|
2008
|
|
|
Eskualdeka egin da lan, nor bere txokoan arituz. Hala ere, uste dut, ez dugula jakin" nafar mugimendu bateraturik" sortzen, ez
|
Euskal
Autonomia Erkidegoan egi ten denari kontra egiteko, baizik eta gure euskalkien ekarpen aberatsa zein den jakin eta euskara batuan txertatzeko. Bi eredu nagusi (esan>/ > erran) > izateak ere, beharbada, ez du sobera lagundu.
|
|
|
Ahal propioen gabeziak eta nafar agintariek laguntzarik ez emateak ez du urte tan posible egin egitasmo sendorik Nafarroan.
|
Euskal
Autonomia Erkidegoan ekoitzitakoa hartu da. Kezkatuta gaude, halaber, Nafarroako euskararen ekarria eta aberastasuna behar bezala islatu gabe gelditu ote den gaur egun arte argitaratutako hiztegietan; agian, ekialdera jotzen duten hizkeren altxorra ez da behar bezala jaso hiztegi horietan.
|
|
|
Harrezkero, garatu egin zen euskararen estatusa, hizkuntza ofiziala izateraino (gaztelaniarekin batera)
|
Euskal
Autonomia Erkidegoan eta Nafarroako Foru Erkidegoan, eta hamaika esparrutara zabaldu zen euskara: hala nola, herri administraziora, hezkuntzara eta komunikabideetara.
|
|
2009
|
|
|
Lehen bezala jarrai dezala oraingoz. Eta
|
Euskal
Autonomia Erkidegoan. Eusko Jaurlaritzaren eskuetan uzten du, bai, baina zenbait baldintzekin,, lehen eta geroaren artean inolako etenik ez urradurik gerta ez dadin?.
|
|
|
Gero, aginte autonomikoarekin Euskaltzaindiak lekuan lekuko aitorpenak izan ditu Hegoaldean: 1979ko abenduaren 18an
|
Euskal
Autonomia Erkidegorako onartutako Autonomia Estatutuko 6 artikuluko 4 atalean aitortzen da: –Euskarari dagozkionetan, Euskaltzaindia izango da erakunde aholku emale?.
|
|
|
Egitasmo batzuk etxean egitekoak dira. Adibidez, Euskal Corpus Onomastikoa, Nafarroako,
|
Euskal
Autonomia Erkidegoko eta Iparraldeko toponimia eta onomastika baliabide guztiak informatikaren arabera biltzen dituen corpusa. Baina badira beste egitasmo batzuk gaur egun Euskaltzaindiak berez egin ezin dituenak:
|
|
|
Instituzionalizazioa horrela ulertzen dut: presentzia eta eragina, bai Iparraldean bai Nafarroan bai
|
Euskal
Autonomia Erkidegoan, beharrezkoak ditugulako euskararen
|
|
|
2007ko Jagon Jardunaldietan
|
Euskal
Autonomia Erkidegoko Euskararen Legea izan zuten aztergai.
|
|
|
2006an, Europar Batasuneko hizkuntza aniztasuna eta euskararen hizkuntza politikak izan zituzten aztergai; 2007an
|
Euskal
Autonomia Erkidegoko Euskararen Legea, 25 urteurrena zenez; eta 2008an, kontsumitzaileen eta erabiltzaileen hizkuntza eskubideak.
|
|
|
Onomastika arloko hainbat izendegi argitaratu dituzte sail honetan, hala nola Euskal izendegia (1972), Euskal Herriko udalen izendegia (1979), Euskal deituren izendegia (1998) eta
|
Euskal
Autonomia Erkidegoko biztanle entitateak (2001). Arduraduna:
|
|
2010
|
|
|
Heldutasun handikoa, alabaina, egintza eta irakaskuntzan. Halakoxea da, modu berean, Mondragon Unibertsitatea, indartsu agertu dena
|
Euskal
Autonomia Erkidegoaren unibertsitate esparruan.
|
|
|
|
Euskal
Autonomia Erkidegoko Euskararen Erabilera Normaltzeko Oinarri Legearen 25 urteurrenak parada eman zion Euskaltzaindiaren Jagon Sailari, urtero antolatu ohi dituen markoan, 2007ko jardunaldietan gai horren inguruan berariazko egitaraua eratzeko.
|
|
|
Entzuna da Europako hizkuntza gutxituen artean euskarak
|
Euskal
Autonomia Erkidegoan egindakoa izan dela aurrerapausorik nabarmenena. Ez da M. Zalbide halako esaldi biribilak besterik gabe botatzen dituen horietakoa, berea gauden egoerara nola eta zergatik iritsi garen sakonki aztertzea eta argi azaltzea baita, irakurlearen esku utziz ondorioen balorazioa.
|
|
|
Oinarri legea da EEN.
|
Euskal
Autonomia Erkidegoak inoiz eman duen oinarrilege bakarra, oker ez banago84 Garrantzi bereziko legea egin nahi izan zuten EAEko herritarren ordezkari demokratikoek, EEN prestatu eta onartu zutenean. Dakidala,, oinarri lege, rik ez da geroztik egin85 Tramitazio luze samarreko legea izan zen, bestalde, EEN.
|
|
|
302
|
Euskal
Autonomia Erkidegoa funtsezko elementua izan da, zaharra eta berria ele biko formulazio juridiko bakar batera bilduz. Euskal Autonomia Erkidegoa (Jaurlaritza eta Foru Aldundiak) eta, horren ildotik, hainbat erakunde (Hezkuntza Saila, Hizkuntza Politikarako Sailburuordetza, EHU, HABE, ETB, IVAP) sortu edo (Euskaltzaindia, Eusko Ikaskuntza) indarberritu izanak etnolinguistikazko gainbehera hori frenatzen (eta, puntu jakin konkretuetan, galdutako edo inoiz eskura izan gabeko jardun esparruak bereganatzen) lagundu egin du, berreskuratze horren zabala eta sakona ondo zehaztu gabe badago ere.
|
|
|
302 Euskal Autonomia Erkidegoa funtsezko elementua izan da, zaharra eta berria ele biko formulazio juridiko bakar batera bilduz.
|
Euskal
Autonomia Erkidegoa (Jaurlaritza eta Foru Aldundiak) eta, horren ildotik, hainbat erakunde (Hezkuntza Saila, Hizkuntza Politikarako Sailburuordetza, EHU, HABE, ETB, IVAP) sortu edo (Euskaltzaindia, Eusko Ikaskuntza) indarberritu izanak etnolinguistikazko gainbehera hori frenatzen (eta, puntu jakin konkretuetan, galdutako edo inoiz eskura izan gabeko jardun esparruak bereganatzen) lagundu egin du,...
|
|
|
Aski berezia da
|
Euskal
Autonomia Erkidegoa, ikastetxe publikoek eta pribatuek bertan duten hedadurari dagokionez. Sare bien arteko zatibitze tradizionalak berariazko osagarria izan du gurean, ikastolak direla medio.
|
|
|
2
|
Euskal
Autonomia Erkidegoaren aginte organoak
|
|
|
11). Jaiotza tasa %1, 89tik%0, 97ra jaitsi da 1975etik 2006ra.2007an
|
Euskal
Autonomia Erkidegoan 98.108 etorkin atzerritar ziren (%4, 6) 6; Nafarroan 55.921 ziren (%9, 23), 1998an 4.313 zirelarik (%0, 81). 2007an Hego Euskal Herrian 134.934 etorkin atzerritar ziren (%5, 6), 1998an aldiz 19.511 (%0, 74). Emendatze hau ohargarria da.Hego Euskal Herrian, etorkin atzerritar horietarik %48, 7 amerikarrakdira, %29, 4 europarrak, %18, 1 afrikarrak, %3, 8 asiarrak.Immigrazio ez atzerritarrean, Espainiatik etorri dena, 700.000 laguninguru dira:
|
|
|
1978ko otsailean, berriz, Eusko Kontseilu Nagusia (EKN) jarri zen martxan, PSOEko Ramon Rubial lehendakaria zela. Eusko Jaurlaritza eratu bitartean, autonomia aurreko sasoi hartan Arabako, Bizkaiko eta Gipuzkoako behin behineko gobernuaren funtzioak EKNk bete zituen,
|
Euskal
Autonomia Erkidegoko (EAE) Autonomia Estatutua prestatuz eta estatutu horren araberako eskuduntzak Espainiako Gobernuarekin negoziatuz.
|
|
|
Hala, 1979ko apirilaren 20an Elebitasun Dekretua kaleratu zen,
|
Euskal
Autonomia Erkidegoko (EAE) irakaskuntzan euskararen sarrera ahalbidetzeko eta arautzeko. Horren arabera,. Hezkuntza Ministerioak egin ahal izango du hitzarmenik Eusko Kontseilu Nagusiarekin eta bestelako Erakunde Publikoekin, irakasgaiak euskaraz ematera bereziki destinaturiko ikastetxeei laguntza ekonomiko eta irakaskuntzakoa segurtatzearren, baldin eta ikastetxe horien titulartasuna berena edo berek onartua bada?, zioen Elebitasun Dekretuaren 3.2 artikuluak.
|
|
|
|
Euskal
Autonomia Erkidegoarekin alderatuta, Nafarroako Foru Erkidegoan ez zen eman ikastolen normalizaziorako eta instituzionalizaziorako pausorik 70eko hamarkadaren amaieran. Elebitasun Dekreturik ere ez zuen Foru Erkidegoak.
|
|
|
Marko autonomikoa martxan jarrita, beraz,
|
Euskal
Autonomia Erkidegoko hezkuntza sistema eta hezkuntza politika erabaki behar zituen Eusko Jaurlaritzak. Hautu bat egin behar zuen.
|
|
|
80ko hamarkadaren hasieran, hain zuzen, Eusko Jaurlaritzak hizkuntz ereduen planteamendua abiatu zuen. 1982an, EAJ eta EE alderdien erabateko adostanunarekin, Eusko Legebiltzarrak onartutako Euskararen Erabilera Arauzkotzezko Oinarrizko Legean, esaterako, adierazten zen
|
Euskal
Autonomia Erkidegoko haurrei hezkuntzaren bidez bermatuko zitzaiela euskara eta gaztelera jakiteko aukera. Eta, lege horren garapen gisa, urtebete beranduago kaleratutako dekretu baten bitartez zehaztu ziren EAEko unibertsitatez kanpoko hezkuntza elebidunaren oinarriak:
|
|
|
Jaurlaritzaren eta
|
Euskal
Autonomia Erkidegoko ikastolen federazioen arteko akordio politikoa 1987ko abenduaren 18an sinatu zen publikoki: Jose Ramon Rekalde Hezkuntza sailburua batetik, eta Jose Mari Rekarte, Sabin Ipiña eta Antonio Campos bestetik, hurrenez hurren Arabako, Bizkaiko eta Gipuzkoako ikastolen elkarteen izenean.
|
|
|
Euskararen Legeak zabalduriko egoera administratibo berri hartan, eta
|
Euskal
Autonomia Erkidegoan bizi zen eskola publikoaren eta ikastolaren arteko gatazka testuingurua ahaztu gabe, Nafarroako ikastola txiki asko eztabaida aro bizian murgildu ziren: eskola publikoan lerro elebiduna sortzeko eskatu zuten, eta, halaber, ikastola sare publikoan txertatzeko edo integratzeko aukeraz hausnartu zuten.
|
|
|
1987ko akordio politikoaren eta 1989ko akordio ekonomikoaren ondotik,
|
Euskal
Autonomia Erkidegoko ikastolen egoera asko hobetu zen, kanpora nahiz barrura begira.
|
|
|
Euskal Eskola Publikoaren (EEP) auzia ez zen berria
|
Euskal
Autonomia Erkidegoan. Ikastolentzako ere ez zen gai arrotza, inondik inora, Gipuzkoako Ikastolen Elkarteak berak erabili zuelako estreinakoz kontzeptu hori, 70eko hamarkadaren bukaeran egindako batzar batean, ikastolek Euskal Eskola Publikoa izan nahi zutela aldarrikatuz.
|
|
|
Hau da, garai hartako legedian eta markoan Euskal Eskola nola txertatzen zen azaltzeko. Eta Badiolaren diseinu hark ez zuen aurreikusten soilik
|
Euskal
Autonomia Erkidegoko ikastolak eskola publikoan sartzea; eskola publiko berri horrek Nafarroan eta Iparraldean zeuden eskolekiko zer nolako harremanak izan behar zituen aztertzen zuen.
|
|
|
Erreferentzia politikoari zegokionez, I. Batzar Nazionala urrutiago gelditzen zen Ipar Euskal Herriko eta Nafarroako ikastolentzat, ikusirik berezko hezkuntza sistemaren aukera, une haietan, soilik
|
Euskal
Autonomia Erkidegoan zabal zitekeela. Nahiz eta Euskal Eskola proiektua Euskal Herri osoari begirako lana izan.
|
|
|
Hain zuzen ere 80ko hamarkadaren hastapenetan irakaskuntza elebiduna abiatu zen
|
Euskal
Autonomia Erkidegoan, Jaurlaritzak hizkuntz ereduen planteamendua indarrean jarri zuenean. Baina ikastolek ez zuten jarraitu hizkuntz eredu ofizialen formula.
|
|
|
Ondo baino hobeto. 1987ko abenduaren 18ko akordioan adostutakoari jarraiki,
|
Euskal
Autonomia Erkidegoan Euskal Eskola Publiko berri bat emango lukeen bidea egiteko prestatu ziren ikastolak: Euskal Eskola proiektua eta horren bideragarritasun juridikorako lana eginez, barne mailan kohesioa lortuz, alderdi politikoekin jardunez?
|
|
|
Alegia, Euskal Eskola Publikoaren Legea egitea baino, euskal hezkuntzaren akordio modukoa egitea zela helburua: ? 90eko hamarkadaren hasieran, jaiotze tasa izugarri jaitsi zen
|
Euskal
Autonomia Erkidegoan, eta ikaslearen ehiza latza ematen zen ikastetxeen artean. Testuinguru hartan, beraz, akordio bat lortu nahi genuen alderdi politikoekin nahiz hezkuntza mailako eragileekin.
|
|
|
Ikastolek ere inflexio puntutzat jo zuten Eskola Itun hura. Haien ordezkariek uste dute
|
Euskal
Autonomia Erkidegoko eskolari begirako, estatu hitzarmena, izan zela, eta akordio hartan bat egiten zutela EAJren eta PSE PSOEren interesek.
|
|
|
Lege horrek ez zituen jasotzen guk proposatutako urratsak. Hau da, langileei beste egoera juridiko bat ematea, eta ez lege zaharkitu baten kopian oinarritzea, hori zelako Euskal Funtzio Publikorako Legea; nazioari begira eragina izatea, eta ez
|
Euskal
Autonomia Erkidegoan bakarrik; eta herritartasuna ere ez genuen inondik inora jasota ikusten 1993ko lege hartan. Beraz, gure ustez, lege harekin eskola publikoari ez zitzaion haize eta dimentsio berririk ematen?.
|
|
|
eta 90eko hamarkadan LAB Irakaskuntzako sortzailea eta partaidea. . Lege hura, lehenik eta behin,
|
Euskal
Autonomia Erkidegora mugatzen zen. Halabeharrez, baina mugatzen zen.
|
|
|
Eta Denon Arteanek berak deituta, 20.000 laguneko manifestazioa egin zen Bilboko kaleetan 1993ko otsailaren 13an.
|
Euskal
Autonomia Erkidegoan hezkuntzarekin loturiko inoizko manifestaziorik handiena izan zen hura, Jaurlaritzatik proposatutako Euskal Eskola Publikoaren Legeak gizartean eragindako aurkakotasunaren adierazle.
|
|
|
Ipar Euskal Herriko ikastolek, Nafarroako ikastolen antzera, arretaz eta kezkaz jarraitu zuten Euskal Eskola Publikoaren Legearen baitan
|
Euskal
Autonomia Erkidegoan gertaturiko guztia. Baina Seaskak eta Iparraldeko ikastolek berezko arazoak zituzten sasoi haietan.
|
|
|
1993ko Euskal Eskola Publikoaren Legearen ondotik,
|
Euskal
Autonomia Erkidegoan publifikatutako ikastola askok ikastolen elkarte edo federazioetako partaideak izaten jarraitzea erabaki zuten. Titulartasuna euskal administrazioaren eskuetan uztea onetsi zuten, bai; baina prozesu hura ez zen berehala bukatuko.
|
|
|
nola egin aurrera, nola eutsi batasunari? eta, testuinguru hartan,
|
Euskal
Autonomia Erkidegoko ikastolak asko itxi ziren. Haien arazo eta aferen irtenbideetan zentratu ziren eta Nafarroako eta Iparraldeko elkarteekiko harremanak ahuldu egin ziren?, dio Begoña Erraztik.
|
|
|
Hau da, erakunde berri hura sortzeko prozesuarekin kritikoak izan zirenengan nolabaiteko beldurra azaltzen zela: federazioak desagertuta,
|
Euskal
Autonomia Erkidegotik dena arindu eta bertokoen interesak nagusituko ez ote zirenaren beldurra, alegia. Banaketa administratiboari zor zitzaion beldurra, bestela esanda.
|
|
|
Partaide ere bigarren mailako kooperatiba zen, Euskal Herriko Partaidetza Sozialeko Ikastolen Elkartearen antzera. Baina
|
Euskal
Autonomia Erkidegoko erakundea zen Partaide, eta Euskal Herriko Partaidetza Sozialeko Ikastolen Elkarteak nazio izaera zeukan.
|
|
|
Baina mugarria izan zen baita kanpora begira ere, III. Batzarrak ikastolen presentzia areagotu zuelako gizartearen eta instituzioen aurrean. ?
|
Euskal
Autonomia Erkidegoko administrazioak ikastolak desagertarazi zituen erregistro ofizialetatik kendu zituenean, eta 1996ko batzarrak balio izan zuen esateko: –Hemen gaude berriro?.
|
|
|
–Ziaboga bat zen, bai. 1994an Euskal Herri mailako erakunde bakarra proposatu genuen, eta 1995ean, bi erakunde,
|
Euskal
Autonomia Erkidegoan aritzeko. Eta 2000ko inguru hartan, EAE mailako erakunde bakarra?, esan du Jose Luis Sukiak.
|
|
|
Beraz, berriro, planteamendu ez integratzaileetan oinarritutako ikastolen integraziorako beste eskaintza bat. 1993an
|
Euskal
Autonomia Erkidegoan gertatu zen bezala, proposamen baztertzailea eta inposatzailea zen hura, ikastolaren izaera eta ikastolak berak ekarritako aniztasuna kontuan hartu gabe. Izan ere, Ipar Euskal Herrian ikastolak sortu zirelako, Hegoaldeko ikastolen antzera, euskara iraunarazteko eta bultzatzeko.
|
|
|
2007an hain zuzen ere, 2006an LOE legea (Ley Orgánica de Educación; euskaraz, Hezkuntza Lege Organikoa) Espainiako Estatuan onartu ondoren,
|
Euskal
Autonomia Erkidegoan curriculum ofiziala osatzeko eta indarrean jartzeko unea iritsi zen.
|
|
|
–Haatik, Jaurlaritzaren curriculum dekretua norabide onean egindako urratsa eta ekarpena izan zen arren, garbi dugu hori ez dela Euskal Curriculuma, Euskal Herriak behar duena, hori
|
Euskal
Autonomia Erkidegoko curriculuma delako?, nabarmendu du Garagorrik.
|
|
|
Zaila egin du, noski, baina ezinezkoa ez dela agerikoa izan da hainbat unetan, ezagutza herritarrarekin batera aitortza instituzionala gertatu baita ikastolen ibilbide historikoan. Guztiz esanguratsua izan zen, esaterako,
|
Euskal
Autonomia Erkidegoan 1979 eman zen aitortza, Madrilgo eta Gasteizko gobernuek adostutako Ikastolen Titulartasun Ofizialerako Arautegiaren bidez. Hura, esan daiteke, ikastola ereduaren lehen ezagutza ofiziala izan zen, EAEko lurralde eremuan ikastolak hirugarren espazioko eskola saretzat hartu baitzituen. Hamahiru urteren ostean, baina, Euskal Eskola Publikoaren Legea 1993an Eusko Legebiltzarrean onetsi zenean, publiko/ pribatua dikotomiari ikastolek publikotasunaren kontzeptuaren berrikuntza planteatu zuten arren, botere publikoak bueltarik gabeko formula klasikoa hobetsi zuen:
|
|
2016
|
|
|
Denek babes bat behar dute, eta literatura gutxituek haien promoziorako laguntza behar dute. Gaur egun, euskal kulturak
|
Euskal
Autonomia Erkidegoan ezagutzen du babes hori, baina luzaz, eta Larzabalen garaian, ez zegoen inongo babesik.
|
|
2017
|
|
|
Euskarak Euro eskualdean duen lekuak aipamen berezia merezi du. Izan ere,
|
Euskal
Autonomia Erkidegoaren berezko hizkuntza bat da, 1982ko euskara normalizatzeko legearen arabera. Horretaz gain, Akitanian hiztunak baditu, frantses Hezkuntza Nazionalak bere irakaskuntza sostengatzen du, baita Akitaniako era kunde publikoek ere(?).
|
|
|
Euskaltzaindia guziz ados da
|
Euskal
Autonomia Erkidegoan, Nafarroan eta Ipar Euskal Herrian euskararen osagarria ez dela batere bera adierazten duen diagnostikoarekin. Azken hamarkadetan eramana izan den hizkuntza politikari esker, eta triunfalismoan erori gabe, Euskal Autonomia Erkidegoan euskal hiztunen kopurua emendatu dela azpimarratu behar da.
|
|
|
Euskaltzaindia guziz ados da Euskal Autonomia Erkidegoan, Nafarroan eta Ipar Euskal Herrian euskararen osagarria ez dela batere bera adierazten duen diagnostikoarekin. Azken hamarkadetan eramana izan den hizkuntza politikari esker, eta triunfalismoan erori gabe,
|
Euskal
Autonomia Erkidegoan euskal hiztunen kopurua emendatu dela azpimarratu behar da. Ipar Euskal Herrian berriz, tai gabe apaltzen da euskara, eta premiazko neurriak baitezpadakoak dauzka hizkuntzaren heriotzaren lekuko ez baldin badugu izan nahi.
|
|
|
Hego Euskal Herrian, 1976ko otsailaren 26ko Errege Dekretuaren bidez, Euskararen Errege Akademia gisa ezagutua da Euskaltzaindia, Araban, Bizkaian, Gipuzkoan eta Nafarroan.
|
Euskal
Autonomia Erkidegoan «euskararen> erakunde> aholku emaile> ofiziala» da, Euskal Autonomia Erkidegoko Autonomia Estatutuetako 6.4 artikuluaren arabera.
|
|
|
Hego Euskal Herrian, 1976ko otsailaren 26ko Errege Dekretuaren bidez, Euskararen Errege Akademia gisa ezagutua da Euskaltzaindia, Araban, Bizkaian, Gipuzkoan eta Nafarroan. Euskal Autonomia Erkidegoan «euskararen> erakunde> aholku emaile> ofiziala» da,
|
Euskal
Autonomia Erkidegoko Autonomia Estatutuetako 6.4 artikuluaren arabera.
|
|
|
Bestalde, Ipar Euskal Herriko, Nafarroako eta
|
Euskal
Autonomia Erkidegoko euskaltzainak biltzen dituen Euskaltzaindia honek, bere eskuetan daukan mugaz gaindiko egiturazko antolakuntza Ipar Euskal Herrian baliatu nahi du hizkuntzaren garapenaren alde.
|
|
2019
|
|
|
Berriz ere gogorarazi diegu. Halaber, urte bereko uztailean,
|
Euskal
Autonomia Erkidegoak, Nafarroak eta Ipar Euskal Herriko Euskararen Elkargoak euskararen sustapenerako hitzarmena sinatu dute, baina Trebiñu aipatu ere ez.
|
|
|
1978ko martxoaren 6an, Eusko Kontseilu Nagusiak, Eusko Jaurlaritza izango zenaren aurrekari izan zen erakundeak,. Euskal Herri mailan organo ofizialtzat? hartu zuen Euskaltzaindia,, euskara landu, zehaztu eta batzeko arazoetarako?; eta, 1979ko abenduaren 18an, Gernikako Estatutuak aginpidea aitortu zion, euskarari zegozkionetan, erakunde aholku emaile gisa, Euskaltzaindiari
|
Euskal
Autonomia Erkidegorako. Hiru urte geroago, 1982ko azaroaren 24an, Eusko Legebiltzarrak Euskararen Erabilera Normalizatzeko 10/ 1982 Oinarrizko Legea onartu zuen, Euskararen Legea ere deritzona; euskara EAEn hizkuntza ofiziala dela aldarrikatzen du lege horrek, eta herritarrari hainbat hizkuntz eskubide aitortzen dizkio.
|
|
|
Euskara komunikabideetan egotea ezinbestekoa da euskara erabili eta garatzeko eta, aldi berean, herritarren eskubide ukaezina da komunikabideen eskaintza berezko hizkuntzetan hartzen dela bermatzea; eskaintza hori herritarrek bizitokia duten autonomia erkidegotik har dezakete edo hizkuntza hori bera berezko eta ofiziala duen beste erkidego batetik. Nafarroan bizi direnei dagokienez, eskubide hori bermaturik gelditzen da
|
Euskal
Autonomia Erkidegoko telebistak egiten dituen emanaldiekin.
|
|
|
: Errege dekretu batek ofizialtasuna aitortu zion Euskaltzaindiari
|
Euskal
Autonomia Erkidegoko hiru lurraldeetan zein Nafarroako Foru Erkidegoan. Errege akademia izendapena eskuratu zuen horrekin batera.
|
|
|
:
|
Euskal
Autonomia Erkidegorako onartutako Autonomia Estatutuan aitortu zen, euskarari zegozkionetan, Euskaltzaindia izango zela erakunde aholku emaile.
|
|
2021
|
|
|
Independentzia printzipioa: Auzitegia ez da
|
Euskal
Autonomia Erkidegoko administrazioaren egitura hierarkikoaren parte. Hots, administrazio autonomikotik independentea da, bere jarduerei eta eskumenen garapenari dagokienez.
|
|
2023
|
|
|
|
Euskal
Autonomia Erkidegoak eta gainerako autonomia erkidegoek ez bezala, Nafarroako Foru Erkidegoak ez zuen bere lurralde osoan ofizialtzat jo bere hizkuntza propiorik zaharrena, eta urrats hori ematen ez den bitartean, familiek euskara neurri batean barneratuko duten hezkuntza ereduak hautatuko dituztela bermatu behar da, seduzituz.
|