|
2000
|
|
|
Hemendik hamar urtetara hamaika mila zuberotar baizik ez da geldituko Zuberoan, probintziaren odolusteak segitzen badu azkeneko hamar urteetan bezala.
|
Hara
zer erakusten duten, INSEE, biztanleen kondaketa ofiziala egiten duen frantses erakundearen zifrek. Haatik iduri luke, ez heriotze baten kronikaren aurrean gaudela.
|
|
|
Eta horri ikuspegi politikoen bakoiztasuna gehitzen badiogu... da denekin ondo egoteko ur handi samarretan sartua zegoela gure aldizkaria.
|
Hara
zergatik ohartarazten zituen bere irakurleak gisa honetara: " Zeruko Argia euskal asteroko bat besterik ez da.
|
|
|
Bada, ingeles batekin boxeo rrokaldi bat izan eta, galtzaile atera!
|
Hara
zer zioen Basarrik hura zela-eta," Bakoitzari berea" izenburua zuen atal batean: " Ximak, temak, zitalkeri ta petralkeriak ez dute ezer balio.
|
|
|
Hierro egunkariak (9) argitaratua eta IPESetik, 18, 1995an jasoa.
|
Hara
zer zioen:
|
|
|
|
Hara
zer dioten Bestard ek eta Contreras ek:
|
|
|
Neuk zergatik jakin gabe, sakonean pozgarritzat hartzen nuen pistolarekin mehatxu egiten zigun neska gozakaitz harekin topo egin izana. "
|
Hara
zer neurritaraino heldua den nire etsipena", esan nuen neure artean. " Hiltzeari ere ez zioat, nonbait, jada beldurrik!"
|
|
2001
|
|
|
|
Hara
zer dioen Vishnuk berak:
|
|
|
|
Hara
zer esan zuen dalit batek beraien etsipena adierazteko: " Arratoi zulora ura bota bazeneza, arratoiak atera egingo lirateke borrokarako prest".
|
|
|
Ez zen sekula ezagutu gure harreman sutsuan lehorterik edo orbanik edo beheraldirik, mundu guztia dago horren jakinaren gainean.
|
Hara
zer ginen bata bestearentzako: arbola eta itzala, txoria eta habia, haragia eta azazkala, itsasoa eta txalupa.
|
|
|
Ez dugu horrenbestez esan nahi berarekin bat.
|
Hara
zergatik. Film eta nobela tesidunak baino bide zuzenagorik ez ote dago auzi nahasiak garbitzeko?
|
|
2003
|
|
|
Mungiako alkate izandako Alejandro Mallonaren fusilamenduaren nondik norakoak ardatz dituen nobela honetan, fikzioa eta benetako gertakizunak eta pertsonaiak agertzen dira.
|
Hara
zergatik gehitu dituen Edorta Jimenezek liburuaren bukaeran eranskin pare bat, narrazioan zehar agertzen diren pertsonaia garrantzitsuenen ezaugarriak adierazten dituztenak: hain zuzen ere, asko benetakoak direlako, hala nola George Steer, «Gernikako Arbola» liburuaren egilea; edo «Kilkerren hotsak» nobelaren azalean agertzen den irudiaren egilea Robert Capa bezalako argazkilariak, hainbat kazetari, Lauaxeta, Ciscar gerraontziko komisario politikoa...
|
|
|
Lizarduikoak zein preziadok iraganaldia aztertzean, geroaldia egiteko asmo sendoa dute.
|
Hara
zergatik zabaldu nahi dituzten fenomeno horren ezaugarriak Euskal Herri osoan, eta batik bat belaunaldi berrien artean.
|
|
|
Halanda guzti be, baina, behin baino gehiagotan lotsaz gorritu jat aurpegia, nungoa nazan autortzean.
|
Hara
zer jazoten dan.
|
|
|
Baina, nire ustez, Zarate ez zan talde laguna.
|
Hara
zer esan gura dodan:
|
|
|
(Hika egiten deust gehienetan Manu adiskideak).
|
Hara
zer idatzi eban jaun horrek Diario de Navarran, joan dan abenduan.
|
|
|
" Gaurko munduari barri ona eroatea".
|
Hara
zer dinoskun, beste gauza askoren artean:
|
|
|
Julen Zabalo basauriar pentsalariak, ostera (2000), erlatibizatu egin du iritzi korronte hori.
|
Hara
zer dioen:
|
|
|
Dena dela, Europar Batasunak, badaezpada ere, bere armada propioa eratu du.
|
Hara
zer zioen2003 V Egunerok: –Europar Batasuneko esku hartze azkarreko indar militarra bake operazio sorta askotarako prest dela iragarri zuten atzo Bruselan bilduriko EBko Defentsa ministroek(...). Halere, 60.000 militar inguru izango dituen indarrak ahalmen mugatuak dituela onartu zuten.
|
|
|
Zertako espres eginen nuke kontent izatea nire baitan sekulan baino malerusago naizelarik? Berria erran zidaten egunetik jakinean nintzen gaurko eguna nola pasatuko zen, baina nonbait espero nuen gauzak konponduko zirela, edo amets gaizto horretarik iratzarriko nintzela!
|
Hara
zertan bukatuko den nire bizia, edo hobeki erraiteko nire egiazko bizia. Egia erran, Turkiarat etorri garenetik gutti gora-behera bukatua da.
|
|
2004
|
|
|
Zauriek isuritako zornearekin hasi aurretik, honen kolore gaiztotua ikusi aitzin, gatazka honen erroetan beste sartu aldi bat egin dezagun.
|
Hara
zer dioen Paulo Iztuetak kontzeptu soziolinguistiko horren gainean: –Lehenik, hizkuntzak gizartean egoera gatazkatsuan daudela, egon.
|
|
|
O!
|
Hara
zer aurkitu dudan!
|
|
|
Burua aurrera jiratu zuen Bazterrek, ondoren izuturik begiratu zuen erretrobisore aldera Jexus Mariren laguntza bila. "
|
Hara
zer paranoia!".
|
|
2005
|
|
|
Irudimenari atea jo diot erantzun bila.
|
Hara
zer erantzun didan.
|
|
|
Proposamen zehatzagoak eginez, kontsumitzaileak behar bezala babesteko, estrategia eraginkorra izan daiteke produktu eta zerbitzu onargarrien ekoizpena sustatzea; hau da, arriskurik sortzen ez duten produktu eta zerbitzuena.
|
Hara
zer esaten duen Ulrick Beck ek (1998): «Una de las cuestiones esenciales de la segunda modernidad consiste en plantearse cómo conseguir el consenso para productos y serviciosmente?.
|
|
|
–
|
Hara
zer gertatu zaion? –esan zion, aldizkariari bi eskuez eusten ziola, amak irakurtzeko moduan.
|
|
|
Nahiz eta zientzia gaiez ikasketak egineta ikerlanak argitaratu, badirudi ez zirela guztiz gustukoak, hogeita hamar urte bete zituenean sartu baitzen beste mundu berri batean, hots, hizkuntzalaritzan.
|
Hara
zer dioskun berak:
|
|
|
Beste askok ere.
|
Hara
zer dioen Andoni Egaña bertsolariak (2004: 62)
|
|
|
hitzarekin egin diren aldrebeskeriak azaltzeko.
|
Hara
zer dioen:
|
|
2006
|
|
|
|
Hara
zertan harrapatu dudan neure burua: Lucía Etxebarria idazlea (Amor, curiosidad, prozac y dudas nobelaren egilea) sexualki erakargarria zaidala adierazteko modu distiratsu baten bila, distira horri esker aitorpena ohar koaderno honetan sartzeko baimen literarioa irabazteko.
|
|
2007
|
|
|
Nik Asteasun Donostian aurkitzenez ditudan balioak aurkitzen ditut.
|
Hara
zertan den kontua: euskaraz bizi dira gehienak, euskaraz pentsatzen dute, euskaltasuna ez da arrotza bizi duten errealitatesozialean, errealitate hori bera euskaldundua dago neurri ohargarri batean.
|
|
2008
|
|
|
|
Hara
zer lortu zuen Nataliak: bere arazoaz amarengana hitz egitera joan, eta amaren arazoa azkenean nagusi!
|
|
|
Baina behin hori onartuta, elizaren doktrina ere bada-eta, irudietatik haratago joan genukeelakoan nago.
|
Hara
zer gertatzen den Ama Birjinarekin ere: Guadalupeko Ama Birjina, Coromotokoa, Pilarekoa, Lourdeskoa, Loretokoa?
|
|
|
Ederki hasi gara, ederki hasi garenez!
|
Hara
zertan den kontua: –euskal nazioa eraikitzeko euskara ez da beharrezkoa?.
|
|
|
gertakaria aipatu nahi nuke, abertzale erdaldunen artean ez baita hori hain jarrera arrotza.
|
Hara
zer dioen David Miller ek honi buruz:
|
|
|
|
Hara
zertan den gure herrian gehienen axolagabekeria, idazle euskaltzale baten begietan. Herri etnohistorikoaren nortasuna eta kultura osatu eta garatu ordez, zabarkeriak irentsi du herritarren aldra nagusia.
|
|
|
famatu haietan.
|
Hara
zer zioen Barojak urte bereko udan El imparcial egunkarian argitara emandako. El vascuence, artikuluan:
|
|
|
nagusiki.
|
Hara
zer esaten dion Orixek Zaitegiri, Ibiñagabeitiaren Ars Amandiren itzulpena zela-eta: –Ez ote litzake obe Ars Ama ndi ixilik gordetzea?
|
|
|
Baina, zeintzuk ziren auzipetuak?
|
Hara
zer dioskun sententziak:
|
|
|
Agirrek, euskara eta gaztelania tartekatuz, errege familiak euskal lurraldeetan jaso zuen ongi etorria deskribatzen du zortziko txikian landutako 48 bertsotan, herri armaginetan izan zuen harrerari tratamendu berezia eskainiz.
|
Hara
zer zioten Eibarri buruzkoek:
|
|
|
Produktu bitxirik ere aurki zitekeen: ?
|
Hara
zer erosi dudan! Indiako piperrak.
|
|
|
|
Hara
zer lortu zuen Nataliak: bere arazoaz amarengana hitz egitera joan, eta amaren arazoa azkenean nagusi!
|
|
|
Baina behin hori onartuta, elizaren doktrina ere bada-eta, irudietatik haratago joan genukeelakoan nago.
|
Hara
zer gertatzen den Ama Birjinarekin ere: Guadalupeko Ama Birjina, Coromotokoa, Pilarekoa, Lourdeskoa, Loretokoa...
|
|
|
–
|
Hara
zer dugun hemen... oldarkor bat...
|
|
2009
|
|
|
Eta sekula ez genuke jakingo, edaterakoan irteten den bigarren arime zer zen, Andre Maria Irailekoaren ospakizunen gainean luze berbetan entzun izan ez bagenitu.
|
Hara
zertan datzan ingurunearen, kontestuaren garrantzia, hizkuntzaren aberastasuna ezagutzeko. Izan ere, hizkuntza ez da besterik, geure inguruneari forma logikoa emateko erabiltzen dugun bitartekoa baino.
|
|
|
–
|
Hara
zer nolako sorpresa eman dizun!
|
|
|
|
Hara
zer dioen berak: –Gero eta haur zapuztu gehiago ikusten ari gara.
|
|
|
Begirada berriz nire begietara biltzen ahalegindu nintzen.
|
Hara
zertara sartu nintzen gogoratzen saiatu. Haren ordez, Ugartek belarrira kantatu balizkit bezala, Kaskazuriren bertsoak etorri zitzaizkidan burura.
|
|
|
–Kontu bat dago hemen, Bibi, zurekin kontsultatu nahi duguna.
|
Hara
zer esaten didan Txarok: –Zer iruditzen zaizu astero karta bat?
|
|
|
Oso karta polita da.
|
Hara
zer idatzi didan, eta kartazaletik orriak berriro atera, orri batetik paragrafo bat hautatu, eta honela segitu zuen?: –Lasai.
|
|
|
–
|
Hara
zer irakurri duen gure alabak, eta, liburuaren forroa modu teatralean apurtzen zuela, gehitu zuen?: Ana Karenina!
|
|
|
–
|
Hara
zer egin dien ekaitzak lore harroei?! –esan zuen bioleta batek.
|
|
|
–Problema ez da, ordea, Madrilgoa bakarrik, mundu osokoa da.
|
Hara
zer azaltzen zuen, izan ere, Alemaniako Muncher Zeitung ek orain dela urte gutxi batzuk: –Maximilianstrasse kalean zehar zebiltzàn hainbat eta hainbat pertsonak ikuskizun etsigarri bezain amorragarria pairatu behar izan zuten.
|
|
|
Eta, aurrerantzean, gure seme alabak etxean geratuko lirateke, kanpora atera gabe, madarikatu batzuk bezala, lotsaren harrak bihotz hesteak janda.
|
Hara
zer izango litzatekeen jauregia guretzat eta gure seme alabentzat: urrezko kaiola bat!
|
|
|
–
|
Hara
zer bista ikusgarriak! –esan zion Nazariok.
|
|
|
–
|
Hara
zer diren gauzak, aita: atzo banituen, eta ez nituen jan nahi; gaur ez ditut, eta nahi nituzke?
|
|
|
–
|
Hara
zer diren gauzak, aita?
|
|
|
–
|
Hara
zer erran didaten gaur: zure emazteak amorante batekin egin omen du arratsalde osoa.
|
|
|
–Halako edertasuna ikusi ondoan, ez duela munduan deus gehiagorik ikusi nahi.
|
Hara
zer erran duen.
|
|
|
–
|
Hara
zer erraten dizudan, andrea: zure zalditegietako zamari guztiak gutixko izanen dituzu erresuma berria alderen alde zeharkatzeko.
|
|
|
–
|
Hara
zer idatzi didan orain atsoak.
|
|
|
Historiak umilak izaten erakusten digu eta guk geuk horixe ikasi genuke.
|
Hara
zer gertatu den hemen eta hemen, hara zergatik gertatu zen hau eta hau, hara zer ez den inoiz egin behar, bestela hori eta hura gertatuko zaizue, halako haiei garai hartan gertatu zitzaien moduan. Alde horretatik begiratuta, MacMillan katedradunarentzat Historiak balio praktikoa dauka egun ere, beste abantaila gehiagoren artean.
|
|
|
Dan Gillmorren We the media lana da garai berrien bandera ontzi nabarmenenetariko bat.
|
Hara
zer dioen Gillmorrek lan horren hitzaurrean, aipu luze bezain argigarria da, hizpide dugun kontuaren harira (2006:
|
|
|
Arazoak ez ziren, ordea, hor amaitu, kazetari lehorteak, irakurle eta iragarleen ihesak (kazeta elebidun abertzale maizenik), EAJko harpidedun askok harpidetza bertan behera utzi izanak edota hainbat gizarte gaitan (abortuari dagokionez, berbarako) izaniko jarrera ausartak Argiari nahikoa lan eman baitzioten.
|
Hara
zer zioten bertako beharginek 1987ko Euskal Kulturaren Urtekarian, 1980ko hamarkadaren hasierako garaiak oroituz (Argia, 1988: 257):
|
|
|
«Eta orain, ondo edo txarto, hizkuntza kodetu estandar bat egin dugunean, orain baztertuta uzi behar gaituen beste jauzi teknologiko baten aurrean gaude») Horregatik ausaz, liburu hori idatzi eta urte gutxi batzuk geroago Sustatu erreferentziazko weblogaren sortzaileetako bat izan zen (aurrerago aipatuko ditugu zehatzago blog eta weblogei buruzko gorabeherak).
|
Hara
zer dioten Sustatukoek euren gunean euren buruaz (aurrerago ikusiko dugunez, Joxe Aranzabalen arabera? 2007, berau izan zen euskarazko lehen bloga) 100:
|
|
|
Elebila (www.elebila.eu).
|
Hara
zer irakur daitekeen bere webgunean: «Elebila euskarazko lehen Internet bilatzailea da.
|
|
|
eta falangista baten laguntzaz.
|
Hara
zer dioen horri buruz Zurutuzak (Elustondo, 2009: 10):
|
|
|
Zer zegoen, baina, berauen oinarrian?
|
Hara
zer dioen Zuberogoitiak horri buruz (2005: 278):
|
|
|
Hegoaldearen eta Iparraldearen artean tirabirak eragin zituen, beraz, egoera korapilatsu horrek.
|
Hara
zer zioen horren harira Jean Louis Davantek 1963ko urrian laster ezagutuko dugun Enbata astekarian (29 zenbakian):
|
|
|
Hori da bizirik izatearen abentura.
|
Hara
zer idatzi zuen 1950ean Passages olerki bilduman Henri Michaux poeta eta margolariak (Namur, 1899 Paris, 1984). 25 urte bete dira hil zenetik, eta haren azken hamar urteetako 40 bat olio elkartu dituzte Angeluko Beatrix Enea egoitzan (Lapurdi).
|
|
|
–Kontu bat dago hemen, Bibi, zurekin kontsultatu nahi duguna.
|
Hara
zer esaten didan Txarok: " Zer iruditzen zaizu astero karta bat?
|
|
|
Eta, aurrerantzean, gure seme alabak etxean geratuko lirateke, kanpora atera gabe, madarikatu batzuk bezala, lotsaren harrak bihotz hesteak janda.
|
Hara
zer izango litzatekeen jauregia guretzat eta gure seme alabentzat: urrezko kaiola bat!
|
|
|
" Problema ez da, ordea, Madrilgoa bakarrik, mundu osokoa da.
|
Hara
zer azaltzen zuen, izan ere, Alemaniako Muncher Zeitung ek orain dela urte gutxi batzuk: ‘Maximilianstrasse kalean zehar zebiltzàn hainbat eta hainbat pertsonak ikuskizun etsigarri bezain amorragarria pairatu behar izan zuten.
|
|
|
Oso karta polita da.
|
Hara
zer idatzi didan –eta kartazaletik orriak berriro atera, orri batetik paragrafo bat hautatu, eta honela segitu zuen–: " Lasai.
|
|
2010
|
|
|
|
Hara
zer dioen maisuari buruz: –¡ Cuán amarga bullía la hiel de don Bernardino!
|
|
|
|
Hara
zer esan zenidan, Damaso?!; hirian, baina, infernuko hauspoaren parekotzat zuten Baroja?, el ogro de Bera, deitzen zion don Anizeto kalonjeak?, gizon erretxin jainkogabetzat; zu gizon galdua zinen, zinez, Baroja bezalako autoreak irakurtzen bazenituen!; oi, nola eskatu nion une hartan Pagoagako Ama Birjinari zure bihotza aldatzeko miraria:
|
|
|
|
Hara
zertara iritsi naizen: gutun labur bat egin nahi nizun, bertan Jainkoaren existentziaren aurkako argudioak zehaztuz, gogoratu zure irri autoaskiak min egin zidala?, eta azkenean neure bizitzaz eta gure bizitzaz idazten nabilkizu, barkatuko al didazu, Gabino!
|
|
|
|
Hara
zer esan zuen don Piok,. El vascuence, n, 1901ean, Unamunok bereak eta bost esan ondoren, Bilboko hitzaldi burrunbatsuan: –Para un castellano, lo dicho por Unamuno es una revelación; para un éuskaro, es una blasfemia; para un vascongado inteligente, eta don Pio brakizefalo adimentsua zen gero?!?, es una verdad que está harto de saberla.
|
|
|
|
Hara
zer esan zuen Astuntasuna eta grazia n, konparazio batera: –Erlijioa, kontsolamendu gisa ulertua, oztopoa da benetako fedearentzat; zentzu honetan, ateismoa purifikazio bat da?; edo:
|
|
|
zer axola zitzaizkidan fruitu haiek, heriotzaren harrak guztiak jango bazituen?
|
Hara
zer zen iraultza: gure ezintasunak paper zilarreztatu batean biltzearen pareko ekintza.
|
|
|
|
Hara
zer dioen filosofoak heroiei buruz: –Existen hombres decididos a no contentarse con la realidad.
|
|
|
funtsean, alegia, nahiz eta ez azalean!
|
Hara
zertan zebilen nire burua, Gabino, orduan ere, confundiendo el culo con las témporas, sekula hobeto esanda!
|
|
|
|
Hara
zer sentitzen dudan oraintxe bertan:
|
|
|
|
Hara
zer den nire txabola:
|
|
|
/ Eta orrialde honetan ekonomiaren egoeraz ere mintzo da.
|
Hara
zer dioen goian: â?. Green Point estadioa amaitzeko, herritarrek 4.400 milioi rand ordaindu dituzte.
|
|
|
Baiona salbatzera.
|
Hara
zertara etorri den Laurent Pardo, xuri urdinen jokalari ohi eta kide historikoa. Joan den ostiralean izendatu zuen Francis Salagoiti presidenteak zuzendaritzako kide gisa, bi egun lehenago Racingen aurka etxean galdu eta gero.
|
|
|
|
Hara
zer esan zenidan, Damaso...!; hirian, baina, infernuko hauspoaren parekotzat zuten Baroja —" el ogro de Bera" deitzen zion don Anizeto kalonjeak—, gizon erretxin jainkogabetzat; zu gizon galdua zinen, zinez, Baroja bezalako autoreak irakurtzen bazenituen!; oi, nola eskatu nion une hartan Pagoagako Ama Birjinari zure bihotza aldatzeko miraria: uda lehorreko euri jasa baino gusturago hartuko nuen zure konbertsioa, bai horixe!
|
|
|
|
Hara
zer esan zuen Astuntasuna eta grazia n, konparazio batera: " Erlijioa, kontsolamendu gisa ulertua, oztopoa da benetako fedearentzat; zentzu honetan, ateismoa purifikazio bat da"; edo:
|
|
|
funtsean, alegia, nahiz eta ez azalean!
|
Hara
zertan zebilen nire burua, Gabino, orduan ere... confundiendo el culo con las témporas, sekula hobeto esanda! Poztu ere, poztu nintzen hasieran, gogoratzen naiz, psikearen munduari lotutako harri filosofalaren formula aurkitu banu bezala —unibertsitateko kimika katedradun izendatuko ote ninduten aurkikuntzagatik, karrera bukatu baino lehen? —.. baita jarraian zapuztu ere, zorionez, hain zen barregarria, izan ere, nire argudioa, zientzia itxurapeko hizkuntza batean emana, hori bai.
|
|
|
zer axola zitzaizkidan fruitu haiek, heriotzaren harrak guztiak jango bazituen?
|
Hara
zer zen iraultza: gure ezintasunak paper zilarreztatu batean biltzearen pareko ekintza.
|
|
|
|
Hara
zertara iritsi naizen: gutun labur bat egin nahi nizun, bertan Jainkoaren existentziaren aurkako argudioak zehaztuz —gogoratu zure irri autoaskiak min egin zidala—, eta azkenean neure bizitzaz eta gure bizitzaz idazten nabilkizu, barkatuko al didazu, Gabino!
|
|
|
Añamari:
|
Hara
zer dion, zinturak esteka zkitzue otoi...
|
|
|
Izanez ere, hogei urte batzeramatzan ordurako Elaman.
|
Hara
zer aitortu zion Pedro eskribauari 1740an Lesakan, hamaikagarren testigu gisan [389]: Art.4:
|
|
|
Izan ere, orduko jakirik behinena urdaia zela jakinik, nork landu burdina aldez aurretik urdai puska eder batzuei hortzak luzatu gabe?...
|
Hara
zer dioen 1406 urtean Goizuetarrek Orreagarekin sinaturiko akordioak, bere hirugarren puntuan [417]:
|
|
|
Ikus dezagun poliki poliki.
|
Hara
zer dioen 1698ko otsailaren 6an berritutako bigarren ezkontzako hitzarmenak:
|
|
|
Eta horrez gainera, badakigu Elaman hilda Lesakara ekarria izan zela lur santua ematera.
|
Hara
zer dioten, besteak beste, hildakoaren gorpua Elamatik Lesakara eraman zuten bi testiguk:
|
|
|
Eta hilotza Lesakako la reja del zimenterio zaharrera eramanik, alkate eta herri gizonen aurrean, soinean zeraman guziaren inbentarioa egin.
|
Hara
zer aurkitu zioten, amak mundura ekarri bezala utzi arte:
|
|
|
Arranbideko burdinolan lanean ari ziren bi mandazain amaiurtarrek, Martin de Alaman eta Iñigo de Amayor lagunek aurkitu omen zuten gorpua hilik.
|
Hara
zer dioten bi testiguok:
|
|
|
Auskalo...
|
Hara
zer zuen Martiskon utzia Isabela gaixoak [313]:
|
|
|
|
Hara
zerk kezkatua zeukan Herria, 1751ko martxoaren 7ko batzarrean:
|
|
|
Halere, ez ditu hain zabartzat jota utzi nahi aldamenekoak.
|
Hara
zer esaten duen haietaz:
|