|
2000
|
|
|
Euskal Herriak historikoki bizi izan duen bilakaera demografikoan gorakada eta behititze nabarmenak eman dira. Hasiera batean, baina,
|
Euskal
Herriaren lurraldetasuna ere aldakorra izan dela oroitarazi beharra dugu. Izan ere, Euskal Herria tikiagotu egin da eta aspaldiko abiapuntua den euskal zibilizazioa ezin dugu nola hala baztertu.
|
|
2004
|
|
|
Izan ere, posible da hiru horietako bakarra hartzea kontuan besteak ahaztuz. Adibidez, historia aztertzen ahal da soilik
|
Euskal
Herriaren lurraldetasun irizpidea segituz, eta aldiz euskararen gorabeherei jaramon berezirik egin gabe, edo munduan barreiatu diren euskaldunak ahaztuz. Edo, alderantziz, euskararen eta bere hiztunen historia osa daiteke, Euskal Herriko gainerako giza taldeak aipatu gabe.
|
|
|
Irizpide horick, beraz, ezin dira erabakigarriak izan euskal pentsamenduari buruzdefinizio erabatekorik erdiesteko ezta inongo pentsamenduri buruz emateko ere. Gauzajakina da, bestaide, garai bateko
|
Euskal
Herriaren lurraldetasuna eta barruti administratibogaraikideak bat ez datozela: hori eta hoirenbestcz orduko cuskalduna ezin al da gaur gureraekarri?
|
|
2005
|
|
|
Testu sarrerako autodeterminazioaren aipamena testuaren barnera pasa da.
|
Euskal
Herriaren lurraldetasuna aipatzen duen artikulua zehaztu da, baita hobetu ere bere kontzepzio soziala. 38 artikuluan printzipio sozial eta ekonomikoak zehazten dira.
|
|
|
Azken hamarkada luzetan izan diren hauteskundeak marko legal atzerritarrek inposatutako joko arauekin egin eta parte hartu behar izan dugu. Besteak beste, hautes eremu zatikatuetan antolatu dira hauteskunde guztiak,
|
Euskal
Herriaren lurraldetasuna eta hiritarron borondatea bortxatuz. Hain zuzen, egin ere, estatuen biolentzia estrukturala indarrean egon denean beti, zapalkuntza eta jazarpen militar eta polizial itogarrian.
|
|
2008
|
|
|
Eta elkartasun hori oinarritzeko, beste argudio batzuen artean, hizkuntza kidetasuna balia zitekeen. Beraz,
|
Euskal
Herriaren lurraldetasun linguistiko lausoa, eta probintzien lurraldetasun definitua uztartu behar ziren euskal lurraldetasun ideia sortzeko. Oihenarten diskurtso historiografikoa, mugaren alde bietako euskal hizkuntzadun probintzia desberdinak batera aztertuz (baina baita euskaldun ez ziren Akitania aldeko herrialdeak ere), planteamendu horri lotu dakioke.
|
|
|
PNVren kasuan, bere biziraupen politikoa Ajuria Eneako gobernuaren kudeaketari atxikitzen zaiolako; PSOEren kasuan, aldiz, Espainiako erreforma Euskal Herrian inoiz egonkortu ez eta hamaikagarren ahalegina egin nahi duelako. Aitzitik,
|
Euskal
Herriaren lurraldetasuna eta bere erabakitzeko eskubidea biltzen dituen marko demokratikoak baizik ez du gatazkarekin amaituko(...)».
|
|
|
|
Euskal
Herriaren lurraldetasunaren aldarrikapena demokratikoa dela diote Aralarrekoek. Beraz, horren alde, soilik bide politikoetatik eta eskuragarriagoak direnetatik?
|
|
2009
|
|
|
Gero eta gehiago eta egunero erabiltzearen poderioz, organizazio politiko, sozial eta kultural askok darabilte?, Euskal Herria kontzeptua gero eta normaltasun handiagoz hartzen da egun, eta harrigarrizko eragin sozial mobilizatzailea du. Biztanleriaren zati handi baten espazio psikikoaren barruan egoteaz gainera,
|
Euskal
Herriak lurraldetasunaren eta euskal kulturaren edukitzaile fisikoaren absolutua sinbolizatzen du, hainbesteraino non, sinbologia nazionalaren espazioan, gero eta pisu handiagoa hartuko baitu, banderaren eta beste sinbolo klasiko batzuen kaltean. Asko dira kontzeptu hori erabiltzen duten talde eta kantariak:
|
|
2010
|
|
|
ETAren indarkeriaren kontra borrokatzeko borondateari eta biktimen oroimena zaintzeari. ETAren terroreak biktimak sortu ditu
|
Euskal
Herriaren lurraldetasuna eta autodeterminazio eskubidea gauzatu ahal izateko, hau da, euskal gizartea ulertzeko modu bat indarrez gauzatzeko, beste moduak hezurmamitzen zituztenak garbitu. Estatutuaren eta Konstituzioaren ikur zirenak, era batera edo bestera, erail eta bidetik kendu.
|
|
2011
|
|
|
ETAren ustez egungo zapalkuntza egoeratik
|
Euskal
Herriaren lurraldetasuna eta erabakitzeko eskubidearen aitortzan oinarritzen den egoera demokratikora igarotzea da erronka. Agiria Garak plazaratu du
|
|
|
Halaber, ETAren ustez egungo zapalkuntza egoeratik
|
Euskal
Herriaren lurraldetasuna eta erabakitzeko eskubidearen aitortzan oinarritzen den egoera demokratikora igarotzea da erronka. Prosezu demokratikoa egituratuz, herriari hitza eman, eta aukera berdintasunean eta gehiengoen atxikimenduaz independentzia heltzeko ikusmiran, gaineratu du.
|
|
2014
|
|
|
Zorigaitza bilatu gabe etortzen da, eta zorionaren bila joan behar da. Ondoko egunetan jakinaraziko dute ofizialki zein izanen den kantonamenduen antolaketa berria; zabaldu diren berrien arabera, azkenean, ez da Ipar
|
Euskal
Herriaren lurraldetasuna ukatuko duen maparik izanen. Frantziako Gobernuak ez zuen gibelera eginen, protestarik izan ez balitz.
|
|
2017
|
|
|
Errealista izan behar, omen; eta, izan ere, Elkargo berriak lehen aldiz emanen dio Ipar
|
Euskal
Herriari lurraldetasun ezagutua. Bego.
|
|
2018
|
|
|
Lokarriak ere sortzen hasi ziren ikastolen artean. Dudarik gabe,
|
Euskal
Herriaren lurraldetasunaren kontzientziaren eragile nagusiak izan ziren kultura eta euskalgintza.
|
|
|
Haatik, menpekotasun hori ahantziz, Euskal Herria bere osotasunean hartuko balute kontuan, naturalki Frantziara begiratu beharrean, Pirinioen eta Bidasoaren bestaldera so eginen balute, berehala ulertuko lukete etiketak euskaraz inprimatu behar dituztela. Horrelako kontuetan euskara ez erabiltzea
|
Euskal
Herriaren lurraldetasunari uko egitea eta Euskal Herriaren batasuna oztopatzen segitzea da; alegia, Frantziaren eta Espainiaren aitortza, eta menperatzeari indarra ematea. Alderantziz, Euskal Herriko ekoizleen erreferentzia Euskal Herria balitz, euskara erabiliko lukete.
|
|
|
Jose Mari Pastorrek383 aztertu zuen
|
Euskal
Herriaren lurraldetasuna nola agertzen zen ETBko Gaur Egun berri emanaldietan, 2008tik eta 2010era. Juan Joxe Ibarretxeren garaian, ahozko aipamenetan, Euskal Herria agertzen zen
|
|
2019
|
|
|
Zentzu horretan ulertu behar da jarrera horietako musikaren indarra. Eneko Bidegainekadierazten du
|
Euskal
Herriaren lurraldetasunaren kontzientzia eragile nagusiak izan zirelakultura eta euskalgintza (Bidegain, 2018: 90).
|
|
2022
|
|
|
Maguregik azaldu du
|
Euskal
Herriaren lurraldetasunaren desitxuraketa atzeman dutela, eta horien arrazoiak aurkitu dituztela. Bederatzi arrazoi dira:
|
|
|
Ez zait bururatzen ospatzeko modu hoberik. Izan ere, Jon Maiari irakurri diot" txapelketa
|
Euskal
Herriaren lurraldetasunaren ikusarazle eta kohesionatzaile dela, egungo jendarteaz, identitateez eta mundualdiaz publikoki hausnartzeko bide, desberdinen arteko bilgune, emozio sorrarazle, plaza kritikoa. Dena artearen bidetik.
|
|
|
Nafarroako Foru Erkidegoa, Gipuzkoa, Pirinio Atlantikoak, besteak beste.
|
Euskal
Herriak lurraldetasuna galdu du, eta gure aztergaiaren zatikapena ekarri. Alde horretatik, ahaleginean bederen, historia lan hau Oihenarten 1638ko Notitia utriusque Vasconiae, tum Ibericae, tum Aquitanicaeren uberari lotuko litzaioke gehiago, ikuspegi antropologiko bateratu batez:
|