|
2004
|
|
|
liburuak, lapitzak, mahaiak, aulkiak etab. Eskuindarrak ikastolaren aurka atera ziren, legalitaterik ez zuela erranez, eta itxi egin zuten. 1936ko otsaileko hauteskundeetan, espainiar estatuan
|
Herri
Fronteak irabazi zuen, eta askatasun gehiago zegoenez, berriro ireki zen. Haurrek berriro bertan ikasten jarraitu zuten, baina ez luzerako.
|
|
|
1936ko otsailaren 16an, Baztanen eskuindarrak atera ziren garaile, hauteskundeetan 2.740 boto bereganatuz. Bigarrenak euskal nazionalistak, 858 botorekin eta ondoren
|
Herri
Frontea 358 botorekin (Esparza, 1986: 163).
|
|
|
163).
|
Herri
Frontea nabarmenki igo zen, nahiz eta beti bezala eskuindarrek irabazi.
|
|
|
|
Herri
Fronteko edo euskal nazionalista izandako gizonak, errepresioari beldurra ziotenez, karlistekin edo falangistekin boluntario joan ziren beraien izena garbitzeko. Ez ditugu ahaztu behar, azkeneko hauteskundeetan izandako emaitzak, 858 boto abertzale eta 358 boto Herri Fronteari.
|
|
|
Herri Fronteko edo euskal nazionalista izandako gizonak, errepresioari beldurra ziotenez, karlistekin edo falangistekin boluntario joan ziren beraien izena garbitzeko. Ez ditugu ahaztu behar, azkeneko hauteskundeetan izandako emaitzak, 858 boto abertzale eta 358 boto
|
Herri
Fronteari.
|
|
|
PCE izan zen egitura finko bat osatu zuen alderdia espainiar errefuxiatuen artean Francoren kontra aritzeko.
|
Herri
Frontearen izpiritua berpizten saiatu zen Unión Nacional Española (UNE) sortuz. Espainiar errefuxiatu asko zegoen.
|
|
2006
|
|
|
1936ko uda zen, Errepublikaren garaia. Otsailean,
|
Herri
Fronteak –ezkerreko alderdiak batzen zituen bilkurak– irabazi zituen Espainiako hauteskundeak. Alabaina, galtzaileek ez zuten porrota onartu eta, militarrak alde zituztela, martxan jarri ziren agintea berreskuratzeko eta ezkerrak hasitako aldakuntzak eteteko.
|
|
2009
|
|
|
Hamas Gazan oinarri sozial handiena duen erakundea da, baina ia palestinar alderdi politiko guztiek eta milizia denak munstro sionistaren aurka borrokatzen ari dira. Zergatik ezkutatzen digute Palestina Askatzeko
|
Herri
Frontea (PAHF), Fronte Demokratikoa (PAFD) eta Al Aksako Martirien Brigadak bezalako erakunde laikoak ere borrokan ari direla. Nori komeni zaio erlijio arrazoiak oinarri dituen gatazka baten aurrean gaudela irudikatzea?
|
|
|
Protestek fruituak ematen dituztela eta, Ekuadorko Amazoniako indigenek Chevron petrolio konpainia (lehen Texaco) auzibidean jartzea lortu dute, FEDAM Amazoniaren Defentsarako
|
Herri
Frontearen bidez; ingurumenari loturiko kalteak eragin izana leporatzen diote petrolio enpresari, kalte sozial larriak eragitearekin batera. Azkenaldian, minbizia kasuen kopurua igo egin da nabarmen zonaldean, mediku txostenen arabera.
|
|
|
Chevron petrolio enpresaren aurkako epaiketaren sententzia aurki dira ematekoak. Ingurumenari kalte egin izana leporatzen dio Fedam Amazoniaren Defentsarako
|
Herri
Fronteak.
|
|
2011
|
|
|
Altxamendua gertatu ondorengo egunetan (1936ko uztailaren 22tik aurrera), markinarrak eta xemeindarrak, batez ere tradizionalistak, kezkatuta zeuden, jende ezezaguna zebilelako herrian, pistolak eta armak agerian zituztela, indar erakustaldiak egiten. Egun gutxira jakin zuten Santiago Meabek zuzentzen zuen Errepublikaren aldeko Batzordeko miliziarrak zirela4 Batzorde hau herriko zein kanpoko
|
Herri
Fronteko kideez (Izquierda Republicanako kideak eta, batez ere, sozialistak) osatua zegoen, eta bere helburua zen Errepublika babestea, ordenu publikoa ziurtatzea eta faxistei aurre egiteko frontea antolatzea.
|
|
2012
|
|
|
Palestinako talde guztietako presoek hasi dute greba, eta beste ehunka prest daude batzeko. Kartzeletako batzordeetan Al Fataheko hiru ordezkari, Hamaseko beste horrenbeste, Jihad Islamikoko bi,
|
Herri
Fronteko bat eta Fronte Demokratikoko beste bat egongo dira. Presoen borroka Palestina bateratuaren sinboloa da.
|
|
|
Gutxienez 11 lagun hil ziren erasoetan, eta gobernuak eta oposizioak elkarri leporatu diote gertakaria. «Baldintzak inposatzen» Oposizioko Aldaketaren eta Askatasunaren aldeko
|
Herri
Fronteak adierazi du Mendebaldeak Sirian indarkeriak jarraitzea nahi duela, «euren baldintzak inposatzeko». Mendebaldeko herrialdeek herrialde arabiarretan nagusitasuna mantendu nahi dutela salatu dute.
|
|
|
Israelgo irrati publikoaren arabera, atxilotuen artean milizia palestinarretako buru «nabarmenak» daude. Maan berri agentziak baieztatu duenez, atxilotuen artean daude Hamaseko, Jihad Islamikoko eta Palestina Askatzeko
|
Herri
Fronteko ordezkariak. Ramallahen eta Jeninen Jihad Islamikoko bi kide atxilotu dituzte eta Nablusen Hamasek hiri horretan duen ordezkaria.
|
|
2013
|
|
|
4.3
|
Herri
Frontean sartzea
|
|
|
|
Herri
Frontean sartu zen Eusko Ekintza, 1934ko40 gertaera politiko garrantzitsuak zirela-eta: euskal estatutuaren tramitazioa gelditua zen Madrilgo Gorteetan, ez aurrera, ez atzera; Samperren gobernuaren eta euskal udalen artean gatazka handiak izan ziren (Itun Ekonomikoa zalantzan jarri zuten); abertzaletasunaren eta ezkerren arteko hurbilketa gertatu zen; urriko iraultzak eta ondorengo errepresioak nabarmen garraztu zuten giro soziala.
|
|
|
Gainera, barneratu egin zuen bere hauteskunde programan euskal estatutua bultzatzeko konpromisoa ezkerreko aliantzak, eta horrek ikaragarri akuilatu zuen aldeko hautuan alderdi abertzalea. Dena dela,
|
Herri
Frontean sartzeko erabakia ez zen aho batez hartu: Gipuzkoan, Araban eta Nafarroan, urtarril bukaeran sartu zen, eta hauteskunde kanpainan parte hartu ahal izan zuen.
|
|
|
Bizkaian, ordea, ez zen hauteskundeak egin arte sartu. Gipuzkoari dagokionez, ez zuen hautagairik aurkeztu
|
Herri
Frontearen zerrendetan Eusko Ekintzak, eta eman egin zizkion botoak, besterik gabe, trukean ezer eskatu gabe.
|
|
|
Alderdi ekintzailea
|
Herri
Frontearen aldeko kanpainan aritu zen. Hautagai bat aurkeztu zuen Nafarroako Herri Frontean (Juan Carlos Basterra):
|
|
|
Alderdi ekintzailea Herri Frontearen aldeko kanpainan aritu zen. Hautagai bat aurkeztu zuen Nafarroako
|
Herri
Frontean (Juan Carlos Basterra): 35000 bozka izan zituen, ezkerreko aliantzako nafar hautagaien artean gehien lortu zituena, hain zuzen ere; izan ere, alderdi jeltzaleko botoak ere izan zituen; hala ere, ez zen diputatu atera.
|
|
|
Bizkaiari dagokionez, bozka askatasuna proposatu zuten, artean
|
Herri
Frontetik kanpo. Izan ere, ez zuten lortu, orduko hartan ere, alderdiaren hautagai bat sartzea ezkerreko batasunaren zerrendetan.
|
|
|
6 1936:
|
Herri
Frontea, gerra eta Urriko Estatutua.
|
|
|
Horrek? 4.3 puntuan azaldu bezala? ekarri zuen EAE/ ANVren atxikimendua
|
Herri
Frontearekiko.
|
|
|
Emaitzei dagokienez, eta Nafarroa barne, eskubiko alderdiek 8 diputatu lortu zituzten, EAJ/ PNVk 9 eta
|
Herri
Fronteak 7 Dirudienez, EAE/ ANVren boto gehienak Herri Frontera joan ziren.
|
|
|
Emaitzei dagokienez, eta Nafarroa barne, eskubiko alderdiek 8 diputatu lortu zituzten, EAJ/ PNVk 9 eta Herri Fronteak 7 Dirudienez, EAE/ ANVren boto gehienak
|
Herri
Frontera joan ziren.
|
|
|
|
Herri
Frontea izan zen hauteskundeen irabazlea estatu mailan. Kontuan izanda eskuinak galdu egin zuela, eta ezkerraren eta jeltzaleen arteko hurbilketa, suspertu egin zen euskal estatutuaren aldeko mugimendua; bazirudien baietz, orduko hartan egingarria zela Euskadirako autonomia lortzea, ezkerra nagusi zen Gorteetan.
|
|
|
Sendotu egin ziren Eusko Ekintzaren harremanak
|
Herri
Frontearekin, alderdi jeltzalearekin zituenen kaltetan. Etengabeak ziren EAJ/ PNVren kontrako kritikak eta erasoak.
|
|
|
1936ko hauteskundeen emaitzek horretaratuta, Azaña izendatu zuten Errepublikako presidente; horrek aukera eman zion
|
Herri
Fronteari bultzatzeko autonomia proiektuaren parlamentuko tramitazioa. Arazoak sortu ziren, ordea, Itun Ekonomikoaren inguruan:
|
|
|
–Ez zen aipatzen eskubide historikoei buruzko ezer, ez Nafarroari buruzko fitsik ere. Dena dela, Nafarroako
|
Herri
Fronteak honako hau eskatu zuen: estatutuak onar zezala Nafarroa sartzea euskal autonomian.
|
|
2015
|
|
|
Lehen eta bigarren Intifaden artean beren koadroen bi herenak galdu zituztela esango nuke. Palestina Askatzeko
|
Herri
Fronteko (PAHF) kide egitea zen heriotzarako biderik laburrena. Herri Frontea eta ezkerreko mugimenduak ez ziren bakezaleak, baina ez zuten inoiz gerrillaren bidea hartu.
|
|
|
Palestina Askatzeko Herri Fronteko (PAHF) kide egitea zen heriotzarako biderik laburrena.
|
Herri
Frontea eta ezkerreko mugimenduak ez ziren bakezaleak, baina ez zuten inoiz gerrillaren bidea hartu. Herri borroka zen, eta testuinguru horretan militanteak hiltzen, atxilotzen, deportatzen… mugimendua indargabetu zuten.
|
|
|
Borroka armatua bide bakarra zela uste zuten eta Nasser Egiptoko presidentearen eta Liga Arabiarraren bedeinkazioarekin sortu zen. Palestinarren ordezkari bakartzat hartu izan dira eta zenbait erakunde aurkitzen dira bertan, Jassir Arafaten Al Fatah eta Palestina Askatzeko
|
Herri
Frontea (PAHF) esaterako. 1974tik Nazio Batuetako behatzaile bezala onartuta dago.
|
|
2016
|
|
|
Izan ere, herrialdea bitan dago erdibituta. Ekialdean Seleka miliziek? 2014tik FPRC Afrika Erdiko Berpizkunderako
|
Herri
Frontea deitzen da, kontrolatzen dute.
|
|
|
Prestonen arabera, hasierako alderdi faxistak hain jarraitzaile gutxi izateak ez du esan nahi frankismoa, ez faxista? izan zenik, izan ere, eskuineko indar askok faxismoranzko biraketa egin baitzuten II Errepublikaren garaian, batez ere
|
Herri
Fronteak hauteskundeak irabazi ondoren (1997). Eskuin, arruntaren?
|
|
|
bai barrurako zein kanporako) zuen helburu. Gogora dezagun bide batez, Internazional Komunistaren V Biltzar Nagusi hori,
|
Herri
Fronte antifaxistak sortzearen erabakia hartu izan zuen Biltzar Nagusia izan zela. Hala ere aipatu behar da Dimitroven azterketaren meritua; hau da, faxismoa agertzeko arrazoi eta dinamika historikoa barnebiltzearena.
|
|
2018
|
|
|
Espainiako II. Errepublika sortu zenetik, herrialde honetan eskuina atera zen garaile espainiar Estatuko Hauteskunde Orokorretan, 1936an espainiar Estatuan
|
Herri
Fronteak irabazi zuenean ere. Araba bezala, Nafarroa Garaia altxatuen alde agertu zen, eta haien boluntarioek Bizkaiaren zein Gipuzkoaren aurka jo zuten.
|
|
|
Arestian esan bezala, 1936ko hauteskunde orokorretan ere eskuindarrak izan ziren Nafarroa Garaiari zegozkion zazpi diputatuak, eta horietako lau karlistak ziren, bi zedistak (CEDA alderdikoak) eta independente bat. Union Republicana, Accion Nacionalista Vasca, UGT, Izquierda Republicana, Alderdi Sozialista, Alderdi Komunista eta azken hiru alderdi hauen gazteen erakundeek osatu zuten Nafarroako
|
Herri
Frontea.
|
|
|
|
Herri
frontea
|
|
|
Jose Moreno, Alfonso Casanova, Angel Arriaga eta Jose Escribano. Haien lehen egoitza Karlos III.ean zegoen, eta Kale Nagusian azkena,
|
Herri
Fronteak itxiarazia 1936ko otsailean. Iruñean ez ezik, Tutera, San Adrian, Peralta eta Mendavian ere sortu ziren taldetxoak.
|
|
|
Iruñean eskuindarrek gehiengoa eskuratu zuten 11.963 botorekin. Ezkertiarrek 5.967 boto lortu zituzten, eta abertzaleek 2.416 Estatuko Parlamentuan
|
Herri
Fronteak irabazi zuen, eta berehala sortu ziren tirabirak Diputazioaren eta indar ezkertiarren artean, hauek eskatzen baitzioten Madrilgo Gobernuari Gestora berri bat izendatzeko. 1934ko gertaeren ondorioz, eta batez ere Erriberan 32 udal gobernu indargabetu edo ordezkatu egin zituztenez, Herri Fronteak aldaketa eskatzen zuen.
|
|
|
Ezkertiarrek 5.967 boto lortu zituzten, eta abertzaleek 2.416 Estatuko Parlamentuan Herri Fronteak irabazi zuen, eta berehala sortu ziren tirabirak Diputazioaren eta indar ezkertiarren artean, hauek eskatzen baitzioten Madrilgo Gobernuari Gestora berri bat izendatzeko. 1934ko gertaeren ondorioz, eta batez ere Erriberan 32 udal gobernu indargabetu edo ordezkatu egin zituztenez,
|
Herri
Fronteak aldaketa eskatzen zuen.
|
|
|
Herri ondasunen inguruko lege proiektuari buruzko eztabaida ekainaren amaieran eman zen Madrilen. Uztailaren letik 10era bitarteko sesioetan, lur jabeak haserre bizian agertu ziren,
|
Herri
Fronteko Gobernua Nekazaritza Erreforma indarrean jartzen hasi zelako poliki poliki. Iraultzarik ez zen, legeak betearazi besterik ez.
|
|
|
Hortik aurrera, herri guztietatik zetozen kide karlistak hasi ziren elkartzen euskal hiriburuan. Horrek ezerezean utzi zuen Nafarroako
|
Herri
Fronteak deitutako greba orokorra. Zonalde matxinatuekin alderatuz, antzeko kopurua izan zen mobilizatu zena, ez ordea haien profila, Nafarroa Garaian gehiengoa boluntarioa izan baitzen.
|
|
|
Baionan, Miarritzen eta Hendaian ezkertiarrak nagusi baziren ere, herrialde horiek bere osotasunean eskuindarrak ziren. 1936ko maiatzean, Frantziar hauteskundeetan
|
Herri
Frontea garaile atera arren, Rene Delzangles, Bernard de Coral eta Jean Ibarnegarai eskuindarrak erraz nagusitu ziren Lapurdin, Nafarroa Beherean eta Zuberoan. Argitaratzen ziren aldizkari gehienetan Francoren alde agertzeaz gain, abertzaleek Errepublikarekin bat egin izana kritikatu eta errefuxiatuak maiz mespretxatzen zituzten La Presse du Sud Ouesten zein Eukualdunan, herri guztietara iristen zen euskarazko astekarian (Chueca, 1997, 208, 209).
|
|
2019
|
|
|
egun horretan 68 palestinar hil zituzten, horietako 54 egunean bertan hil ziren; gainontzekoak, ospitalean, geroago?. Hilabete lehenago, apirilean, 25 hil zituzten; urrian, 22; irailean, 20; eta martxoan 19 Horiek izan ziren hilabete odoltsuenak, martxak iraun zuen zortzi hilabeteetan.Hildakoen artean daude, besteak beste, Palestinako taldeetako kideak PAHF Palestina Askatzeko
|
Herri
Frontekoak eta Jihad Islamikokoak?, kazetariak, medikuak, laborariak eta haurrak.Beste joera baten zantzuak
|
|
|
Etiopiako Giza Eskubideen Batzordearen arabera, ordea, estatuko indarrek gutxienez hamar pertsona hil dituzte.Gatazkaren motiboa Jawarren eta Abiyen arteko ezinikusia izan da, eta funtsa, berriz, Etiopiako etnien arteko historia eta harreman zaila. Abiyek 2018an EPRDF Etiopiako
|
Herri
Fronte Demokratiko Iraultzaileko buruzagitza hartzeko lehia irabazi zuen, eta, hortaz, lehen ministro aukeratu zuten. Oromo etniako lehenbiziko agintaria da.
|
|
2021
|
|
|
Etiopiako lehen ministro eta 2019ko Bakearen Nobel saridun Abiy Ahmedek Eritrearekin bakea sinatu, preso politikoak askatu eta disidentzia politikoari eskua luzatzeagatik eman zioten saria nazioarteko komunitatea zur eta lur laga zuen Tigrayren Askapenerako
|
Herri
Fronteari (TPLF ingelesezko sigletan) gerra deklaratzean. 27 urtez Etiopiako Gobernua eta aginte postu ekonomiko eta militar guztiak gidatu dituen alderdi eta gerrilla da TPLF, Tigray n herritarren babes handia duena.
|
|
|
Etiopiako lehen ministro Abiy Ahmeden aurkako koalizio bat osatu dute oposizioko bederatzi alderdi politikok, eta tartean da TPLF Tigray Askatzeko
|
Herri
Frontea ere, zeina iazko azarotik armadaren aurka borrokan ari den. Etiopiako Indar Federalisten eta Konfederalisten Fronte Batua jarri diote izena aliantzari, eta haren helburua litzateke «trantsizio seguru bat» bermatzea herrialdearentzat, eta egungo gobernuburua agintetik kentzea.
|
|
|
Etiopiako Gobernuaren eta TPLF Tigray Askatzeko
|
Herri
Frontearen arteko gatazkari amaiera emateko, Etxe Zuriak «premiazkotzat» jo du lehenbailehen su eten bat adostea, laguntza humanitarioa eskualdera irits dadin. Izan ere, Unicef Nazio Batuen Haurren Laguntzarako Funtsaren arabera, ehun mila umek baino gehiagok datozen hilabeteetan malnutrizioa sufritzeko arriskua dute.
|
|
|
TPLF Tigray Askatzeko
|
Herri
Fronteak Mekele hartu izanari garrantzia kendu dio Etiopiako lehen ministro Abiy Ahmedek. Haren esanetan, eskualdeko hiriburuak ez du «garrantzi militarrik».
|
|
|
Palestina Askatzeko
|
Herri
Frontea finantzatzea leporatzen die. Elkarteek BERRIAri adierazi diote eskubide urraketen salaketa nazioartean zabaltzen ari direlako jo duela Israelek haien kontra.
|
|
|
Elkarte horiei guztiei PAHF Palestina Askatzeko
|
Herri
Frontearen «adar bat» izatea egotzi die Benny Gantz Israelgo Defentsa ministroak. Haren esanetan, PAHF ezkerreko alderdi iraultzailea finantzatu dute ezkutuan, baina ez du haien aurkako probarik aurkeztu, informazioa sekretupekoa dela argudiatuta.
|
|
2022
|
|
|
Etiopian egoera gogorrean daude 2020ko azaroan Etiopiako Gobernuaren eta TPLF Tigray Askatzeko
|
Herri
Frontearen artean gerra piztu zenetik. Nahiz eta Etiopiako Parlamentuak gerra hasieran ezarritako larrialdi egoera indargabetu zuen iragan astean, gatazka «konpondu gabe» dago, Hiwot Abebe Setaweet erakunde feministako kideak adierazi duenez (Addis Abeba, 1992).
|
|
|
Gatazkako bi aldeek [Armada eta TPLF Tigray Askatzeko
|
Herri
Frontea] gerrako arma gisara erabili dute bortxaketa. Orain arte ez dute aitortu hori egin dutenik, eta ez dute neurririk hartu egoera aldatzeko.
|
|
|
Wickremesinghek 134 boto jaso zituen 225 parlamentarien artean, bere alderdiaren babesaz gain Rajapaksaren alderdi ohi SLPP Sri Lanka
|
Herri
Frontearen zati batek ere bere alde egin baitzuen. Dullas Alahapperuma hautagaiak, Rajapaksaren alderdikide zenak, 82 boto lortu zituen, eta, azkenik, Anura Kumara Dissanayake ezkerreko parlamentariak hiru boto eskuratu zituen soilik.
|
|
|
Karajehren esanetan, preso hartutako gehienak Hamaseko eta Jihad Islamikoko aktibistak dira, eta gutxi batzuk, Al Fatahkoak eta Palestina Askatzeko
|
Herri
Frontekoak. Atxilotu gehienei galdetu zieten zertan parte hartzen duten politikan, eta hauteskundeetan zer alderdiri eman zioten boza.
|
|
|
Kurdistaneko Langileen Alderdia jaio zen, PKK kurduerazko akronimoarekin. Hurrengo udan, Siria eta Libanora alde egin zuen Öcalanek, eta, Palestina Askatzeko
|
Herri
Frontearekin harremanetan jarrita, borrokarako prestatzen hasi zen Bekaa haranean.
|
|
2023
|
|
|
Mendebaldeko hedabideek ez dute erresistentzia palestinarreko ordezkariekin hitz egiten, Mahmoud Abbas eta bere lobbya elkarrizketatzen dituzte, baina erresistentziarekin inork ez du hitz egiten. Bitxia bada ere, erresistentzian askoz ere gazte gehiagok hartzen du parte Fatah,
|
Herri
Frontea edo Fronte Demokratikoa moduko alderdi politikoetan baino.
|
|
|
Hezbolak eta Iranek erresistentzia palestinarra babesten dute, desberdintasun erlijiosoetatik haratago haiek xiitak dira, eta palestinarrak sunitak.
|
Herri
Frontea (PAHF, edo PFLP ingelesez) ere babesten dute, baina PAHF ez dago antolatuta borrokara batuko den oinarri zabal bat edukitzeko.
|
|
|
Nolanahi ere, Abu Ali Mustafa brigadek,
|
Herri
Frontearen beso armatuak, Gazan borrokan parte hartzen dute, sionistekiko konfrontazio guztietan beti egin ohi dutenez. Fatah ren elementu batzuek ere hartzen dute parte.
|
|
|
Jakina, Hamasek pisu handiagoa du, gehiengoa baitu. Baina Jihad Islamikoa ere ari da parte hartzen,
|
Herri
Frontea, Askapenerako Frontea... Eta eraso militarrak daudenean, beso armatuak elkartzen dira erresistentzia antolatzeko.
|