|
2002
|
|
|
Egoera honetan, beste unibertsitate baten sorrera burugabekeria bat dirudi. Ordea, ikasle euskaldunen kopuruaren gorakadaren beharrei ditugununibertsitateek askotan erantzuten ez dietela pentsatzen badugu,
|
Euskal
Unibertsitatearen proiektua guztiz onuragarria dela iruditzen zait, beste unibertsitateei ikaslegoa kentzen badiete ere.
|
|
|
2.
|
Euskal
Unibertsitatearen proiektuak onurak eta abantailak ekartzen dizkio euskal komunitateari. Lurraldez juridikoki bere esparrua zein den nire ustez azken arazotxoa baino ez da.
|
|
2008
|
|
|
Bolognako prozesu hau hauspo bilakatu behar dugu sortzeke dugun
|
Euskal
Unibertsitatearen proiektuarentzat, beharrezkoa baitugu Europako unibertsitate esparruan homologatua den euskaldunen unibertsitate eleanitza, euskararen hizkuntza komunitatea eratzeko eta garatzeko erakundea izango dena.j bxxxxxxxj
|
|
2022
|
|
|
Ikusi dugu
|
Euskal
Unibertsitatea proiektu bezala historikoki moldakorra izan dela, eta ibilbide horretan unibertsitate sistema zabal, konplexu, eraginkor eta sofistikatura iritsi garela, hain zuzen zientzia ezagutza kapital forma bihurtu den garai postindustrialean. Hemendik aurrerakoak pentsatzeko, ordea, gakoa ‘errealitate krisiak’ datozela ohartzea dela esango nuke.
|
|
|
|
Euskal
Unibertsitate proiektu modernoa
|
|
|
|
Euskal
Unibertsitate proiektuak hirugarren une erabakigarria bizi izan zuen 70eko hamarkadan. 60ko eta 70eko hamarkadetan Hego Euskal Herrian frankismoak ezarritako debekuen gainetik, borroka asko piztu ziren, hala nola hizkuntzaren aldekoa edota nazio askapen prozesuaren aldekoa.
|
|
|
Garai berean gertatu zen euskal gizartearen sekularizazioa. Bereziki azpimarratzekoa da apaiztegiak utzi zituzten euskaldun alfabetatu ikasien ekarpena euskal kulturgintzan, baita
|
Euskal
Unibertsitatearen proiektuan ere.
|
|
|
Orduko
|
Euskal
Unibertsitate proiektuak izaera desberdineko asmoak biltzen zituen. Artean erdaraz formulatutako ‘Universidad Vasca’ aldarrikapenetik ez zen guztiz bereizten.
|
|
|
XXI. mendearekin batera, ematen du
|
Euskal
Unibertsitate proiektua laugarren epe batean sartu dela, onlineko irakaskuntzaren geruza gehitu baitio aspaldiko aldarrikapenari, ezintasun politiko bezainbat originaltasun erakutsiz osagarri erreibindikatzen ziren: euskal barruti unibertsitarioa, Hego Euskal Herrirako unibertsitate bat, euskarazko unibertsitatea...
|
|
|
euskal barruti unibertsitarioa, Hego Euskal Herrirako unibertsitate bat, euskarazko unibertsitatea... Baina, urte gutxiren buruan, behin EAErako eta Nafarroarako unibertsitate barruti bana ezarrita, eta behin UPV/EHU eta UPNA/ NUP sortuta,
|
Euskal
Unibertsitate proiektuak ñabardura bereizgarri bat hartu zuen: goi mailako euskarazko irakaskuntza proiektua bilakatu zen.
|
|
|
Bidea ez da antzua izan. Badago esperientzia, material eta harreman metaketa handia;
|
Euskal
Unibertsitate proiekturik egon izan ez balitz, euskarak egungo unibertsitateetan are presentzia txikiagoa izango zukeen. UEUn, UZEIn, Jakinen edo Elhuyarren ibilitakoak 70eko, 80ko eta 90eko hamarkadetan eta xxi. mendean irakasle gisa unibertsitatean sartzean, batez ere UPV/EHUn, bakarka zein taldeka, proiektu desberdinak abian jarri izan dituzte euskara unibertsitatean txertatzeko, bereziki euskarazko irakaskuntza garatzeko.
|
|
|
Egungo UPV/EHUko zientzietako karrerak euskaraz ikastea, Euskara Errektoreordetzaren atal desberdinak (Euskara Zerbitzua, Euskara Institutua...), lehen irakasle elebidunen kontratazioa, euskara plangintzak eta abar ezin dira ulertu erakundearen barne dinamika propiotik. Sorburua, neurri handi batean, kanpoan dagoelako, aipatutako euskal kulturgintzako elkarteetan eta bien arteko zubi lanak egin zituzten euskaltzaleengan. xxi. mendeko erronkak xxi. mendearekin batera, ematen du
|
Euskal
Unibertsitate proiektua laugarren epe batean sartu dela, onlineko irakaskuntzaren geruza gehitu baitio aspaldiko aldarrikapenari, ezintasun politiko bezainbat originaltasun erakutsiz. Proiektuaren ardatz nagusiak ez dira aldatzen, erdigunean euskara eta irakaskuntza kokatuta baitaude; baina aldaketa esanguratsu bi badira:
|
|
|
Izan ere, gure ustez, Euskal Unibertsitatea ez da ez erronka teknologikoa, ezta pedagogikoa ere, erronka politiko eta intelektuala baizik. Irudipena dugu, ordea, agian
|
Euskal
Unibertsitate proiektuaren inguruko diskurtsoaren sakontasun maila apaldu egin dela.
|
|
|
Laburbilduz,
|
Euskal
Unibertsitate proiektua eraldatuz eta egituratuz joan da xx. eta xxi. mendeetan. Lehenengo formulazioetan Euskal Herrian kokatutako unibertsitate fisiko baten aldeko ekimena zen, gerora euskarazkoa ere izan beharra defenditu zen, eta, egun, badirudi onlinekoa behintzat izango balitz konformatuko ginatekeela.
|
|
|
Lehenengo formulazioetan Euskal Herrian kokatutako unibertsitate fisiko baten aldeko ekimena zen, gerora euskarazkoa ere izan beharra defenditu zen, eta, egun, badirudi onlinekoa behintzat izango balitz konformatuko ginatekeela. Edozein kasutan, 70eko hamarkadatik,
|
Euskal
Unibertsitate proiektuaren erdigunean euskarazko irakaskuntza kokatu izan da. Harentzat argitaratu dira material desberdinak (liburuak, testuliburuak, hiztegiak...) eta prestatu da ahozko erregistro jasoa eta akademikoa, arloz arloko lexiko zein diskurtsoak.
|
|
|
Harentzat argitaratu dira material desberdinak (liburuak, testuliburuak, hiztegiak...) eta prestatu da ahozko erregistro jasoa eta akademikoa, arloz arloko lexiko zein diskurtsoak. Baina, neurri handi batean, batik bat 70eko hamarkadan finkatutako
|
Euskal
Unibertsitate proiektu hori agortuta dago, egungo euskaldun unibertsitarioen testuingurua, makro zein mikro ikuspegitik, goitik behera aldatu delako. Bizi (izan) ditugun aldaketa guztiak zehatz eta zorrotz aipatzea ezinezkoa da artikulu labur honetan, baina batzuk seinalatu nahi genituzke gaiarekin zerikusi zuzena dutelako:
|
|
|
• Modernitatean arruntak ziren proiektu politiko eta marko ideologiko handien garaia krisian dago, bai erlijioari, bai alderdiei, baita Euskal Unibertsitateari dagokiona ere. Horren lekuko da
|
Euskal
Unibertsitatearen proiektuaren inguruko eztabaiden apaltze orokorra. Edo beste hitz batekin esateko:
|
|
|
desintelektualizazioa.
|
Euskal
Unibertsitate proiektua 70etan eta 80etan sustatu zuten intelektual nagusiek, 40 urteren ostean, adinez oso aurrera egin dute, eta berririk ez da nabarmentzen. Hala, euskara unibertsitatearekin uztartzearen alde daudenak ere ez dira Euskal Unibertsitatearen proiektuarekin identifikatzen.
|
|
|
Euskal Unibertsitate proiektua 70etan eta 80etan sustatu zuten intelektual nagusiek, 40 urteren ostean, adinez oso aurrera egin dute, eta berririk ez da nabarmentzen. Hala, euskara unibertsitatearekin uztartzearen alde daudenak ere ez dira
|
Euskal
Unibertsitatearen proiektuarekin identifikatzen. Ezezaguna edo arrotza egiten zaie, eta ez dute hor topatu norabide estrategikorik.
|
|
|
Eman lezake horrek guztiak ez duela zerikusirik
|
Euskal
Unibertsitatearen aldeko proiektuarekin, mugatzen dela irakasle euskaldun unibertsitarioen afera sinple batera. Baina, gaur egun, goi mailako tituluak eskaintzeko, ezinbestekoa da akreditazioa; hau da, tituluak eta zentroak ere akreditatu behar dira, eta akreditaziorako berme gehien ematen duena ikerketa jarduera da.
|
|
|
Laburbilduz,
|
Euskal
Unibertsitate proiektu historikoa berritu behar da eta garaiko testuingurura egokitu, bereziki testuinguru akademiko berriaren baitan birformulatu. Hau da, ematen du aldarrikapen historikoa neurri handi batean agortuta dagoela.
|
|
|
Behe lainotan ari gara. Ikerkuntza
|
Euskal
Unibertsitate proiektu berriaren erdigunean kokatzea aukera bat izan daiteke, eta ikerkuntzatik plantea liteke (euskarazko) irakaskuntza elikatzea, (euskarazko) goi mailako dibulgazioa egitea, (euskarazko) komunikazio zientifikoa ontzea, arloz arlo hiztegi berezituak prestatzea, euskaldunen karrera akademikoa egiteko eta ulertzeko molde berriak proposatzea... Ez dago ezer idatzita, oraindik, eta behe lainotan ibiltzeak, noski, bere arriskuak ditu; baina ez gara ezer, egin arte.
|
|
|
Artikulu honetan,
|
Euskal
Unibertsitatearen aldeko proiektuaren etapa nagusiak eskematikoki azaldu eta saiatuko gara argudiatzen proiektua, 70eko hamarkadan egituratu zen gisa, neurri handi batean, agortuta dagoela. Izan ere, 50 urteren ostean, gaur egungo euskaldunok testuinguru erabat desberdina bizi dugu.
|
|
|
Izan ere, 50 urteren ostean, gaur egungo euskaldunok testuinguru erabat desberdina bizi dugu. Horregatik, ezinbestekoa da
|
Euskal
Unibertsitatearen proiektua gaurkotzea.
|
|
|
|
Euskal
Unibertsitatearen proiektuak bost hamarkada baditu ere, proiektuaren aurrekariak askoz zaharragoak dira.1 Hala, ezaguna bada ere, ezin utz dezakegu aipatu gabe Eusko Ikaskuntza kultur elkarteak urteen artean unibertsitate propio baten alde egindako lana. Babesle zituen orduko aditu entzutetsu batzuk, baita ikasle unibertsitario taldeak ere, eta mugimendu abertzale/ autonomista zabala, orobat.
|
|
|
Historikoki,
|
Euskal
Unibertsitate proiektuaren erdigunean, arestian aipatu dugun moduan, euskarazko irakaskuntza kokatuta zegoenez, hamarkada hauetan guztietan euskarazko irakaskuntza aitzineratzeko arrakasta desberdina izan duten mila eta bat ekimen jarri dira abian. Hainbat euskaltzale unibertsitarioren ekarpen anonimoa edo ez hain anonimoa metatu izan da helburu horretan, eta gaur egun Euskal Unibertsitaterik ez dugun arren, berme gehiago edo gutxiagorekin graduko ehun bat karrera euskaraz ikas litezke unibertsitate desberdinetan.
|