|
2017
|
|
|
Gaur egun indarrean dagoen ordainketa tasa %6, 24koa da; hau da, EJk Espainiako estatuaren gastu orokorren %6, 24 ordaintzen du, horien erantzukizuna bereganaturik ez dituen alorretan (armada, atzerriko diplomazia, etab.). Adibide baterako, hona hemen nola banatzen duen bere aurrekontua Gipuzkoako lurralde historikoak: %70, gutxi gorabehera, EJri dagokio(
|
Espainiako
gobernu zentralerako kupoa horren barruan sartuta dago); beste %10 bat udalerrietarako da, eta gainerako %19 (finantza doikuntzak kenduta: %0, 8) lurraldeko gobernuari dagokio.
|
|
|
Sarreran aipatu dugun eran, EAEko kohesio maila erlatiboki handia izan da orain arte; bestalde, biztanleen %85 euskal autogobernuaren alde dago eta biztanleen %62 bitarte, berriz, autogobernu hori garatzearen alde (CIS, 2005, 2011, 2016); azkenik, biztanleen %11k baizik ez du uste Espainiako gobernuak onura handiagoak ekarri dizkiola EAEri bertako gobernuak baino. Hori guztia ikusirik, nahiko argi dago EAEk modu eraginkorragoan asetu dituela bere biztanleen premiak,
|
Espainiako
gobernu zentralak baino. Eta horrek azaltzen du, hain zuzen ere, gehiengoak Estatutu berriaren alde bozkatzea eta %85ak autogobernuaren alde apustu egitea.
|
|
|
Eztabaidagai ziren estatuak ordaindu beharreko zenbatekoa eta Hobetuzek funts horiek lortzeko bete behar zituen baldintzak. Eusko Jaurlaritza eta euskal sindikatuak (ELA eta LAB), alde batetik, eta
|
Espainiako
gobernu zentrala, enpresa elkartea (CEOE) eta sindikatuak (CCOO eta UGT), bestetik, ez ziren ados jarri lehenbiziko urteetan (Kaiero, 1999). Espainiako gobernuak ez zuen Hobetuz finantzatu nahi, sindikatuek dirua lanbide heziketako zentroak sortzeko erabili ezean, baina EAEn horrelako zentroen sarea ondo eratuta zegoen, eta Eusko Jaurlaritzak (bitartean, Hobetuz finantzatzen ari zen) eta euskal sindikatuek Espainiako gobernuaren baldintzei uko egin zieten; izan ere, haien ustez, hori onartuta, sindikatuen bezerokeria sareak sortuko ziren, eta hala gertatu da, azkenean, UGT eta CCOO sindikatuekin.
|
|
|
Batetik, batzuek uste dute EBk eskualdeak ahalmengabetu dituela haien botere legal konstituzionalari dagokionean, eta beste batzuek uste dute, berriz, eskualdeak ahaldundu egin direla, lankidetza mota ezberdinen bidez, hala nola mugaz gaindiko lankidetzaren bidez. Kontua da, komunitate bat gaur eta hemen (Europan, alegia) demokratizatzeko, botere legal konstituzionala dela garrantzitsuenetakoa, ondorio politiko eta sozio-ekonomiko ikaragarriak dituelako, botere iturri hori komunitate osoari ezartzen baitzaio. Botere iturri hori zentralizatu eta monopolizatu egin da, eta EBko politiken arauek eragina dute jada EAEko eskumenen %80an, eta politika horiek ezartzea batik bat eskualdeen esku geratzen den arren,
|
Espainiako
gobernu zentralak erabakimen guneak birzentralizatu eta pribatizatu egin dituenez, gune horietan, autonomia erkidegoen eta erabakimena irrigarria da (ikus azken atalak). Batzuek pentsatzen dute EBk estatu zentralaren kalterako ahaldundu dituela eskualdeak, erakundetutako bitartekoen bidez, hala nola mugaz gaindiko eta maila anitzeko lankidetzaren (esaterako, Arku Atlantikoa eta Europa barneko sareak), aliantza horizontalen eta Eskualdeen Batzordearen bitartez?.
|
|
2020
|
|
|
Batetik, batzuek uste dute EBk eskualdeak ahalmengabetu dituela haien botere legal konstituzionalari dagokionean, eta beste batzuek uste dute, berriz, eskualdeak ahaldundu egin direla, lankidetza mota ezberdinen bidez, hala nola mugaz gaindiko lankidetzaren bidez. Kontua da, komunitate bat gaur eta hemen (Europan, alegia) demokratizatzeko, botere legal konstituzionala dela garrantzitsuenetakoa, ondorio politiko eta sozio-ekonomiko ikaragarriak dituelako, botere iturri hori komunitate osoari ezartzen baitzaio. Botere iturri hori zentralizatu eta monopolizatu egin da, eta EBko politiken arauek eragina dute jada Hego Euskal Herriko eskumenen %80an, eta politika horiek ezartzea batik bat eskualdeen esku geratzen den arren,
|
Espainiako
gobernu zentralak erabakimen guneak birzentralizatu eta pribatizatu egin dituenez, gune horietan autonomia erkidegoen eta erabakimena oso mugatua da (Goikoetxea, 2017b).
|