|
2000
|
|
|
30 inguru argitaratu ditu, horien artean Leturiaren egunkari ezkutua (1956), Peru Leartzako (1960), Huntaz eta Hartaz saiakera bilduma (1965), Hizkuntza eta Pentsakera (1966), Elsa Scheelen nobela (1968),
|
Euskal
Herritik erdal herrietara (1978), Euskal gramatika (1978), Euskal Fonologia, Euskal azentuaz tesia, Exkixu (1988), Antigua 1900 (1992), Putzu eleberria (1999).
|
|
|
"
|
Euskal
Herriko erdal komunitateak oso gutxi kontsumitzen eta ezagutzen du euskal produkzioa".
|
|
|
ALVAREZ ENPARANTZA, J.L.:
|
Euskal
herritik erdal herrietara. Amorebieta, 1978.
|
|
|
–Hizkuntza eta pentsakera? in Branka I, San Sebastian, EdicionesVascas Argitaletxea, 51; edota in
|
Euskal
herritik erdal herrietarara, Amorebieta, 405 orr.
|
|
|
–Hizkuntza eta Erresuma? in Branka V, San Sebastian, Edicio nesVascas Argitaletxea, 271; edota in
|
Euskal
herritik erdal herrietara, Amorebieta, 449 orr.
|
|
|
–Hizkuntza gizonaren zerbitzuko? in
|
Euskal
herritik erdal herrietara, Amorebieta, 467 orr.
|
|
2003
|
|
|
Dinamikoa izango da euskal Unibertsitatea, euskal Herri osoan zabaldua eta irakasle eta ikasle taldeek osatua. Honela bakarrik izango da Euskal Unibertsitatea euskal kulturaren legami
|
Euskal
Herriko Erdal Unibertsitate guztietan66.
|
|
|
Are oihartzun handiagoa izan zuen azken solasaldiak; izan ere, Enric Montanerrek egindako saioan katalanak bizi zuen egoera diglosikoa gainditzeko, berau hizkuntza ofizial bakartzat hartzeko premia azpimarratu zuen. Proposamen horrek harrera ona izan zuen, hari beretik, Txillardegik?
|
Euskal
herritik Erdal herrietara, lana argitaratu berri baitzuen, diglosiari buruzko zenbait lan jasoz.
|
|
2004
|
|
|
Azkenik, baina ez azken, sumindurazko ahots bi, geure ezerezaren lekuko.
|
Euskal
Herritik erdal herrietara deserriratu izana salatzeko, lehenik, Txillardegiren ahotsa: –Gure egoera, ordea, herri erabat zapaldu batena da:
|
|
|
gero eta handiagoa dela bi hizkuntza komunita teen arteko etena.
|
Euskal
Herriko erdal komunitateak oso gutxi kontsumitzen eta ezagutzen du euskal produkzioa, lehen, duela 15 urte, baino gutxiago.
|
|
|
6
|
Euskal
herritik erdal herrietara. Donapaleu taldeak argitaratua.
|
|
2008
|
|
|
Xahoren eragina Hego
|
Euskal
Herriko erdal idazle foruzaleetara igaroko zen denboraz, hark sortutako hainbat legenda hauek garatuz (Aitor, maitagarriak, basajauna...). Baina Hegoaldeko idazleok Xahoren erromantizismo iluminista eta erradikala galbahe moderatu eta katolikotik iragazi zuten, euskal tradizioen bertsio kontserbadore bat sortuz.
|
|
|
Edozein kasutan Azkueren nobelen gabeziak ukaezinak dira, eta horrek badu zerikusirik bere formazio literario urriarekin. Adierazgarria da aleman enbaxadoreari
|
Euskal
Herriko erdal idazleez esan ziona:
|
|
2009
|
|
|
Baina garai batean erdal hedabideek euskal musikari tarte handiagoa eskaintzen zioten. Ohikoa zen Itoiz edo beste edozein talde entzutea
|
Euskal
Herriko erdal hedabideetan. Bazuen presentzia.
|
|
|
|
Euskal
Herritik erdal herrietara. Txillardegi (Ed.)" Hizkuntza minoritari batzuren azterketa kritikoa".
|
|
|
5
|
Euskal
Herritik erdal herrietara, 1978, 292 or.
|
|
|
14 Liburu bat galesi buruz in"
|
Euskal
Herritik erdal herrietara", 1978, 284 or.
|
|
|
15 Euskararen arazoa beste hizkuntza pizkundeen argitan in"
|
Euskal
Herritik erdal herrietara", 1978, 480481 orr.
|
|
2010
|
|
|
Jurgi Kintanaren arabera, horixe izan da Jesu Kristoren aurka inoiz euskaraz idatzi den aurreneko iraina. Ildo beretik, Jurgi Kintanak begien bistan utzi du Nietzsche-ren itzala saio osoan zehar, eta azpimarratu duenez, behingoagatik euskal literaturak aurrea hartu die
|
Euskal
Herriko erdal literaturei: Pío Barojak Jaun de Alzate kaleratu baino dozena bat urte lehenago irudikatu zuen Jean Etxeparek euskal iragan nietzschear mitikoa, guztiz paganoa.
|
|
2011
|
|
|
Jose Luis Alvarez Enparantza Txillardegi: . Etnozidioa eta demokrazia?,
|
Euskal
Herritik erdal herrietara, 1978, 391 or.
|
|
|
Jose Luis Alvarez Enparantza Txillardegi:
|
Euskal
Herritik erdal herrietara, 1978, 436 or.
|
|
2013
|
|
|
Euskal herrian hainbat hiztun komunitate daude. Erdal elebakarrek ezin dituzte
|
Euskal
Herriko erdal eta euskal hizkuntz komunitateak kohesionatu. Lan hori euskaldunok bakarrik egin dezakegu, kikilduta ezkutatzen eta desagertzen ez bagara, noski.
|
|
2014
|
|
|
— (1978):
|
Euskal
Herritik erdal herrietara, Egilea editore.
|
|
2015
|
|
|
horkoak dira ekimen, albiste edo eztabaida gehienak.
|
Euskal
Herriko erdal eremuan, berriz, jarduera txikiagoa igartzen da, halabeharrez. Ez dago, orduan, euskararen aldeko presiorik, eta nazionalistak aukera gutxiago dauka ikuskera horretatik elikatzeko.
|
|
|
ALVAREZ ENPARANTZA, Jose Luis (Txillardegi modura sinaturiko lana):
|
Euskal
Herritik Erdal Herrietara, Zornotza, 1978 (b).
|
|
2016
|
|
|
Bereziki liburu hauek: Huntaz eta hartaz,
|
Euskal
Herritik erdal herrietara, Euskal Herria helburu, eta hamaika aldizkari eta egunkaritan argitaraturiko artikuluak, bereziki hauetan: Tierra Vasca, Zutik, Jakin, Branka, (Zeruko) Argia, Anaitasuna, Enbata, Garaia, Punto y Hora, Egin, Egunkaria/ Berria.
|
|
|
53
|
Euskal
Herritik erdal herrietara, Euba, Amorebieta, 1978, 6 orr.
|
|
|
4.1 Hizkuntza eta Pentsakera eta
|
Euskal
Herritik erdal herrietara
|
|
|
Hizkuntza eta Pentsakera tik
|
Euskal
Herritik erdal herrietara artikulu bilduma den liburura etorriz, honela dio J.M. Torrealdaik hitzaurrean:
|
|
|
4.1 Hizkuntza eta Pentsakera eta
|
Euskal
Herritik erdal herrietara
|
|
|
Eustakioren oroitzapenetan? in Zeruko Argia, edo
|
Euskal
Herritik erdal herrietara 1978, 101 orr.
|
|
|
in Zeruko Argia; eta, halaber:
|
Euskal
Herritik erdal herrietara 1978, Bilbo, 105 orr.
|
|
|
egile anonimoa duen Agur Irlanda. Azkenik, Pott bandaren praka n (bosgarren zenbakian) ez zuten munduko literaturatik ezer berezik ekarri, ezpada
|
Euskal
Herriko erdal literaturatik (batez ere Nafarroatik) eskuratutako zenbait idazleren lanak: Pablo Antoñana, Javier Aguirre, Ramon Irigoyen eta Miguel Sanchez Ostiz-enak.
|
|
|
2.2 Demokrazia lege,
|
Euskal
Herriko erdal komunitateak ezinbestean jakin/ ikasi behar du euskara
|
|
|
Beraz, guk gure eskubideak gauzatu ahal izateko ezinbesteko baldintza demokratikoa da erdal komunitateak ere euskaraz jakitea, eta ez dakienean, ikastea.
|
Euskal
Herriko erdal komunitateak gurekin duen lehen zor, betebehardemokratikoa da euskara ikastea. Eta soilik euskaraz egiten dakienean izan lezake zor hori ordaindua.
|
|
|
Beste% 13 (etorkizunean Euskal Herrian euskaraz bakarrik egitea nahi duena) alde bat utzita, beste% 84 hori dugu jokaleku ulertarazteko euskaldunon komunitateak dugula etorkizunean euskaraz orain bezala jardun edota orain baino gehiago Euskal Herrian,
|
Euskal
Herriko erdal komunitateak, legez edo borondatez, euskara jakiteko/ ikasteko konpromiso estua hartzen ez duen bitartean.
|
|
|
Ez EAEn, ez Nafarroa Garaian eta ez Iparraldean. Baina, eta legez posiblea ez bada, euskaldunon komunitateak gure gain hartu behar dugu lana, erdal komunitateari egunero aurpegiratzeko, eskatu, defendatu, salatzeko, legeak lege,
|
Euskal
Herriko erdal komunitateak gurekiko daukan euskara ikasteko betebehar demokratikoa. Erdal komunitatearen betebeharra.
|
|
|
Eta legeak gure eskubide hori defendatzen ez duen bitartean, guk eman diogu egunero aditzera
|
Euskal
Herriko erdal komunitateari bere betebeharra, gogor eta jabetzeko moduan. Oso gogor ere bai.
|
|
|
Gaurko egoeran nolanahi,
|
Euskal
Herriko erdal komunitate osoak euskara ikastea/ jakitea, demokratikoa bai, baina desideratuma baino ez da oraindik, desideratum demokratikoa bada ere. Bitartean, orduan, zer?
|
|
|
Bitartean, orduan, zer? Zer egin behar da
|
Euskal
Herriko erdal komunitate osoak beharrizan demokratiko hori betetzen ez duen bitartean, denek euskara ikasten ez duten bitartean gu beraiekin euskaraz (ere) eroso mintzatu ahal gaitezen moduan?
|
|
|
Nekeza aurreikusi bagenezake legeak epe laburrean
|
Euskal
Herriko erdal komunitatea euskara (ere) jakitera derrigortzea, legeak bai arautu lezake/ arautu behar du erabateko jardun/ diskriminazio positiboa euskaldunon komunitatearen alde, euskararen alde, gure egoera gutxituaren kalteak ahalik eta gehien arintzeko, aldi berean erdal komunitateari lagunduz euskarara ohitzen eta ikasten. Eta horrek bai dirudi egingarriago (aipatu EGODek ere jasotako Legeak berrikusi eta eguneratu eta Hizkuntza politika berritua atalen haritik. Eusko Jaurlaritza 2015a, 64?, zerbitzu emaileen betebeharrak kontsumitzaileekiko?).
|
|
|
Gatazka linguistikoaren esparruak utzi egin behar dio euskaldunon komunitatearen arazo izateari,
|
Euskal
Herriko erdal komunitateen arazo izaten hasteko. Hori lortzen dugun egunean irabazteko bidean gara.
|
|
2017
|
|
|
253. Eskoziarren sasi abertzaletasunak gonak eta folklorea baizik ez du zaindu; eta Eskozia zeltikoa itzali egin da?. Txillardegi (1966),
|
Euskal
Herritik erdal herrietara, 1978, 453.
|
|
|
Aurrerakoan ez da aski izango?. Txillardegi (1966),
|
Euskal
Herritik erdal herrietara, 1978, 447.
|
|
2018
|
|
|
Etzikean, ahoa ideki behar zuen aldi bakotx, elizako orhoitzapen zurruburruez mihia trabatua!». Hor begien bistan dugu Nietzsche-ren itzala, eta, Jurgi Kintanaren arabera, behingoagatik euskal literaturak aurrea hartu die
|
Euskal
Herriko erdal literaturei: Jean Etxeparek Pío Barojak Jaun de Alzate kaleratu baino dozena bat urte lehenago irudikatu zuen euskal iragan nietzschear mitikoa, guztiz paganoa.
|
|
|
Alvarez Enparantza, Jose Luis" Txillardegi":
|
Euskal
herritik erdal herrietara. Donostia:
|
|
2019
|
|
|
Gaur egun, euskal hedabideetako askok dute lizentzia hori, besteak beste, azken urteetan Eusko Jaurlaritzako diru-laguntza deialdietan hala egitea saritu delako.
|
Euskal
Herriko erdal medio gehienek ez dute halako lizentziarik erabiltzen eta copyright arekin jarraitzen dute. Salbuespenen artean dira Pikara aldizkari feminista edo Hordago El Salto.
|
|
2020
|
|
|
Abagune honetan hori dena ez dago ondo ikusita, noski, ikuspegi" agoniazkoak" gainditu behar baitira. Txillardegik plazaratu zituenean ere, ez ziren aintzat hartuak izan(
|
Euskal
Herritik erdal herrietara, 1978). Baina, denboraren poderioz, hizkuntzen ezagutzari kasu egitea baino gehiago, erabiltze moduetan eragin beharra dagoela onartzen dugu gehienok ezinbestean.
|
|
|
Hizkuntza eta pentsakera (1972), Oinarri bila. Morfosintasian eta fonologian (1977), ‘La originalidad lingmstica vasca a la luz de los fenomenos de sustrato’ (1978),
|
Euskal
Herritik erdal herrietara (1978), Euskal gramatika (1978), Fonologiaren matematikuntza (1979), Euskal aditz batua (1979), Euskal fonologia (1980), Euskal dialektologiaren hastapenak (1983), Elebidun gizarteen azterketa matematikoa (1984), Euskal azentuaz (1984), Euskal azentuaz (1987), Soziolinguistika matematikoa (1994; Xabier Isasirekin batera).
|
|
2021
|
|
|
XX. mendekoen artean kartzela ezagututakoak dira Koldo Mitxelena, Jose Luis Alvarez Enparantza Txillardegi, Joseba Sarrionandia eta Mikel Albisu, beste askoren artean.
|
Euskal
Herriko erdal idazleak ere ez dira libratu. XIV. mendean preso egin zuten Portugalen Pedro Lopez de Ayala, Gasteizen jaiotako erdal poeta, estadista, historiagilea eta Gaztelako Juan I.a erregearen ejertzitoko soldadua.
|