|
2017
|
|
|
Telebistan eta egunkarietan gogaitu arte irakurtzen ditudan datuak alferrikakoak direla begitantzen zait. Tolosan hil zuten indarkeria matxistaren
|
Euskal
Autonomia Erkidegoko aurtengo lehen biktima. Hori ez da titulura eraman beharrekoa.
|
|
2018
|
|
|
|
Euskal
Autonomia Erkidegoan, adin talde guztietako euskaldunen artean, gehienak euskara lehen hizkuntza izatetik, 40 urtetik beherako euskaldunik gehienak(% 54,8) lehen hizkuntza gaztelania dutenak izatera pasa dira. Alegia, euskara ez dute etxetik jaso.
|
|
|
Beste alde batetik, egia duk euskararen lurraldearen luze zabalean behar asko daudela, oinarri oinarrizkoak ere bai toki askotan. Ni ez nauk ari esaten hizkuntzaren biziraupenerako behar oinarrizko horiei lehentasunik eman behar ez zaienik eta erantzun gabe utzi behar ditugunik, baizik eta, azken 50 urte hauetan ibilbide bat egina dugula, batik bat,
|
Euskal
Autonomia Erkidegoan, eta ibilbide horretatik gaur egungo egoera honetara iritsi garela: EAEko 20 urtez azpiko gazteen %70a euskalduna duk.
|
|
|
Gure hizkuntzan ardaztutako irakaskuntza hutsetik abiatu zen, euskararen irakaskuntza debekatuta baitzegoen XVIII. mendetik. 1976,
|
Euskal
Autonomia Erkidegoan, irakaskuntzaren sektore publikoan, irakasleen %5 bakarrik zen euskalduna, gaur egun, %85 Lehen hezkuntzan, gaur egun, erabatekoa da euskararen zabalkundea. Eskola libururik ere ez zegoen orain 50 urte, gaur egun, euskarazko 17.500 ikasmaterial daude katalogatuta (2).
|
|
|
XXI. mendearen hasiera honetan euskarak lanerako hizkuntza gisa duen balioa hutsaren parekoa da.
|
Euskal
Autonomia Erkidegoan 177.000 enpresa edo lan erakunde daude (09). Horietatik guztietatik, azken 17 urteetan, %0, 2k, 386 entitate ezberdinek, jaso dute, urteetan, Eusko Jaurlaritzaren diru-laguntza lantokietako euskararen erabilera planak garatzeko (10).
|
|
|
Beste horrenbeste gertatzen da Kontseiluak 2000 urtean sortu eta 2007tik Bai Euskarari Ziurtagiriaren Elkarteak kudeatzen duen Bai Euskarari Ziurtagiriarekin: guztira, ziurtagiridun erakundeak, 1.355 dira Euskal Herri osoan,
|
Euskal
Autonomia Erkidegoan, aldiz, 839 (%0, 4) eta, horietatik, Zerbitzua eta lana euskaraz maila daukatenak 152 (0,08) (12). Beraz, datuek begi bistan uzten dute euskarak, laneko hizkuntza gisa, estimazio eta balio eskasa duela euskararen lurraldeko enpresa edo lan erakundeetan.
|
|
2019
|
|
|
Testuingurua oso garrantzitsua da, eta azterketa bat modu zabalagoan egin behar da. Esaterako,
|
Euskal
Autonomia Erkidegoan, aspalditik daude berdintasun politikak, eta 2005ean berdintasun legea onartu zenetik aurrerapauso handiak eman dira, eta horrek oihartzuna izan du kirolean. Berdintasun plan hori lortzeko asko itxaron behar izan dugu, baina hori dela eta, ezin dugu esan aurrez aipatutako fenomeno hori kasualitatez gertatu denik.
|
|
|
Berdintasun plan hori lortzeko asko itxaron behar izan dugu, baina hori dela eta, ezin dugu esan aurrez aipatutako fenomeno hori kasualitatez gertatu denik. Kuantitatiboki azterketa egiten badugu, egia da
|
Euskal
Autonomia Erkidegoa Espainia baino gorago egon dela emakumeen presentziari dagokionez, kirol munduan eta bertatik kanpo.
|
|
2020
|
|
|
70 bat bazkidek, 420 ikastetxek eta 12.000 ikaslek hartzen dute parte urtero. Hori,
|
Euskal
Autonomia Erkidegoan. Idazleak eskoletan programa abian da Ipar Euskal Herrian, EEPren dirulaguntzarekin.
|
|
|
Akuilua, esan bezala, 1993an
|
Euskal
Autonomia Erkidegora ko" Buesa Legeak" eragindako giroa islatzea, eta horretaz gogoetari berriro ekitea, izan zen. Egiako Aitor Ikastolako Gurasoen juntakidea nintzen eta Ikastoletako Gurasoen ordezkaria nintzen Gipuzkoako Ikastoletako Federakuntzako talde bateratzailean ere 1993ko" Euskal Hezkuntza" bi lege egitasmoak aurkeztu zirenenean.
|
|
|
" 13 artikulua. Erabilera normala eta orokorra. Euskara Euskal Herriko berezko hizkuntza da eta, gaztelaniarekin batera, ofiziala
|
Euskal
Autonomia Erkidegoan. Hortaz, modu normalean eta orokorrean erabiliko da Euskadiko toki entitateetan eta Euskadiko tokiko sektore publikoa osatzen duten gainerako entitateetan, baina beste hizkuntza ofiziala inolaz ere mugatu gabe.
|
|
|
Kataluniako gizartearen kohesioa urratu, kohesio hori espainiartasunean kokatzeko.
|
Euskal
Autonomia Erkidegoan dagoen sistema eredugarritzat jo du Wertek, eta horixe adierazi katalanei: gurasoen aukera errespetatzea.
|
|
|
Hemen egutegia aurreratu behar da, herritarrek ondo merezitako dirua jaso dezaten.
|
Euskal
Autonomia Erkidegoko langile publikoek 2013ko ekaineko aparteko ordainsaria kobratuko dute urtarrilaren hasieran. Horixe ebatzi zuen atzo Eusko Legebiltzarrak.
|
|
|
Batetik, Espainiak administratutako Euskal Herria dugu:
|
Euskal
Autonomia Erkidegoa eta Nafarroako Foru Erkidegoa. Bestetik, Frantziak administratutakoa, ezagutza ofizialik gabekoa:
|
|
2021
|
|
|
Henrik hona lege ekimen hauek abian jarri dira E.A.En: Alde batetik 107/ 2012 DEKRETUA, ekainaren 12koa,
|
Euskal
Autonomia Erkidegoan, 1960tik 1978ra bitartean, motibazio politikoko indarkeria egoeran izandako giza eskubideen urraketen ondorioz sufrimendu bidegabeak jasan zituzten biktimak aitortzekoa eta biktima horiei kalte ordainak ematekoa. Eta bestetik, 12/ 2016 Legea, uztailaren 28koa, EAEn 1978 eta 1999 bitartean izandako motibazio politikoko indarkeriaren testuinguruan giza eskubideen urraketak jasan dituzten biktimei errekonozimendua eta erreparazioa ematekoa.
|
|
2022
|
|
|
Horrelakoxea da euskaldunon estatusa 2020an,
|
Euskal
Autonomia Erkidegoan. Errealitatea hauxe esaten ari zaigu:
|