|
2000
|
|
|
" Ez al duzu anaia ezagutzen?
|
Ez
al dakizu nolakoa den. Eta ez al dakizu ezen ez dagoela anaia bide batetik eramaiterik eta hura behartzerik, zeren aurkako bidetik joanen baitzaizu?" Eta amak:
|
|
|
—Nola ibil haiteke horrela?
|
Ez
al dakik, bada, ezen bainuen hartzea gorputzarentzat kaltegarria dela?
|
|
|
—Izarrei beha konkistatuko duk hik mundua, filosofo tipi horrek...
|
Ez
al dakik, bada, gizona deus ere bada, ohorea eta ezpata dela?
|
|
|
—Ai, Joanes! —erran zidan, kexu—
|
Ez
al dakizu, bada, ezen etsairik handienak nork bere odolekoak dituela... Eta jaun Joanes... edo, Joanikot, hobeki, zeren eta aspaldi utzi baitzion zure osabak jaun izaiteari, horietarik duzu.
|
|
|
Hark: (Harriturik)
|
Ez
al dakizu. Ni Onuzki nauzu, azpildu gabeko bihotzaren jabea.
|
|
|
Bere begiradaren indarrez soil soilik gizaki bat akabatzeko boterea zuen suge erregeari, nolatan utzi hain libre?
|
Ez
al zekiten, akaso, zinpeko zaintzaile haiek basiliskoa Satanas berbera zela, zeinak, paradisuan ezkutatuz, Adan eta Eba engainatu baitzituen. Zer onik espero genezakeen, bada, piztia pozointsu harengandik?
|
|
|
Haiek galdu dira, haiek zure imajinazioan beste inon ez dituzu bizi...
|
Ez
al dakizu erakundea bere azkenekotan dela, ez al zara ohartu?"; haren ezpain meheetan irribarre anker bat dibujatu zen;" edo beharbada", esan zuen," independentziaren kimera horrekin egiten duzu amets; he! Zer uste duzu, zuri horrek zer ekarriko dizu?
|
|
2001
|
|
|
Multinazionaletan gogotik egiten da lana.
|
Ez
al dakizue hori?
|
|
|
Ez aldaki irakurlerik inozoenak ere ipuinak ipuin direla?
|
Ez
al daki Tarantino renfilmeen ikusle ezjakinenak ere zeluloidezko pistola benetako pistolatik bereizten. Ez al zekiten protestanteek Kristoren gorputz zizeldua benetakoaren errepresentazio soila zela. Betiko beldurra, funtsezko beldurra, hitzekiko zein irudiekikoerrepresentazioaren lilura gaitasunaren beldurra.
|
|
|
Ez aldaki irakurlerik inozoenak ere ipuinak ipuin direla? Ez al daki Tarantino renfilmeen ikusle ezjakinenak ere zeluloidezko pistola benetako pistolatik bereizten?
|
Ez
al zekiten protestanteek Kristoren gorputz zizeldua benetakoaren errepresentazio soila zela. Betiko beldurra, funtsezko beldurra, hitzekiko zein irudiekikoerrepresentazioaren lilura gaitasunaren beldurra.
|
|
|
–Hi, txikito, zer habil, adarra jo nahian? –bota dio az ke nean–
|
Ez
al dakik Anartz Brigada Internazionalistetakoekin Chiapasera joatekoa dela. Baina hi ze planetatan bizi haiz azken aldian?
|
|
|
1.G (harriduraz):
|
Ez
al dakizu?
|
|
|
|
Ez
al dakizu nor den?
|
|
|
zer dakizu Pioletadun Hiltzaileaz?
|
Ez
al dakizu ezer Mendizaleaz. Kasu horixe argitzen saiatzen ari naiz egun.
|
|
2002
|
|
|
Bai ba beñepein eta ¡ a bai egikizuna!
|
Ez
al dakizu zein ¡ Astuen estropadia, gizona...! Amaikatxu batuko dituk bakar batek arrantza egin dagijaneko!
|
|
|
Eta, lana izateko, hobe politikan ez sartzea!
|
Ez
al dakizu, bada, zer galdetu zioten Jaxintori udaletxean sartzeko? ¿ Tiene usted antecedentes penales?
|
|
|
–Bi aldiz plantxan esan nahiko didazu, jakina, gordinik jaterik nahi ez baduzu...
|
Ez
al dakizu, bada, Jainkoak arrainak egin zituenean plantxa batekin lisatu zituela haietako batzuk, eta horregatik direla edo hain estuak edo hain zapalak...?
|
|
|
–ihardetsi zion amak– Sara baino zuhurragoa uste hindudan...
|
Ez
al dakin, bada, hortxe ditugula Jainkoaren manamenduak, eta legea beti izan dela lege, mundua mundu denetik?
|
|
|
Zergatik pasatu zara hondartza ondotik, tren geltokitik  hartu ordez?
|
Ez
al zenekien zer leku mota den paraje hori. Zuk zeuk ikusi duzu nolako piurak atera diren taberna hartatik, baina, hala ere, handik joan behar zuk!".
|
|
|
–
|
Ez
al dakizue badagoela dekretu bat heriotzara zigortzen dituena eremu nazionaletik gorrira joandako kazetariak?
|
|
2003
|
|
|
–Baina baloi bat duk-eta!
|
Ez
al dakik, bada, aingeruak eta deabruak noiznahi aritzen direla hor goian futbolean, ilargia baloi hartuta...?
|
|
|
–Azpildar desleialok, atzo hor ibili zineten bertso zaharrak kantatzen, eta ez al zarete lotsa?
|
Ez
al dakizue, bada, don Paulino Urkidi apaiza elizako ministroa izan zela, eta elizako ministroak garenoi errespetu bat zor diguzuela. Azpildar bilauok, zuen odolak ez du balio ezta odolkirik egiteko ere!
|
|
|
" Jainkoaren aingeru batek Luziferri arima ostu eta deuseztatu zion hemen Azpilen, eta lasai zaudete.
|
Ez
al dakizue, ordea, zuen bekatuez deabruarentzako arima berri bat osatzen ari zaretela. Ez al da jantzi bat, bada, puskaz puska egiten?
|
|
|
–
|
Ez
al dakik amari ez zaiola batere gustatzen hi hareatzan ibiltzea. Arriskutsua duk!
|
|
|
Eta mundua aitzina doa, ustez kontzientzia garbi duzula.
|
Ez
al dakizu engoitik mundu horren partaide izanez, erantzukizunaren zati handi bat daukazula bihotzean zure lurretan nahiz lur horietarik kanpo, zurea defendatzeko hil  ketak agitzen diren bakoitzean?
|
|
|
Bila?
|
Ez
al dakizu zerorrek etxera joaten?
|
|
|
— Nondik atera duzu bada, Glauko?
|
Ez
al dakizu urte asko direla Agaton hemen bizi ez dela eta oraindik ez direla ezta hiru urte ere Sokratesekin denbora egon eta esan ala egiten duen guztia egunero jakiten saiatzen naizenetik. Hori baino lehen harat honat nenbilen egokitzen zitzaidan tokian, zerbait egiten nuelako ustetan, eta beste inor baino ta173 malgarriago nintzen, ez zu orain baino gutxiago, filosofian baino lehenago beste edozertan jardun behar dela uste duzuna.
|
|
2004
|
|
|
Gipuzkoan bakarrik ditu hamazazpi.
|
Ez
al dakizu zeintzuk diren. Hona hemen:
|
|
|
Bai, Jopu Andonik hil duela uste dute, ta Andoni hilda agertu denez gero, Andoniri berari ezin ezer egin, eta...
|
Ez
al zenekiten Andoni hil denik. Bai, Gezalako hondartzan agertu da hilda.
|
|
|
Telebisiokoak ere etorri dira.
|
Ez
al zenekien. Bai, gauez etorri dira, eta ez da argirik egon...
|
|
|
Esan, mesedez, zuen Pedrori fulboleko postura lehengotan dagoela, badaki berak.
|
Ez
al zenekien partidua telebisatzen dutenik. Neuk ere ikusi nahi nuke baina, badakizu, behin ardura bat leporatu ezkero...
|
|
|
–
|
Ez
al dakizu israeldarrak eta palestinarrak gerran daudela?
|
|
|
|
Ez
al dakizu Erraldoiren erruz gaude honela?
|
|
|
|
Ez
al dakizu ez dela gizalegezkoa ahulei erasotzea?
|
|
|
Oo!
|
Ez
al zenekien, ba, Hiroshi?
|
|
|
–Hago isilik, seme! –esan zion amona Sinforosak–
|
Ez
al dakik, bada, gogortzea behar beharrezkoa dela gora egiteko. Ez al dizkiok hik ere mutilari babarrunak eta janarazten?
|
|
|
–Bai.
|
Ez
al dakik, bada, esaera zaharra: jaiotzak txartel gorria zor?
|
|
|
–agindu zion aitak jarraian, bere argudioak emanda–:
|
Ez
al dakik, bada, babarrun asko eta asko jan behar izan zituztela Arkonadak eta Kortabarriak, Zamorak eta Lopez Ufartek, futbol izarrak izan baino lehen?
|
|
|
‘Ze ari haiz?
|
Ez
al dakik azkarrago, ala? ’ ‘Azkarrago. Presarik ba al dago, ba? ’ Josetxok amorratuta raka!
|
|
|
" Masa izerdiarekin egin behar duk.
|
Ez
al dakik hori?"
|
|
2005
|
|
|
–Zertaz kexatzen haiz?
|
Ez
al dakin hi bezalako nexkak hiltzen direla Afrikan egunero gosez?
|
|
|
–
|
Ez
al dakizu, bada, amona, telebistako txoritxorik gabe ez dagoela modeloen munduan sartzerik, telebistan azaltzen ez dena ez delako ezer? –emakumetto bat bezala mintzatzen zen Ines.
|
|
|
–
|
Ez
al dakizu, bada, Kontxi, puntu batek etxeko edozein zirrikitutatik egin dezakeela ihes, ate edo leiho junturetatik, esate baterako, edo mepansatik? –erantzun zion Emilik?.
|
|
|
–Zer axola du horrek, unibertsoaren beste muturrean ere Bushekin topatuko bahaiz?
|
Ez
al dakin, bada, cowboy madarikatu horrek unibertsoa bereganatu nahi duela, Lurra bereganatuta gero?
|
|
|
–AEBek, bai!
|
Ez
al dakin, bada, AEBei osaba Sam deitzen diotela?
|
|
|
–Itzali telebista, Ines. Egunero horrela ibili behar!
|
Ez
al dakin, bada, konpartitzen den hitza arnasa bezalakoa dela familia batentzat?
|
|
|
Baina Pantera Arrosak ez din errealitatearekin zer iksuirik.
|
Ez
al dakin, bada, pantera guztiak beltzak direla. Eta paterak eta pateren hixtoriak ere, halatsu?!
|
|
|
–Nola ezetz?
|
Ez
al dakin. Teleikasleak, saiokoak etortzekoak direla, eta gure eskolatik hiru ikasle aukeratuko dituztela beren programarako?
|
|
|
Eta, hil ondoko ospea, zer da?...
|
Ez
al dakizue oraindik?... Ahanztura!!
|
|
|
– Ene hitzak alta latina baino argiagoak dira.
|
Ez
al dakizu hilketa latza obratu zela Harrondon. Kontatuko dizut...
|
|
2006
|
|
|
|
Ez
al dakizu euskara dela
|
|
2007
|
|
|
–
|
Ez
al zenekien Elisa haurdun dagoenik?
|
|
|
Ez omen da gauza bera bere salako lanpararen pean idaztea, eta gure platoko fokuen pean hirugarren adineko estasiez hitz egitea.
|
Ez
al zenekien hori hona etorri baino lehen, atso alua. Zer espero zenuen?
|
|
2008
|
|
|
Tartean, orbetarrenetik etorritako lau anaiak zeuden, aita eta osaba izebak animatu nahi izan zituztenean beraiekin joan zitezen, izeba Ursulak erantzun zien: ?
|
Ez
al dakizue esaera zaharra: –Titiriteroak iristen direnean, zaindu ongi etxeko oilategia????, laurak liluratuta, haien eskuek jo zituzten txaloak eta haien begiek egin zuten dantza!?, eta berdin iritsi ziren etxera, aita eta osaba izebei guztia kontatu nahian.
|
|
|
–Infernura joan nahi ote duk?
|
Ez
al dakik, bada, nork bere burua botatzea bekatu mortala dela. Aitaren eta Semearen?!
|
|
|
–Zer arraio egiten duk hor?
|
Ez
al dakik guztiak ibili garela hire atzetik?, maisua, apaiza, mundu guztia!
|
|
|
Kendu nire begi bistatik, traidorea, lotsa ematen didak-eta!
|
Ez
al dakik, gainera, Canovasek foruak kendu zizkigula??; Nazariok, ordea, bere arrazoiak zituen, aitaren itzalari aurka egiteko: –Ongi da, aita, baina gogoratu nola bizi izan zinen zu, errege Karlos berandu baino lehen itzuliko zèn esperantzarekin, eta ikusten duzu:
|
|
|
Beñardok bazekien hori, baina hain ziren bere autoestimu eta maitasun beharrak larriak, antza, eta hain zen bere borondatea eskasa, non ohartu gabe ematen baitzuen neurritik neurriz kanporako pausoa. Eta Beñardok hamasei eta hamazazpi urte egin zituen, eta ez ziren harritzekoak egunak, zeinetan erdi hordituta iristen baitzen etxera, baita guztiz hordituta ere??
|
Ez
al dakik mozkortzea bekatu mortala dela, eta zuzenean joango haizela infernuko su leizera, gaizki erori eta burua hausten baduk, egunen batean?, esaten zion izebak, ezin serioago?, noiz edo noiz.
|
|
|
asmo onenarekin, hori ez dizut ukatuko, baina Kristoren irakaspenari muzin eginez.
|
Ez
al dakizu, bada, Kristo sufrimendutik ihesi ibili zela. Nola ulertu behar dira, bestela, Kristoren beraren hitzak, olibondoen ortuan esanak:
|
|
|
Izan ere, zer da Aldasoro bat López de Legazpi batekin konparatuta?
|
Ez
al dakik, bada, nor izan zen Miguel López de Legazpi. Mexiko hiriko alkate nagusia?
|
|
|
GERMAN. (zakar) Baina zertan habil?
|
Ez
al dakin atea jotzen sartu aurretik??
|
|
|
JOANA. (belarritik aurikularrak kenduz)
|
Ez
al dakizu atea jotzen?
|
|
|
AGURTZANE. (errieta eginez)
|
Ez
al dakizu atea jotzen?!
|
|
|
ABEL.
|
Ez
al dakik zer gertatu den?
|
|
|
Triste eta ezertarako gogorik gabe.
|
Ez
al dakizu horrela lehenago zahartzen garela?
|
|
|
KEVIN.
|
Ez
al dakin. Hire osabaren tailerrean istripua izan ninan eta ospitalean pasatu dinat gaua.
|
|
|
Puntu honetan ez dut zuen artean desberdintasun handirik ikusten, dirudienez kazeta guztiek saltzen dituzten irudiak errepikatzen dituzue eta.
|
Ez
al dakizue egin daitekeen kritikarik handiena irudi horiek baztertzea eta kasurik ez egitea dela. Planteatu duzue inoiz benetako emakume kirolariak gehiagotan agertzea zuen orrietan, emakumearen irudiak beste bat izan behar duela erakusteko?
|
|
|
Ez haren aurpegiaz baizik nire bihotzaz.
|
Ez
al dakizu aspaldiko esaera hura: bihotzak gezurra diotsu?».
|
|
|
Port Aventura bat muntatu nahi al duzue gudariak borrokatzen ziren lekuan?
|
Ez
al dakizue Europan gauzak ondo egiten ikasten. Ez al daukazue zuen Basquilandiarik beste nonbait egiterik?
|
|
|
Kendu nire begi bistatik, traidorea, lotsa ematen didak-eta!
|
Ez
al dakik, gainera, Canovasek foruak kendu zizkigula?"; Nazariok, ordea, bere arrazoiak zituen, aitaren itzalari aurka egiteko: " Ongi da, aita, baina gogoratu nola bizi izan zinen zu, errege Karlos berandu baino lehen itzuliko zèn esperantzarekin, eta ikusten duzu:
|
|
|
–Zer arraio egiten duk hor?
|
Ez
al dakik guztiak ibili garela hire atzetik?, maisua, apaiza... mundu guztia! Jaitsi hortik, Beñardo!
|
|
|
–Infernura joan nahi ote duk?
|
Ez
al dakik, bada, nork bere burua botatzea bekatu mortala dela. Aitaren eta Semearen...!
|
|
|
Tartean, orbetarrenetik etorritako lau anaiak zeuden –aita eta osaba izebak animatu nahi izan zituztenean beraiekin joan zitezen, izeba Ursulak erantzun zien: "
|
Ez
al dakizue esaera zaharra: ‘Titiriteroak iristen direnean, zaindu ongi etxeko oilategia’?" –, laurak liluratuta –haien eskuek jo zituzten txaloak eta haien begiek egin zuten dantza! –, eta berdin iritsi ziren etxera, aita eta osaba izebei guztia kontatu nahian.
|
|
|
nola amets bat izan zenuen, zeinean nire amaren arima ikusi baitzenuen purgatorian sartzen, eta nola horregatik ekin zenion zeure gorputza zigortzeari... asmo onenarekin, hori ez dizut ukatuko, baina Kristoren irakaspenari muzin eginez.
|
Ez
al dakizu, bada, Kristo sufrimendutik ihesi ibili zela. Nola ulertu behar dira, bestela, Kristoren beraren hitzak, olibondoen ortuan esanak:
|
|
|
Beñardok bazekien hori, baina hain ziren bere autoestimu eta maitasun beharrak larriak, antza, eta hain zen bere borondatea eskasa, non ohartu gabe ematen baitzuen neurritik neurriz kanporako pausoa. Eta Beñardok hamasei eta hamazazpi urte egin zituen, eta ez ziren harritzekoak egunak, zeinetan erdi hordituta iristen baitzen etxera, baita guztiz hordituta ere –"
|
Ez
al dakik mozkortzea bekatu mortala dela, eta zuzenean joango haizela infernuko su leizera, gaizki erori eta burua hausten baduk, egunen batean?" esaten zion izebak, ezin serioago–, noiz edo noiz. Osaba Bixentek, alabaina, ez zion garrantzi handirik ematen –" Gu ere halaxe ibiltzen gintuan gaztetan" esaten zuen–, baina Beñardo etxeko atarira heldu eta bertan luze erori zèn igande gau batean, iritziz aldatu –hantxe utzi zuten lotan, ea eskarmentuan sartzen zen–, eta halaxe mintzatu zitzaion biharamunean:
|
|
|
Izan ere, zer da Aldasoro bat López de Legazpi batekin konparatuta?
|
Ez
al dakik, bada, nor izan zen Miguel López de Legazpi. Mexiko hiriko alkate nagusia... baita Filipinasko kapitain jenerala ere, post mortem, hortik atera kontuak!
|
|
|
" Dugula?".
|
Ez
al daki Berlinetik alde egin baino lehen zerbait gertatu zela Cesarrekin?
|
|
2009
|
|
|
–
|
Ez
al dakizue garrasi egin gabe hitz egiten. Zer gertatzen da?
|
|
|
Nola zertaz?
|
Ez
al nekien zer aurkitu zuten parrokian?
|
|
|
Eta, hala ere, ulertu zenuke nire jarrera, orbetarrok ez baikaude zu galtzeko prest, ezta gutxiagorik ere, Domingo galdu ondoren!
|
Ez
al dakizu, bada, noraino eta zenbateraino maite zaituen aitak. Baina zuk ez duzu aitaren maitasuna merezi, beharbada?
|
|
|
Baina, hitz egiteko gauza ez bazara, zerbait idatz dezakezu?
|
Ez
al dakizu, baina, barruan gordetzen dena barruan gelditzen dela, obsesio bat bezala, eta obsesioa arratoi bat bezalakoa dela, erraiak jan diezazkigukeena?
|
|
|
–Nork esan dizu zuri gora igotzeko?
|
Ez
al dakizu, bada, ehiza goian dagoenean ehiztariak behean daudela. Baina gora igo nahi baduzu, gora igoko zara, bai, eta igo zaitez berriro, nik esan arte!
|
|
|
Kendu gauza horiek burutik!
|
Ez
al dakizu, bada, goratua izan nahi duena beheratua izango dela, eta beheratu izan nahi duena goratua? –erantzuten arrosak.
|
|
|
–Zer egiten duzu hor geldi, hirugarren egunean piztu bazinen??
|
Ez
al dakizu, bada,, zerak, hiru mila ordu baino gehiago egin dituela hilzorian, bere arnasestuaren gurutzetik zintzilik??; orduan, baina, bere buruaren kontra altxatzen zen, zeren Kristok ez baitzuen, menturaz, ezer egiten, baina ezta berak ere:
|
|
|
–eta nola Gabinok zeruraino zabaldu baitzituen begiak, Luzianoren amak jarraitu zuen?:
|
Ez
al dakizu, bada, osaba bat duzula Ameriketan?
|
|
|
langileak batere merezi ez duen arren, argi eta garbi esango dizut hori ere.
|
Ez
al dakizu, bada, Estepan Enparantza gorri putakumeetakoa dela?
|
|
|
–Itzali irrati zikin hori!
|
Ez
al dakizu etxe honetan debekatuta dagoela tangoak entzutea?
|
|
|
KAR.
|
Ez
al dakik?
|
|
|
UNAI. Joe!
|
Ez
al dakizu zaratarik atera gabe edaten?
|
|
|
TXIMISTA. (haserretu aurpegiz)
|
Ez
al dakin metxeroa bere lekuan uzten?
|
|
|
Eta, hala ere, ulertu zenuke nire jarrera, orbetarrok ez baikaude zu galtzeko prest, ezta gutxiagorik ere, Domingo galdu ondoren!
|
Ez
al dakizu, bada, noraino eta zenbateraino maite zaituen aitak. Baina zuk ez duzu aitaren maitasuna merezi, beharbada...
|
|
|
" Zer egiten duzu hor geldi, hirugarren egunean piztu bazinen...?
|
Ez
al dakizu, bada, ‘zerak’ hiru mila ordu baino gehiago egin dituela hilzorian, bere arnasestuaren gurutzetik zintzilik?"; orduan, baina, bere buruaren kontra altxatzen zen, zeren Kristok ez baitzuen, menturaz, ezer egiten, baina ezta berak ere: zer egin zuen, bada, berak –Maria Bibianak– ordura arte anaiatxoaren alde?
|
|
|
Baina, hitz egiteko gauza ez bazara, zerbait idatz dezakezu...
|
Ez
al dakizu, baina, barruan gordetzen dena barruan gelditzen dela, obsesio bat bezala... eta obsesioa arratoi bat bezalakoa dela, erraiak jan diezazkigukeena. Zer nahi duzu, arratoiak zure baitan habia egitea?
|
|
|
–Itzali irrati zikin hori!
|
Ez
al dakizu etxe honetan debekatuta dagoela tangoak entzutea?
|
|
|
Anbulantzia aurki etorriko da, hala ere, entzun duzu... langileak batere merezi ez duen arren, argi eta garbi esango dizut hori ere.
|
Ez
al dakizu, bada, Estepan Enparantza gorri putakumeetakoa dela?
|
|
|
–Nork esan dizu zuri gora igotzeko?
|
Ez
al dakizu, bada, ehiza goian dagoenean ehiztariak behean daudela. Baina gora igo nahi baduzu, gora igoko zara, bai, eta igo zaitez berriro, nik esan arte!
|
|
|
Kendu gauza horiek burutik!
|
Ez
al dakizu, bada, goratua izan nahi duena beheratua izango dela, eta beheratu izan nahi duena goratua? –erantzuten arrosak.
|
|
|
–eta nola Gabinok zeruraino zabaldu baitzituen begiak, Luzianoren amak jarraitu zuen–:
|
Ez
al dakizu, bada, osaba bat duzula Ameriketan?
|
|
|
Elinor Mouravine ezagutzen dut.
|
Ez
al zenekien. Ez dakizu nire amorantea dela?
|
|
|
Ekin eta mintzatu!
|
Ez
al dakizue hiri honetan den dena ahalezkoa dela. Adi egon eta hamaika mintzo ezberdin entzungo dituzue.
|