Bilaketa
dist.
non
lema/forma
nola
bilaketa
kategoria
Iragazkiak

Emaitzak: 119

2000
Hara nola oroimenaren lainoak eta hunkidurak lehen graduko lekuko bat atzemandioten Saindiaren mitoari. Ez da posibilitate bakarra, menturaz Mari Beltxaren aitak«segitu ginuen» esan zuen, hark bizitu gertakari lazgarri batean jadanik berraragituazelako mitoa.
‎Lehen ikusi dugu Aristoteles-ek naturazko eta legezko esklabuak nola bereizizituen. Hara nola egin zuten europar askok bereiztapen honen erabilera:
2002
‎Zedro olioa ematen zitzaion denari, hezetasunak kalterik egin ez ziezaion eta larruzko liburu kutxetan (capsa edo scrinium) gordetzen zen, kutxak gorriz edo urre kolorez margotuta. Hara nola hitz egiten dion Martzialek (III, 2, 7) berak idatziriko liburuari:
2007
‎Harez geroztik eginiko ibilbidean esparru askotara luzatu ditu adarrak eta mota askotako lan bildumak sustatu eta bultzatu ditu. Hara nola, ikerketak, liburutegi digitalak, argitalpen katalogoak edota bestelako biltegiak.
2008
‎– Hara nola piztu zaigun neska? –esan zuen markesa andereak, aldez aurretik programatutako antzezpenari eutsiz.
‎Ikuspegi orokorra ematea da, dudarik gabe, Lhande n helburua Le> Pays> > à> vol> d, oiseau> liburuan. Hara nola aurkezten duen hitzaurrean:
2009
‎2 Hara nola ikusi zuen Alberto Moraviak Pavese ren suizidioa (1950), jada XX. mendearen erdirairitsiakginenhonetan etaeraginhandiko egile batenkasuaaintzathartuz: –Pavesedekadentebatbaizikezzelaetabereheriotzakjolasestetikomodukobatentankera izanzuela.?
Hara nola pasatu zen irratitik telebistara. Molde jarraikian izan diren euskarazko lehen telebista emankizunak.
‎Baina txorimalo horiek arriskutsuagoak dituk. Hara nola amaitu duten. Zer ideia nazkagarri eta paranoikoak.
2010
‎Zeren ziur bainago bai beldurra eta bai koldarkeria ere argudioen eragile izan nituela, sorburuan eta modu inkontziente batean bai bederen, nahiz eta efektuak istantean estali zuen kausa, beldur koldarkerien errealitateak bere gordean jarrai zezan, inkontzientetik kontzienterako jauzia egin gabe, errealitateari bere errealtasuna ukatzeko trikimailurik sofistikatuenean, errealitatea, kontzientea den heinean da errealitate?, munduan ez baitago oilarrik bere oilartasuna beldurraren eta koldarkeriaren lumen gainean eraiki dezakeenik, eta nik neure oilartasuna erakutsi behar bainion bidean atera zitzaidàn oilandari. Hara nola galtzen dugun mundu kontziente inkontzienteen arteko ispilu jokoetan geure barne mugimenduen perspektiba, geure ekintzen balorazio zehatz eta objektibo bat eragozten diguna, bizi sena eta harrotasuna tartean dabiltzanean, harrotasuna bizi senaren eta bizinahiaren aldaera bat besterik ez da, besteak baino gehiago izatera eta besteen gainetik bizitzera bultzatzen gaituena, zernahi gerta baitaiteke, baita errealitatearen manipulaziorik oiesena ere, bizi senak bizitzaren interesen arabera moldatua betiere?
Hara nola egin nuen urte haietan mutur batetik bestera, mirarikeriazko eredu espiritualista bezain inozo batetik eredu lurtarrago batera!, Thomas Mertonek berak, zenbat zor diodan Kentuckyko trapatar jakintsuari!, bere The courage for truth en idatzitako hitzak itsasargi:
‎edo bizikleta azpian, horixe ez diot ulertu, bizikletatik erori eta sekulako kolpea hartu baitzuten biek, kar kar kar?; eta, Adari begiratu eta hura ikasbidean jartzen zuela, jarraitu zuen: ? Hara nola bukatzen diren emakumeak bizikletan ibiltzen ikasteko ahaleginak??; gero, Helenaren amak ezarritako zigorraren xehetasunak eman zituen; eta gero esan zuen: –Harritzen naiz Helenarekin, hain zintzoa eta ganorazkoa dirudi??; amak, hala ere, ondorio garbi bat atera behar zuen historia hartatik, eta, hiru edo lau segundoko isilune baten ondotik, begia zorroztu eta honela mintzatu zitzaigun, zalantzarik gera ez zedin:
‎Eta pozik jarraitu nuen esnatu nintzenean; hura, baina, beste poz bat zen, nire onginahiaren isla zena eta Domingoren pozarekin pozten zena, sakrifizio sinboliko baten ondotik, nolabait esatearren. Hara nola amets baten bidez egin nituen bakeak Domingorekin, eta hara nola hurrengo bisitan eutsi ahal izan nion haren begiradari?
‎Eta pozik jarraitu nuen esnatu nintzenean; hura, baina, beste poz bat zen, nire onginahiaren isla zena eta Domingoren pozarekin pozten zena, sakrifizio sinboliko baten ondotik, nolabait esatearren. Hara nola amets baten bidez egin nituen bakeak Domingorekin, eta hara nola hurrengo bisitan eutsi ahal izan nion haren begiradari...
Hara nola egin nuen urte haietan mutur batetik bestera, mirarikeriazko eredu espiritualista bezain inozo batetik eredu lurtarrago batera!, Thomas Mertonek berak —zenbat zor diodan Kentuckyko trapatar jakintsuari! — bere The courage for truth en idatzitako hitzak itsasargi: " Edozer gertatzen dela ere, gero eta identifikatuago sentitzen naiz Jainkoaren aintzari emanak bizi direnekin, pobre eta marjinatuen artean ezkutatuta dauden jainkozko balioen bila dabiltzanekin, gure osasunerako ezinbestekoa den galtzaileen kultur ondarea maite dutenekin.
‎Amaren lagun batek harrapatu zituen biak lehengoan bizikleta gainean... edo bizikleta azpian, horixe ez diot ulertu, bizikletatik erori eta sekulako kolpea hartu baitzuten biek, kar kar kar"; eta, Adari begiratu eta hura ikasbidean jartzen zuela, jarraitu zuen: " Hara nola bukatzen diren emakumeak bizikletan ibiltzen ikasteko ahaleginak..."; gero, Helenaren amak ezarritako zigorraren xehetasunak eman zituen; eta gero esan zuen: " Harritzen naiz Helenarekin, hain zintzoa eta ganorazkoa dirudi..."; amak, hala ere, ondorio garbi bat atera behar zuen historia hartatik, eta, hiru edo lau segundoko isilune baten ondotik, begia zorroztu eta honela mintzatu zitzaigun, zalantzarik gera ez zedin:
‎Zeren ziur bainago bai beldurra eta bai koldarkeria ere argudioen eragile izan nituela, sorburuan eta modu inkontziente batean bai bederen, nahiz eta efektuak istantean estali zuen kausa, beldur koldarkerien errealitateak bere gordean jarrai zezan, inkontzientetik kontzienterako jauzia egin gabe, errealitateari bere errealtasuna ukatzeko trikimailurik sofistikatuenean —errealitatea, kontzientea den heinean da errealitate—, munduan ez baitago oilarrik bere oilartasuna beldurraren eta koldarkeriaren lumen gainean eraiki dezakeenik, eta nik neure oilartasuna erakutsi behar bainion bidean atera zitzaidàn oilandari. Hara nola galtzen dugun mundu kontziente inkontzienteen arteko ispilu jokoetan geure barne mugimenduen perspektiba, geure ekintzen balorazio zehatz eta objektibo bat eragozten diguna, bizi sena eta harrotasuna tartean dabiltzanean —harrotasuna bizi senaren eta bizinahiaren aldaera bat besterik ez da, besteak baino gehiago izatera eta besteen gainetik bizitzera bultzatzen gaituena— zernahi ge...
‎Beste batean, berriz ere Tarbe jauna bitarteko zela, Andoaingo hauspogile batek erabili zuen istilu franko, Elamarako egin zituen hauspo lanak ezin kobratuz. Hara nola jaso zuen auziaren laburpena Martin Goizueta eskribauak 1739ko uztailaren 8an [402]:
‎Izan ere, diru faltsu egitearen delitu horren aurretik, bestea ere bai baitzuten egina Lesakan, eta haren atzeaurreak ere gure Zabaletak eraman zituen kontuan. Hara nola ageri diren Goizuetako Udal Artxiboan [305]:
‎Gaixoa, Errekaundiko baxter batean, betiko txokora joanda harropa garbitzen ari zela, bertan hila harrapatu baitzuten, Zubiaundiz goiko putxulo batean. Hara nola jaso zuen Tobereneko eskribauak, heriotz haren berri, testiguek esandakoa [306]:
Hara nola ageri den gure Errateta zorionekoa, 1891ko burilaren 13an, beintenakoek hartutako erabaki batean [312]: Se adjudican cuarenta robles solicitados el pasado 5 de sept por D Juan Navarro para construir un molino en Errateta al precio acostumbrado, de ellos 20 en Alcasoaldea, diez en Ocalar y diez an Alcainzurian.
‎Hala, errege edo jauntxoen mendea ahituxe zenean, zuzen zuzenean Orreagarekin sinatuko zuen akordioa Goizuetako herriak 1406an. Hara nola hasten den:
‎Berdabiok aldiz Oiartzungoan, baina, ez berez etxeari zegokiona Malen Makatzagak erosia baizik. Hara nola aipatzen dituen 1697an egindako testamentuan [465]:
‎Baina lehenagotik bazuen Berdabiok bere hilobia Goizuetako elizan. Hara nola ageri den Iruñeko Eliz Barrutiko Katalogoan, Goizuetan 1629an sortu zen auzi batean, zortzigarren ilaran [466]: Ytem en la otaba:
‎(Lehendik sekulako istiluak ibiliak baitzituzten ditxosozko ahuntzekin. Hara nola egin zuten, ahuntzak galarazi eta ardiak ugaritzeko hitzarmena [471]:
‎Eta hantxe daude oraindik, berriz eraikitako artzain etxolaren orubeak Udiko kaskoan. Hara nola oroitzen dituen Karlos Eskudero 98 urteko aitona Berdabioko izanduak ere: " Berdabik terreno puska aundik zittun:
‎Horrek esan nahi du Agustina Arrayoaga bizi zen etxea, eta Klarak ostatutzat hartzen zuena, nolabaiteko denda ere bazela. Hara nola ageri den 1726ko errolda batean: Agustina de Arraioaga provinziana vibe en un quarto bajo de la casa nombrada en el nº 56 de los propietarios, en el qual vibe bendiendo mercaduria sin ogar distinto.
‎Trabuco izengoitia bazter ohar gisan azaldu ordez, testu barrenean idatzirik ageri zaizula. Hara nola [234]:
Hara nola esan dizun lehen, Antonio Eskudero oiartzuarrak ere: " Nik aittu izandu nion gurasuai, diru paltsua itten zuten kueba ori, Berdabioko oillarran kukurrukua aitzen zen tokiyan prepatu zutela".
‎Beste datua, orain arte nik inori aditu gabea, Trabukok hildako haren izengoitia da. Hara nola kontatu zidan 2009ko buruilaren 10ean, Berdabion bertan bizi izandako aitona Karlos Eskudero 97 urtekoak: " Trabuko lesakarra men tzen, ta Elaman ill emen tzun Tontótxo deitzen ziten gizonen bat".
‎Baina, betirakorik ez omen da izaten inor, eta alduntzindar haiek ere hondoa jo atzenerako. Hara nola aditzen omen zuten orduko goizuetarrek Alduntzingo ola zaharren agonia. Aitari etxean ikasia dizut nik.
‎Aurretxo hartan bereganatua baitzuen herritar izaera, amak egindako oinordekotzari esker. Hara nola hartu zen kontuan, 1746ko abuztuaren 10eko udal batzarrean [115]:
‎Handik hiru hilabetera, azaroaren hamahiruko batzarrean, eskatuko zuen, berriz, herriko eskribau izenda zezaten. Hara nola defendatu zituen bere merituak:
‎Leitza, Ihaben [139], Otsakar (edo Antsoain). Hara nola egina zizuten Goizuetatik Iruñerako bidea:
‎Gure kantako gaizkileak kartzelaratu zituzteneko gastuen zerrendan, kontu eztiak ageri ez badira ere, ezti kontuak behintzat aipatu dira atzenaldera. Hara nola:
‎Hurrena berriz, Iruñetik agindu bezala, 1748ko otsailaren 16an, Goizuetako Herriko Etxean bilduko ziren zortzi testigu, lau akusatuok pobre hutsak zirela aitortzera, Aranibar alkateorde berriaren eta alkate izatez gainera eskribau ere bazen J.A. Huarte jaunaren aurrean. Hara nola azaltzen dizkigun aipatu eskribauak berak, prozesuaren hirugarren orrian:
Hara nola ageri den Trabukoren seme Lorentzo, Goizuetako Elizako Libro de Lagunas zorionekoan:
‎Baita ardibordok egin aurretik itxola zirenak ere, Inttozko zelai ederraren bazter banatan eginak ziren. Hara nola ageri diren 1740an, gero Artantxuko borda izanen zena egiteko baimena eskatzerakoan: Martin de Huizi y Yñarra vezino de esta villa dize que tiene dos chozas o barracas en el sel llamado de Yntoz y desea al lado de la mas baja hacer un cubierto para maior conservación de su ganado, por lo que suplica se le conceda licencia para hazer dicho cubierto y cortar los arboles necesarios para ello.
‎Baina natorren harira. Hara nola ageri diren, berriz ere, 1746ko apirilaren 12ko herri batzarrean, gure Joakin" Portolo" eta Matias" Gogaittolo", lehen elkarren alde zirenak, orain elkarren espan:
‎Eta ezkontza hartatik Portolon sortutako zazpi senidetan zaharrena, goiko zerrendan ikusi bezala, Jose Antonio Eskudero Untxalo zenuen, 1715ean jaioa. Hara nola ageri den aitaren heriotzako agirian bertan oinordeko:
‎Aldamenean bertan Escudero nuevo egin baitzioten. Hara nola ageri diren herriko bi Eskuderook, Portoloko aita Joakinek seme Jose Antoniori 1756an egindako herentzian: Hacen donación de la espresada casa vecinal nombrada Escudero nuevo, su sepultura, de la caserÃa de Portolo sus heredades; y un censo de cien ducados de la casa yntitulada Escudero biejo y su pertenecido.
‎Urte hartan Goizuetako alkate zena, hain zuzen. Hara nola hasten den zerrenda:
‎Portolo, eta hartatik hartu gero etxeak, eta hurrena baserriak. Hara nola: Bartolome, laburduraz Bartolo,> Bortolo> Portolo.
‎Ordurako ezkondua zen Txamorako alaba Agustina Yñarrarekin, eta bere senide eta guraso zaharrekin bizi zen Portolon Jose Antonio Eskudero, etxeko heredero berria. Hara nola ematen duen etxeko eta familiako berri, aita Joakin zaharrak [349]: Que estan gozando y poseiendo dicha caserÃa(...) y mejorado considerablemente con obras de canterÃa y carpinteria que han ejecutado, y rozaduras nuebas de tierra que an echo aumentando asà la eredad antigua.
‎Frantses hauen aurretik, berriz, Zubietako Garbisutarrak, gizaldiz gizaldi, beste ehun urtetik goiti. Hara nola aipatzen diren Elamako burdinolen kontuok, elkarren arteko salerosteak direla medio [350]:
‎Beste aldetik, berriz, Trabukoren emazte Maria Josefa Recartek, aita Manuel, Aranazkoa omen zuen, eta ama Angela Berroeta, berriz, Zubietakoa. Hara nola ageri den Trabukoren emaztearen familia, garai hartako Goizuetan.
‎Ez da harritzeko mendian oholak ostuta mintzea gure Manuel, orduan zinbrero eta gaur enkofradore esanen genukeen horietakoa baitzen, eta oholak behar nahitaez bere lanerako. Hara nola ageri den Goizuetako Herriko Etxeko dirukontuetan [260]:
2011
Hara nola pizten zen gure libidoa eta sexurako grina, psikoanalisten teorien berri ez bagenekien ere! Horregatik baikenbiltzan lagunok, itxuraz, batak bertzeari neska lagun bat egokitzen:
‎Munduko hizkuntzei buruzko txostena, 2005. Liburu mamitsu horretan ere David Crystalen arrazoibide bertsua darabilte egileek hizkuntza belaxken heriotza eragiten duten faktoreak begiz jotzerakoan. Hara nola mintzo zaizkigun:
‎Hau da, kontrabandoa murrizteko asmoarekin, produktuak nondik norako bide zehatzak izaten zituzten. Hara nola, Nafarroatik Donostiarat eramaten zen artilea adibidez, Gorriti eta Goizuetatik bakarrik igarotzerik zuen horrela Frantzia alderat tablak ordaindu gabe ezin zen desbideratu.
‎Bazegoen hainbat produktu portoriumetik, aduana zergetatik, kanpo gelditzen zirenak. Hara nola, bidaiarien gauza pertsonalak (suo usu) esklaboak barne, baita garraio animaliak eta orgak ere (instrumenta itineris).
‎Egia da sistema honek gehiago funtzionatu zuela Inperioko barne mugetan, Inperiotik kanpo egindako kontrabandoak askoz ere zigor handiagoak edukitzen baitzituen. Hara nola [5]:
Hara nola Europako lurraldeen mugak aldatuz joan diren. Batez ere, gerrak zirela medio edo ezkontzen bidez, Erdi Aroan zehar Europako mapan mugak aldatuz joan ziren.
‎Kontrabandoz egiten zen. Hara nola, Ainhoako baserritar bat hegoaldetik aziendak pasatzen ari zela harrapatua izan zen. Urte bete espetxean zeramala, bere askatasuna aldarrikatzen du eta baita erantzuna jaso ere:
‎Gaur gun beheko aldean Izkiña taberna (Motzaren taberna ere deitzen zaio) dago. Hara nola azaltzen duten 1710ean: " Primeramente su Cassa llamada toberenea[...] afrontada con Cassas de Peronenea, Calecoechea y Garronea" (NAO, Goi.pr., 15603 kaxa, 2, 2).
2012
‎Ama honek aitor du Manitoba lur aldeak Ontariokoak bezain bat edo berdin gehiago aberastasun badaukala bere hegoaldeko eremuetan. Hara nola ogia, garagar, olo eta liho ekoizpenak Kanadako handienetarik direla. Badaki ere, dolu batekin bezala, Manitoba iparrak
‎Haiek eman xehetasun batzuetan aurkitu ginuen haatik zenbait argitasun. Hara nola" Trans Wold Airlines" T.W.A. airekoan bidaia txartelak aisez ere sobera pagatzen ginituela! Apairuak ez zirelakotz kondatuak txartela sarian.
‎Hamaseigarren mendeaz geroz euskaldun arrantzaleen aztarnak nun nahi kausi daitezkela hemen gaindi. Hara nola hemendik hurbil kausitzen den Mingan: herri horrek euskal izena duela ikasia du, Nola zehazten duk Mingan, euskaraz. Erran nezakek, tokia ikusiz.
‎Aste undarreko pausu egunetan, igandetako mezatik lekura elkartaratzean irria, kantua eta bertsutarako tirria horrek hartzen ditu pilotakoarenak bezainbat edo gehiago. Orhoitzapen arradoak atxiki nituen Iholdiar gazteekin iragan orduez; Hara nola ene adin berekoa den Xarlex Uhalderekin pertsu eta tirtzoka iragan orduek. Gisa berean Iholdiko klikan ere, klerona eta tronpeta joile bezala ezagutu lagun on eta zintzoek zerbait gisaz sendarazten zituzten ene gogo ilundurak.
2013
‎–aitona Ibrahimen iruzkina, zeinak, bere begiak orain biki baten begietan pausatzen zituela eta orain bertzearenetan, erantsi baitzuen?: Hara nola ikusten zaituztedan biak: Yazîdek gauza handiak eginen ditik, eta hik, Hamza, guztiak kontatuko dituk?
‎–aitona Ibrahimen iruzkina, zeinak, bere begiak orain biki baten begietan pausatzen zituela eta orain bertzearenetan, erantsi baitzuen–: Hara nola ikusten zaituztedan biak: Yazîdek gauza handiak eginen ditik, eta hik, Hamza, guztiak kontatuko dituk... egitea bezain inportantea baita kontatzea, munduak gure berri jakin dezan.
‎—Bai, baina hori ez da guztia tartekatu da Galtzurruneko nagusi zaharra arras kezkatuta. Hara nola gauzkan bere atzaparretan harrapatuta Gilen Paris delako giza harrapari maltzur horrek. Badakizki gutako bakoitzaren grinak, gorrotoak eta bekaizkeriak.
‎Izan ere, ihia eta lezka gaztaina zumitzak bezain ezinbestekoak dira aulkiak, saskiak, apalak, bereizgailuak, keretak eta abar egiteko, gari edo garagar lastoa baino malguagoak eta leunagoak baitira. Hara nola Kokoherriko ihi esparrua den mutiko eta neskatoek udan igeri eta josteta tokitzat erabiltzen dutena, Tzurdiok ongi baino hobeki dakien bezala. Igel, apo, arrain, arrabio, izain, ur arratoi, suge eta hainbat eta hainbat xomorroz enpo egoten da, baina abereen gorotzik eta lokatz mugiturikegon ezean, oso atsegina gertatzen zaie gazteei jostetarako hango ur epel epela, betiko ganduaren hezetasunaz eta landare hautsien lurrin itsaskorraz.
‎—A! Hara nola ilunpeko azti maltzurrak iragarritakoa betetzen hasi den Kirdune atsoa enigmatikoki mintzatu da, ohi bezala. Euliak Herioren mezulariak dituk eta haserre eta zoritxar handiak gertatuko dituk laster Kokoherrin.
‎arian berezkoak diren kontraesana eta ukoa, ordea, soilik logikaren hormako absurdoaren zirrikitutik ikuska litezke. Hara nola argi izpiak, foton ak alegia, ibilian dabiltzan ibilki 300.000 kilometro segundoko ziztuan, kosmoseko txirrindulariak balira bezala, beren joanera zuzena mozten duenaren aurka talka egin arte. Ez daukate masarik, materiarik, zamarik edo erakarpenik; soilik indarra mugimenduan dira.
‎Jaiotetxeko anaia oinordekoa, Orkitzen aita alegia, hilik zen aspaldian, baina Urrumian etxekotzat hartu zuten Orkitzek eta Xunbelek, ohituraren arabera. Hara nola ordea, haren ereduak erakarrita eta etxeko premiak haren diruz hornituta gertatzean, amildu egin zen Orkitz inon diren salerosketa, tratu, negozio eta apustutan murgiltzeraino. Lehendik berezko joera hori bazeukan, egia da; baina osaba indianoaren ausardiak, ustezko ziurtasunak eta itxurazko itzalak baserriko lana bigarren tokian uztera eramanen zuten eta gero porrot osora.
2014
Hara nola loditzen ari garen gaur eskubide editorialak!
‎Atzeraeragmez soilik existitzen da esanahia, fikziozko bektoreari beste orientazio bat emanda kontrako noranzkoan joango da. Hara nola idazten duen Lacanek bere hizkeran: "... esaldiak... bere esanahia azken terminoarekin soilik ixten du, termino bakoitzak hurrengoen eraikuntza aurreratzen du eta alderantziz ere, atzeraeraginez markatzen ditu".
2015
‎Are mendebalderago etorrita, gaur egun Gure Irratia den irrati sendoarekin egin dugu topo. Hara nola mintzo zaigun Lucien Etxezaharreta bertako behargina:
‎1 300 000 euro gostaia dira lanak. Hara nola partekatua izan den nota: Baionak 264 212, departamenduak beste hainbeste eta Akitaniak 90 000 ekarri ditu.
2016
‎nola aurre egin konplexutasunari modu ez sinplifikatzaile batetik? [?] Hara nola, pentsamendu konplexuaren tentsioa ezagutza ez banatua eta ez murriztailea lortzeko irrikaren eta, aldi berean, ezagutza orok duen osatu gabearen eta bukatu gabearen aitortzaren artean kokatzen da» (Morin, 2011: 19) (Itzulpena gurea).
‎Hark adierazita utzi zuenez, garaian garaiko gizarteak erabakitzen du zer den medikatu beharrekoa eta zer ez. Hara nola, gizarte bizitzaren problematizazioaren ondorioz, jatorri sozialeko arazoak banakoaren eremura iragaten direnean eta arazoaren jatorri biologikora murrizten denean bere konponbidea, medikalizazioaren prozesuaren aurrean gaudela esan dezakegu.
2017
‎Harek eman zidak agindua. Hara nola izan den: ni sukaldean nengoan, barazki garbitzen.
‎Azken horien artean zegoen Pablo Beldarrain komandantearen anaia, Jose Beldarrain Olalde, Kirikiño batailoiko kapitaina (Beldarrain, 1980: 200). Hara nola zer kontatzen zuen Pablo Beldarrainek berak:
‎Harmailak taldea animatzen jarraitzen zuen, eta zuri gorriek korner eta hegaletako jokaldiekin gola ezin sartu jarraitzen zuten. Hara nola agertu zen entrenatzaile on baten dohaia. Zigandak Susaeta zelairatu zuen, San Joseren ordez.
‎Hemendik aurrekoa, hona artekoa bezalaxe, elkarren segidako testua da baina nik goitik beherako zerrendan ipini dizut testu berbera, herritar baikoitza eta bere etxearen izena banakatuz; izanez ere, etxe izenen eta beuren jabeen zerrenda hauxe baita, dokumentu honetatik nabarmendu nahi izan dudana, eta ez gainerako testu protokolario luze eta aspergarri guzia. Hara nola hasten den:
‎Kontuan izan Ataundik sartuak zirela Arratibeldarrok aurrekoz647 Goizuetara, eta Lorentzo idazkaria hila zela. Hara nola eman zuen parte juzkaduan, gure gurasoek ezagutu zuten iloba Esteban Iriserrikoak: " manifestando que su tio Lorenzo ArratibelLoyarte de la misma naturalezay vecindad de 58 años de edad casado secretario delJuzgado municipalfallecio a las cuatro de la tarde deldia de ayer en su domicilio a consecuencia de bronquitis cronica[...] estaba casado con Doña Francisca Antonia Zabaleta Goizueta de cuyo matrimonio no ha tenido hijos".
‎Eta aztertu, urtez urte, 1700 urtetik honuntz, kasik mende osoko zerrik ezkurreratze kontuak argituko baziren. Hara nola hasten duen Iruñetik agindutako lana Goizuetako eskribauak:
‎5. Gaur galduxea den honek hor behar zuen nonbait Leuneta aldean. Hara nola ageri den Hilen Xarma liburuko 16 orrian ere... ":
‎Duela hamar bat egun Donald Trump etorri delarik bisitaz Israelera, Mamud Abbasek espresuki galdeginik, manatu dio Jason Greenblatt bere negoziatzaileari has zedin Israelgo gobernuarekin solastatzen preso palestinarren egoeraz. Hara nola abiatu diren zuzenean negoziaketak presoen eta Israelgo gobernuaren artean. Hara zein puntutan adostu diren:
2018
‎Urte bete iga roa zen neba desagertu zenetik. Hara nola egun horietako batean esnatu eta Zipi, nire ahizpa, ere ez zegoela konturatu ginen. Neba arrebok, aurreko desagertzean baino beldur, harridura eta tristura askoz handiagoa sentitu genuen.
‎Eta gaztetasuna goresten den gizarte batean, modu naturalean, berez, zabaltzen dira gizarte osora gazteek bereganatzen dituzten balio eta jokabideak. Hara nola elikatzen zen munstroa.
2019
‎Han komedia bera, alemanek baitzuten larderia gaitza. Hara nola hartu zuen Euskal Herrirateko bidea. Dantxarian gertatu zen, Martin Elso ikerle jakintsunaren etxean.
‎Zinez interesgarria, batez ere, bordarien sorrera jende askok uste bezain aspaldikoa ez dela erakusteko, eta horrexegatik ekarri dizut hona. Hara nola bildu ziren herritarrak, Patziku Arribillaga eskribauaren aurrean, 1708ko uztaren 29an (LUA, 4/ 10):
‎Ez bedi nahas goiko argazkian ageri den Korteko borda Erasotekoarekin, oraintsu 2014 aldean Oinatz Bengoetxea sonatuak, EH.ak eman duen pilotaririk artistenak, erosi eta dotore berritu duenarekin. Hara nola ageri den borda honen sortetxea eta bion jabea: " 95 Juachin de Eraso dueño de la casa vezinal llamada Cortea".
‎Baina Txokone azpikoak bai. Hara nola ageri diren biak 1699ko apirilaren 8an (NAH, 15929/ 2): " Chonconea azpicoa afrontada con Chonconeagaraicoa y Churrea".
‎Eta Martikonea etxeak ere garaitsu berean egina behar zuen borda, urte batzuk goiti beheiti. Hara nola ageri den, P. Arribillaga eskribauak 1712ko hilbeltzaren 20an jasoa, Joanes Alkoz eta Polonia Zabaletaren ezkontzako kontratuan (NAH, 16270/ 1, 10): " Yten una borda o caseriaperteneciente a dicha casa donada de Marticonea en la endrecera llamada de Ynurrizta con todos los arboles fructiferos e infructiferos".
‎Dena dela, errez atera liteke, zenbat isildu diren, sail banatako diru kontuak erne begiratuez gero, eta horretan seguru ni baino abilagoa zarela zu zeu. Hara nola segitzen duen:
Hara nola ageri den maizter kaletarren sailean: " 77 Martin de Olondo vive con su ogar y familia en la casa vecinal llamada Gorritenea la de avaxo propio del nombrado en el n° 42 de lospropietarios".
‎" Juan de Sagastibelza de Areso bibe con su ogar y familia en una borda llamada elprado de Auzparren". Hara nola argitzen digun maizterren zerrendak, 77.enean: " Martin de Olondo bibe con ogar y familia en la casa vezinal llamada Gorritinea la de arribapropia del nombrado en el n° 44 de lospropietarios".
‎auskalo noiztik hesolez itxitako korte (sarobe) zaharra, alegia, herriak egutera aldera duen bertaneko aldare nagusi bistarik ederrenekoan. Hara nola hil zen goian aipatu Migel Zestau horren ama laurogei urtetan, izatez herriko Estebanine eta honen bordaren jabe izandako Jakobe Zestauren alargun zena:
‎Zahar eta berri, bi Barberonea baitziren. Hara nola ageri diren 1699 urtean, ehun dukateko hipoteka batean (NAH, 15928/ 2 kaxa, 40 sorta): " Juan de Labayen menor la casa Barberonezarra afrontada con las casas de Perizay Barberoneberriay una huertapegante al dicho Barberonezarra de tres quartaladas de tierra afrontada con otra huerta de Berrobi caminopublico y regacho".
Hara nola hasten den Lazaro Huarte eskribauak idatzi zuen 1786ko etxe zerrenda osoa egin aurreko protokoloa (NAH, Prot. Erroldak):
‎Horretan sinale erabat herriko sortetxearen mende segitzen zuela oraindik bordariak. Hara nola hasten den, Erasote aldeko Kordoban aurrena dela:
‎" Sugan arrute". Hara nola:
‎Lau artikulu datoz ondoren, funtsean hiru baino ez direnak; aurrenekoa ez baita azalpena baizik, eta 2.ak Goizuetako bordarien erregimena aipatzen du, eta 3.ak Basaburua eta Baztan aldekoak. Hara nola:
‎Zalantzarik gabe, datu zehatzagoak azalduko dira artxiboak xehero aztertu ahalean, baina Leitzako bordariei buruz nik eskuratu ditudan hurrengo datuak, 1678ko etxe errolda honetakoak dira, baina apenas ageri den datu berririk, eta ageri direnak ere, egia esan, aurrez ikusi 1670ko azter aldiakoak baino nahasiagoak, hain juxtu, bordariek eta Herriak elkarrean artean zerabilten auzia zela medio. Hara nola ageri diren hamairu borda elkarren segidan, originalean bezalaxe 63.etik hasita, zenbakera eta hurrenkera berberean traskribatu dizkizudanak (LUA, 4/ 7):
‎Datu honetxek argitu baitizkit aurreko hiru auzietan, 1664koan, 1670ekoan, eta 1674koan Urbietazar bordarekin izandako zalantza guziak. Hara nola zetorren azkeneko honetan: " Bernart de Inchauspe dueño de la borda de Urvieta çarra".
‎borda bakoitzari bere egungo izena paratu sarreran, Ytten bereztaile klasiko banaren ordez. Hara nola hasi zuten, banan bana, borda bakoitzaren azterlana, orduan ohitera zuten bezala Frankiko bordatik. Zaharrena eta urrutienekoa izateaz gainera, itzal haundikoa baitzen Leitzan, bi erreinu zaharren arteko frankilur aspaldikoan egina zelako medio.
Hara nola ageri den 1711ko otsailaren 12an, P. Arribillaga eskribauak jasoa (NAH, 16270,11): " Arrendacion otorgadapor Beltran de Villabona, dueño de la casa de Erasunea, dicha casa y todo su pertenecido en fabor de Salvador de Elizalde.
Emaitza gehiago eskuratzen...
Loading...
Aldaerak
Lehen forma
Argitaratzailea
Alberdania 38 (0,25)
Pamiela 38 (0,25)
ELKAR 15 (0,10)
Maiatz liburuak 5 (0,03)
UEU 4 (0,03)
Euskaltzaindia - Liburuak 3 (0,02)
Herria - Euskal astekaria 3 (0,02)
Berria 2 (0,01)
Uztaro 2 (0,01)
Booktegi 2 (0,01)
Jakin 1 (0,01)
Kondaira 1 (0,01)
erran.eus 1 (0,01)
uriola.eus 1 (0,01)
Jakin liburuak 1 (0,01)
Labayru 1 (0,01)
Open Data Euskadi 1 (0,01)
Konbinazioak (2 lema)
Konbinazioak (3 lema)
Urtea

Bilaketarako laguntza: adibideak

Oinarrizko galderak
katu "katu" lema duten agerpen guztiak bilatu
!katuaren "katuaren" formaren agerpenak bilatu
katu* "katu" hasiera duten lema guztiak bilatzen ditu
!katu* "katu" hasiera duten forma guztiak bilatzen ditu
*ganatu "ganatu" bukaera duten lema guztiak bilatzen ditu
!*ganatu "ganatu" bukaera duten forma guztiak bilatzen ditu
katu + handi "katu" eta "handi" lemak jarraian bilatu
katu + !handia "katu" lema eta "handia" forma jarraian bilatu
Distantziak
katu +3 handi "katu" eta "handi" lemak 3 elementuetako distantzian bilatu
katu +2 !handia "katu" lema eta "handia" forma 2 elementuetako distantzian bilatu
katu +2 !handi* "katu" lema eta "handi"z hasten diren formak 2 elementuetako distantzian bilatu
Formen konbinazioa desberdinak
bero + handi | asko "bero" lema eta jarraian "handi" edo "asko" lemak bilatu
bero +2 !handi* | !asko* "bero" lema eta jarraian "handi"z edo "asko"z hasten diren formak
!bero + handi|asko|gutxi|txiki "bero" forma eta jarraian "handi", "asko", "gutxi", "txiki" lemak
Ezaugarri morfologikoekin
proba + m:adj "proba" lema eta jarraian adjketibo bat
proba +2 m:adj "proba" lema eta bi hitzetako distantziak adjektibo bat adjketibo bat
bero + handi|asko + m:adi "bero" lema jarraian "handi" edo "asko" eta jarraian aditz bat
proba + m:izearr-erg "proba" lema eta ergatibo kasuan dagoen izen arrunta

Ezaugarri morfologikoak

KATEGORIA
adb adberbioa
adi aditza
adilok aditz-lokuzioa
adj adjektiboa
det determinatzailea
ior izenordaina
izearr izen arrunta
izepib pertsona-izena
izelib leku-izena
izeizb erakunde-izena
lbt laburtzapena
lotjnt juntagailua
lotlok lokailua
esr esaera
esk esklamazioa
prt partikula
ono onomatopeia
tit titulua
KASUA
abs absolutiboa
abl ablatiboa
ala adlatiboa
ban banatzailea
dat datiboa
des destinatiboa
erg ergatiboa
abz hurbiltze-adlatiboa
ine inesiboa
ins instrumentala
gel leku-genitiboa
mot motibatiboa
abu muga-adlatiboa
par partitiboa
psp postposizioa
pro prolatiboa
soz soziatiboa
MUGATASUNA/NUMEROA
mg mugagabea
ms mugatu singularra
mp mugatu plurala
mph mugatu plural hurbila
ADITZ MOTA
da da
du du
dio dio
zaio zaio
da-du da-du
du-zaio du-zaio
dio-zaio dio-zaio
da-zaio da-zaio
du-dio du-dio
da-zaio-du da-zaio-du
da-zaio-du-dio da-zaio-du-dio

Euskararen Erreferentzia Corpusa Euskararen Erreferentzia Corpusa (EEC)
© 2025 Euskaltzaindia