|
2001
|
|
|
Iparraldean eta Nafarroan duela urte piloa izugarrizko erasoak jasaten ari da). Zergatia jakiteko
|
Euskal
Herriko egoera zein den aztertu behar dugu.
|
|
2003
|
|
|
Inork ekimen harrigarri eta berritzailerik asmatu ezean (asmatzea ere gerta liteke), gaur egun egiten ditugunak hobeki eta zuzenago egiten ahalegindu dugu,
|
Euskal
Herriko egoera soziopolitikoa ongi irakurtzen asmatuz eta euskararen munduak daukan barne indarra eta potentzialitatea ongi ulertuz. Baina, batez ere, etsipenaren mamuak astindu eta ez gelditu, horixe baita inora ez joateko modu seguru bakarra.
|
|
2004
|
|
|
2 Komunitate Autonomoko Erakunde komunek
|
Euskal
Herriko egoera sozio-linguistikoaren ñabardurak kontuan izanik, bi hiz1 Euskara, Euskal Herriaren hizkuntza propioa, hizkuntza ofiziala izango da Euskadin, gaztelania bezala, eta bertako biztanle guztiek dute hizkuntza biok jakiteko eta erabiltzeko eskubidea.
|
|
|
Bada, Manex Erdozaintziren gizakiari eta munduari buruzko ikuspegiak Mounierren obra eta pertsonalistek defendatzen zituzten ideiak dakarzkigute gogora. Ideia haiekin bat egiten zuen, bereganatu egin zituen
|
Euskal
Herriko egoerara ere ekarriz, eta idazteko eta gogoetatzeko abiapuntu izan zituen. Esprit eningu ruan garatu zen pentsamendu horren arrastoa ikus daiteke Manexen artikuluetan, bai eta poesian ere.
|
|
|
Manex Erdozaintzi ez zen hirugarren munduko lurralde azpigaratu batean bizi, ez eta oinarrizko eskubideen beharretan bizi zen komunitate batean. Baina antikolonialismoaren atalean esan dugun bezala, neurri batean
|
Euskal
Herriko egoera herri kolonizatu eta zatikatuenarekin parekatzen zuen eta askapenaren teologiaren printzipioak bat datoz Manexek zuen gizakiaren, gizartearen eta askapenaren printzipioekin: pobre eta zanpatuen aldeko aukera egiten du, estatu kapitalista eta boteretsuak gaitzesten ditu, pobreak eta alienatuak sistemaren aurka oldartzera eta borrokatzera deitzen ditu...
|
|
2005
|
|
|
Ipar
|
Euskal
Herriko egoera ekonomikoa azken hogei urte hauetan/ Perspectivas de la economa de Iparralde en los ultimos veinte años. (e).
|
|
2006
|
|
|
Estatuz kanpoko immigrazioari dagokionez, Hego
|
Euskal
Herriko egoera aztertzen dugunean kopuru erlatiboetan alde handia dago EAE eta Nafarroako datuen artean (%4 eta %9 inguru). Bestetik, EAEko herrialdeen artean ere ezberdintasunak daude:
|
|
|
2 Artikulua gaiari hurbilketa modura planteatzen da. Helburu nagusia gaia zertan den erakustea da, joera eta eztabaiden nondik norakoak azalduz, baina horregatik ez diogu uko egiten gure iritzia plazaratzeari, edo noizean behin
|
Euskal
Herriko egoerara hurbiltzeari.
|
|
2007
|
|
|
Azpimarratu nahi dut Ekinetik ETAra zazpi urte pasatu zirela, eta denbora gehiena ikasten pasatu zutela ekintzaileek. Ikasten, bai nazionalismo zaharraren ikusmoldeak, bai eta ere
|
Euskal
Herriko egoera erkatuz munduan ziren jokamolde intelektual eta esperientzia historiko garaikoekin.
|
|
|
80ko hamarkadaren hasieran
|
Euskal
Herriko egoera orokorra diglosia anitzekoa zen. Alegia, bazen diglosia bat gaztelania eta euskararen artean eta beste bat euskararen barnean euskara batuaren eta euskalkien artean.
|
|
|
Luzaro jarraitu ahal izango genuke gogoetak eginez eskola eta hizkuntzaren berreskurapenari buruz eta luzaro jarraitu dugu
|
Euskal
Herriko egoera soziolinguistiko eta administratibo anitza ikusita, baina hemen lekua eta denbora agortzen ari zaizkigu. Pentsa dezagun eta elkartu ditzagun iritziak, beraz, munduko ezagutza soziolinguistikoa eta aniztasun linguistikoa aberastu dezagun...
|
|
2008
|
|
|
Hizkuntzaz eta kulturaz hitz egiten ari garenez, ezin aipatu gabe utzi Bat soziolinguistika aldizkariaren 65 zenbakiaren dosierra" Euskal Herriko kulturak eta euskara" gaiari buruz izango dela. Aldizkari hori oso aberatsa da
|
Euskal
Herriko egoera soziolinguistikoa hobeto ulertzeko eta gai honen inguruan gogoeta sakonak bideratzeko, mundu mailan oso gutxi dira maiztasun eta sakontasun horretako soziolinguistika aldizkariak dituzten hizkuntzak.
|
|
|
Horrenbestez, nahiz eta immigrante gehienek
|
Euskal
Herriko egoera eta aldarrikapenak neurri batean zein diren jakin, ezinbestekoa da, lehen adierazi dugun etorkizunean osa daitekeen itunaren espazioen baitan, jakintzat ez ematea gure errealitatea ezagutzen dutela. Erabakigarria da gure herrialdea denari buruzko gure ikuspegia ematen saiatzea, baita Euskal Herriak nahitaez jasan behar duen gatazka politikoari buruzkoa ere, kulturaeta hizkuntza eremuak berebiziko garrantzia duen gatazkari buruzkoa, alegia.
|
|
|
|
Euskal
Herriko egoera soziolinguistikoa modu orokorrean aztertzea ez da modurik zientifikoena. Izan ere, eremuen eta lurraldeen arabera alde handiak daude, eta leku batean muturreko egoera soziolinguistikoa euskararen alde jasotzen bada eta beste batean kontrakoa jasotzen bada, alegia muturreko egoera bat baina erdararen alde, datuak batzen ditugunean eta batez bestekoak egiterakoan, datuak nahasten dira eta media bat lortzen da, adierazgarria ez den media bat ordea.
|
|
|
Herrialdeen arteko emaitzak oso ezberdinak dira, beraz; baina, gainera, herrialdeen barruan ere ezberdintasun handiak daude, eta
|
Euskal
Herriko egoera soziolinguistikoa benetan ezagutzeko ezberdintasun horiek guztiak kontuan hartu lirateke. Eta ezberdintasun geografikoak ez ezik, beste hainbat aldagai ere aztertu lirateke:
|
|
|
Dena den, akademiaren ekarpen soziolinguistikoa askotan gutxiesten da nire ustez. Hain agerikoa izan ez bada ere, oso garrantzitsuak dira Jagon sailak kaleratu dituen lanak; eta Siadeco ikerketa sakonak egiten hasi zenean, akademiak 1978an argitaratutako Euskararen Liburu Zuria
|
Euskal
Herriko egoera soziolinguistikoari buruzko lehenengotariko azterketa orokorra izan zen. Noski, liburua argitaratu zenetik, 80ko hamarkadatik hona, aldaketa dezente egon dira bai corpusaren plangintzan eta baita egoera soziolinguistikoan ere; eta Iruñeko Biltzarretan soziolinguistikarekin erabat lotzen den egitasmo polita aurkeztu zuen akademiak:
|
|
2009
|
|
|
Bigarren deskonexioa: Ipar
|
Euskal
Herriko egoera eta Nafarroakoa nahiko konparagarriak dira, gizarte eta administrazio testuinguru desberdinetan kokatuak badira ere. Izan ere, Ipar Euskal Herriko hiru herrialdeak lurralde zabalago batean integratuta daude eta lur eremu horretako herritar kopurua, guztira, Lapurdiko, Zuberoako eta Nafarroa Behereko kopurua halako bi baino gehiago da.
|
|
2010
|
|
|
Euskaltzaindia aitzindaria izan da euskararen egoera soziolinguistikoa aztertzean, eta
|
Euskal
Herriko egoera analizatu ez ezik, soziolinguistika teorikoari buruzko ekarpen anitz egin du. 1922tik, euskarak gizartean duen lekuaz interesatu da Euskaltzaindia; 1978an Euskararen liburu zuria argitaratu zuen Akademiak, eta etengabe argitaratu ditu lan soziolinguistikoak.
|
|
|
Azkena Miquel Gros i Lladosen El euskera en la Comunidad Autonoma Vasca (2009) da.
|
Euskal
Herriko egoera orokorra eta bere alor garrantzitsuenak aztertu ditu Akademiak, adibidez Elizaren alorra (www.euskaltzaindia.net/ dok/ iker_ jagon_ tegiak/ 65922.pdf).
|
|
|
|
Euskal
Herriko egoera aztertu ez ezik, ekarpen teorikoak ere egin ditu eta aztertu daitezke (adibidez, J.M. Odriozolaren Soziolinguistikaren atarian). Akademiak landu dituen gaiak eta Euskera aldizkarian soziolinguistikari lotuta argitaratu dituen lanak J. Intxaustiren artikulu batean zerrendatzen dira:
|
|
|
informazio soziolinguistikoa, inkestak, euskarazko tresna informatikoak...
|
Euskal
Herriko egoera soziolinguistikoa ezagutzeko ezinbestekoa da bertan dagoen informazioa aztertzea, baina prestakuntza soziolinguistikoaren aldetik, maila teorikoari dagokionez, informazio gutxi aurkitzen da.
|
|
2011
|
|
|
Hemen ez da kontzeptuaren analisi exhaustiboa egingo: artikulutxo honetan hausnarketarako gonbita egin nahi da alde batetik, eta
|
Euskal
Herriko egoeraren konplexutasuna agerian utzi bestetik.
|
|
|
2010eko datu demolinguistikoak:
|
Euskal
Herriko egoera... diglosikoa ote?
|
|
|
Ohikoa da, hemendik eta handik,
|
Euskal
Herriko egoera diglosikoa gainditu egin behar dela entzutea edo irakurtzea. Baina diglosikoa al da Euskal Herriko egoera?
|
|
|
Ohikoa da, hemendik eta handik, Euskal Herriko egoera diglosikoa gainditu egin behar dela entzutea edo irakurtzea. Baina diglosikoa al da
|
Euskal
Herriko egoera?
|
|
|
Dagoeneko aipatutako Bat aldizkaria dugu, hogeigarren urteurrenaren inguruan bi zenbaki oso interesgarri kaleratu baititu. Bertan, azken hogei urteotako
|
Euskal
Herriko egoera soziolinguistikoaren bilakaera aztertzen da, benetan gomendagarria. Hizkuntza soziologiaren ikuspuntutik, beste bi argitalpen egin zaizkigu deigarri.
|
|
|
Aste osoko harpidetza oso merke jarri dute gainera, euroko 72 zentimotan.
|
Euskal
Herriko egoerari erreparatzen badiogu, dagoeneko egunkari guztiek edizio digitalak argitaratu dituzte, eta badirudi etorkizunean ere bide hori jorratzen jarraituko dutela.
|
|
|
Ezagupen soziolinguistikoak osatzeko ezin egokiagoa dirudi HIZNET hizkuntza plangintza graduondokoan izena ematea. Aldiz, jadanik
|
Euskal
Herriko egoera soziolinguistikoari buruzko gogoeta burutu eta agian idatzi ere egin duenak, garai honetan aukera du Soziolinguistika Klusterrak antolatzen duen Euskal Soziolinguistika Sarietan parte hartzeko. Iaz hiru lan saritu ziren.
|
|
|
Normala dirudi, proiektu horrek soziolinguistikara ikertzaile berriak erakartzeko eta soziolinguistikaren mugak zabaltzeko helburua baitu. Soziolinguistikaren ikerketei dagokienez, HIZNET graduondokoaren webgunean ikasle ohien sakontze lanak eskura daitezke; ia 100 dira bide horretan kontsultatu daitezkeen lanak, gai askotarikoak eta gehienbat
|
Euskal
Herriko egoerari buruzkoak.
|
|
|
Berri hori aztergai harturik, bi ariketa soziolinguistiko egingo ditugu gaurkoan: Eusko Jaurlaritzak prentsaurrekoan agertu duen diskurtsoa analizatzen saiatuko gara, alde batetik; bestetik, berriz, diskurtso horretan
|
Euskal
Herriko egoera soziolinguistikoaz agertu diren iritziak analizatuko ditugu laburki.
|
|
2012
|
|
|
Txillardegik 1977an idatzia da honako hau, hogei urte lehenagoko
|
Euskal
Herriko egoera politiko eta kulturalaz ari dela:
|
|
|
Eliza eta Estatuaren presondegia() liburua (Txalaparta, 2011). Zamoran preso egondakoen testigantzetatik eta kartzelarekin edo urte haietako
|
Euskal
Herriko egoerarekin lotutako hainbat dokumentutatik abiatuz, kartzela berezi horren historia kontatzea eta garai hartako egoera soziopolitiko eta erlijiosoa islatzea du xede. Artikulu honetan, horren inguruko xehetasun eta gogoeta batzuk nahi nituzke erantsi, Euskal Herriaren azken hamarkadetako historiaren kapitulu honen memoria osatzeko asmoz.
|
|
2013
|
|
|
Oraintsuko egoerak ere hausnarketa sakona eskatzen duela inork gutxik jarriko du zalantzan. Hori guztiori gutxi balitz, kontuan hartzen baditugu
|
Euskal
Herriko egoera soziolinguistikoan izan diren aldaketak, eta teknologian izan direnak, orduan hausnarketa ekidinezina bihurtzen da. Hurrengo orrialdeetan aldaketa horiei eta ETBk haiei aurre egiteko egin duenari erreparatuko diogu, geroago gogoetarako ildo batzuk garatu ahal izateko.14
|
|
|
bere ustez, hiztunengan eta prozesu sozialetan zentratu behar gara, eta ez hainbeste hizkuntzetan modu abstraktuan. Nazioarteko azken argitalpenek, Journal of Multilingual and Multicultural Development aldizkariaren azken zenbaki horren kasuan bezala,
|
Euskal
Herriko egoera aztertzeko bide berriak eskaintzen dituzte. Orain gure lana argitalpen horiek ondo irenstea da, eta, tresna berriak erabiliz, ahalik eta modu egokienean Euskal Herriko egoera aztertzea.
|
|
|
Nazioarteko azken argitalpenek, Journal of Multilingual and Multicultural Development aldizkariaren azken zenbaki horren kasuan bezala, Euskal Herriko egoera aztertzeko bide berriak eskaintzen dituzte. Orain gure lana argitalpen horiek ondo irenstea da, eta, tresna berriak erabiliz, ahalik eta modu egokienean
|
Euskal
Herriko egoera aztertzea. Ea guztion artean lortzen dugun... y
|
|
2019
|
|
|
Joseba Zulaikak (1990) bertsolaritzaren ikerketara jotzen du biolentziaren fenomenoa ulertu asmoz.
|
Euskal
Herriko egoeraz kezkaturik, eta batez ere bere jaioterri Itziarren gertatutako zenbait heriotzari azalpen bat eman nahian, euskal kulturan funtsezkotzat hartzen dituen hainbat elementu aztertzen ditu. Kulturak ezartzen duen marko horretatik, gertakari horiei argi bat eman nahi die.
|