|
2023
|
|
|
Ulerbidez, horrela gertatzen da kreditu zabalgarrien kasuan. Halakoetan, hasieran kredituak mugatzaileak izan arren, badago gerora haien zenbatekoa gehitzea aurrekontu orokorrei buruzko foru arauan(
|
Herri
zorraren interesak ordaintzeko, alegia). Ildo beretik, kredituen transferentziak aipa daitezke, horien bidez gastuen helburua aldatzen da eta hasieran onetsitakoa ez den beste xede batzuetarako erabil daitezke gastuak.
|
|
|
Halaber, finantza jasangarritasun izenarekin, Legeak behartzen du aurrekontu publikoak prestatzera eta onestera epe erdian aurrekontu egonkortasuna bete nahian eta gerta daitezkeen desbideraketak zuzendu nahian. Azkenik, gastu erregela gehitu da; horren arabera, Administrazio publikoen gastua ezin da igo BPGren hazkunde tasatik gora,
|
Herri
zorraren interesak ordaintzeko ez bada. Horiek horrela, aurrekontuetan jasotakotik gora lor daitezkeen sarrerak oso osorik erabili behar dira Herri zorraren kopurua gutxitzera.
|
|
|
Azkenik, gastu erregela gehitu da; horren arabera, Administrazio publikoen gastua ezin da igo BPGren hazkunde tasatik gora, Herri zorraren interesak ordaintzeko ez bada. Horiek horrela, aurrekontuetan jasotakotik gora lor daitezkeen sarrerak oso osorik erabili behar dira
|
Herri
zorraren kopurua gutxitzera.
|
|
|
Aurrekontuak eratzen hasi aurretik, Gobernu zentralak aurrekontu egonkortasunaren eta
|
Herri
zorraren helburuak zehaztu behar ditu aribideko urterako eta hurrengo hiru urteetarako. Helburu hori zehazteko, gastu erregela, Estatuko Aurrekontuetako finantzazkoa ez den gastuaren muga eta Europako erakundeek emandako iritzi eta gomendioak aintzat hartuko ditu Gobernuak.
|
|
|
Nolanahi den ere, Konstituzioak berariaz hala agintzen duelako, zenbait kredituren kasuan, Gorte Nagusiek ezin dezakete egin inolako zuzenketa edo aldaketarik. Ulerbidez,
|
Herri
zorraren inguruko kredituekin gertatzen da hori (interesak eta kapitala). Konstituzioaren 135.3 artikuluak ezarri duenez, Estatuko Herri Zorraren kapitala eta interesak ordaintzeko kredituak sortu badira, beti ulertuko da kreditu horiek aurrekontuen gastu orrian sartzen direla eta horien ordainketa erabateko lehentasuna izango duela; kredituok ezin izango dira zuzendu edo aldatu, jaulkipen legearen baldintzak bete ezean.
|
|
|
Ulerbidez, Herri zorraren inguruko kredituekin gertatzen da hori (interesak eta kapitala). Konstituzioaren 135.3 artikuluak ezarri duenez, Estatuko
|
Herri
Zorraren kapitala eta interesak ordaintzeko kredituak sortu badira, beti ulertuko da kreditu horiek aurrekontuen gastu orrian sartzen direla eta horien ordainketa erabateko lehentasuna izango duela; kredituok ezin izango dira zuzendu edo aldatu, jaulkipen legearen baldintzak bete ezean.
|
|
|
Konstituzio Auzitegiak, urtarrilaren 16an emandako 3/ 2003 epaian, Eusko Legebiltzarreko 1/ 2002 Legea Konstituzioaren aurkakoa zela adierazi zuen lege horrek aurrekontuaren luzapena zati batean aldatu zuelako. Aurrekontu luzatua ezin daiteke zati batean aldatu, ezpada aurrekontuaren kredituak eguneratzeko arauekin (funtzionarioak,
|
Herri
zorra, pentsioak).
|
|
|
0 taldea:
|
Herri
zorra; 1 taldea: Oinarrizko zerbitzu publikoak; 2 taldea:
|
|
|
Autonomia erkidegoen kreditu publikoaren araubidea, aipatutako mugak eta murrizketak albo batera utzita, Estatuaren
|
Herri
zorraren antzeko ezaugarriak izango ditu (AEFLOren 14.5 artikulua).
|
|
|
Eskubideen aldetik, lau erakunde juridikok osatzen dituzte ekonomia eskubideak: tributuek, monopolioek,
|
Herri
zorrak eta Ondareak.
|
|
|
Finantza zuzenbidearen eta Administrazio zuzenbidearen arteko harremanak, berbarako, nabariak dira oso. Ezbairik gabe, tributua,
|
Herri
zorraren jaulkipena, gastu publikoaren antolaketa eta abar Finantza zuzenbideari dagozkion erakundeak dira, baina erakundeok eragingarriak izan daitezen, administrazio prozedurak erabili behar dira; ondorenez, prozedura horien izaera juridikoa, printzipioak eta abar Administrazio zuzenbidean bilatu behar dira.
|
|
|
Eskubide eta ondasunen eskualdaketa da baldin eta halako eskualdaketa Estatuak beretzat gordetzen badu modu esklusiboan eta, ondorioz, merkatuko trafikotik ateratzen badu. Europar Batasunean halako monopolio fiskalak debekatu dira Merkatu Bakarrarekin bat ez datozelako elkar lehia askearen printzipioaren aurkakoak izanik. c)
|
Herri
zorra edo kreditu publikoak: Erakunde publikoak dirua eskatzen duenean mailegu bidez Herri zorra osatzen da.
|
|
|
Europar Batasunean halako monopolio fiskalak debekatu dira Merkatu Bakarrarekin bat ez datozelako elkar lehia askearen printzipioaren aurkakoak izanik. c) Herri zorra edo kreditu publikoak: Erakunde publikoak dirua eskatzen duenean mailegu bidez
|
Herri
zorra osatzen da. Zorra banku batekin edo batzuekin hitzartutako mailegua izan daiteke, edota kapitalen merkatu anonimoan zorra jaulki daiteke, azken horri Herri zor bezala izendatzen da. d) Ondareko sarrerak:
|
|
|
Erakunde publikoak dirua eskatzen duenean mailegu bidez Herri zorra osatzen da. Zorra banku batekin edo batzuekin hitzartutako mailegua izan daiteke, edota kapitalen merkatu anonimoan zorra jaulki daiteke, azken horri
|
Herri
zor bezala izendatzen da. d) Ondareko sarrerak: Halako sarrerak sortzen dira erakunde publikoak bere titulartasunpeko ondasunak eta eskubideak kudeatzen dituenean sarrerak lortzeko asmoarekin.
|
|
|
1.5
|
Herri
zorra
|
|
|
Kreditu publikoaren bidez, Administrazio publikoek mailegu bidez kapitalak hartzen dituzte. Kapitala hartzeko bideak arautu egiten dira arau multzo baten bidez, eta horri
|
Herri
zorra deritzo. Aurrekontuen Lege Orokorraren 92 artikuluak (azaroaren 26ko 47/ 2003 Legearenak) definitzen du Herri zorra.
|
|
|
Kapitala hartzeko bideak arautu egiten dira arau multzo baten bidez, eta horri Herri zorra deritzo. Aurrekontuen Lege Orokorraren 92 artikuluak (azaroaren 26ko 47/ 2003 Legearenak) definitzen du
|
Herri
zorra. Artikulu horren arabera, Herri zorra da Estatuak maileguan hartzen dituen kapitalak Estatuko gastuak finantzatzeko edo diruzko egoera aktiboak sortzeko, hurrengo bideak erabilita:
|
|
|
Aurrekontuen Lege Orokorraren 92 artikuluak (azaroaren 26ko 47/ 2003 Legearenak) definitzen du Herri zorra. Artikulu horren arabera,
|
Herri
zorra da Estatuak maileguan hartzen dituen kapitalak Estatuko gastuak finantzatzeko edo diruzko egoera aktiboak sortzeko, hurrengo bideak erabilita: jaulkipen publikoaren bidez, kreditu eragiketak itunduz, hirugarrenaren zordunaren egoeran subrogatuz, edo oro har, Estatuaren bestelako finantza eragiketaren bidez, gastuak finantzatzeko edo tesoreriako egoera aktiboak sortzeko.
|
|
|
Tributuekin alderatuta, sarrera hauek Zuzenbide Publikoko kontratuko izaera izan dezakete, esaterako,
|
Herri
zorraren jaulkipenaren kasuan; baina, beste batzuetan, Zuzenbide Pribatuko kontratuko izaera ere izan dezakete, adibidez, mailegu eragiketak burutzen direnean.
|
|
|
1.5.1
|
Herri
zor motak
|
|
|
Hala ere,
|
Herri
zorraren sailkapenik ohikoena zorraren epearen araberakoa da; horiek horrela, epe laburreko zorra, epe ertainekoa eta epe luzekoa bereiz daitezke. Epe laburrekoa hamabi hilabete bitartekoa da, gehienez, eta Altxorreko Letra deritzo.
|
|
|
1.5.2
|
Herri
zorraren agiriak
|
|
|
|
Herri
zorra balore titulutan jaso (izendunak edo eramailearentzakoak) edota zorra aitortzeko bestelako agiritan jaso badaiteke ere, gaur egun Estatuko zorra, bereziki, kontuko idatzoharretan jasota geratzen da modu esklusiboan, baimendutako erakunde kudeatzaileetan. Ez dago agiri fisikorik, beraz.
|
|
|
1.5.4
|
Herri
zorraren araubidea
|
|
|
|
Herri
zorraren jaulkipena lege erreserbaren menpe dago, Konstituzioaren 135.1 artikuluaren arabera, Estatuak ala Autonomia erkidegoak lege eskuespena behar du Herri zorra jaulki edo kredituak bere gain hartzeko. Horren ildotik, Aurrekontuen Legeak muga bat jarri ohi du.
|
|
|
Herri zorraren jaulkipena lege erreserbaren menpe dago, Konstituzioaren 135.1 artikuluaren arabera, Estatuak ala Autonomia erkidegoak lege eskuespena behar du
|
Herri
zorra jaulki edo kredituak bere gain hartzeko. Horren ildotik, Aurrekontuen Legeak muga bat jarri ohi du.
|
|
|
|
Herri
zorra merkatuetan eskualda daiteke, horrela likidezia ziurtatu egiten dela.
|
|
|
Aukera hori, ordea, zailtasun ugari ditu muga zorrotzak ezarri zaizkielako autonomia erkidegoei moneta politikaren arrazoiengatik edota
|
Herri
zorraren gainean kontrol bakarra ezartzeagatik; horrela ikusi dugu Herri zorra eta Konstituzioaren 135 artikuluan jasotako mugak aztertu ditugunean. Atzerriko kreditu eragiketak antolatzeko (edota euroa ez den monetan Europar Batasuneko lurralde esparrutik kanpoan jaulkitzeko), Estatuaren baimena behar da.
|
|
|
Aukera hori, ordea, zailtasun ugari ditu muga zorrotzak ezarri zaizkielako autonomia erkidegoei moneta politikaren arrazoiengatik edota Herri zorraren gainean kontrol bakarra ezartzeagatik; horrela ikusi dugu
|
Herri
zorra eta Konstituzioaren 135 artikuluan jasotako mugak aztertu ditugunean. Atzerriko kreditu eragiketak antolatzeko (edota euroa ez den monetan Europar Batasuneko lurralde esparrutik kanpoan jaulkitzeko), Estatuaren baimena behar da.
|
|
|
—
|
Herri
zorraren interesen kasuan jaulkitzailearen arabera jokatuko da: Aldundiek edo Jaurlaritza denean, atxikipen eta konturako sarrerak Euskadiri ordainduko zaizkio; Estatua bera eta beste autonomia erkidego batzuk direnean, Estatuari.
|
|
|
1.5
|
Herri
zorra 25
|
|
|
1.5.1
|
Herri
zor motak 25
|
|
|
1.5.2
|
Herri
zorraren agiriak 26
|
|
|
1.5.4
|
Herri
zorraren araubidea 27
|