|
2000
|
|
|
Orain arte aurkitutako zitarik zaharrena 1014ko apirilaren 17an idatzitako euskal sagarrondoei buruzkoa da. Nafarroako Antso
|
Handiaren
diploma bat da eta Leireko Monastegiari dohaintza bat egiten zaio. Honakoa irakur daiteke (gaztelerazkoaren itzulpena):
|
|
|
Burujabetzaren despertsonalizazio prozesu honen barnean, besteak beste, ezaugarri kulturalak eta etnikoak nahasirik zeuden neurrian, Mendebaldeko nazionalismo indartsuenak sortzen hasi ziren. Bretainia
|
Handiaren
Ipar Amerikako kolonien iraultzaileek. We, the People" idatzi zuten, eta Bonaparte-ren amets paneuroparrak huts egin zuen, kontinenteko nazionalismoak pizten lagundu ondoren.
|
|
|
Zeren, zuk alde egin eta ni koadroari beha paratzen nintzela, osaba Joanikoten oinaze hura ikusi bainuen, hain egiazkoa eta hain zinezkoa... Baina, nola artean zaldi zoro hura bainintzen, Jainko
|
Handiaren
izenean neure oinazeen eta bertzeen oinazeen gainetik jauzi egiteko disposizionean, hala, jauzi egin nuen orduan ere osaba Joanikoten oinazearen gainetik, eta koadroa hartu eta sutarat egotzi nuen... Haatik, iduri hura begibistatik urrundu nuen arren, ez zen neure buruan eta neure memorian ezabatu, uroski, eta osaba Joanikotek handik egin izan dit egunoroz oihu, aldez edo moldez.
|
|
|
Baina, Pedro Huizi hala moduzko pintorea bazen ere, mundu hura bertatik ezagutzen ez zuen ni bezalako gazte batendako ezin ikusgarriagoa izaiten zen haren pintzelaren mugimenduei jarraikitzea, noiz eta, marrazkiaren ondotik, pintatzen hasten baitzen, pinturak paletan nahasten eta bir nahasten zituela, kolore egokiaren bila beti ere, hemen argiago, han ilunago. Eta, pinturen bidez koadro haiek eta mundu haiek sortzen zituela, jainko tipi bat iduritzen zitzaidan Pedro, zeren halakoak baitziren enetzat, funtsean, bere artelan haiek, Jainko
|
Handiaren
kreazioaren metafora.
|
|
|
Baita maisuen maisu hark ere, zeina baitzen Aristoteles handia. Zeren baitirudi —baldin hari buruz errana egia bada— ezen maisua puta batez amorostu zela eta honek manatu ziola jar zedila laur ointka eta eraman zezala bizkar gainean Alexandro
|
Handiaren
aitzinerat, zeina baitzen Aristotelesen dizipulu... eta, jartzen zelarik maisua haren menerat, paseatu zuen, finean, zangalatraba, mando bat iduri, emazteki lizun eta desonest hura, haren nahiaren eta gutiziaren betetzeko... zuk ere nehoiz adituko zenuen bezala, jaun André.
|
|
2001
|
|
|
Nolanahi ere, informazioaren arloko teknologiako sektoreek, inbertsioak eta enpleguak, epe luzera, onera egingo dutela aitortzen du. Automobilaren industriak sekulako erorialdia jasan zuen Depresio
|
Handiaren
garaian, baina, hala ere, nagusi izan zen gerraosteko ekonomian. Era berean, teknologiek zartako galanta har dezakete epe motzean, baina hazkundearen buru izango dira epe luzera.
|
|
|
Anaia
|
Handiaren
aukera horren aurrean, zer zeregin dute kontsumitzaileek eta kontsumo elkarteek, Euroa bereganatzeko erronkaren aurrean?
|
|
|
EEBBetako politika eta bizimoduan nazio" puritanoa"," errepresiboa"," intolerantea"," kapitalista" eta" faxista" ikusten duten" intelektualak" gogor eta gupidarik gabe kritikatu ditu Wolfek. Bere aburuz, EEBBetako hegemonia mundiala hain handia da ezen, bizirik iraunez gero, Alexandro
|
Handiaren
ametsa izango bailitzateke: nazioarteko enpresen, rock eta rap a, filmak, telebista, NBA, Sarea eta" globalizazioaren" jokoa.
|
|
|
Bide
|
Handiaren
oinarria zabala da; haren baitan
|
|
|
Gasna bila hozkailua miazkatu nuen, eta ardi esnez ekoitzi hiruki lainoa han zegoen noski, ene aiduru. Alexandro
|
Handiaren
ekialdeko armadaren erdia bederen aseko zituzkeen xerrak moztu nituen. Mahai izkinan jarri nintzen, Xiberoko Botzako iluneko egitarau musikala entzuten, Alaitz eta Maiderren azken diskoa buklean eta osoan eskaintzen zuten, berrogeita hamargarren kapituluan ireki Axularren predikuen bilduma aurrean, paradisuko bidea infernukoa baino errazagoa zela irakasten zigun orrialdeetan justuki, hegazkineko emaztearen aspaldiko oroitzak buruko alorrak bustitzen zizkidala.
|
|
|
Puzzle handi baten piezak gara, eta Ministro xume batek dozena erdi pieza baizik ez ditu ikusten ahal. Nire logikak men egiten dio Gurpil
|
Handiaren
logikari, baina biak –nire logika eta Gurpil Handiarena, alegia–, ez dira bat eta bera. Beharrezkoa izateari dagokionez, bai, guztiz beharrezkoa zen guk hil ditugunak hiltzea.
|
|
|
Azken minutuak aprobetxatu ditut Alexandro
|
Handiaren
aztiaren hilobiari azken bistadizoa botatzeko. Horretan ari nintzelarik, urrats batzuk entzun eta, konturatzerako, bi gizon gainean nituen:
|
|
|
Ez zian zer eginik pertsiar gudaroste ahaltsuaren kontra; hala eta guztiz ere, menderatu egin zitian. Historiak Alexandro
|
Handiaren
balentria hau haren adore eta antolaketa militar bikainari egotzi ziean...
|
|
2002
|
|
|
Hondartzaren pasealekua segituz, aurrerago eta bata bestearen alboan Udal kasinoa eta igerilekuak ditugu (bien artean ekipaien gordelekua). Azkenik, Hondartza
|
Handiaren
amaierara helduz, Hotel du Palaisen eraikina bisitatuko dugu eta baita berau inguratzen duten lorategiak ere.
|
|
|
Marko Varronek dioenez, Alexandro
|
Handiaren
garaipenarekin aurkitu omen zen material hori, Egipton Alexandria sortzean. Lehenago ez zen papiro orririk erabiltzen:
|
|
|
Marko Varronek dioenez, Alexandro
|
Handiaren
garaipenarekin aurkitu omen zen material hori, Egipton Alexandria sortzean. Lehenago ez zen papiro orririk erabiltzen:
|
|
|
Norvegiako Elikagaien Segurtasunerako Agentziak jakinarazi du akrilamida maila harrigarri samarrak detektatu direla, ziur aski kantzerigenoa konposatua, frijitzeko edo egosteko prozesuak tenperatura altuan dituzten karbohidratoekin. Hala, Norvegia, Britainia
|
Handiaren
ondoren, konposatu hori detektatzen duen Europako hirugarren herrialdea da, eta Suediak duela bi hilabete ohartarazi zuen. Norvegiako agintariek patata frijituen kontsumoa murrizteko gomendatu zieten herritarrei, osasunerako arriskutsuak izan ez zitezen.
|
|
|
Idazle mediatikoa, Parodia
|
Handiaren
munstro berri hori, publizitate teknika hutsak sortua da, eta, deskribatutako abantailez gain, badu beste bat: ezaugarri berak edo antzekoak dituen beste batengatik ordezka daitekeela.
|
|
|
Egun osoa eman genuen Arroila
|
Handiaren
inguruetan: beraz, inolako estuasunik gabe gora eta behera ibiltzeko astia izan genuen.
|
|
|
Egun, globalitarismoa ren eraso uniformizatzaileak identitateen berpiztea dakar eta bersortze honen inguruan, Islamak zeresan handia izan du. Kultura erlijiosotik sortutako sinboloek eragin handiagoa dute" Satan
|
Handiaren
" aurrean, borrokarakojarrera ezkertiar laikoek baino. Ezkerreko alternatiben krisiak espazio ikaragarria utzi die hiruga rren erantzun identitarioei.
|
|
|
1813an, hogei urte eta gehiagotan eginahalean aritu ondoren, Londresen espetxe Panoptiko bat eraikitzeko planak alde batera utzi behar izan zituen, azkenean, Jeremy Benthamek4 Panoptikoaren kontzeptua, hala eta guztiz ere, urte asko lehenago eta handik ehunka miliatara sortu zen, Kritxev en, Errusian. Jeremy Benthamen anaia Samuel 1780an joan zen Errusiara, eta urte askotan Potemkin Printzearentzat egin zuen lan, Katalina
|
Handiaren
begiko zenarentzat. 1784an Samuel Potemkinek Kritxeven zuen etxaldera iritsi zen, ontziak eraikitzen aritzeko gehienbat5 Etxaldearen funtzio nagusia Itsaso Beltzeko itsaso flota hornitzea zen, baina ontziolarekin loturiko lantegiez gain bazen bestelako industria jarduera ugari ere Kritxeven —beiragintza, altzairugintza, larru ontzea, distilagintza eta garagardogintza.
|
|
2003
|
|
|
Eta gainera, Pariseko hiri nagusitik zetorren burdinbide berrien sareak deitzen zituen baserritar guztiak Frantzia behereko hirietan metatzera edo eramaten etxetik urrun, beren urte ederrenak soldadugoan gastatzera edo, areago oraino, Nazio
|
Handiaren
lur gosea ezin asez, odolaren xahutzera behartzen, kolonietan.
|
|
|
transformer les paysans en français, hots,, gure arbaso baserritarren frantsestea? eta Nazio
|
Handiaren
menpeko zerbitzari isil eta umil egitea.
|
|
|
Gerla
|
Handiaren
ondotik, aldiz, hona nola mintzo zen Jean Etxepare mirikua, Piarres Broussain bera, Iparraldeko lehen Kontseilari orokor abertzalea, supituki, Orthezen zendu zelarik, 1920an:
|
|
|
Funtsean, zer gertatzen da herri gizon batzuen baitan, berek beren burua giza eskubideen lehen begirale omen den Nazio
|
Handiaren
zerbitzari leial daukatelarik. Eta bereziki de Gaulle bezalako jauntxo bat beren jainko zutelarik!
|
|
|
5.1 Abiadura
|
Handiaren
aldeko apustua
|
|
|
Australiako Koral Hesi
|
Handiaren
kontserbazioa, arriskuan
|
|
|
Erkidego honetan, hazkunde handienak 15 eta 39 urte bitarteko adin tartean izan dira, eta atzetik 0 urteko adin taldean. Europako sareak “noizbehinkako” kalifikazioa izaten jarraitzen du Espainian, eta Britainia
|
Handiaren
, Frantziaren eta Portugalen maila berean jartzen du. Gripeak zortzi aldiz eragin du iazko kopuruekiko, baina horrek ez du esan nahi denboraldi hau aurrekoa baino problematikoagoa izango denik, azken sei urteetan baino eragin arin eta oso txikia izan baitzuen.
|
|
|
Guevara, Conde de Oñate", dorre mozturen batzuen birreraikuntza galarazteko alegia. Hemen zebilen, beraz, kondetxoa, zangopeko italiarrak behar zuen ordenan jartzen, Garibairen Filipe
|
Handiaren
Gobernatore! Ischian, halaber, To rre Guevara bat dago).
|
|
|
Mendea gogor hasi zen 2001eko irailean, eta ezin ankerrago segitu du ondoren. Otsailaren 20an EspainiakoGuardia Zibilak Egunkaria itxi zuen, eta justu justu hilabete beranduago, martxoaren 20an hain zuzen, AEBek gerra hasi zuten Iraken aurka, Espainia eta Britainia
|
Handiaren
laguntzarekin. Espainia bi ekintzetan agertzen zaigu, eta agian ez da kasualitate, askotxok uste baitute lehen ekintzaren zergatia bigarrenaren baitan bilatu behar dela.
|
|
2004
|
|
|
Hererotarrek lur honetatik alde egin behar dute. Herriak hori egiten ez badu, nik behartuko dut horretara Kainoi
|
Handiaren
(Groot Rohr) indarrez. Alemaniaren mugen barruan, hererotar oro, arma eraman edo ez, ganaduarekin ibili edo ez, akabatu egingo dugu, eta ez dugu salbuespenik egingo ez emakume eta ez haurrekin.
|
|
|
–Noiz arte legez kanpoko etorkin egonen gara, isilpeko, geronen herrian, guhaurren etxean? 58 Azken lekukoak, Xabier Iratzederrek, gerrateak tarteko, euskaldunaren arrozte zantzuak era honetara azaltzen dizkigu: ? 14ko Gerla
|
Handiaren
ondoren, Frantziako probintziek, Pariskoak ez zirenek beren nortasuna galdu zuten pixka bat. Dena zen Frantzia!
|
|
|
1929ko crackaren eta Depresio
|
Handiaren
ondorioz makinaren aurkako susmo eta mesfidantza handitu zen, egoera horren eragile gisa ikusten baitzen. Makinaren eta lantegiaren zorigaiztoko eraginari aurre egiteko erantzun berriak behar ziren; horrela, 30 hamarkadan dokumentu pastoral antzekoak sortu ziren bizitza era tradizionalak erakusten zituztenak irudi bukoliko eta arkadiarrekin.
|
|
|
Platonek berezikicrrctorikan irakatsi zion hasiera batean, baina 347 urtean, Platon hil zenean, ilobak, Espeusipek, hartu zuen haren lekua Akademian. Aristoteles biologian murgildu zen sakoncta, laster batean, Lesbos uhartera abiatu zen, Felipe erregeren gortera, Alexandro
|
Handiaren
irakaslea izateko, Baina Felipe zendu eta gero, Atenasera itz.uli eta bere eskola ireki zuenLizeo auzoan, bertan Alexandrori irakatsitako gaiak hedatzeko asmoz, alegia, literatura, filosofia, historia, geografia, geometria, fisika, medikuntza eta zuzenbidea. 323an Alexandro zendu zen eta Grezian mazedoniarren aurkako giroak Aristoteles ihes egiterabchartu zuen, Lizeoaren buruan 13 urte eman eta gero.
|
|
|
Adibide gisa,. Platonenikaslea? eta. Aiexandro
|
Handiaren
irakaslea, izenek erreferentzia bera dute, Aristoteles, baina desberdinki aurkezten digute erreferentzia hori; esanahi desberdina dute, zentzudesberdina duteiako.
|
|
|
"(...) Gabiltzan erne, beraz, espainiar zintzook, lurrak eta aziendak arriskuan ditugu eta! Izan ere, ameba bat bihurtu da Euskadi, zeinak, bere pseudopodoak iparraldetik luzatuta, Espainia
|
Handiaren
hiriburua irentsi nahi duen. Zer dira, bada, Eneko Ortega bezalako gizonak –edo gixonak hobeto, beharbada– Euskadiren eragin gaiztoa bazter orotara zabaldu nahi duten euskal nazionalismoaren agente maltzurrak baizik, kirolaren mozorroaz baliatzen direnak baina funtsean beste helburu batzuk bultzatzen dituztenak?
|
|
|
Baluarte horretan jokatuko da Antso
|
Handiaren
izenean suertaturiko norgehiagoka, bataila nagusia, postumoa hein batean. 2005eko udaberrirako prestatua baitago megaerakusketa ofiziala.
|
|
|
Bere esanahi hertsian, ideia filosofikoen pribatutasuna ezinezkoa da. Rort y ren kalterako, ezabatu nahi dituen Filosofia
|
Handiaren
dikotomiek eragina izan dute kultura ren beste arlo askotan, eta eragin ederra, gainera.
|
|
2005
|
|
|
Tigrisek marrazten du Turkia, Siria eta Iraken arteko muga, ibaiaren bi ertzetan kurduak soilik bizi badira ere. Kurduek estaturik gabeko nazio handiena osatzen dute; izan ere, Irak iparraldeko eskualde hau" Kurdis tan
|
Handiaren
" laurden bat baino ez da.
|
|
|
Lagun bihurtu eta nola kontatu zenizkion baita zeure gogoeta ezkutukoenak ere: nola izutzen zintuen lehengora itzuli beharrak, nola atsegabetzen zintuen Abiadura
|
Handiaren
itzalak, nola itotzen zintuen Luperen eskeak eta, aldi berean, nola irensten zintuen Zorionan bizi zenuen bakardadeak. Denak esan zenizkion, bat bera ere lotsaren hegaletan gorde gabe.
|
|
|
– Badakin? Gerra
|
Handiaren
amaieran bonbardatzea deliberatu zitenan amerikarrek.
|
|
|
Antso
|
Handiaren
garaian izan zuen erresumak bere hedadura handiena. Gero jaunttoen arteko borrokengatik eta bestalde, Gaztela eta Aragoiko erregeak indartu zirelako, Nafarroako erresuma ahulduz joan zen.
|
|
|
Antso
|
Handiaren
garaiko erresuma zabala
|
|
|
Antso
|
Handiaren
garaiko erresuma zabala
|
|
|
Antso
|
Handiaren
garaian izan zuen erresumak bere hedadura handiena. Gero jaunttoen arteko borrokengatik eta Gaztelako eta Aragoiko erregeak indartu zirelako, Nafarroako erresuma ahulduz joan zen.
|
|
2006
|
|
|
ekin elkartu dira. Hesi
|
Handiaren
aditu honek urteak
|
|
|
daiteke Hesi
|
Handiaren
alderdi honetan. Hegoaldera
|
|
|
Honen gailurretik Britainiar Itsasoa eta Mendebaldekoa ikus daitezke eta hiru herrialderen mugak, hain zuzen ere Gaztela, Aragoi eta Frantziarenak. Mendi honetako tontorrean Karlos
|
Handiaren
Gurutzea deitu ohi den lekua dago, Karlos Handiak, bere armadarekin batera Espainiarantz zihoala, bidea ireki zuelako aspaldi aizkora, pikotx, aitzur eta bestelako tresnen laguntzaz eta han lehenbizi jaunaren gurutzearen seinalea egin eta gero, belaunikaturik Jainkoari eta Santiagori egin zielako otoitz Galiziara begira. Honegatik erromesek han belauniko jarri Santiagoren herrira begira eta ohiturari jarraituz otoitz egiten dute eta bakoitzak Jaunaren gurutzearen bandera bat sartzen du lurrean.
|
|
|
Hona ekartzen duten ganadua barne kontsumorako da; gutxi gora behera 180.000 buru hilean. Guk herrialde osoaren %20 eta Hiriburu Federalaren eta Buenos Aires
|
Handiaren
%50 hornitzen dugu.
|
|
|
Hala ere, bakoitzak bere interpretazioa eman dio ikusitakoari. Adibidez, greziarrek Hartz
|
Handiaren
buztana ikusten zuten lekuan, ingelesek goldea ikusten zuten, arabiarrek goilara eta txinatarrek zeruko enperadorearen zalgurdia!
|
|
|
Informazio iturriei dagokienez, %47k ibilgailuen segurtasunari buruzko datuak bilatu zituen erosketa egin aurretik. Nabarmentzekoa da Alemanian gai horri buruz dagoen kontzientzia handia; izan ere, Europako batez bestekoa% 70 igo zuen, Txekiar Errepublikaren(% 44), Poloniaren eta Britainia
|
Handiaren
(% 42) aurretik. Motorearen aldizkariak, lagunak eta egunkariak izan ziren informazio iturri nagusia.
|
|
|
Berotze globala Lehen edo Bigarren Mundu Gerra baino gehiago kosta dakioke munduari, edo 1930eko Depresio
|
Handiaren
pareko krisia piztu, Gobernu britainiarrak agindutako eta atzo argitaratutako txosten baten arabera. “Ondorioak katastrofikoak izan daitezke presaz jokatu ezean” arazoari aurre egiteko, esan zuen Tony Blair lehen ministroak Nicholas Stern Munduko Bankuko ekonomialari buru ohiak zuzendutako txostenaren arabera, ezer ez egitearen kostua 5,48 bilioi eurokoa izango da.
|
|
|
Polonia hartako jendeak elkarrengana lotzen zituzten indarrak, ordea, zeharo ahulduak zeuden XVIII. mendearen amaieran eta XIX.aren hasieran. Hala ere, Rufin Piotrowskiren etxean Polonia
|
Handiaren
ametsa ez zen inoiz ezabatu. Familia noble bateko semea izaki, Rufin umeak txiki txikitatik entzun zituen lurralde liluragarri hari buruzko kondairak, herriko ipuinak sutondoan entzun ohi diren –ziren– bezala.
|
|
|
Extraits des memories de Rufin Piotrowski liburua ihesaren kontuekin, eta urte berean hil zen Rufin: heriotzaren atarian ere ez omen zitzaion itzali Polonia
|
Handiaren
ametsa.
|
|
|
Agintari mogolek gorde zuten lau mende luzez, baina mogolen izarra lausotu eta 1730 urtean Persiako Sha Nadirrek erresuma bereganatu zuenean, erresumako bi ikur nagusiak –paumaren tronua eta Koh i noor harribitxia– bereganatzeko irrika izugarria izan zuen. Menderatu berria zen Mogol
|
Handiaren
hareneko emakume batek fabore truke esan zion Sha Nadirri –isilpean, sekretu guztiak bezala– Mogol Handiak non gordetzen zuen diamantea, eta Mogol Handia eta Sha Nadir baketze ituna egitera elkartu zirenean, Persiako gerlariak esan zion menderatutako mogolari ohikoa zela turbanteak trukatzea bi herrien arteko adiskidetasuna eta elkartasuna betiko zirela adierazteko. Bi agintariek keinu hori herriaren aurrean eginez gero, adiskidetasuna nabari geratuko zela mendekoentzat.
|
|
|
Bi agintariek keinu hori herriaren aurrean eginez gero, adiskidetasuna nabari geratuko zela mendekoentzat. Ekitaldia bukatutakoan Sha Nadir bere gelara erretiratu zen, eta esku dardartiz Mogol
|
Handiaren
turbantea askatu zuen. Diz diz egin zuen harribitxi handi batek zapien artean.
|
|
|
iparralderantz jotzea, lur berriak bereganatzea, Igarlearen izena eta hark aldarrikatutako benetako erlijio berdaderoa mundu ezagun guztian zabaltzea, eta, lan horri ekin bezain azkar, istiluak izan zituzten Eudon Handiarekin. Izan ere, Kordobako emir herriko musulman etorri berriek Eudon
|
Handiaren
lur baskoiak zituzten iparraldean.
|
|
|
Orduan, inguruan zituenekin borrokan hasi zen: betiere lurralde eta ondasun gehiagoren gosean, iparraldeko eta ekialdeko alaman, bavariar eta saxoien aurka aritu zen; hego aldetik, berriz, Eudon
|
Handiaren
Akitaniako eta Proventzako lurraldeak harrapatzen saiatu zen.
|
|
|
Ez dakigu nola konpondu zen hango eta harantzagoko herritarrekin hitz egin eta elkar ulertzeko. Dakiguna da Lahorera iritsi zela –gaur egungo Pakistanen dago Lahore, baina Mogol
|
Handiaren
erresumara sartzeko atea zen Lahore garai hartan– Agustin Hiriarte hango ohituretara egin zen, hango neskatxa batekin ezkondu zen eta, lehendik ere bitxigile ikasia zenez, diamanteen tailagintzan aritu zen urte batzuez.
|
|
|
Zin egin zion bere buruari hori lortuko zuela, eta hamabi urtez aritu zen lanean, inguruan zituen adiskideen irriak eta txantxak jasanez. Zenbaitetan, edonon eta beti izan ohi diren katastrofisten ahotik entzun behar izan zuen Espiritu
|
Handiaren
pazientzia tentatzen ari zela eta kontuz ibiltzeko magia beltzaren antzeko gehiegikeria haiekin, gizakiaren sakratuena –pentsamendua, asmoak eta gogoak; gizakiaren arima, azken batean– paper batean adierazita uzteko bidea asmatzeak Goikoaren haserrea ekarriko zuela-eta bere gainera.
|
|
|
Behin Arizonan izan nintzen, dinosauruen galtzada ikusten. Navajoen erreserban dago, Arroila
|
Handiaren
inguruan. Koprolito itzelak ageri dira landa mortu haietan.
|
|
|
Baina onartu behar zaio ideia nagusiak indarra duela, eta taldean izan genuen eztabaida arras interesgarria izan zen. Agian irakurrita izango duzu eleberria, baina kontua da, gogoratuko ez bazenu, nobela horretako protagonistak, Winston Smithek, Egiaren Ministerioarentzat egiten duela lan zertan eta iragana aldatuz, hau da, gertakari historikoak berridatziz eta faltsutuz, Anaia
|
Handiaren
erregimen politikoa indartzeko helburuarekin beti. Ideia terriblea da berez, eta Anak saioan azaldu zigunez, Stalinen diktadurapean egindako faltsifikazio historiko zenbait izan zituen buruan Orwellek pasarte hura idaztean.
|
|
|
Hildako soldaduak biluztu eta haien arropak eta botak salduz aberastu omen zuan Gerra
|
Handiaren
sasoian!, eta zapatariari egotzi nion hainbatengatik esaten zen gerra pasadizoa.
|
|
|
Fenomeno irredentistak (dagoeneko eraikitako beste estatu batera batzeko borroka nazionalistak) printzipio hau ez onartzearen ondorio izaten dira askotan, beste arrazoien artean, lurralde zati bateko herritarrei euren erabakia adierazteko aukera ez zaie eman eta. Irlandaren kasua paradigmatikoa da, bere garaian Iparraldeko konterriei ez baitzitzaien iritzia eskatu Irlanda independentea osatzeko, ustez gehiengo batek Britainia
|
Handiaren
alde egiten zuelako. Hori egia izanda ere, iritzia ez eskatzeak inplikazioa murriztu zuen, eta jendea ez zen konprometiturik sentitu, horrek ekarri duen ondorio latzarekin.
|
|
|
Zer iruditu zitzaion, benetan, artikulua? Puntu honetan Gizon
|
Handiaren
burdinazko borondatea flakiak jota geratzen zen, garai bateko nahikeriak etortzen zitzaizkiolako burura. Zer iruditu zitzaion, zer iruditu zitzaion Gizon Handia bihurtzeko ito behar izan zuen letrazko gizon erreprimituari?
|
|
|
Gizon
|
Handiaren
ustez, sinpletasuna, sinpletasun erlatiboa, beti ere, ondo zegoen kiroletan; ez iritzi artikuluetan, non larderia intelektuala ez baitzen inoiz sobran. Eta justu aurkakoa gertatzen ari zen gero eta gehiago:
|
|
|
Batxilergoa asko aldatu da, zuk egin zenuenetik –atera zitzaion zuzendariari, bestearen petralkeriak apur bat aspertzen hasia. Zuzendariaren aburuz, Gizon
|
Handiaren
arazoa zen, funtsean, ez zuela erabat ulertzen, edo onartzen, bera ere trukagarria zela. Fakturazioa mila miliotara iristen den edozein eskualdetan inor ez da ordezkaezina.
|
|
|
Sterneren liburua terrorismo islamiarraren gaiarekin lotzeko egindako irakurketa eta sortutako diskurtsoa. Gizon
|
Handiaren
ustez, benetan handi ziren liburuen ezaugarri nagusia zen bertatik edozein tesi, baita guztiz kontrajarrita zeudenak ere –edo ia ia–, atera ahal izaten dela. Horretarako, baina, liburu handi batek irakurle handi bat eskatzen zuen; eta ‘irakurle handi bat’ horrek irakurle sortzailea esan nahi zuen; alegia, bere burua liburuaren jatorrizko hitz, ideia, datu eta pertzepzio estetikoko eskema ugariekin kontrastatuko zuen irakurlea, hitzok bere gisa, eta uneko bere interes eta obsesioaren argitara, berrinterpretatuko zituen arte, zentzu bat, zentzu berri bat, edo nahiago bada berriz funtzionala eta operatiboa den zentzua emateraino.
|
|
|
Buruan zebilkion ezen Sterne bera, apaiz anglikanoa izanik, ez zela izango hain zorrotza bere juzguetan. Gainera, senak esaten zion Gizon
|
Handiaren
kritikak crescendo baten moduan antolatuta zeudela, eta hortaz, onenak etortzeko zeudela oraindik.
|
|
|
Madrilgo egunkariko zuzendaria isilik zen, Gizon
|
Handiaren
barne hustuketa bukatzen ari zela konprenituz.
|
|
|
Gizon
|
Handiaren
ahotsa gora joan zen, glotisa erabat itxi eta edozein soinuri bidea ixten zion espasmo moduko batean, ez oso ozena haatik, lehertu zen arte.
|
|
2007
|
|
|
" Parte ez Hartzearen" politikari muzin eginez era apal batean, behinik behin Britainia Handiko eta Frantziako gobernuek ontzat eman zuten Euskal Herritik ihes egindako haurrak beraien lurretan hartzea. Izan ere, Gernikako hondamendiaren oihartzunak Britainia
|
Handiaren
ohiko jarrera neutrala bigundu zuen. Horrela, Royal Navyko itsasontzien gerizpean, haur espedizioek bidea libre izan zuten, armada frankistaren Almirante Cervera, Velasco eta antzeko ontzi suntsitzaileen mehatxutik salbu.
|
|
|
Fred Halliday irakasle irlandarra da, Ekialde Hurbilari buruzko dozena bat liburutik gora idatzi ditu eta ideologia kontserbadorekoa den arren, hasieratik salatu du Irak inbaditzea, AEBen eta Britainia
|
Handiaren
errore estrategikoa delakoan. Honek" Sunni, Shi' a and the' trotskyist of Islam'" artikuluan defendatu du Islamaren barruko bi korronte handi horien arteko tirabirek gehiago daukatela ikusteko geopolitikarekin fede kontuekin baino.
|
|
|
Euskaraz ipiniko genuke: " Britainia
|
Handiaren
Interdependentziaz dosierra: munduak nola eusten dion nazioaren bizimoduari eta zer nolako prezioa ordaintzen duen".
|
|
|
alderdiek aitortzen dutenean ez dutela inongo asmorik Sala Handian errekurtsoa aurkezteko, epaia eman eta gero hiru hilabete igaro eta alderdiek auzia Sala Handira bidatzea eskatzen ez dutenean, eta epaia Sala Handira bidaltzea eskatu arren, aipatu berri dugun Sala Handiko elkargoak eskaera horri uko egiten dionean. Nola ez, Sala
|
Handiaren
epaiak behin betikoak dira (44 art.).
|
|
|
Garai hartako nipondar eta arabiar astronomoek ere gertakariaren berri utzi digute. Orduan Antso IV Gartzesek (Antso
|
Handiaren
semea) agintzen zuen Iruñean. Eta, nik dakidan apurraz behintzat, gure arbasoek ez zuten gertaera harrrigarri hartaz ezelako aztarnarik utzi.
|
|
|
Historiaren ikusmolde morfologista honek Spengler i etorkizunaren aurreikusgarritasuna zabaltzen zion. Ohartzen badugu, nola forma kulturalak XIX. mendeaz gero mendebalean homologoak diren kultura antzinatarrean aro helenistiko edo errepublika erromatar berantekoekin, hots, Alesander
|
Handiaren
heriotzatik (haren parekoa kultura mendebaldarrean Napoleon da) Julio Zesarren asasinatora doan tartearekin, aurreikus genezake nolakoxea datorren geroa, Spengler ek zinez beltza prognostikatu digu. Kulturaren aroa bere ahalmen kreatiboetan erlijioan, filosofian, artean agortua dago; orain garapen handia zientifiko eta teknikoa izanen da eta organizazio erraldoietakoa, hots, zibilizazioaren aroan kausitzen gara gaur.
|
|
|
batetik, giza izpiritua (natura razionala) beti bera dela non eta noiznahi: hala herri guzti guztietan egiaztatzen dira moralaren printzipio unibertsalak eta Jainko edo Izaki Goren baten sinesmena (Voltaire-ren metafisikaren bi oinarri esentzialak); bestetik, herri ezberdinetan emaitza kulturalik anti naturalenak topa litezkeela, grinak eta superstizioak medio, adbz., Mogol
|
Handiaren
erresuman ez da jabego pribaturik ezagutzen, eta Voltaire-rentzat hori, naturaren aurka dago, eta, umiliagarria da gizajendetasunarentzat?
|
|
|
J. Görres publizista eta erudituak Erdi Aro beranteko prosa testuak bildu eta aztertu ditu: deboziozko liburuak, entretenigarriak, legenda santu eta heroikoak (Troiako gerrak, Alexandro
|
Handiaren
egitandiak), edo exotikoak (orienteko istorio miragarriak), abentura eta maitasunezko nobelak, biltzaileak bere argitalpenean, herri liburuak, deitu dituenak (Die teutschen Volksbücher, 1807).
|
|
|
Jahoda k (1963a, 1964) ere arazo hori aztertu zuen 6 urtetik 11 urtera bitarteko haurrekinGlasgowen. Ikerketaren arabera, 6 urteko haur batzuek ulertzen zuten Eskoziaren, Glasgowen eta Britainia
|
Handiaren
arteko harreman geografikoa, bainabaziren 10 eta 11 urteko batzuk ez zekitenak Glasgow Eskozian zegoenik ere.Horrekin batera, Jahoda ohartu zen 6 urtekoen% 31k, 8 urtekoen% 56k eta 8 9urtekoen% 90ek baieztatzen zutela britainiarrak eta eskoziarrak zirela aldi berean.Hala, taldekidetzen artean egon daitekeen harremanaren ulermena 8 urterekingaratzen da (eta ez 10 urterekin, Piaget-ek zioen bezala)...
|
|
|
Bestalde, ezagutza geografikoa denbora pasatu ahala areagotzen den arren, ezda aurkitu ezagutza horren eta adinaren zein ezagutza mailaren arteko erlaziorik.Adibidez, Jahoda k egiaztatu zuen 6 urteko haur batzuek ulertzen zutela Glasgowen, Eskoziaren eta Britainia
|
Handiaren
arteko harremana. Ostera, 10 urteko zenbaithaurrek ez zuten ulertzen Glasgow Eskoziaren barruan zegoenik ere.
|
|
|
hala herri guzti guztietan egiaztatzen dira moralaren printzipio unibertsalak eta Jainko edo Izaki Goren baten sinesmena (Voltaire-ren metafisikaren bi oinarri esentzialak); bestetik, herri ezberdinetan emaitza kulturalik antinaturalenak topa litezkeela, grinak eta superstizioak medio. Adibidez, Mogol
|
Handiaren
erresuman ez da jabego pribaturik ezagutzen, eta Voltaire-rentzat hori «naturaren aurka dago» eta «umiliagarria da gizajendetasunarentzat» (CXLIII kap.). Voltaire razionalista oso kritikoa da giza irrazionalkeriekin, beraz, gizonemakumeak egiten duen gehienarekin. «L, instinct, plus que la raison, conduit le genre humain»1017 Bere azterketak txinatarren miresmen handi bat erakusten du eta juduen (Israelen) erdeinu absolutua.
|
|
|
Beste herrialde batzuetan, hala nola Frantzian, Britainia Handian eta Holandan, ekimen honi atxikitako erakundeek 100 baino gehiago dituzte, erreferente bat ekimen solidario horretan lanean jarraitzeko? Espainia herentzia eta legatu solidarioei buruzko kanpaina kolektiboa egin duen Europako hirugarren herrialdea da, Britainia
|
Handiaren
eta Herbehereen ondoren, 2001ean, eta pentsamolde aldaketak eta zailtasunak antzekoak izan dira herrialde bakoitzean. Abantaila bat dute:
|
|
|
Argonek igorri hiru enbaxadoreak, Ulatai, Apuzka eta Koia presentatu zizkidan, haiekin eginen nuela Argonen herrialdera buruzko bidaia. Bihotza goibel nuen, etxekoak ez bainituen betikotz utzi nahi, baina Kubilai Khan
|
Handiaren
errana nehork ez zezakeen uka eta obeditzen ez bazen, etxekoek zuten patitzen.
|
|
|
bata da Georgiakoa eta bertzea Abxazekoa. Abxazeko errege ez da Khan
|
Handiaren
menpe, Georgiakoa den bezala.
|
|
|
Hortik, Khan
|
Handiaren
lurretan sartzen da. Dalai ibaiari bazarraizkio, Pigmeoren lurra aurkituko duzu.
|
|
|
Hortik landa, hamar eguneko bidaian beti eguzki sortzera Khan
|
Handiaren
erresuma gurutzatuz baldin bazoaz, haren bertze probintzia batera helduko zara. Berriki arte erreinu  horren buruzagi zenak berrogeita hamar neskatx birjina ba omen zituen bere beharrendako, jatera laguntzeko, bortxatzeko eta haietaz nahi zuenaren egiteko.
|
|
|
Nola azaz  kalen luzetasunarengatik ez zitekeen defenda, diote goititik eta beheititik han berean hustu zela pozoinaren ondorioz eta neskatxak ihes joan zirela, anitzek soldadu gazteen geriza hautatu zutelarik. Eta buruzagi zenaren dignitario zaharrek errebelatuen kontra ostea altxarazi nahi izan zutelarik, garai hartan han gertatu zen Khan
|
Handiaren
konfiantzako gizonak lege berria finkatu zuen emazteki gazteen defentsa hartuz, haiei eta haiek lagundu zituzten soldaduei indultoa emanez eta aitzinako legea atxiki nahi zutenak preso eramanez, hau ziotsela:
|
|
|
Berrogei eguneko luzetasuna badu bederen eta berrogeita hamar eguneko zabaltasuna. Herrialde hau ere Khan
|
Handiaren
hamabi herrialdeetarik bat da. Katai bezain aberatsa.
|
|
|
Enekin preso dagoen Pisako Rustichelloren lumari esker, irakurtzen da eta entzun liburu honetan diren mirak. Horrela duzue jakinen zein diren ederrak hogeita sei urtez Kubilai Khan
|
Handiaren
enbaxadore bezala gelditu gabe lau haizeetara kurritu izan ditudan lurrak.
|
|
|
Federiko Krutwigek eta beste batzuek Bordeletik Zaragozara eta Sananderetik Andorrara bitarteko eremua izan dute amets, ustez erromatarren garaiko Akitania eta Antso
|
Handiaren
garaiko Iruñeko Erresuma baturik. Zer esanik ez, proiektu horrek ez du ez bururik ez buztanik ez historiaren aldetik, ez jendearen sentimenduen aldetik eta ez hizkuntzaren aldetik ere.
|
|
|
Neronek ez dut dudarik: aski eta sobera dugu Euskal Herri txikia Nafarroa
|
Handiaren
bila joateko.
|
|
|
Ez da hau bere historia jasotzeko gunea, baina hiru datu azpimarratu nahi ditut: itxuraz oposizio politikoko erakunderik indartsuena eta antolatuena zen; Agirre lehendakariaren agindu zuzenetara zegoen; eta, azkenik, Bigarren Mundu Gerraren garaitik aurrera Zerbitzuek jasotako informazioaren zati handi bat Estatu Batuen eta, gutxiago, Britainia
|
Handiaren
espioitzaren esku utzi zuten, Jaurlaritzari emandako babes politikoaren eta diruaren truke. Ez da aztertu, oraindik, zer motatakoa zen bildutako informazioa.
|
|
|
Maok eta Txinako Partidu Komunistak, Stalin eta Sobiet Batasunarekiko gorabehera zaharrak bazituzten ere, ez zuten inoiz begi onez ikusi desestalinizazioa, ez eta Khrustxevek proposatzen zuen Mendebaldearekiko lehia ekonomiko baketsua ere. Eta 1959an Txinan hasitako Aurrerakako Jauzi
|
Handiaren
porrot lazgarria xurgatzerakoan sobietarrengan aurkitu zuten laguntasun eskasa, eta beranduxeago Indiarekiko gerran Moskuk hartu zuen jarrera, aski izan ziren komunismoaren baitako etendurarik handiena izango zena agerian ipintzeko. Handik aurrera, elkarrekin ez baizik elkarren aurka aurkituko ziren Mosku eta Beijing nazioarteko arazorik gehienetan.
|
|
|
Eta halaxe, mon ami, ikusi dut neure burua iritsi nahi ez nuen geltokira iritsita, eta datorren ostiralean Iturrino
|
Handiaren
trukua berpiztuko dudala agindu diot. Dedio, arroza garesti atera zait gaurkoan, eta hitz ematen ari nintzaiola, ez dakit zergatik eta nola, John Hustonek behin eman zidan hitzaz oroitu naiz.
|
|
|
Eta orain jaiki eta banoa komunera, Iturrino
|
Handiaren
maskuri zahar hau ez baita gauza pare bat bermuti eusteko ere. Hori ere bada zoritxarra, ia bi metrora ere asmatuko nion nik kilkerraren zuloari gaztetan, eta, deskuidatzen bazen, bertan betiko itota uzteko, gainera.
|
|
2008
|
|
|
Bolivarren ostean, Che Guevararen amets iraultzailea etorri zen. Orain Chavezek Kolonbia
|
Handiaren
ilusioa berpiztu nahi izan du, munduari Hego Amerikatik begiratzeko eskubidea, hain zuzen. Bide horretan, AEBetatik aldendu eta ekonomia autozentratua bultzatzeko pausoak eman ditu:
|
|
|
* Txagostarrak, Britainia
|
Handiaren
bidegabekeria historikoa Open Democracy gunean
|
|
|
Montreal galtzen ari gara. Hortaz, aktibista frankofonoek Montreal uharteko demografia joeretan jartzen dute arreta, eta gutxietsi egiten dute frantsesa ama hizkuntza duten hiztunek Montreal
|
Handiaren
eskualdean duten gehiengo posizio indartsua. Horrez gain, aktibista frankofonoek adierazten dutenez, frantses hiztunak gehiengoa badira ere Quebecen (%80k frantsesa du ama hizkuntza), Quebeceko frantses hiztunak Kanadako biztanleria osoaren %25 baino gutxiago dira, eta Ipar Amerika osoa hartuz gero, berriz, Quebeceko frantses hiztunak kontiKultura autonomiaren eredua proposatzen du.
|
|
|
Gaur egungo ikasgaia Depresio
|
Handiaren
berdina da: ezin da guztia merkatuaren esku utzi, eta politika sozialak ezartzen dituzten Estatu indartsuak behar dira merkatuaren gabeziak betetzeko.
|