Bilaketa
dist.
non
lema/forma
nola
bilaketa
kategoria
Iragazkiak

Emaitzak: 331

2000
‎Eta tartean hainbat joan etorri Estatu Batuetara, Paris eta Londresera, Ozeaniako itsasoetan gerra eginez... soldadu yanki gisa! Hau amaitu zenean Mexikon eta Estatu Batuetan bizi izan zen baina beti ere Europara askotan etortzen zelarik eta Euskal Herriko egoerari buruz aski kezkatuta zegoela... Franco bizirik baitzegoen.
‎oso indartsua. Zehaztapen hauek egiten ditut, soziolinguistikoki sarritan konparatzen direlako Quebeceko eta Euskal Herriko egoera.
‎Beti gertatu ohi denez, azterketa horiek egin dituztenentzat Euskal Herria ez da existitzen eta, beraz, bertako datuak Espainiaren eta Frantziaren osotasunean galtzen dira. Nolanahi ere, azterketa horiek baliagarri zaizkigu Euskal Herriko egoera ezagutzeko.
‎Hala ere, Iruñean bildu ginenoi, beste euskaltzale askori bezalaxe, azken urte hauetan euskara Euskal Herriko egoeraren gainetik balego moduan, hizkuntza neutroa balitz bezala, jarduteko joerak, kezka sortzen digu.
‎Horretaz gain, liburuak aurrera egin ahala, gero eta hausnarketa gehiago eskaintzen dizkigu. Horietako batzuk Euskal Herriko egoeraren ingurukoak dira: Ermuko PPko zinegotziaren hilketa, ETAren su etena, presoak Euskal Herriratzeari buruzko aipamenak, maiatzaren 1eko hauteskundeei buruzko erreferentzia,...
‎Bigarren eleberria, berriz, izenburuan bertan ikus daitekeen bezala, Pasaia Antxon kokatu du. Dirudienez, lehen eleberriko giro lausotu hori Euskal Herriko egoeran ere txerta daitekeela erakutsi nahi izan du. Azken batean, eleberri hauen bidez, Canok bizitzari buruzko estetika baten berri ematen du, eta hori hemen nahiz atzerrian deskriba daitekeela frogatu nahi izan du.
‎Egunkariei dagokionez, Hego Euskal Herriko egoerak honako mugarriak erakusten ditu:
‎Harrezkero ere izan genuen beldurtzeko arrazoi bat baino gehiago. Euskal Herriko egoera lazgarrian lan egitea betiere arrisku  tsua da, baina horretaz kontzienteago egin ginen telefonoz ilea lazteko gisako mehatxuekin deika hasi zi  tzaizkigunean. Alabaina, Dabid ordurako errotik aldaturik zegoen eta ez zen jada gaizkileen beldur ezkutatu zen oilobusti gauzaintzailea.
2001
Euskal Herriko egoera kezkatiarekin alderatuz gero, zein musikaren bihotza uste duzu daukagula barruan?
Euskal Herriko egoera jarraitzen duen Alemaniako profesiokide batekin hizketan oraintsu, PPren ofentsiba ideologikoaren sorburua ETAren su etenaren bukaeran eta ondorio gisa ezartzen zuen. Begiak zabal zabal egin zitzaizkion datu zehatzak jarraituta erakutsi nionean ofentsiba horren garapena behintzat su eten garaian, bete betean, gorpuztu dela.
‎Ekonomiak politikan eragiten du eta alderantziz. Euskal Herriko egoera politikoak ez du proiektu komunak garatzen lagun tzen, antza denez.
‎Gaur egun ohartzen gara, soilik Euskal Herriko egoerari mugatzen gatzaizkiola, emaztea, eta, bereziki, idazten duen emaztea, gutxietsia den hizkuntzabat ezpainetan darabilen kolonizatuaren kinka berean dagoela:
‎proposatzen da ondoren: 1) Hasieran, Euskal Herriko egoera sozio historikoa eta bertan gertatzen den talde eta hizkuntza etnikoen arteko ukipenadago, talde eta hizkuntza bakoitzak bizitasun etnolinguistiko objektibo erlatiboaduela?, euskal testuinguruan, euskaldun menperatua estatus baxukoa eta gutxiengo taldea izanik; testuinguruak (batez ere, testuinguruan dagoen euskaldun proportzioa) gizabanakoen hainbat ezaugarritan izango du eragina,... Prozesu horren ondorioz, portaerak egongo lirateke, eta lan honetan interesgarriak diren hizkuntz portaeraketa, horien artean, hizkuntz aukeraketa.
‎Halarik ere, bateko bizitzaren martxak berak eta besteko geroko geroak zokoratu egin dute, behin eta berriro, asmoa. Iazko udan, ordea, Pedro Migel Etxenikerekin Euskal Herriko egoera kezkagarria hizpide nuelarik, zientzialariak Koldo Mitxelenaren euskarazko lerro aldi luze bat errezitatu zidan, buruz, eta bihotzez, errezitatu ere:
‎Iparraldean eta Nafarroan duela urte piloa izugarrizko erasoak jasaten ari da). Zergatia jakiteko Euskal Herriko egoera zein den aztertu behar dugu.
2002
‎Guadalupe Echevarria komisarioetako baten esanetan, kanpoko eragin hori da hautatutako artisten lanen oinarrietako bat. Eta hala ere Euskal Herriko egoera politikoa eta soziala beste oinarrietako bat dela dio.
‎Guk ere ez. Euskal Herriko egoera soziopolitikoa aldatu da
Euskal Herriko egoera halatsu gogoratzen du baita ere. Irakaslegaiak euskara irakaskuntzan eman zedin manifestatzen ziren.
‎BERAZ, Kultura Ministerioak Zientzia eta Arteen Institutua garatuz Espainiako zinema nazioarteko egituretan barneratzen jardun zuen bitartean, Euskal Herriko egoerak txarrera egin zuen. Zenbaitek biziraun badugu, gure lana Zientzia eta Arteen Institutuak sorturiko marku legalaren inguruan garatu dugulako da.
‎Lehenbizikoa, bereziki, aldaketa ugarikogarai baten hasiera bat izan zen, agente ekonomikoak bizi zireneko erakundeenesparruari dagokionez. Diktadura erregimenaren politika ekonomikoak ondorionabarmenak izan zituen Hego Euskal Herriko egoeran.
‎3 Ipar Euskal Herriko egoera sozioekonomikoaazken 20 urte hauetan
‎5.6 Ipar Euskal Herriko egoera
‎Esate baterako, gure metodoarekinEuskal Herriko unibertsitateetan ikutzen ez diren gaietan ez dugu gabeziarikikusiko, edo euskararen presentzia gaztelaniazkoaren adinakoa izatearekinkonformatuko gara, nahiz eta agian hori Bretainia Handian ingelesez egindaitekeenaren zati txiki bat besterik ez izan. Eragozpen horiek begi bistakoak dira, baina, esan bezala, mundu osoko unibertsitateen balorazioa egitera ausartzen ezgarenez, Euskal Herriko egoerara mugatuko gara hein handi batean.
‎Euskal hiztunok bizi garen esparruko erdaldunek euskara maitatzea lortubehar dugu. Euskal Herriko egoera berezia da oso, eta Euskal Herri integratua lortzea da bete gabe dagoen erronka nagusia. Alegia, herri bakarra, gizarte bakarra, ezbi hizkuntza komunitate ezberdinez osaturikoa.
‎Beste aldetik, Euskal Herriko egoera geografiko administrariboak Estatu espainiarreko eta frantseseko irratien sartze ahalmena ahalbidetu du, eta, beraz, oso nabaria da horren eragina eta hedadura euskal lurraldean. Gaztelaniazko eta frantsesezko emisorak euskaldunak baino ugariagoak dira, baita handiagoak ere.
2003
‎Juan Garayarrek mito askori egin nahi izan die aurre bere aurreneko nobela umoretsu honetan. Hasteko, Euskal Herriko egoera politikoa hain aldrebestua dagoenez gai horrekin literatura egiterik ez dagoela uste dutenei," La estrategia de la sardina" rekin erantzun die. 60 euskal belaunaldiaren biografia heterodoxoa egin du bertan, 1967an Gipuzkoan indarrean jarri zuten salbuespen egoerarekin hasi, eta Franco hil ondorengo amnistia eta geroko hilabetetaraino doan narrazioan.
‎Datu horiek ageri dira, bederen, Solange Mariluzek Manu Robles Arangiz Instituturako eginiko azterlanean, izenburuz" Ipar Euskal Herriko egoera ekonomikoa azken hogei urte hauetan" bataiatu duenean. Lan horren egileak aitortzen du oso zaila gertatu zaiola lan honetarako datuak lortzea eta, horrenbestez, 1993ko" Euskal Herria 2010" dokumentura jo behar izan duela bila.
‎Eta, egiatan, ardi aziendek eta haien esne produkzioak salbatu dute sektorea. Horrela ageri da, bederen, Solange Mariluzen" Ipar Euskal Herriko egoera ekonomikoa azken hogei urte hauetan" azterketan.
‎Eta gero, aita sainduarekin buruz buru solastaturik, atera zitzaigularik gure apezpiku ona, erranez Pio XII.ak ez ziola besarkadarik eman nahi izan, gripearen kutsurik ez emaiteagatik, galde ausart bat egin nion berari: . Barka, Jauna, jakin daiteke noiz argitaratuko dituzun 36ko gerla denboran Euskal Herriko egoeraz Erromara bidali omen zenituen txostenak??
‎Caro Barojak ere aipatu izan du (1981) Larramendiren lexikoa oso ondo egokitzen dela garaiko errealitate historikora, eta beraz ez dela baztertu behar guztia asmatua ez izatearen aukera (Caro Barojaren iritzi horren inguruan ikus halaber artikulu honetako 102 oharra). 44 Larramendiren eraginaz eta Ipar Euskal Herriko egoera berdintzeko saioaz ikus X. Altzibar (1997: 46) eta Oyharçabal (2001a:
Euskal Herriko egoerari dagokionez, berrikuntzak, gure ustetan, bat bainogehiago dira. Batetik, nazioarteko elkartasun erakundeen egiteko moduak zeingizarte mugimenduek euskal nazio auziaren inguruan erabiltzen duten diskurtsoaeraberritu dituen diskurtso global bati hasiera eman diola.
‎Globalizazioa neoliberalaz hitz egiten denean, Euskal Herriko egoerari buruzko aipamena egiten bada, badirudi gai horren inguruko edozein eztabaidari helduaurretik bi osagai azpimarratu beharra dagoela. Lehenengo eta behin, globalizazioneoliberala, oinarriz, globalizazioaren alderdi ekonomikoari lotuta dagoela.
‎Inork ekimen harrigarri eta berritzailerik asmatu ezean (asmatzea ere gerta liteke), gaur egun egiten ditugunak hobeki eta zuzenago egiten ahalegindu dugu, Euskal Herriko egoera soziopolitikoa ongi irakurtzen asmatuz eta euskararen munduak daukan barne indarra eta potentzialitatea ongi ulertuz. Baina, batez ere, etsipenaren mamuak astindu eta ez gelditu, horixe baita inora ez joateko modu seguru bakarra.
2004
‎Badira, hala ere, hainbat zalantza, hain zuzen ere PPren propaganda orbitak eta haren fronte mediatikoak Eroskiren eta Euskal Herriko beste enpresa batzuen inguruan sorturiko girotik datozenak. Euskal Herriko egoera politikoa ikusirik, gure produktuei eta gure enpresei boikota egiteko eskatzera iritsi dira, Eroski hatzarekin seinalatuz. Valentziako Komunitatean, boterea PPk kontrolatzen du, eta berehala eman dio bere sostengua, publikoki, Consumen bakarkako ibilbide berriari.
‎Nire irakurketaren arabera, hauteskundeen emaitzek Euskal Herriko egoera beste ikuspegi eta trataera batetik hartzera behartuko du Espainiako Estatua, baita autokritika egitera ere. Une honetan ezin dugu azkarregi joan ordea.
‎Ez dut uste. Nazioarteko, Estatuko nahiz Euskal Herriko egoerak aldatu dira. PSOEk alda dezakeena ikusteko dago, ordea.
‎Eta bertsolariak, salatzeaz gain, zer gehiago egin dezake Euskal Herriko egoera konpontzeko?
‎Hainbat arduradun politikoren jokamoldeak »PPkoenak bereziki» demokrazia politiko heldu gabe baten isla dira. Euskal Herriko egoeraren kasuan hori areago ageri da indarkeriaren arazoa tartean delako. Baina, arazoaren agerpena hemen izanagatik, arazoa euskal nahiz espainol arazoa da.
‎Erreferentzia hauek direla eta, duela zenbait urte, gomendio batzuk egin zizkigun euskaldunoi filosofo handi batek. Berba zorrotzak bezain jakingarriak atera zitzaizkion Jean Paul Sartreri Euskal Herriko egoera zela medio: –Así los vascos no pueden dejar de ser, en principio, más que la negación del hombre español que han querido hacer de cada uno de ellos.
‎2 Komunitate Autonomoko Erakunde komunek Euskal Herriko egoera sozio-linguistikoaren ñabardurak kontuan izanik, bi hiz1 Euskara, Euskal Herriaren hizkuntza propioa, hizkuntza ofiziala izango da Euskadin, gaztelania bezala, eta bertako biztanle guztiek dute hizkuntza biok jakiteko eta erabiltzeko eskubidea.
‎Bada, Manex Erdozaintziren gizakiari eta munduari buruzko ikuspegiak Mounierren obra eta pertsonalistek defendatzen zituzten ideiak dakarzkigute gogora. Ideia haiekin bat egiten zuen, bereganatu egin zituen Euskal Herriko egoerara ere ekarriz, eta idazteko eta gogoetatzeko abiapuntu izan zituen. Esprit eningu ruan garatu zen pentsamendu horren arrastoa ikus daiteke Manexen artikuluetan, bai eta poesian ere.
‎Manex Erdozaintzi ez zen hirugarren munduko lurralde azpigaratu batean bizi, ez eta oinarrizko eskubideen beharretan bizi zen komunitate batean. Baina antikolonialismoaren atalean esan dugun bezala, neurri batean Euskal Herriko egoera herri kolonizatu eta zatikatuenarekin parekatzen zuen eta askapenaren teologiaren printzipioak bat datoz Manexek zuen gizakiaren, gizartearen eta askapenaren printzipioekin: pobre eta zanpatuen aldeko aukera egiten du, estatu kapitalista eta boteretsuak gaitzesten ditu, pobreak eta alienatuak sistemaren aurka oldartzera eta borrokatzera deitzen ditu...
2005
Euskal Herriko egoera soziolinguistikoaren ezaugarri nagusiak
‎Horregatik, bilduma honetan fikzioa eta gertaeren errealitatea nahastera joko du. Errealitate horrek, jakina, Euskal Herriko egoera sozial eta politikoarekin badu zerikusi zuzena (gerra zibila, iheslariak, borroka armatua...), ahaztu gabe gai jakin batzuekiko hipokresia soziala (sexua, harreman libreak...). Beraz, ipuin hauetan kondaira, anekdota, pasadizo eta zenbait fantasia ere tartekatuko dira.
‎" Umezurtz aberatsak Gabonetan jokatu nahi" ipuina ere badago nolabaiteko sinbologiatik hurbil. Olerkaria fantasia sinbolikora hurbiltzen den ipuina dugu, eta" Abertzalea" ipuinaren mezua egileak asmatzen duen errokaltar herriaren gorabeherek Euskal Herriko egoera sinbolizatzen dutenetik dator.
‎Ipar Euskal Herriko egoera ekonomikoa azken hogei urte hauetan/ Perspectivas de la economa de Iparralde en los ultimos veinte años. (e).
2006
‎Diskurtso Teoriak, Diskurtso Teoriak eta Hizkuntzaren Didaktika, Hizkuntzaren Eskurapena: Ahozkoa eta Idatzizkoa, Irakaskuntza Eleanitza, Euskal Herriko Egoera Soziolinguistikoa, Hizkuntzen Didaktikarako Metodologia eta Lanabesak, eta Testu Generoen Karakterizazioa izeneko beste zazpi irakasgai, hauek ere derrigorrezkoak. c) Hizkuntzen Kudeaketan Aditu titulazioan, lizentziatura mailakoa izan gabe, zenbait kreditu bete daitezke, derrigorrezkoak batzuk eta hautazkoak beste batzuk.
‎Ustea hedatu da euskal literaturak ez duela azken berrogei urteotan gure herriangaratu den gatazka bortitza aipatu eta aipatzen, bere interes literario soilen izenean.Ordea gutxi edo aski Euskal Herriko egoera politiko latza, batzuetan miserablea, literaturalat pasatu dela erran dezakegu, Ehun metro Saizarbitoriaren nobela baizikez balitz ere adibide.
‎Estatuz kanpoko immigrazioari dagokionez, Hego Euskal Herriko egoera aztertzen dugunean kopuru erlatiboetan alde handia dago EAE eta Nafarroako datuen artean (%4 eta %9 inguru). Bestetik, EAEko herrialdeen artean ere ezberdintasunak daude:
‎2 Artikulua gaiari hurbilketa modura planteatzen da. Helburu nagusia gaia zertan den erakustea da, joera eta eztabaiden nondik norakoak azalduz, baina horregatik ez diogu uko egiten gure iritzia plazaratzeari, edo noizean behin Euskal Herriko egoerara hurbiltzeari.
2007
‎Autonomiaren egitasmoa hitz batean. Berriro ere Euskal Herriko egoera politikoaren erdi muinean kokatu nahi dugu autonomia gaia. Neure iritziz, ezkerreko abertzaletasunaren zati batean desbideratze gisako bat gertatu da une batez, departamenduaren bidean irristatzera heldu da abertzaleen parte bat, bidean argirik gabe.
Euskal Herriko egoera soziolinguistikoaren adierazle garrantzitsuenetako bat da Soziolinguistika Klusterrak antolatzen duen Euskal Herriko hizkuntzen kale neurketa. Euskal Herriko Kale Erabileraren Neurketa Orokorra 1989 urtean egin zen lehen aldiz; geroztik lau urtez behin errepikatu da, eta 2001etik aurrera bost urtez behin.
‎Adibide batzuk hartuko ditugu, eepk lagundu dituen egitasmoen artean. adibideak euskaltzaindiko Jagon sailan, ikerketa bat egin zen gazteen euskarazko aisialdiei buruz. Baxok Coyos 2011 liburuan agertzen da Ipar euskal herriko egoera eta zeharkako ohar anitz badira euskal kulturaren transmisioaz.
‎" Getxokoa lehenengoetariko bat da eta dagoeneko zaharkituta gelditu da aurrekontu aldetik. Proiektuaren erabiltzaile igoera kontuan hartu eta Euskal Herriko egoerara hurbildu behar da". Bere aldetik, maiatzaren 24an egin zen hitzarmenaren sinadura ofizialean (argazkian), Imanol Landa EAJren Euskara zinegotzia eta alkategaiak adierazi zuen" hitzarmena Getxoko Udala euskararen erabileraren alde aurrera eramaten ari den politikaren barruan kokatzen" dela.
‎Azpimarratu nahi dut Ekinetik ETAra zazpi urte pasatu zirela, eta denbora gehiena ikasten pasatu zutela ekintzaileek. Ikasten, bai nazionalismo zaharraren ikusmoldeak, bai eta ere Euskal Herriko egoera erkatuz munduan ziren jokamolde intelektual eta esperientzia historiko garaikoekin.
‎80ko hamarkadaren hasieran Euskal Herriko egoera orokorra diglosia anitzekoa zen. Alegia, bazen diglosia bat gaztelania eta euskararen artean eta beste bat euskararen barnean euskara batuaren eta euskalkien artean.
‎Luzaro jarraitu ahal izango genuke gogoetak eginez eskola eta hizkuntzaren berreskurapenari buruz eta luzaro jarraitu dugu Euskal Herriko egoera soziolinguistiko eta administratibo anitza ikusita, baina hemen lekua eta denbora agortzen ari zaizkigu. Pentsa dezagun eta elkartu ditzagun iritziak, beraz, munduko ezagutza soziolinguistikoa eta aniztasun linguistikoa aberastu dezagun...
2008
Euskal Herriko egoera munduko bertze herrialde batekin konparatuko zenuke?
‎Bai. Txilen ibili naiz, eta Euskal Herriko egoera eta maputxeena antzekoak dira.
Euskal Herriko egoera urruti dago Ameriketako Estatu Batuetakoarekin alderatuta, baina, hala ere, azken 30 urteetan hiru aldiz biderkatu da haur gizenen kopurua. Nafarroan egindako ikerketa batek ondorioztatu du foru erkidegoko bost haurretatik (15 urtetik beherakoak) bat gizena dela edo gehiegizko pisua duela; guztira, neska mutilen %13k pisatzen dute gehiegi.
‎Nola egin? Hego Euskal Herriko egoera hobeagoa da. Dirudienez, bai.
‎Sainte Marieren ustez, «erdibide bat sakondu behar da, erabat onuragarria izan den Batera prozesuaren eta gaur egun oraino abstraktuegia den autonomia estatutuaren artean». «Titulu itotzaile horietatik atera behar dugu, eta gehiago sakondu zer nolako ahalmenak behar dituen Ipar Euskal Herriko egoera soziopolitikoari begira», dio Sainte Mariek. Hori guztia oraindik mamitu gabe dagoela aitortu du ABko bozeramaileak.
Euskal Herriko egoera kezkagarritzat jotzen ez duten arren, zaindu beharreko arazo txiki bat dela deritzote instituzioek. Neurri handi batean «estetikotzat» jo dute plastikozko poltsek sortzen duten arazoa Hego Euskal Herrian.
Euskal Herriko egoerari begira, ezker abertzaleak ikusten du «aldaketaren fasea» ez dela amaitu eta horren erakusle dela Estatuak erakusten duen beldurra. Morenoren arabera, izu hori da «oinarrizko arrazoia» azkenaldian egin diren legez kanporatzeetarako eta atxiloketetarako.
Euskal Herriko egoera kontuan harturik indarkeriaren erabilpena goraipatu duela ebatzi du Europak
‎Maiz errepikatzen diren gaiek ez dituzte hainbeste beldurtzen bi bertsolariak. Euskal Herriko egoeraz kantatzea gertatzen bazaie ere, zerbait berri kantatzeko aukerak ez direla eskas diote. «Beti zerbait erraten ahal duzu:
‎Espainian, aldiz, etxebizitzaren egoera oso txarra da. Hego Euskal Herriko egoera ez da hain txarra. Ez da ilusio faltsurik egin behar, hala ere.
‎Euskal Herri osoan zehar eginiko ekarpen foroen bidez, webgunean jasotako mezuekin edota 200 lagun ingururekin izandako «zuzeneko harremanen» bitartez osatu dituzte bi txosten horik. Irastorzak azaldu duenez, Euskal Herriko egoeraren azterketa egiteko orduan haien «kezka» azaldu dute parte hartzaile «guztiek». Espainiako eta Frantziako estatuek «Euskal Herriaren kontrako erasoaldiak sakontzen» ari direla ohartarazi dute, Nazio Eztabaida Guneko kidearen aburuz.
‎2008 eta 2009 Nazio Planaren egitasmo nagusietako bat da Euskal Herriko egoeraren «egiturazko azterketa» egiten hastea. Hala erabaki zuten atzo Nazio Eztabaidan, etorkizunerako erronkak zehazterako tenorean.
‎Osoko bilkura bi ataletan banatu zuten atzo. Lehenik, Euskal Herriko egoeraren azterketa egin zuten, eta Nazio Planaren egitasmoak zehaztu zituzten gero. Alegia, egoeraren analisia egin ondoren, erronkei aurre egiteko bidea jorratu zuten.
‎Bertan elkartu dira Debagoiena eta Debabarrenako delegatuak. Euskal Herriko egoera politikoa eta sozio-ekonomikoa izan dute hizpide. Asanbladaren ostean manifestazioa egin dute EAEren ilegalizazio prozesuaren kontra.
‎Hizkuntzaz eta kulturaz hitz egiten ari garenez, ezin aipatu gabe utzi Bat soziolinguistika aldizkariaren 65 zenbakiaren dosierra" Euskal Herriko kulturak eta euskara" gaiari buruz izango dela. Aldizkari hori oso aberatsa da Euskal Herriko egoera soziolinguistikoa hobeto ulertzeko eta gai honen inguruan gogoeta sakonak bideratzeko, mundu mailan oso gutxi dira maiztasun eta sakontasun horretako soziolinguistika aldizkariak dituzten hizkuntzak.
‎Horrenbestez, nahiz eta immigrante gehienek Euskal Herriko egoera eta aldarrikapenak neurri batean zein diren jakin, ezinbestekoa da, lehen adierazi dugun etorkizunean osa daitekeen itunaren espazioen baitan, jakintzat ez ematea gure errealitatea ezagutzen dutela. Erabakigarria da gure herrialdea denari buruzko gure ikuspegia ematen saiatzea, baita Euskal Herriak nahitaez jasan behar duen gatazka politikoari buruzkoa ere, kulturaeta hizkuntza eremuak berebiziko garrantzia duen gatazkari buruzkoa, alegia.
Euskal Herriko egoera soziolinguistikoa modu orokorrean aztertzea ez da modurik zientifikoena. Izan ere, eremuen eta lurraldeen arabera alde handiak daude, eta leku batean muturreko egoera soziolinguistikoa euskararen alde jasotzen bada eta beste batean kontrakoa jasotzen bada, alegia muturreko egoera bat baina erdararen alde, datuak batzen ditugunean eta batez bestekoak egiterakoan, datuak nahasten dira eta media bat lortzen da, adierazgarria ez den media bat ordea.
‎Herrialdeen arteko emaitzak oso ezberdinak dira, beraz; baina, gainera, herrialdeen barruan ere ezberdintasun handiak daude, eta Euskal Herriko egoera soziolinguistikoa benetan ezagutzeko ezberdintasun horiek guztiak kontuan hartu lirateke. Eta ezberdintasun geografikoak ez ezik, beste hainbat aldagai ere aztertu lirateke:
‎Dena den, akademiaren ekarpen soziolinguistikoa askotan gutxiesten da nire ustez. Hain agerikoa izan ez bada ere, oso garrantzitsuak dira Jagon sailak kaleratu dituen lanak; eta Siadeco ikerketa sakonak egiten hasi zenean, akademiak 1978an argitaratutako Euskararen Liburu Zuria Euskal Herriko egoera soziolinguistikoari buruzko lehenengotariko azterketa orokorra izan zen. Noski, liburua argitaratu zenetik, 80ko hamarkadatik hona, aldaketa dezente egon dira bai corpusaren plangintzan eta baita egoera soziolinguistikoan ere; eta Iruñeko Biltzarretan soziolinguistikarekin erabat lotzen den egitasmo polita aurkeztu zuen akademiak:
2009
‎Itxaro Bordak Iriondo eta Zalduak jarritako puntuari jarraitu zion nolabait, eta Ehun metro z geroztik" Euskal Herriko egoera politiko latza" azaltzen zaigula defendatu zuen, nahiz eta azpimarratzen zuen 1998ko su etenaren ondotik" lumak askatu" eta bortizkeria gaitzat hartzen diren liburuak areagotu direla. Baina Bordak gaiari alderdi berri bat gehitu zion, gatazka euskal literaturan adierazten ote den baino, gatazka hori nola azaltzen den galderari erantzun ziolako Bortizkeria, idazlea eta zenbait gai oraino izeneko hitzaldi horretan.
‎Ipar Euskal Herriko egoera soziopolitiko eta ekonomikoak erantzun sendoak behar ditu. Larrialdi egoerak aspaldiko indar politikoak mugiarazi ditu eta berriak sorrarazi.
‎Slavoj Zizek (en/ es/ fr) pentsalariaren ideiak baliatuz, Imanol Galfarsororen (Aretxabaleta, 1960) Subordinazioaren kontra (Pamiela) saiakerak kritika zorrotza egiten die Bernardo Atxagak eta Joseba Zulaikak Euskal Herriko egoera politikoaz egindako hainbat irakurketari. Kultur aniztasun militantearen aldekoa, liburuan independentzia politikoaren garrantzia azpimarratu du, euskaldun etniko izateari uzteko bide gisa.
Euskal Herriko egoera politikoan aldaketarik ez dakarrela gaineratu du, legez kanpo utzitako alderdiaren proposamenek bere horretan jarraituko dutelako.
‎Dena den, eta oztopo larriak oztopo, ezker abertzaleak Euskal Herriko egoerari buruz duen ikuspuntua ez duela aldatuko ziurtatu du Otegik.
‎1960ko hamarkadaren erdialdean, bestalde, Hego Euskal Herriko egoera politikoa oraindik ere zaila zela, film luze serio eta sendo baten proiektua garatzeari ekin zioten Nestor Basterretxeak eta Fernando Larruquertek, elkarlanean: Ama Lur filmari buruz ari gara.
‎Amurrio. Mikel Basabek Euskal Herriko egoera politikoari buruzko hitzaldia emango du 19:30ean Amurrioko kultur etxean.
‎Benegasek ezker abertzaleari eskertu egin dio botoa beraientzat eskatu izana, eta boto horiek? Euskal Herriko egoera antidemokratikoa, salatzeko baliatuko dituztela iragarri du.
‎Ipar Euskal Herriko egoeraren disgnostikoa egiteko, zailtasunak, izan dituztela onartu zuten, bestalde, Herria Abianeko kideek.
‎Besteak beste, hitzaldiak eta mahai inguruak egingo dituzte, aurreko urteetan bezala. Arnaldo Otegik Euskal Herriko egoera politikoa azaltzeko hitzaldia eskainiko du larunbatean 16:00etatik aurrera. Horrez gain, Preso politikoak eta gatazken konponbidea munduan izenburupean mahai ingurua antolatu dute, eta bertan Irlanda eta Tamil Herria izango dituzte hizpide, besteak beste.
‎Europako eta Eusko Legebiltzarrerako hauteskundeak igaro berriak, Patxi Zabaletak ez du aldaketa nabarmenik aurreikusten Euskal Herriko egoera politikoan.
‎Bestalde, Aste Nagusiari helduta, pregoian euskarazko hiru lerro baino ez irakurri izana kritikatu dute bertsolariek, eta, bestalde, Euskal Herriko egoera politikoa ere izan dute jomugan, presoen argazkien afera aipatuta. Alabaina, eliza atarian kokatuta gai egokia bilatzen jakin dute bertsolariek, eliza eta kristautasuna auzitan jarrita.
‎Gaztesareak gazte mugimenduei buruzko informazioa eskaintzen du Interneten, eta Euskal Herriko egoera politiko, sozial eta kulturalari buruzko eztabaidak sustatzen ditu. Webgunea ikusgai dago www.gaztesarea.net helbidean.
‎Ondoriorik atera liteke gainbegiratu batean. Euskal Herriko egoera soziopolitikoaren gainean zipitzik ez jakin arren, periferikoei pontifikatzen trebeak diren madrildarren (M. A. Iglesias, Diego Carcedo...) aldeko apustuari eusten zaio berriz ere. Bata edo bestea kenduta, ezagunak dira gainerako denak irrati horretan; Lapitzen azken aroan hitza zeukatenak dira asko.
‎Bigarren deskonexioa: Ipar Euskal Herriko egoera eta Nafarroakoa nahiko konparagarriak dira, gizarte eta administrazio testuinguru desberdinetan kokatuak badira ere. Izan ere, Ipar Euskal Herriko hiru herrialdeak lurralde zabalago batean integratuta daude eta lur eremu horretako herritar kopurua, guztira, Lapurdiko, Zuberoako eta Nafarroa Behereko kopurua halako bi baino gehiago da.
2010
Euskal Herriko egoerarekin, berriz, zalantzak dituztela azaldu du, ETAren ekintza ofentsiborik ez dagoen arren estortsio eskutitzak iristen direlako oraindik. Ez direla fidatzen eta ez direla fidatuko argitu du.
Euskal Herriko egoera ez dut oso ondo ezagutzen, baina, ezagutzen dudanaren arabera, jende asko dago barruan. Armairutik ez dira ateratzen, askotan gaztelaniaz hasten dituzte elkarrizketak, eta euren hizkuntza ezkutatzen dute.
‎Jose Bengoechea eta Juan Achabal (John Archabal) amerikar ametsa bete izanaren eredu dira. Bigarren Mundu Gerraren ostean eskulana behar zen eta ondorioz euskaldun asko joan zen AEBetara, gehienak artzain lanak egitera. 70 hamarkadan emigrazioak beherakada nabarmena egin zuen, besteak beste, Euskal Herriko egoera ekonomikoaren hobekuntzagatik. Garai hau euskal emigrazioaren bukaeratzat jotzen da sarri.
‎Patxi Lopezi bidali zion gutunean filtratutakoa" has gaitezen urratsak ematen" zioen. Egigurenek Euskal Herriko egoerari buruz irakurketa zabala eta sakona egiten du, aurrera begirako proiekzioz egina. Gero, ETAren adierazpena Gabonak baino lehen etorriko dela esaten duenean...
‎• eusko Jaurlaritzaren euforiaz esan dugu gutxik bezala ezagutzen duela iñakik euskal herriaren egoera soziolinguistikoa. eta hala, esku artean zeuden datu guztiak aztertu eta datuen bilakaera erkatu ondoren, iñaki honako ondorio hauetara iritsi zen: a) euSKararen daTuen BilaKaera euSKal Herrian
‎1960ko hamarkadaren azken aldera ezagutu nuen iñaki, euskal komunitatearen kontzientzia sentitzen, bizi nahia agertzen eta zabaltzen. beti zaindu du bere askatasuna: inoiz ez du apaiz lanagatik soldatarik jaso eta alderdi jakinik gabeko abertzalea da. euskararen normalizazioan makina bat udalerritako egoera soziolinguistikoaren azterketa, programa eta plangintza burutu ditu. wikipedian (iñaki larrañaga – wikipedia, entziklopedia askea) ikus daiteke haren bibliografia oparoa. bide berri asko urratu dituen aitzindaria da. gutxik bezala ezagutzen du euskal herriaren egoera soziolinguistikoa eta, bere esanaren eta eginaren arteko koherentzia erakutsiz, ekarpen handia egin dio euskal herri euskaldunaren iraupenari. soziolinguistika klusterra martin ugalde, kp/ 20140 andoain
‎Brian Currinek Euskadi Irratiari adierazi dionez, norabide egokian mugimenduak daudela iruditzen zait. Zintzoki ulertu dute Euskal Herriko egoera politikoa aldatu behar dela, politika egiteko modu berri bat behar dela.
Euskal herriko egoeraz hitz egiteko, Ainhoa Barriola zirujano estetikoarengana jo dute Faktorian. Hauxe galdera:
‎Estatuko komunikabideekin elkarrizketak egiten dituzunean, Euskal Herriko egoera politikoari buruz galdetzen dizute. Bai, baina ez hainbeste, eta nik uste dut hor jauzi handi bat egon dela. Azken urteotan ez dute hainbeste galdetzen.
Emaitza gehiago eskuratzen...
Loading...

Bilaketarako laguntza: adibideak

Oinarrizko galderak
katu "katu" lema duten agerpen guztiak bilatu
!katuaren "katuaren" formaren agerpenak bilatu
katu* "katu" hasiera duten lema guztiak bilatzen ditu
!katu* "katu" hasiera duten forma guztiak bilatzen ditu
*ganatu "ganatu" bukaera duten lema guztiak bilatzen ditu
!*ganatu "ganatu" bukaera duten forma guztiak bilatzen ditu
katu + handi "katu" eta "handi" lemak jarraian bilatu
katu + !handia "katu" lema eta "handia" forma jarraian bilatu
Distantziak
katu +3 handi "katu" eta "handi" lemak 3 elementuetako distantzian bilatu
katu +2 !handia "katu" lema eta "handia" forma 2 elementuetako distantzian bilatu
katu +2 !handi* "katu" lema eta "handi"z hasten diren formak 2 elementuetako distantzian bilatu
Formen konbinazioa desberdinak
bero + handi | asko "bero" lema eta jarraian "handi" edo "asko" lemak bilatu
bero +2 !handi* | !asko* "bero" lema eta jarraian "handi"z edo "asko"z hasten diren formak
!bero + handi|asko|gutxi|txiki "bero" forma eta jarraian "handi", "asko", "gutxi", "txiki" lemak
Ezaugarri morfologikoekin
proba + m:adj "proba" lema eta jarraian adjketibo bat
proba +2 m:adj "proba" lema eta bi hitzetako distantziak adjektibo bat adjketibo bat
bero + handi|asko + m:adi "bero" lema jarraian "handi" edo "asko" eta jarraian aditz bat
proba + m:izearr-erg "proba" lema eta ergatibo kasuan dagoen izen arrunta

Ezaugarri morfologikoak

KATEGORIA
adb adberbioa
adi aditza
adilok aditz-lokuzioa
adj adjektiboa
det determinatzailea
ior izenordaina
izearr izen arrunta
izepib pertsona-izena
izelib leku-izena
izeizb erakunde-izena
lbt laburtzapena
lotjnt juntagailua
lotlok lokailua
esr esaera
esk esklamazioa
prt partikula
ono onomatopeia
tit titulua
KASUA
abs absolutiboa
abl ablatiboa
ala adlatiboa
ban banatzailea
dat datiboa
des destinatiboa
erg ergatiboa
abz hurbiltze-adlatiboa
ine inesiboa
ins instrumentala
gel leku-genitiboa
mot motibatiboa
abu muga-adlatiboa
par partitiboa
psp postposizioa
pro prolatiboa
soz soziatiboa
MUGATASUNA/NUMEROA
mg mugagabea
ms mugatu singularra
mp mugatu plurala
mph mugatu plural hurbila
ADITZ MOTA
da da
du du
dio dio
zaio zaio
da-du da-du
du-zaio du-zaio
dio-zaio dio-zaio
da-zaio da-zaio
du-dio du-dio
da-zaio-du da-zaio-du
da-zaio-du-dio da-zaio-du-dio

Euskararen Erreferentzia Corpusa Euskararen Erreferentzia Corpusa (EEC)
© 2025 Euskaltzaindia