|
2013
|
|
|
Legeria eta kristautasuna ez ziren gatazkan aritu, edo, behintzat, gutxitan aritu ziren halakoetan.
|
Esate
baterako, Augustoren lege batek zelibatua zigortu zuen, horrekin jaiotza tasa gehitu nahi zuelako herritarren artean; baina, gero, Augustok lege hori ezeztatu egin zuen. Dena den, orokorrean, garai paganoetako zuzenbide pribatuak eraldaketa gutxi behar izan zituen, Inperio kristauari egokitzeko.
|
|
|
|
Esate
baterako, zuzenbide klasikoak zehatz mehatz definitu zuen jabetzaren eta edukitzaren arteko bereizketa. Maiz sarri, pertsona berberak izaten zituen gauza zehatzaren gaineko jabetza eta edukitza; baina onartuta zegoen zerbaiten jabe izatea, hau da, jabetza titulua izatea, beste inork gauzaren edukitza fisikoa zuen bitartean.
|
|
|
Nolanahi den ere, tokiko esparru hutsean ohituraren bat izanez gero, ohitura hori baliozkoa izan zitekeen, zuzenbidearen aurkakoa barik, zuzenbidearen osagarri baldin bazen.
|
Esate
baterako, salerosketari buruzko arauek alderdiei ahalbidetzen zieten kontratuaren gorabeherak eurenez finkatzea; horrekin batera, arauek zenbait erregela aplikagarri ematen zituzten, harremanei buruzko gaietatik baten inguruan alderdiek beren beregi ezer hitzartu ez zutenerako. Erregela horietatik bat zen, hain zuzen ere, saltzaileari erantzukizuna eratxikitzen ziona, saldutako gauzaren ebikzio kasuetarako.
|
|
|
Hirugarrenik, kapitalismo indibidualistaren adierazlea da, guztion ongizatea barik, norberekeria bultzatzen baitu («Political Implications of Roman Law», Tulane Law Review, 22 [1947], 62 or.). Batzuetan, arrazoi horiek guztiak batera aurkeztu izan dira.
|
Esate
baterako, Alemanian, alderdi naziaren jatorrizko programak hauxe erreklamatu zuen: –Zuzenbide erromatarra, izatez, munduko ordena materialistaren uztarria da, eta, horren ordez, Alemaniako zuzenbide erkidea ezarri beharra dago?.
|
|
|
Oinarrian, bilduma horretako erregelak ez ziren plebeioen mesederako izaten; baina erregelok izatea abantaila zen haientzat, behintzat bazekitelako zer gerta zitekeen.
|
Esate
baterako,. XII Taulak, izeneko bildumak xehe xehe garatu zituen prozedurako arauak; horrela, herritarrek jakin zezaketen euren burua nola defendatu, auzitegietara jo gabe, eta zer egin behar zuten, hala zenean, auzitegietan prozedura eragiteko.
|
|
|
Mende bat geroago, beste juristak batek, Masurio Sabino izenekoak, sabindarren eskolari izena eman zionak, Muciusen eskema osatu zuen eta beste gai batzuk ere taldekatu zituen; izan ere, ezari ezarian gai jakin batzuen garrantzia aitortu zen, gai horien arteko hur hurrekotasuna aintzat hartuta.
|
Esate
baterako, Muciusek bereizi egin zituen lapurretak eta jabetzari egindako kalteak. Sabinok, berriz, biak batera jorratu zituen; eta, horrela, ez zilegiaren (delituaren) kategorian sartu zituen bi biak, halakoetan biktimak akzio zibila baitzuen, ez zilegia nork egin eta egile horri zehapena jar zekion.
|
|
|
Gaioren eskemak, berriz, osagai berritzaileak zituen.
|
Esate
baterako, akzioak fenomeno juridikoen artean sartu zituen; fenomeno juridiko horiek pertsona eta gauzekin batera sailkatu zituen; gauza gozpuzgabeak gauza fisikoen kategoria bertsura bildu zituen; eta, gainera, bai kontratuak, bai delituak, betebeharren iturri moduan ulertu zituen.
|
|
|
Formula tresna malgua zen eta molda zitekeen, demandatuak bere burua defendatzeko zein arrazoi erabili eta arrazoi desberdin horietara egokitzeko.
|
Esate
baterako, zuzenbide zibilak forma zehatzak ezartzen zituenean transakzioa egin ahal izateko, zuzenbidearen ardura bakarra zen formalitateak bete zirela egiaztatzea. Ez zuen formen atzean begiratzen.
|
|
|
Justinianoren zuzenbidearen muina berregiteko, Doneauk horren jatorrizko akatsak nahiz Erdi Aroko ustelkeriak ezabatu zituen.
|
Esate
baterako, jabetzaren kontzeptu erromatarra (dominium) zatiezina zen. Erdi Aroan, berriz, jaun eta basailuen arteko harreman feudaletan lurraren jabetza euren artean zatitzen zen, eta hori ezinezkoa zen.
|