|
2003
|
|
|
a)
|
Euskal
Herriak berezko nortasuna du.
|
|
|
Beste bientzat, ordea, Euskal Unibertsitateak euskal espiritua jaso behar zuen, eta espainiar unibertsitatearen atzerapena eta isolamendua gainditu behar zituen. ...ariaren 1974ko hitzak erabiliz, Unibertsitateak Euskal Herriaren kulturazaleen gosea ase behar zuen, azken horiek «behar duten buruzko janaria ematen ez dienean, beste kultura baten bila joan behar dute hauek, nahiz ta nahiez»10 Edozein kasutan, unibertsitate osoa izan behar zuen (fakultate klasikoak izango zituen, eta Euskal Herriari eta munduko beharrei zegozkien ikerketa guneez hornituta) eta
|
Euskal
Herriaren berezko ezaugarriak (hizkuntza, legedia, historia, bizimoduak eta abar) aztertuko zituzten, beste edozein unibertsitateren ahalmenekin11 Bazeuden, aldiz, funtsezko desberdintasun bi: zein harreman izan behar zuen Euskal Unibertsitateak indarrean zegoen Unibertsitate ofizialarekin eta zein zen euskararen tokia eredu horretan.
|
|
2004
|
|
|
1 Euskarak,
|
Euskal
Herriaren berezko hizkuntza denez, hizkuntza ofizialen maila izango du Euskal Herrian gaztelaniarekin batera eta guztiek dute bi hizkuntzok ezagutzeko eta erabiltzeko eskubidea.
|
|
2005
|
|
|
Botere publikoek produktuak eta merkatu handiak jartzen dituzte ororen gainetik. Ondorioz,
|
Euskal
Herriak berezko nekazaritza eredu bat behar du. Eta horretarako erabaki bat hartu beharra dago:
|
|
|
Nik Euskal Herria herri dela kontuan hartzea funtsezko ikusten dut.
|
Euskal
Herriak berezko nortasunak dauzka eta bere etorkizun politikoa erabaki behar du. Euskal Herrian bizi den batentzat hori litzateke logiko eta normalena.
|
|
2006
|
|
|
Baina Elkartzen elkarteak elkartasuna ere ezagutzen du,
|
Euskal
Herriaren berezko nortasunean sustraitua, auzolanean. Eta «indibidualtasun» bakoitzaren alderik onena talde nortasunera eramateko lanean dihardu, gizarteko dualizazioa gainditu ahal izateko.
|
|
2007
|
|
|
" 6.art. Euskarak,
|
Euskal
Herriaren berezko hizkuntza denez, hizkuntza ofizialen maila izango du Euskal Herrian gaztelaniarekin batera eta guztiek dute bi hizkuntzok ezagutzeko eta erabiltzeko eskubidea".
|
|
|
6 Tomas Urzainquik Euskal Herrikoari dagokionez adierazten duenez,
|
Euskal
Herriak berezko estatua izan zuen, Nafarroako Erresumako Estatua alegia, eta, hain zuzen, Gaztelako Erresumak eta Frantziakoak Europako mapatik desagerrarazi zuten konkistaren bidez eta zilegi ez ziren bideen bidez (Urzainqui 2005).
|
|
2009
|
|
|
Alain Marleix (Lurralde kolektibitateendako Estatuko idazkaria; Balladur txostenaren egilea) Euskal Herrira heldu zen iaz eta ABko hautetsiek eskaera egin genion: Ipar
|
Euskal
Herriak berezko instituzioa izatea. Halaber, kantonamenduen mapa aldatzea eskatu genion.
|
|
|
Batera plataforma garai berean agertu da hedabideetan. Batera 2002an sortu zen, Ipar
|
Euskal
Herriarentzat berezko erakunde politikoa lortzeko xedez. Baterak erreferenduma eskatzen duten joera anitzeko eragile politikoak biltzen dituena datorren 11n eginen du Biltzar Nagusia.
|
|
|
Ziarretaren hitzetan, burujabetzaren bidetik etorriko da krisialdiari eta etorkizuneko erronka ekonomiko, sozial eta politikoei erantzuteko gaitasuna. EAko lehendakarigaiaren ustez, premiazkoa da
|
Euskal
Herriak berezko tresnak eskuratzea egoera ekonomiko larriari aurre egin ahal izateko.
|
|
|
Abertzaleok borrokaren bidez urteotan erakutsi duten esperientzia eta kemena erabakitzeko eskubidearen norabidean kokatu beharra dagoela erran zuen. Ipar
|
Euskal
Herriak berezko instituziorik gabe segitzen du Frantziak erakundeen erreforma burutu nahi duelarik. Abertzale eta progresistei dei egin zien elkarrekin adosteko zein den Ipar Euskal Herriak behar duen koadro instituzionala.
|
|
|
Euskara
|
Euskal
Herriaren berezko hizkuntza da eta bertan izan dezakeen garapenaren baitan bakarrik ziurta daiteke bere biziraupena. Euskarak etorkizuna behar duelako, iraungo duen hizkuntza eta euskal herritar guztien hizkuntza izatea nahi dugulako, ezinbestekoa da euskararen garapena ziurtatzea.
|
|
2010
|
|
|
1979ko Euskal Autonomia Erkidegoko Estatutu Legeak dio hitzez hitz: " Euskarak,
|
Euskal
Herriaren berezko hizkuntza denez, hizkuntza ofizialen maila izango du Euskal Herrian gaztelaniarekin batera eta guztiek dute bi hizkuntzok ezagutzeko eta erabiltzeko eskubidea".
|
|
|
|
Euskal
Herria berezko nortasuna duen herria da eta Araba, Bizkaia, Gipuzkoa, Nafarroa Garaia, Lapurdi, Nafarroa Beherea eta Zuberoako herrialdeek osatzen dute. Egun Euskal Herria hiru eremu juridiko politikotan banatuta dago.
|
|
|
|
Euskal
Herria berezko nortasuna duen, eta, hala duenez gero, eskubide politikoen subjektua den errealitate sozial eta kulturala dela errekonozitzea.
|
|
|
bereizkeriak ez zuela luze jo, umekeriak zirela, leku guztietan gertatu ohi diren erreakzioak direla, eta abar. Eta batez ere, azpimarratzen dute horrek guztiak ez dituela gerora markatu, eta ez dela
|
Euskal
Herriaren berezko ezaugarria. Aitzitik, harrera onaren sentsazio orokorra gailentzen da, eta harreman ona edo oso ona mantentzen dute bertan jaiotakoekin.
|
|
2011
|
|
|
Hain zuzen,
|
Euskal
Herriaren berezko izaera modu horretan goraipatzea eta defendatzea ez zen erraza izan, Espainiako Estatuan Franco diktadore zen garaian. Hasteko, Euskal Herriari buruzko informazioa topatzea ez zitzaien batere erraza egin, ez zegoelako ezer eta diasporatik biltzen zutena sinesgaitza zelako guztiz,, herriminak desitxuratutako errealitatea, sobera goraipatzen gintuena?.
|
|
|
Aitzitik, aipatu xedapenaren oinarria honakoa da: euskara"
|
Euskal
Herriaren berezko hizkuntza" dela (18.1 art., azpimarra gurea da). Erakunde publikoen zein haien menpe dauden enpresen hizkuntza erabilerak arautzean, tokiko egoera soziolinguistikotik eratorri ez, eta autonomia estatutuak jasotako berezkotasun printzipiora zuzen jotzea aitzinpauso potentziala da, euskaldun gutxiagoko udalerrietan euskara hutsezko edota euskararendako lehentasunezko erabilera esparruak funtsatzea ahalbide lezake-eta.
|
|
|
Eta dokumentuak adierazten du euskararen estatus egokia lau kontzeptuk osatzen dutela: euskara
|
Euskal
Herrian berezko hizkuntza da, ofiziala eta lehentasunezkoa eta bertan bizi diren herritar guztientzat ezagutu beharrekoa.
|
|
2012
|
|
|
Mendak, Mentha sp., nitrogenozale porrokatuak dira eta animaliak pilatzen garen tokietan, animalien gorotzak pilatzen diren tokietan, animalien gorotzen nitrogenoa pilatzen den tokietan, menda belar jendartea ugaritu egiten da.
|
Euskal
Herrian berezko zortzi hamar bat menda topatu izan dira. Orain, baina, mundu osoko mendak datozkigu, dakarzkigu.
|
|
|
Euskal Estatua eta lurraldea atala bilduma gorpuztera dator, kontzeptuz etaedukiz, estatu baten eraketan lurraldeak izan behar duen garrantziaren bidetikgorpuztera. Izan ere,
|
Euskal
Herria berezko estatua izateko apustuan dabilenhonetan, subiranistok behartuta gaude sarri baztertuak izan diren hainbat kontzeptuberreskuratu, gizendurik baliatu eta ohikoak diren beste kontzeptuekin uztartzera.Eta maila politikoan nahiko baztertuak izan diren kontzeptuen artean lurraldeadugu, lurraldetasunez sarri eta ozen hitz egin arren. Baina kontua ez da bakarriklurraldeari, kontzeptu integrala hartuta, herrigintzan dagokion maila aitortzea, horibaino gehiago bada; azken batean, gizarte bat herri estatu egiten duen etengabekoprozesuan hamaika eremu garatu behar badira ere (soziala, politikoa, ekonomikoa, kulturala...), onartu behar dugu eremu horiek espazio fisiko zehatz batean garatzendirela.
|
|
|
EAEri dagokionez, hedabideok Gipuzkoan eta Bizkaian dihardute. Era berean, Nafarroan eta Ipar
|
Euskal
Herrian berezko informaziogune dituzten hedabideak sortu dira. Ondorioz, Euskarazko Komunikazio Egiturak herrialdekako hutsunerik handiena Araban du.
|
|
2013
|
|
|
Hain zuzen,
|
Euskal
Herriaren berezko izaera goraipatzea eta pasarte batzuetan euskaraz aritzea ez zen lan makala izan Francoren diktadurapean. Filma kontrol zorrotzen jomuga izan zen eta zentsurak hainbat irudi jan zituen, tartean Picassoren Guernica koadroa edota Gernikako arbola elurtua zuhaitza loretan agertzea nahi zuten zentsoreek, Espainiaren barnean zoriontsu zen herrialdea islatu zezan.
|
|
|
171). Komunitate imajinatua zilegitzeko sinboloek duten indar eragilea eta hunkigarria aintzat hartuta futbolaren ekarpena berebizikoa da, pilotak,
|
Euskal
Herriaren berezko kirol nagusia izanagatik bere gain hartu ezin duen eginkizuna. Nolanahi ere, atxikimenduak elkartzeko ahala duen neurri berean ezberdintzeko gaitasuna du, alderaketan oinarritzen den taldekako jokoa delako.
|
|
|
Eta testuinguru hartan, euskararen susperkuntzaren inguruan" berreskurapenaren" diskurtsoa zen nagusi: hots, euskara,
|
Euskal
Herriaren berezko hizkuntza izanik, euskal herritar guztien ondasun eta eguneroko hizkuntza bilakatu beharra zegoen. Horixe bilatzen zuen, hain zuzen, ikus entzunezkoen panorama linguistikoki orekatu beharrak.
|
|
2014
|
|
|
Nabarmena da euskarak noraino sufritu duen, baina ez bakarrik frankismo garaian, baita aurretik eta ondoren ere. Horregatik,
|
Euskal
Herriaren berezko hizkuntza euskara izanik, euskararen aldeko diskriminazio positiboaren bidezko laguntza konpentsatzaileak eskatzea ez da ezelango gehikeriarik.
|
|
|
c)
|
Euskal
Herriak berezko hazkunde negatiboa izan zuen 2020an.
|
|
2015
|
|
|
ez zen euskara indartzeko ahaleginik egin, eta bertako bizilagunik gehienak Gaztelara eta gaztelaniara begira ibili ziren. Azkenean, Ipar
|
Euskal
Herriaren berezko ahultasunak eta XVI. mendeaz gero abian zetorren hondamendi ekonomikoak moteldu zuten, han ere, euskararen indarra.
|
|
2017
|
|
|
Ipar
|
Euskal
Herriari berezko instituzioa ekarriko omen dion Euskal Elkargoaz buruketa n hasia nuen ordurako, Iparraldetik hasi ere. Hendaia Iparraldean kokatzea gero eta zailagoa dela jakinda ere:
|
|
|
Euskara
|
Euskal
Herriaren berezko hizkuntzatzat aitortzen da; gaztelaniari bezala, euskarari ere ofizialtasuna aitortzen dio, eta herritar guztiei bi hizkuntzak ezagutzeko eta erabiltzeko eskubidea aitortzen die. estatutuak 6 artikuluan egiten dio erreferentzia lehenengo aldiz hizkuntzari. euskara bere horretan aipatzen da, eta euskara euskal herriaren berezko hizkuntzatzat aitortzen da. bestalde, estatutuak, ga...
|
|
|
" Euskarak,
|
Euskal
Herriaren berezko hizkuntza denez, hizkuntza ofizialen maila izango du Euskal Herrian gaztelaniarekin batera eta guztiek dute bi hizkuntzok ezagutzeko eta erabiltzeko eskubidea." azpimarragarria da gaztelania eta euskara ezagutzeko derrigortasunari buruz ez dela ezer aipatzen, kontuan izanda ordurako indarrean zegoen 1978ko espainiako konstituzioak aurretik ezarria zuela gaztelania ezagutzek...
|
|
2018
|
|
|
Hitzaurrean onartzen da Gernikako Estatutua ona dela, baina horren garapena ezinezkoa izan dela, Espainiako Gobernuaren eta Auzitegi Konstituzionalaren jarreragatik eskumen asko transferitu gabe geratu direlako. Txostenak"
|
Euskal
Herria berezko nortasuna duen herri" eta" nazioa" dela dio, baita" bi Estatutan, espainiarra eta frantziarra, egituratutako zazpi lurraldeetara zabaltzen dela.
|
|
|
Nazioarteak garrantzi handiagoa eskuratu du gatazkaren konponbiderako: «SORTUrentzat ezinbestekoa da Estatua eta Estatu moduan dagozkien tresna guztiak eratzea[?] Nazioen eta Estatuen Nazioarteko Komunitatearen aurrean
|
Euskal
Herria berezko subjektu gisa identifikatzeko eta kohesionatzeko, gure nazioarteko harremanen eredua erabakitzeko eta Europan nahiz mundu zabalean gure herriaren interes nazional eta klasekoak defendatzeko» (Sortu, 2013: 55).
|
|
|
Euskal lurraldea da Euskal Herriko lurraldea, bere osotasunean. Singularrari edo pluralari buruzko eztabaida ez da hutsala,
|
Euskal
Herriaren berezko lurralde batasunaren azpimarratzea edo ukapena dakarkeelako berekin. Eta lurralde batasunarekin, nazio izaeraren aldarrikapena.
|
|
2019
|
|
|
Bistan denez, aitzinetik aipatutako hainbat oinarri teorikori, beraz,
|
Euskal
Herriak berezko dituen hainbat aldagai sozial, politiko eta kultural barnebiltzeko nahi argia izan da lehen unetik. Bertatik bertarako irakurketa, Herri Hezitzailea izenez zabaldu dena tokian tokiko praktika politiko berrian.
|
|
2022
|
|
|
Hala ere, satisfazio handia uzten duena, auzolana modan ez dagoen garaian. Eta hau dena, Euskal Herria, euskal kultura eta euskara oinarri hartuta;
|
Euskal
Herriak berezko hezkuntza legea behar duela aldarrikatzeko.
|