto ulertzeko eta gai honen inguruan gogoeta sakonak bideratzeko, mundu mailan oso gutxi dira maiztasun eta sakontasun horretako soziolinguistika aldizkariak dituzten hizkuntzak.
|
|
|
Euskal
|
Herriko
egoera soziolinguistikoa modu orokorrean aztertzea ez da modurik zientifikoena. Izan ere, eremuen eta lurraldeen arabera alde handiak daude, eta leku batean muturreko egoera soziolinguistikoa euskararen alde jasotzen bada eta beste batean kontrakoa jasotzen bada, alegia muturreko egoera bat baina erdararen alde, datuak batzen ditugunean eta batez bestekoak egiterakoan, datuak nahasten dira eta media bat lortzen da, adierazgarria ez den media bat ordea.
|
|
|
Herrialdeen arteko emaitzak oso ezberdinak dira, beraz; baina, gainera, herrialdeen barruan ere ezberdintasun handiak daude, eta Euskal
|
Herriko
egoera soziolinguistikoa benetan ezagutzeko ezberdintasun horiek guztiak kontuan hartu lirateke. Eta ezberdintasun geografikoak ez ezik, beste hainbat aldagai ere aztertu lirateke:
|
|
|
Dena den, akademiaren ekarpen soziolinguistikoa askotan gutxiesten da nire ustez. Hain agerikoa izan ez bada ere, oso garrantzitsuak dira Jagon sailak kaleratu dituen lanak; eta Siadeco ikerketa sakonak egiten hasi zenean, akademiak 1978an argitaratutako Euskararen Liburu Zuria Euskal
|
Herriko
egoera soziolinguistikoari buruzko lehenengotariko azterketa orokorra izan zen. Noski, liburua argitaratu zenetik, 80ko hamarkadatik hona, aldaketa dezente egon dira bai corpusaren plangintzan eta baita egoera soziolinguistikoan ere; eta Iruñeko Biltzarretan soziolinguistikarekin erabat lotzen den egitasmo polita aurkeztu zuen akademiak:
|
|
2010
|
|
|
informazio soziolinguistikoa, inkestak, euskarazko tresna informatikoak... Euskal
|
Herriko
egoera soziolinguistikoa ezagutzeko ezinbestekoa da bertan dagoen informazioa aztertzea, baina prestakuntza soziolinguistikoaren aldetik, maila teorikoari dagokionez, informazio gutxi aurkitzen da.
|
|
2011
|
|
|
Dagoeneko aipatutako Bat aldizkaria dugu, hogeigarren urteurrenaren inguruan bi zenbaki oso interesgarri kaleratu baititu. Bertan, azken hogei urteotako Euskal
|
Herriko
egoera soziolinguistikoaren bilakaera aztertzen da, benetan gomendagarria. Hizkuntza soziologiaren ikuspuntutik, beste bi argitalpen egin zaizkigu deigarri.
|
|
|
Ezagupen soziolinguistikoak osatzeko ezin egokiagoa dirudi HIZNET hizkuntza plangintza graduondokoan izena ematea. Aldiz, jadanik Euskal
|
Herriko
egoera soziolinguistikoari buruzko gogoeta burutu eta agian idatzi ere egin duenak, garai honetan aukera du Soziolinguistika Klusterrak antolatzen duen Euskal Soziolinguistika Sarietan parte hartzeko. Iaz hiru lan saritu ziren.
|
|
|
Berri hori aztergai harturik, bi ariketa soziolinguistiko egingo ditugu gaurkoan: Eusko Jaurlaritzak prentsaurrekoan agertu duen diskurtsoa analizatzen saiatuko gara, alde batetik; bestetik, berriz, diskurtso horretan Euskal
|
Herriko
egoera soziolinguistikoaz agertu diren iritziak analizatuko ditugu laburki.
|
|
2012
|
|
|
Lionel Jolyk bi ariketa soziolinguistiko egin zituen Jakineko artikuluan. Batetik, Jaurlaritzak prentsaurrekoan agertu zuen diskurtsoa aztertu zuen; bestetik, Euskal
|
Herriko
egoera soziolinguistikoari buruz agintariek agertu zituzten iritziak.
|
|
|
Azken batean, gure ustez, beharrezkoa da guztion artean Euskal
|
Herriko
egoera soziolinguistikoari buruzko ikerketarako joko zelai bateratua eta bitarteko sistematiko iraunkorrak sortzen, frogatzen eta hobetzen joatea. Bide horretan, ekarpen xume gisa har bedi artikulu hau.
|
|
2013
|
|
|
Oraintsuko egoerak ere hausnarketa sakona eskatzen duela inork gutxik jarriko du zalantzan. Hori guztiori gutxi balitz, kontuan hartzen baditugu Euskal
|
Herriko
egoera soziolinguistikoan izan diren aldaketak, eta teknologian izan direnak, orduan hausnarketa ekidinezina bihurtzen da. Hurrengo orrialdeetan aldaketa horiei eta ETBk haiei aurre egiteko egin duenari erreparatuko diogu, geroago gogoetarako ildo batzuk garatu ahal izateko.14
|
|
2014
|
|
|
Baina ahalegin haiek ez zuten esperotako emaitzarik ekarri. Eta Euskal
|
Herriko
egoera soziolinguistikoak hartaraturik, gehiengo erdaldun elebakarraren aurrean, nolabait, etsita, erakunde abertzaleek jarrera malguagoa erakutsi zuten nazioaren gaineko diskurtsoa praxian betetzeko garaian (Zabalo, 2006: 86).
|
|
2015
|
|
|
Zer da urgentea eta zer da inportantea?". Galdera horri erantzuteko, azkeneko hamarkadetan Euskal
|
Herriko
egoera soziolinguistikoak nolako garapena izan duen azaldu beharra dago, labur labur. Deskribapen horretan Sanchez Carrionek hizkuntzaren jabekuntza prozesua azaltzeko formulatu zuen teoria izango dugu bidaide.
|
|
|
Ikus dezagun adibide bat. Hizkuntzen egoera sozial normala elebakartasunarena dela oinarri harturik, euskaltzaleak euskararen lurraldetasuna erreibindikatzen ari dira azkeneko urteotan, gaur egun mintzatua den gunean lehentasun maila eskura dezan.20 Euskal
|
Herriko
egoera soziolinguistikoa oinarri harturik, aldiz, indar politikoek arazo handiagoak lituzkete halako proposamenak onartzeko. Hizkuntza nazionalismo baten aukera izan liteke gehienez, baina ez bestela, ezen ilun geratzen da, azalbide horri jarraikiz, zer jazoko litzatekeen gainerako Euskal Herrian.
|
|
|
11 Alabaina, Euskal
|
Herriko
egoera soziolinguistiko konplexuari erreparatuta, ezin uka euskara nagusi den guneak sortzea helburu lukeen hizkuntza politika homogeneo batek kontrako efektuak eragin ditzakeela, baldin eta hizkuntza politika hori tokian tokiko errealitate eta beharren arabera moldatutakoa ez bada; hara, esate baterako, zer dioen horretaz Iñaki Martinez de Luna soziolinguistak (Larrun, 56 zenbakia, 2002ko ekain... –Arabatik ikusita, esango nuke arriskutsua izan daitekeela beste leku batzuetarako hartu diren neurriak Araban indarrean jartzea itsu itsuan.
|
|
|
Euskal Herrian eta euskal herritarrentzat egina. Ipar Euskal
|
Herriko
egoera soziolinguistikoa dela eta, idatziz komunikatzeko frantsesez aritzea ezinbestekoa da maleruski. Hala iduritu zaigu bederen.
|
|
|
|
Herriko
egoera soziolinguistikoa islatuko duten ikerketak egiteko hainbat ideia eman zaizkizu unitatea
|
|
|
|
Herriko
egoera soziolinguistikoarekin erlazionatutakoak direnez ikerketa guztiak, merezi du aurkezpen
|
|
2016
|
|
|
Euskal
|
Herriko
egoera soziolinguistikoaren analisi sinkronikoa egiten du bigarren atal nagusian, gaur egungo hizkuntza erabilera aztertuz.
|
|
|
|
Herriko
egoera soziolinguistikoa islatuko duten ikerketak egiteko hainbat ideia eman zaizkizu unitatea hasi denetik.
|
|
|
|
Herriko
egoera soziolinguistikoarekin erlazionatutakoak direnez ikerketa guztiak, merezi du aurkezpen guztiak egindakoan mahai inguru moduko bat osatu eta bost ideia nabarmenenak adostea, herriko egoera soziolinguistikoaren argazkia hitzez jartzea, ez duzue uste?
|
|
2017
|
|
|
Eta, bat batean, Euskal
|
Herriko
egoera soziolinguistikoaren erretratu bilakatzen da aterpetxeko sukaldea.
|
|
|
2.2 Euskal
|
Herriko
egoera soziolinguistikoaz
|
|
|
Euskal
|
Herriko
egoera soziolinguistikoa askotarikoa da. Hasteko, euskararen estatusa delaeta, euskara ez da ofiziala Euskal Herri osoan:
|
|
|
Gure ustez, Euskal
|
Herriko
egoera soziolinguistikoaren konplexutasunak euskalafasiadunengan euskara ebaluatzeko tresnarik ez garatzean eragina izan du. Izan ere, euskararenofizialtasun eta normalizazio ezaren ondorioz, euskararen presentzia txikia da osasun munduaneta horrek zaildu egiten du euskaldun afasiadunen azterketa euskaraz.
|
|
2018
|
|
|
Ondare materiala eta immateriala. Euskal
|
Herriko
egoera soziolinguistikoa ezagutu dezaten nahi dugu, eta horretaz hitz egingo diegu. Gipuzkoan Kike Amonarrizek hitz egingo digu, Bizkaian Jone Goirigolzarrik… Hainbat arte diziplinari buruzko hitzaldiak izango dira, eta sormen prozesu bat biziaraztea ere proposatuko diegu.
|
|
|
Euskalkiaren kontzientzia transmititzen diete haur eta gazteei, baina gaineratiko euskalkietara bide egiteko euskara batua baitezpadakoa dela ohartarazten diete ikasleei. Euskal
|
Herriko
egoera soziolinguistikoa konplexua bada ere, belaunaldi berriak euskararen aberastasunaz jabetzen ari dira. Filologoaren hausnarketan premisa hauxe antzematen da:
|
|
2019
|
|
|
Coyos, 2018, euskaraz, eta Coyos, 2019, ingelesez. Bigarren artikulua euskara eta Euskal
|
Herriko
egoera soziolinguistikoa ezagutzen ez dituztenentzat egina da. na) eta haren estatutua (zuzentasuna, goxotasuna, prestigioa...) nola ulertzen, hobeki erran, sentitzen dituzten aztertzen ditu. Hizkuntza gertaerak ikertu baino, pertzepziozko dialektologiak hiztunen hizkuntza kontzientzia ikertzen du.
|
|
2021
|
|
|
etengabe dago ber bertan, dela liburu alean bertan, bukaerako hiztegitxora jo behar dugunetan zein guk geuk itzulpen ariketa egiten dugularik irakurtzean, dela pertsonaia idazlea eta itzultzailea eta haien harremanak irudikatzen direnean. Euskal
|
Herriko
egoera soziolinguistikoan itzulpenak duen garrantzia ez eze, eleaniztasunak norberarengan eragindako itzulpena ere agertzen digu Saizarbitoriak. Hain zuzen ere, Saizarbitoriaren hitzak ekarrita," hizkuntzak diskurtsoa bera baldintzatzen du", eta hori are nabarmenagoa da pertsona eleaniztunen kasuan (Saizarbitoria, 2015).
|
|
|
Testuaren xedea da, hortaz, euskaraz eta euskararentzat diharduten 92 soziolinguista eta hizkuntzalari hizkuntza aholkulari, eta 51 unibertsitate irakasle/ ikertzaile, kazetari eta itzultzaileren erantzunak azaltzea, hizkuntza homogeneizazioa eta aniztasunaren eremuan testuinguratzea, eta gogoeta arlo berrietarako bidea zabaltzea. Lehenik eta behin, Euskal
|
Herriko
egoera soziolinguistikoa aztertuz, ikerketaren oinarriak finkatuko dira, hizkuntza funtzioen gaiari helduz. Ondoren, ikerketaren nondik norakoak eta emaitzak aurkeztuko dira.
|
|
2022
|
|
|
Nahimen hori elikatzeko bideetako bat hezkuntza soziolinguistikoa dugu, ezinbestekoa ikasleek arrazoibiderako baliabideak eskura ditzaten. Izan ere, egungo Euskal
|
Herriko
egoera soziolinguistikoa ezagutzeak lagunduko die bai testuingurua ulertzen, bai, euskaraz bizi nahi badute, zer eta nola egin dezaketen konturatzen (Eizmendi, komunikazio pertsonala, 2021eko apirilaren 8an).
|
|
2023
|
|
|
Doitzen ari da Euskal
|
Herriko
egoera soziolinguistikoari buruzko erretratua. VII. Inkesta Soziolinguistikoa aurkezteko saioak egin dituzte hilabete honetan Nafarroako Gobernuak eta Eusko Jaurlaritzak, eta gaur Iparraldeko datuen berri emango du EEP Euskararen Erakunde Publikoak.
|
|
|
Doitzen ari da Euskal
|
Herriko
egoera soziolinguistikoari buruzko erretratua. VII. Inkesta Soziolinguistikoa aurkezteko saioak egin dituzte hilabete honetan Nafarroako Gobernuak eta Eusko Jaurlaritzak, eta gaur Iparraldeko datuen berri emango du EEP Euskararen Erakunde Publikoak.
|