|
2007
|
|
|
Euskal Herriko egoera soziolinguistikoaren adierazle garrantzitsuenetako bat da Soziolinguistika Klusterrak antolatzen duen Euskal Herriko hizkuntzen kale neurketa.
|
Euskal
Herriko Kale Erabileraren Neurketa Orokorra 1989 urtean egin zen lehen aldiz; geroztik lau urtez behin errepikatu da, eta 2001etik aurrera bost urtez behin. 2006an, beraz, Euskal Herriko hizkuntzen erabileraren kale neurketa egin da eta laster aurkeztuko dizkizuegu neurketa honen emaitza guztiak BAT aldizkariaren ale berezi batean.
|
|
|
|
Euskal
Herriko Kale Erabileraren Neurketak 17 urteko ibilbide luzea du dagoeneko. 1989an lehenengo aldiz egin zenetik, lau edo bost urteren tartearekin errepikatu da.
|
|
|
•"
|
Euskal
Herriko Kale Neurketak, Euskal Herri osoan, eremu publikoan ¾kalean¾, euskararen ahozko erabilera neurtzen du." soziolinguistika klusterra martin ugalde, kp/ 20140 andoain 21
|
|
|
"
|
Euskal
Herriko Kale Neurketak, Euskal Herri osoan, eremu publikoan kalean, euskararen ahozko erabilera neurtzen du."
|
|
|
Kale Neurketa 1989an egin zen estreinakoz, eta geroztik lau urtean behin errepikatu da 2001era arte. Laugarren neurketa hartatik esku artean dugun bosgarreneraino bost urte igaro dira, eta hala jarraitzea erabaki da hemendik aurrera; alegia, bost urtean behin egingo da
|
Euskal
Herriko Kale Neurketa. Horrela, zentsu edo errolda urtearekin bat egingo dugu, eta, besteak beste, ezagutza eta erabilera datuen interpretazioak urte berekoak izango dira.
|
|
|
Laugarren aldikoz, Soziolinguistika Klusterrari esker, Ipar
|
Euskal
Herriko kaleetan euskararen erabilerari buruzko neurketa bat badugu, herrialde horrentzat lau urtean behinko neurketa hori 1993an hasi zelarik. Azken datuak 2006ko urrian bilduak izan dira.
|
|
|
Euskararen kale neurketaren laugarren saioa egin berri dela, eskuartean ditugu 12 urte hauetan
|
Euskal
Herriko kaleetan euskarak izan duen eta gaur egun duen errealitatea aztertzeko datuak. Urteen eboluzioari begiratuz, esan daiteke ez direla alperrik pasa urteak; datu orokorrei begiratuta itxaropentsuak dira emaitzak, euskara geroz eta gehiago erabiltzen baita.
|
|
|
Jarraitzeko gehitu diezaiogun, EHKNren Batzorde Zientifikoaren eskutik, Euskal Herrian aurreko hitz horietan aintzat hartu izan ez den kale erabilerari buruzko balantzea: "
|
Euskal
Herriko Kale Neurketa egiten hasi zenetik, hogeita bi urteko epean, 2,5 puntu egin duela gora euskararen erabilerak Euskal Herriko bataz bestekoan." Emaitza apalak dira baina, egile horien ustez, izpi baikorrez tintatuta: " Euskaldunen zenbatekoa kontuan hartuta, erabilera datuak estatistikoki espero zitezkeenak baino hobeak dira.
|
|
|
Laburpena. Inkesta Soziolinguistikoak zein
|
Euskal
Herriko Kale Neurketak kezka batzuei erantzutea bilatzen dute: Zertan da euskararen erabilera:
|
|
|
V. Inkesta Soziolinguistikoa ikerlanak euskararen analisi soziolinguistikoan ohikoak diren hiru alorrak gaitasuna, jarrerak eta erabileralantzen baditu ere, hemen
|
Euskal
Herriko Kale Neurketa ikerketarekin ikerlan horrek partekatzen duen eduki bakarrari erreparatuko diogu: erabilerari, hain zuzen.
|
|
|
Inkesta Soziolinguistikoak zein
|
Euskal
Herriko Kale Neurketak kezka batzuei erantzutea bilatzen dute: Zertan da euskararen erabilera:
|
|
2008
|
|
|
2001eko Soziolinguistikako inkestaren arabera, euskara ongi edo asko ongi mintzatzen direnen kopuruak horiek dira Ipar Euskal Herrian: urtetik gorakoak %37, 46 urtekoak %29, 30 urtekoak %21, 16 urtekoak %22 Holako zerbait aurki dezakegu 2006ko
|
Euskal
Herriko Kale Erabileraren V. neurketan.
|
|
|
Ipar Euskal Herrian 69 000 hiztun baziren 1991an (%33) eta 54 500 2001ean (%25), Eusko Jaurlaritzak kudeatzen dituen soziolinguistikako inkesten arabera. Gure lurraldean, euskararen kale erabilera 1993ko %6, 5etik 2006ko %4, 6ra jaitsi da
|
Euskal
Herriko Kale Erabileraren V. neurketaren arabera. Baina, hiztun kopuruari baizik ez so eginez, iduri luke balizko hiztun kopuruaren emendatze gordin hori hizkuntzaren ezagutza eta erabilera berdintzea litzatekeela.
|
|
2012
|
|
|
Bigarren irudian ikus daiteke,
|
Euskal
Herriko Kale neurketa egiten hasi zenetik, hogeita bi urteko epean, 2,5 puntu egin duela gora euskararen erabilerak Euskal Herriko bataz bestekoan. Hasierako edizio hartan, 1989an, %10, 8ko erabilera jaso zen, eta azken edizioan, 2011ean, %13, 3koa.
|
|
|
1.Taula.
|
Euskal
Herriko Kale neurketa eta inkesta soziolinguistikoa: Ezaugarri garrantzizkoenak
|
|
|
2 Taula.
|
Euskal
Herriko Kale neurketa eta Inkesta Soziolinguistikoa. Desberdintasun nagusiak eta proposamenak
|
|
|
Iturria:
|
Euskal
Herriko Kale neurketa
|
|
2013
|
|
|
Erabileran dauden aldeak ulertzeko faktoreak aztertzen hasi aurretik, argitu behar dugu bi neurketetako unibertsoen artean badagoela alderik; kale neurketetan umeak eta gazteak ere sartzen diren bitartean, lanmunduan helduak bakarrik hartzen dira kontuan. Eta, jakin badakigu,
|
Euskal
Herriko kale neurketetako euskararen erabileran eragin positiboena haurrek eta gazteek dutela eta helduen euskararen erabileran ere modu positiboan eragiten dutela, Euskal Herriko azken Kale Neurketan ikusi den moduan.
|
|
|
Kale neurketetan umeak eta gazteak ere sartzen diren bitartean, lanmunduan helduak bakarrik hartzen dira kontuan. Eta, jakin badakigu,
|
Euskal
Herriko kale neurketetako euskararen erabileran eragin positiboena haurrek eta gazteek.
|
|
2016
|
|
|
Iturria: EUSTAT eta IEN, Biztanleria eta Etxebizitzen zentsua, 2011 eta 2001 (Nafarroako herri txikiak); SOZIOLINGUISTIKA KLUSTERRA,
|
Euskal
Herriko Kale Neurketa, 2011.
|
|
|
Edonola ere,
|
Euskal
Herriko Kale Neurketan jarraitutako metodologia ez dago pentsatuta udalerrikako azterketa xehea egiteko. Oinarrian dagoen eredu estatistikoak Euskal Herria osorik hartzen du, eta erabiltzen diren laginek EH osorako bermea ematen dute.
|
|
|
|
Euskal
Herriko Kale Neurketa egiten hasi zenetik, hogeita bi urteko epean, 2,5 puntu egin du gora euskararen erabilerak Euskal
|
|
|
2011ko udazkenean burututako kale neurketan, euskararen erabilera %13, 3koa izan da.
|
Euskal
Herriko Kale Neurketa egiten hasi zenetik, hogeita bi urteko epean, 2,5 puntu egin du gora euskararen erabilerak Euskal Herriko batez bestekoan. Azken hamar urteko epea hartuz gero, erabilera trabatu egin dela esan behar da.
|
|
|
|
Euskal
Herriko kale erabilera hori hainbat herritan neurtu izan du Soziolinguistika Klusterrak eta lekuan lekuko emaitzak argitara emanik daude han hemen. Argitalpen monografikoei dagokienez oso kontuan hartzekoak dira, gure lan honen xedea kontuan izanik, Bermeoko, Gernikako, Lekeitioko, Ondarroako, Baztango, Altsasuko, Andoaingo, Errenteriako, Tolosako eta Zestoako kale neurketen emaitzak.
|
|
2018
|
|
|
Argazki orokorra da, ez haatik herri mailako bereizmena duena. Esan nahi baita
|
Euskal
Herriko Kale Erabileraren Neurketan jasotzen den laginaren tamaina ez dela aski herri mailako ondorio xeheak ateratzeko. Besteak beste, euskararen ezagutzaren eta erabileraren arteko erlazioa sakonago aztertu nahi izatera, elkarrizketa gehiago behatu behar dira, eta horrek ordu gehiagoko datu bilketa eskatzen du.
|
|
|
Jone Miren Hernandez-en hitzetan Inkesta Soziolinguistikoak eta
|
Euskal
Herriko Kale Neurketak argitaraturiko datuek fase berri bat abian jartzeko une egokia dela iradokitzen dute. Hala ere, berak dioen modura, ideia hori ez da berria, azken urteetan inpresio hori hedatu baita euskalgintza osoan.
|
|
2022
|
|
|
Emaitzek
|
Euskal
Herriko kaleetako euskararen erabilera kuantifikatzen dute. Ikerketa deskriptiboa da honakoa.
|
|
|
Ikerketaren unibertsoa
|
Euskal
Herriko kaleetako hiztunek osatzen dute. Mugikortasun handiko eremua da kalea, eta ez dago unibertso hori osatzen duten kideen eta elkarrizketen zerrenda ezagutzerik.
|
|
|
Ikerketaren unibertsoa
|
Euskal
Herriko kaleetako hiztunek osatzen dute. Mugikortasun handiko eremua da kalea, eta ez dago unibertso hori osatzen duten kideen eta elkarrizketen zerrenda ezagutzerik.
|
|
|
Euskararen
|
Euskal
Herriko kale erabileraren akats tartea ±% 0,3koa da ikerketaren lagin osoarentzat,% 95,0ko konfiantza mailan eta p=% 12,6 izanik.
|
|
|
|
Euskal
Herriko kaleetan, euskarazko elkarrizketetan ari da zortzi lagunetik bat. Gehiengoak gaztelaniazko elkarrizketaren batean parte hartu du, eta gainerako laguna frantsesez edo beste hizkuntza batean jaso da.
|
|
|
Beste hizkuntzak, berriz, Arabako kaleetan hitz egiten dira gehien(% 4,6), euskararen erabilera mailaren pare; Ipar
|
Euskal
Herriko kaleetan entzun dira gutxien beste hizkuntzak(% 1,8); eta tartean kokatu dira gainerako lurraldeak(% 2,7). Proportzio berbera behatu da Gipuzkoan, Bizkaian eta Nafarroa Garaian.
|
|
|
Kokapen atalean aipatu moduan, herriko kaleetan egiten den hizkuntzen erabilera aztertzeko eta errealitate hori hobeto ulertzeko, udalerriko ezaugarri soziologikoak, soziodemografikoak eta soziolinguistikoak aintzat hartzea ezinbestekoa da.
|
Euskal
Herriko kale neurketaren baitan, 60 bat udalerritan neurketa bereziak egin dira15, eta udalerri mailako kale erabileraren datu zehatzagoak izateak aukera emango du bestelako aldagaien eragina balioesteko16.
|
|
|
23 grafikora ekarri dira 2021eko
|
Euskal
Herriko kale neurketaren edizioarekin batera burututako 60 herritako neurketa berezien datuak. Hala, ardatz horizontalean (x ardatzean) udalerriko euskaldun ehunekoaren arabera21 kokatu ditugu udalerriak, eta ardatz bertikalean (y ardatzean) euskararen kale erabilera orokorraren arabera.
|
|
|
|
Euskal
Herriko kaleetan, euskaraz ari da zortzi lagunetatik bat
|
|
|
Hego
|
Euskal
Herriko kaleetan gertatzen diren elkarrizketa gehienak gaztelaniazkoak dira eta Ipar Euskal Herrian frantsesezkoak. Euskarazko elkarrizketak gutxiengo nabarmena dira.
|
|
|
Datu bilketa zabalak aukera ematen du Euskal Herri mailako, lurraldeetako, eskualdeetako, eta hiriburuetako emaitzak ezagutzeko; baita adinaren, sexuaren eta haurren presentziaren eragina aztertzeko ere.
|
Euskal
Herriko kaleetako hizkuntza erabilerari buruz datu enpirikoak eskuratzeaz gain, datu horiek aztertzea eta interpretatzea da ikerketaren helburua, eta, batez ere, euskararen biziberritze prozesuari begira bere ekarpena egin nahi dio hausnarketarako, hizkuntza politikak erabakitzeko eta hizkuntza plangintza diseinatzeko ezagutza tresnak eskainiz. • Hitz gakoak:
|
|
|
a)
|
Euskal
Herriko kaleetako hizkuntza erabilerari buruz, datu enpirikoak eskuratzea.
|
|
|
Kutsatzeko beldurrak, udalerrien itxiera perimetralek, etxeratze aginduek, elkarretaratzeko mugek, tabernen ordutegi murrizketek eta abarrek herritarren bizitza aztoratu dute.
|
Euskal
Herriko kaleetan, esaterako, aurreko edizioetan baino gazte gehiago topatu dira, eta adinekoak, berriz, gutxiago (Altuna et al 2022).
|
|
|
Azken 30 urteetan tokiak eta kaleak aldatu dira, baita jendeak kalean egoteko eta kaleak erabiltzeko moduak ere. Globalizazioak ekarritako logikan txertatu dira bizi inguruneak, eta
|
Euskal
Herriko kaleak mendebaldeko beste edozein hiri inguruk izan duen bilakaerarantz doaz; homogeneotasunerantz, estandarizaziorantz, eta, ondorioz, tokiko nortasunaren galerarantz (Telleria 2014).
|
|
|
Euskararen kaleko erabileraren inguruko neurketek emaitza ezberdinak eman dituzte urteetan zehar eta aldaketa horiek aldagai ezberdin askorengatik eman dira. Gure lurraldea antolatzeko ezarri den hiri ereduak eragina izan du, beste faktore globalen artean,
|
Euskal
Herriko kaleetan, espazio publikoetan, eman diren aldaketetan. Eta, bestalde, aldaketa horiek gure eguneroko bizitza ohituretan eragin dute:
|
|
|
Ezagutzari dagokionean, espero zena baino gehiago hazi dela esan daiteke, eta erabileraren alorrean ezin ukatuzkoa da irabazi kualitatiboa, espazio sozialetan, gai espezializatuetan, eta estandarizazio kulturalean asko hazi baita.
|
Euskal
Herriko kaleetan egiten den euskararen erabileraren bilakaerak, ordea, frustrazioa sortzen du. Baina, arretaz begiratu behar zaie, nahia eta errealitatea baldintzatzen duten ezaugarriei.
|
|
2023
|
|
|
Euskararekiko pertsona beste bizipen aurki ditzakegu
|
Euskal
Herriko kaleetan. Sentimendu eta ikuspegi horietako asko ezkutuan gordetzen dira, baina, azken aldian, indarra hartu dute hizkuntzari buruzko zenbait posizionamenduk.
|