|
2000
|
|
|
idazleak hutsuneen bidez irakurlea irudimena erabiltzera gonbidatzen du.
|
Esate
baterako, eleberriaren amaieran ez zaigu Aitorgoitian istilua konpontzeko burutzen diren elkarrizketetan esandakoaren berri ematen: horiek guztiak geure sormenerako edo irudimenerako uzten dira.
|
|
2001
|
|
|
Alabaina, gure ustez, badago bertan zenbait iluntasun.
|
Esate
baterako, barru fokalizazioaz ari garenean, zer adierazi nahi dugu zehazki?: fabula barruko pertsonaia bat dela fokalizazio ekintza horren subjektua edota fokalizatzen den hori psikeari (sentimenduak, pentsamenduak,...) dagokiola?, ala biak?
|
|
2002
|
|
|
Gauzak horrela, azken atal honetan gaur egungo euskal eleberrigintzaren ildo nagusiak zehazten ahalegindu gara, nahiz eta, egia esan behar bada, hainbat egileren ibilbide literarioa aztertuta zaila den nobela tipologia berezi bati atxikitzea.
|
Esate
baterako, non kokatu Anjel Lertxundiren azken urteotako eleberrigintza, Hamaseigarrenean aidanezetik Argizariaren egunakera dagoen alde nabarmena kontuan hartu gabe. Segur aski, erantzun zuzena eman nahiko bagenu, nobela tipologia desberdinetan sailkatu genituzke oriotarraren lanak... edo eklektizismoa moduko terminoak erabili aberastasun poetiko hori guztia deskribatzeko.
|
|
2003
|
|
|
|
Esate
baterako, orain autobusean (hau baita irakasleen autobusa) adi adi egon behar dira, catedráticoek esaten dutena entzuten, eta noizik behin, bai ta hitz bakan batzuk esan ere. Baldin catedrático batek hotz dala esaten badu," bai bai, hotz handia dago" esan behar du berehalaxe ayudanteak, eta baldin bero dala esaten badu," bai, sargori dago."
|
|
|
1.4.1 Historia aurretiko barririk ez dakigu, ta ezin jakin be.
|
Esate
baterako: euskeraz egiten ete eben Santimamiñeko haxpeetan bizi izan zirean antxinako gizon hareek?
|
|
|
|
Esate
baterako," h" horren zerean...
|
|
|
|
Esate
baterako. Karmelek, burua lanean jarrita bera ere.
|
|
2009
|
|
|
Eta ak ekarte" un ogitxu bet mese atara deudenari.
|
Esate
baterako ni eno mesara ta oneri emot" otzet: ataraixu nire mese, ta gero oneri emongo" utzen ori ogie niri ekarteko.
|
|
|
|
Esate
baterako, hezurretara olgatzea umeen jokoa baino ez da gaur egun. Ikertzen hasiz gero, denbora eta espazioan sano aldenduta dauden herri eta kulturetan topa genezake, adibidez, antzinako Grezian. Kanikak ere benetan aspaldiko olgeta dira.
|
|
|
Horren ondorioz, animalia txikien hazkuntza gutxitu edo bertan behera geratu da.
|
Esate
baterako ahuntz, koneju, ahate, uso eta beste hegazti batzuk ia aldendu egin dira gure aldea etxeetatik. Nekazaritza mekanizatu ahala, era berean, beharrerako erabiltzen ziren animaliak edo gurdi abereak baztertu egin dira.
|
|
|
Noiz edo behin ganadu ermandadea eta suaren aurkakoa beharrean batera ibiltzen ziren.
|
Esate
baterako, gortaren bat erretzen zenean, gorta berreraiki eta erretako abereen kalte ordainak kudeatu behar zirenean.
|
|
|
Artisautzari lotutako makina bat behar ere ezagunak ziren Jataben jarduera lagungarri gisa.
|
Esate
baterako, joskilak edo jostunak, arotzak, eta otzaragin edo zesteruak.
|
|
2011
|
|
|
Bigarren izena, etxe batzuk baino ez daukiena, etxe horretan bizi zan biztanle edo jaubearen izena edo lanbidea emotea, atzetik ena(> ene) atzizkia erantsita.
|
Esate
baterako, kanterua bizi zan etxeari Kanteruena deitzen hasi jakon, eta denporeagaz Kanteruene. Izen aldatze
|
|
|
Edozein modutan be, argazkiok erakusten deuskuen giroagaz kontuz ibili behar dogu.
|
Esate
baterako, lehenengo argazkian ezaguna dodan bakarra, aurrealdean olgetan ebilen Kos etxeko txakurra da; argazkiaren arabera errepidetik autorik ez ebilela ondorioztatu ahal bada be, auto batek harrapauta hil zan.
|
|
|
Noiz itxiko ete doguz alde batera, aldakorrak izanez, gaur mundua Jesusengana bideratzeko eragozpen diran arauak, ohikuneak, errituak, ohiturak...?
|
Esate
baterako: aita santua estatu baten buruzagi izatea, emakumeen eta gizonezkoen ezbardintasuna Eleizan, gotzainen izendapenak...
|
|
2012
|
|
|
Denborarekin jaien esanguran eta ospatzeko moduetan aldaketa handiak egin dira.
|
Esate
baterako, Asentsiotan, San Markotan eta kasuan kasuan beste egun jakin batzuetan errogatibak egitea derrigorrezkoa zen garai batean. Etxe bakoitzetik batek gutxienez parte hartu behar zuen, eta sarritan penitentzia kutsua zeukaten.
|
|
2015
|
|
|
Euzkadi kontrakulturatzat har daitezke, nahiz eta zenbait elementutan ez diren beren kide estatubatuarren adibidez identikoak.
|
Esate
baterako, kontrakultura normalean mugimendu zabal erabateko batekin identifi102 Gogoan hartu La Société du Spectacle Roszakena baino bi urte lehenagokoa dela, 1967koa. katzen da, ez soilik produktu kultural batekin. Hau da, bizimodu estilo oso bati dagokio, munduan egoteko forma bati:
|
|
|
Batetik Xabier Lizardiren bat, 72 Izan ere, ageri ziren hipotesi hori berretsiko luketen beste zenbait elementu.
|
Esate
baterako, antzerkiari buruzko iruzkinak. Saizarbitoriak antzerkiarekin harreman zuzena izan zuen Jarrai taldearen bidez, arestian azaldu legez.
|
|
|
Kontu eizu, ia liburu guztiak gerra aurreko argitalpenak zireala.
|
Esate
baterako, hemen ia inork ez eukan Lauaxetaren liburu bat, edo Lizardirenak. Orixerenik, beharbada, Euskaldunak edo Urte guziko meza bezperak.
|
|
|
Hor errekuperau genduzan gerra aurreko edizinoak.
|
Esate
baterako, Jaungoiko Zale aldizkaria, Euskal Esnalea, Euskalerriaren alde... Ez egoan holako bildumak zuzentzeko biderik.
|
|
|
Dekantazino bat egoten zan.
|
Esate
baterako, lehenengo Filosofian, guk hamasei urte geunkazanean, izango gintzazan 120 ikasle klasean. Esajerau barik, hirugarren Filosofiarako ez gintzazan izango 80.
|
|
2017
|
|
|
Oso ondo saltzen zan, behar gitxi emoten euskun eta etekin dezentea ateraten geuntsan.
|
Esate
baterako, Durangoko Urzelai dendeak produkzino guztia erosi gura izan eustan, baina niri ez jatan interesatzen. Dana horreri saldu ezkero, gero besteei zer emon behar neutsen ba!
|
|
|
Berez be Bizkaian ez egoan era horretako lantegi askorik, baina beste batzuk be ateak itxi egin behar izan ebezan.
|
Esate
baterako, Zorrotzako Arkarazok eta Somorrostroko Sarik. Nik esango neuke, Zara hasi zanean merkatua hankaz gora ipini ebala eta ez egoala hareri aurre egiterik.
|
|
|
Horretarako gauza ziran hainbat pertsona egozan inguruetan.
|
Esate
baterako, alboko herriko txikietako enbra batzuk edo hogeita bost kilometrora egoan Caleruegako komentuko monjak. Honeek behar piloa egiten euskuen.
|
|
|
Nik zuek baino askoz gitxiago dakit futbol kontuez, baina holango alkarte bat zelan eroan behar dan, apur bat gorabehera badakit.
|
Esate
baterako, nondik ateraten dozue dirua?
|
|
|
Euren Alkarteak sortzeko gai izan ez ziran beste auzo batzuetako jentea be gugana etorri zan.
|
Esate
baterako Ibarruri eta Gorozikatik. Eta beranduago, herritik kanpo bizi ziran muxikar batzuk be sartzea lortu genduan.
|
|
|
Atoan jarri nintzan martxan.
|
Esate
baterako, Arrutik Muxikan eta Boroan ditu lantegiak. Azkenengo honetara joan nintzan ugazabagaz berba egitera.
|
|
|
Horretan gelditu ginan eta ni gestinoak egiten hasi nintzan.
|
Esate
baterako, nire ustez beharrezkoa zan, batzarrak 11etan edo 12etan Bilbon egiten genduzanean, Markina, Durango, Mungia edo Balmasedatik etorten ziranak, arratsaldeko ordu bietan autobusean etxera bialdu beharrean, dietak ipintea, gitxienez Bilbon bazkaldu ahal izateko. Rikardo Ansotegiren idazkaria zan Carlos Royuelagana joan nin tzan eta nire eskaria bidezkoa iruditu jakon:
|
|
|
Urtean zehar ekitaldi asko izaten genduzan eta kontuak argi eta garbi eroatea zan gure helburua.
|
Esate
baterako, hemen daukazuez niri egindako omenaldiko gastuak.
|
|
|
Nik ez neban arlo horretan ezagutu, baina geure auzoan bakarrik be baziran mordo bat.
|
Esate
baterako, Segundo Barruetabeña, Sarduitarrak, Lejarzegi anaiak, Jauregi, Abaroa," Ponpon" Uriarte eta abar. Nik esango neuke danok ginala karreristak edo bertsolariak.
|
|
|
Sasoi haretan Espainiako Vueltan ez eben talde komertzialek parte hartzen; herrialdeka edo eskualdeka korritzen zan.
|
Esate
baterako, Espainia, Frantzia, Italia eta abarrekin batera, Katalunia, Levante, Gipuzkoa Nafarroa, Bizkaia eta beste batzuk parte hartzen genduan. Jesus Dermit zan Bizkaiko selekzionatzailea, eta galdetu eustan:
|
|
|
Larogei lasterketa baino gehiago irabazi ebazan.
|
Esate
baterako, 1936ko Tourrean etapa bat, eta Frantziako mendaterik ospetsuenak beste guztien aurretik pasau ebazan (Galibier, Télégraphe eta abar). Gizon berbatsua zan, baina poltsikora ez eban eskurik sar tzen ezertarako.
|
|
|
Enpresa batzuen laguntza geunkan.
|
Esate
baterako, Gernikako Cola Coral, herrian bertan egiten zan Coca Colaren antzeko edari bat, eta Muebles el Modelo. Hainbat buelta egiten nebazan batera ta bestera diru bila.
|
|
|
2 Enero 1960 beste hainbat txirrindulari izan ziran taldean urte biak kontauta.
|
Esate
baterako, Anton Barrutia, Fausto Iza, Felipe Alberdi, Lopez Caño, Urrestarazu anaiak, René Marigil, Antonio Ferraz, José Bernardez, Carlos Perez, José Antonio Musitu, Angel Rodriguez, Juan Manuel Menendez, Jose Luis Talamillo, eta besteren bat be ahaztuko jat. Dana dala, orduan bakotxa bere kontura ibilten zanez, hainbat txirrindulari lasterketa batzuetarako bakarrik hartzen genduzan.... 1960an ipini genduan martxan Brandy Majestad taldea.
|
|
|
Gainera, txirrindulari on batzuk galdu genduzan.
|
Esate
baterako, Anton Barrutiak eta Fausto Izak ez eben taldean jarraitu eta emaitza eskasak izan genduzan. Jaxinto Urrestarazuk irabazi ebazan Andaluzian etapa bi, Marigilek Eibarren beste bat eta hortik aurrera gauza handirik ez.
|
|
|
Beste arlo batzuetan, ostera, kapritxosoa.
|
Esate
baterako, motorrak eta kotxeak asko gustau izan jataz. Nire lehenengo motorra Ossa bat izan zan.
|
|
|
Dana dala, sarritan lagun taldeak batzen ginan alkarreri laguntzeko.
|
Esate
baterako, gure" taldea", Cosme eta Anton Barrutiak, Jesus Loroñok, Jesus Galdeanok eta nik osatzen genduan. Gehienetan, ingurukoak alkartzen ginan, baina Galdeano adibidez, naparra izan arren, gugaz oso ondo konpontzen zan.
|
|
|
Orduan, pedalak emon, gainerako guztia be geuk egin behar izaten genduan.
|
Esate
baterako, lasterketan gurpila zulotu ezkero, norberak aldatu behar izaten eban. Antxinako hainbat argazkitan ikusiko zenduezan txirrindulariak lepoan tubularrak hartuta.
|
|
|
Ez egoan oraingo moduan talderik eta babeslerik.
|
Esate
baterako, gogoan daukat Loroñok, Barrutiak, nik eta besteren batek Bilboko denda baten publizidadea erabili genduala sasoi baten: " Bazares americanos", baina ez pentsa diru truke izaten zanik.
|
|
|
Neuk be antzerakoak egin izan ditut.
|
Esate
baterako, behinola, Muxikatik urtenda, Durangotik Eibarrera joan nintzan, eta gero kostaldetik bueltea. Guztira 105 km inguru, baina pinoi fijoko bizikleta bategaz (20ko pinoia eukala uste dot).
|
|
|
Astean behin, ikatzezko lokomotora bat sartzen zan Zugastietatik bertaraino.
|
Esate
baterako, Mundakako trenaren zubia horko harriekin eginda dago. Beste harrobitik harrilosa handiak ateraten ebezan.
|
|
|
Orduan ez geunkan jostailurik be, eta beti genbiltzan zeozer asmatzen, geldi egoten ez genkian eta.
|
Esate
baterako, jaiegunetan, gure entretenimentuak holangoak izaten ziran: arterago aitatu dodan harrobietariko baten bagonetak erabilten ebezan harria aterateko.
|
|
|
Gainera, ordurako aita oso makal egoan eta guzti horrek zabaldu eustan bidea Gernikaldetik kanpora korritzen hasteko.
|
Esate
baterako, 16 urtegaz, Bilbon parte hartu neban Frente de Juventudesek eratu eban lasterketa baten. Jose Antonio Aquesolo zan arduraduna.
|
|
|
Pistako probetan be ondo ibilten nintzan.
|
Esate
baterako, Bilboko kale nagusian egiten zan lasterketa behin baino gehiagotan irabazi neban eta era horretako beste batzuk be bai. Kanporaketa, puntuazinoa eta horrelako probak oso egokiak ziran niretzat, eta Bilbon, besteak beste, Guillermo Timoner hartu neban menpean.
|
|
|
Orduko preparazinoak ez dauka gaurkoarekin konpara zinorik inondik inora.
|
Esate
baterako, parte hartu neban lehenengo Vuelta a Castilla n bidoi bi neukazan. Batean, ura eta bestean ardaoa.
|
|
2019
|
|
|
Estrategia narratiboen bidez ikusaraztea lortzen du Saizarbitoriak.
|
Esate
baterako, gordintasunez erakusten du zein zaila zaion Giseleri bere gorputzaren gaineko kontrolari eustea, eta bere erabakia irmoki aurrera eramanez, eleberrian bere ahotsa entzunaraztea. Gabilondoren harako" mende horretan emakumeak ez du ahotsik; Bestearen posizioa hartzera bortxaturik suertatzen da" (157) ikuspuntu ezberdin batetik irakurtzen du Ansak, aditzera emanez, Saizarbitoriaren eleberrian emakumeen ahotsak duen leku murritza bereziki nabarmendua geratzen dela, diskurtso patriarkal eta paternalistaren erabateko nagusitasunaren aurrez aurre, ageriagerian.
|
|
|
Maitasun triangeluaren hirugarren erpina den amorante gaztea izaten da kaltetua.
|
Esate
baterako, Bihotz bi. Gerrako kronikak eta Bi bihotz.
|
|
|
Karin Taverniersen" 1 Desvalorización/ gutxiestea" eta" 2 Hostilidad/ areriotasuna" faktoreak etengabe ematen dira.
|
Esate
baterako, etengabe bihotzik ez duela esaten dio (27);" alproja mozkorra" dela eta Flora eta ama hilko dituela disgustuen poderioz (33). Mespretxu ugari egiten dizkio Florak:
|
|
|
Bestalde, egoerez gain, pertsonaiaren karakterizazioan edota aipamenetan ere adierazpen ironikoa bereziki azpimarragarria da.
|
Esate
baterako, Czerny musikaria aipatzen duenean," Semifusaren asasinoa" (21) gisa izendatzen du. Horretaz gain, narratzaile/ pertsonaiak aipatzen du Floraren hiletan apaizak, bere adinarekin umeak izan zituzkeela pentsatuz," emazte leial" edo" zintzo" eta" ama emankor" gisa definitu zuela (270).
|
|
|
Hala ere, azpimarratu behar da, ironia horren bitartez maiz zeharka esaten dituela konturik interesgarrienak edota autokritikarik gogorrenak.
|
Esate
baterako, Beltranek esaten dionean berak ez duela emaztea barkatu, esaten dio berak ezin uler zezakeela. " Ez dakit zergatik pentsatzen zuen hori, aristokrata ez naizelako edo artean Florak adarrik ipini ez zidalako" (9).
|
|
|
Batetik, entziklopediatik edota abesti arruntetatik datorkion inspirazioa erabiltzen du.
|
Esate
baterako, Flora ezagutzen duen momentua ere" Flora, aintzinako erromatarren artean, loratzen den ororen jainkosa" (15) esan nahi duela oroitzen du pertsonaiak, edota hondartzara joaten zirenean uretatik ateratzen ikusten zuen momentua oroitzean: " Harea koloreko azalean ur perlak distiratsu, Ipanemako lorea" (20) bezalakoak esaten dituela, oso kantu popular batetik harturiko konparazioaz baliatuz.
|
|
|
Umorearen eta ironiaren funtzionalitate zabalaren atala osatzeko, aipatu nahi dugu batetik, Bioletarekin ligatzeko ere umorea darabilela, txiste bat kontatzen baitio (60) eta bereziki bitxia suertatu zaizkigula narratzaileak zenbaitetan egiten dituen konparazioak, nahiko umoretsuak izan daitezkeenak.
|
Esate
baterako:
|
|
|
Halere, ez dira gutxi kontalariaren umore, topiko matxista eta sarkasmo zakarrarekin batean, aitortu nahi duena baino sentiberatasun estetiko eta emozional gehiago duela salatzen diguten konparazioak eta metaforak.
|
Esate
baterako, hiriko kaleak ikustean," Gogotik ari zuen euria, eta kalea zelofanean bildurik bezala ageri zen, distiratsu" (51) dioenean, edota bera kale horiexetan Bioletaren zain irudikatzean," Inoiz bera izan zen, gutxitan nik uste, bere kabuz atzetik sorbaldan emeki ukitzeko gerturatu zitzaidana, eta nik denbora luzez itxaronarazten nion, etxetik kanpo zigorturiko zakurra atean har... " telebista ikusterik ez zegoen, telebista lagunak bezalakoa baita, behar ez dituzunean berritsu, eta berriketarako nahi zenituzkeenean erantzungailu automatikoa jartzen dizutela" (165).
|
|
|
Gure literaturan produkzio kultua eta elitista, zorrotza eta modernoa burutzen duen egileak melodrama popularraren eta irakurle/ ikusle femeninoaren ahulgunea diren" maitasun kontuez" aritzea paradoxikoa litzateke.
|
Esate
baterako, Ur Apalategiren iritziz, Bihotz bi. Gerrako kronikak, zera da" un livre qui signe la postmodernité littéraire du début à la fin, en ne s" intéressant apparemment qu" aux vicissitudes de la vie de couple et en faisant mine d" écarter les sujets sérieux ou grandiloquents dont son auteur était coutumier jusque là" (2013a: 150).
|
|
|
errealismo objektibista, errealismo kritikoa, soziala, magikoa, zikina etab. eta horiexek itsatsi izan dira gure literaturan.
|
Esate
baterako, 80ko hamarkadan Hego Amerikako errealismo magikoaren eragina nabarmena izan da: Anjel Lertxundiren Hamaseigarrenean, aidanez (1983), Joan Mari Irigoienen Poliedroaren hostoak (1983) eta Babilonia (1989), Bernardo Atxagaren Bi anai (1985) eta 1988ko Obabakoak azpimarra daitezke hamarkada honetan.
|
|
|
Gutxiagotasun konplexua liburua irakurri ahala detektatzen du irakurleak, eleberria amaitzerako pertsonaia neurotiko, obsesibo, jeloskor eta autoestimu baxukoa dela ondorioztatuz.
|
Esate
baterako, ziurtasun gabezia eta autoestimu baxu horren adierazle dira narratarioari etengabe egiten dizkion onespen eskeak. Gutxiagotasun konplexu hori agerian geratzen da bere amanteekin bizitako istorioez hitz egitean, sentsazioa baitu emakumeek erabili egiten dutela.
|
|
|
Gutxiagotasun konplexu hori agerian geratzen da bere amanteekin bizitako istorioez hitz egitean, sentsazioa baitu emakumeek erabili egiten dutela.
|
Esate
baterako, Marga izeneko baten kasuan, aipatzen du ez zuela ulertzen zehazki zer bilatzen zuen Margak beragan" aldatze hutsa zen hark nahi zuena, eta aldatzeak ez du esan nahi derrigorrez hobera izan behar duenik" (49). Ane izeneko beste batez ari denean ere," bikoteen terapiarako tresna arrunta" balitz bezala sentiarazten zuen, sexu harremanak izatean, aipatzen baitzion ezkontzatik kanpoko harremanak mesedegarriak direla ezkontzaren iraupenarentzat (49).
|
|
|
|
Esate
baterako, narratzaile protagonista honek bere burua harrotzen du, eta bere jakinduria azpimarratu nahi izaten du: " Banekien, noski.
|
|
|
Inoiz ez badute honelakorik egin, liburuaren inguruan zer kritika dezaketen ideia batzuk eman dizkie irakasleak.
|
Esate
baterako:
|
|
|
Testu mota ugari sor litezke eta agian, curriculumarekin lotuago dagoen zerbait egin liteke ere.
|
Esate
baterako, Peggyk, Floraren lagunak bere lagunari berandu baino lehen senarra uzteko argudioz beteriko korreo elektroniko bat bidal diezaioke.
|
|
|
Izan ere, aurreko atalean aipatu dugun moduan, bere aitortza eraikitzen ari da narratzailea, eta idatzi ahala, gauzak oroituko balitu bezala transmititzen ditu.
|
Esate
baterako, bada zehazki pasarte bat, non oso interesgarria eta bereziki errealista den Florarekin edukitako elkarrizketaren ordena gogoratzeko egiten duen ahalegina. Nork zer esan duen lehenago gogoratzen saiatzen da:
|
|
|
Ez hori bakarrik, pianoa da gisa berean, senar emaztearen arteko komunikazio ezintasunaren eta sentiberatasun ezberdinen adierazle adierazkorra.
|
Esate
baterako, emazteak sehaska kantak jotzeari utzi eta pianoa saltzen duenean, haren animoa oso etsia eta tristea dela adierazten da; Senarrak aldiz, iruzkin axolagabea egiten du, sehaska kantek adierazten zuten amatasunaren desirari burla dirudiena (27):
|
|
|
Zeloak azaleratzen dira ezkontide harremanaren aurreko faseetan ere, baina narratzaileak garrantzia kentzen dio amenazurik ikusten ez duen artean.
|
Esate
baterako, Hanbren Florak pianoa jotzen duenean, gizonez inguraturik egon ohi da eta Senarrak ez du egoera hori maite, baina aldi berean" besteentzat objektu desiragarria zela sentitzea kilikagarria ere" gertatzen zaio (20); bestalde, Samuel Floraz maitemindurik zegoela uste zuela aipatzen duenean (47) ere, atsegin zuela aipatzen du. Ezin da ahaztu, Hanbren zeuden gizon gehienak jende zaharra, aspaldi erretiroa hartutako gizonak izan ohi zirela, beraz, pentsa liteke narratzaileak ez duela horiengan benetako lehiakiderik.
|
|
|
Azken bi elementu horiek ezin ditugu zehaztu, baina alkoholaren kontua eleberrian azaletik aipatzen den arren, adi dagoen irakurleak, bidenabar eginiko aipamenei esker, erraz sumatuko du pertsonaia nagusiak asko edaten duela.
|
Esate
baterako," lau kopa edanda nengoenetan" (20)," edan besterik ez nuen egin, eta asko" (57)," hura edan nuen lehendabizi. Kopa bete eta hustu, bat bestearen ondoren, botila amaitu nuen arte.
|
|
|
Esan bezala, senar emazteen arteko gerran Senarraren estrategia nagusia gupida sortzea da, itxura patetikoez baliatuz.
|
Esate
baterako, Flora lanean dagoen bitartean Bioletaren bila kalera ateratzen da maiz eta bere emaztea etxeratu baino lehen iristeko obsesioa izaten du, ikus dezan arratsalde osoa bertan pasa duela, egonean bere zain (108). Emaztea iristean maiz, ilunpetan egoten da, besoak gurutzaturik (109), eta sardina lata jan ondoren, zaborrontziaren azpiko aldean ezkutatzen du ezer jan gabe dagoela pentsa dezan (110).
|
|
|
Etengabe jartzen du irakurlea atezuan, egia ote dioen.
|
Esate
baterako, aipatzen du pianoa kendu zuten tokian Flora Kontserbatorioan zegoen bitartean komoda bat jaitsi zuela ganbaratik eta pianoa zegoen tokian jarri zuela, bere hitzetan" sorpresa bat emateko desioz, eta etxeko gauzez arduratzen nintzela ikus zezan" (28). Flora egongelan sartzean, ordea, ez zuen deus esan.
|
|
|
Espainiako 17 autonomia erkidegoetako 17 urte inguruko ikasleekin eginiko ikerketa honetan datu kezkagarriak ageri dira, oraindik ere gizartean lan handia egiteko dagoela adierazten dutenak.
|
Esate
baterako, ikerketan parte hartu zutenek oldarkorragoa diruditen gizonak erakargarriagoak ote diren baieztapenari %24, 7ak apur bat ados dagoela erantzun dio. %7, 1ak nahiko ados eta %2ak oso ados dagoela esan du.
|
|
2020
|
|
|
Jabetza pribatua adierazten zuen, herri jabetzatik bereizteko.
|
Esate
baterako, herri lurretan kokatutako artzain borda batzuei ezin izaten zitzaien teilatua teilaz estali, jabetza higiezinetarako erabiltzen baitzen teilazko estalkia.
|
|
2021
|
|
|
Literatur lanez aritzeko baina baita literaturaren teoriaz ere ezagutza eraikitzeko, parte hartzaileak eransten duenaren arabera, literatur tertuliekin batera, bestelako tertulia dialogikoak proposatzen ditu gelan.
|
Esate
baterako, XVI. eta XVII. mendeak lantzeko orduko poemen bitartez ikasten dute ikasleek testu komentarioak egiten eta, halaber, tertulia dialogikoen bitartez testuen ulermen bateratuetara iristen saiatzen dela xehatzen du MIR1 ek.
|
|
|
Orain artekoari jarraiki, literaturaren irakaskuntzarekin harremana duten elkarte eta erakunde desberdinen antolaketarekin zerikusia duten proiektuak aipatzeak merezi du.
|
Esate
baterako, Berritzeguneetatik antolatzen duten Hizkuntza foroa aipatzen du BE1 ek. Eta azaltzen duenez, hizkuntzarekin euskara, gaztelania eta ingelesa eta komunikaziorako konpetentziarekin lotutako alderdiez hizkuntza mintzatua, idatzia, irakurriaren ulermena, komunikazio estrategiak, etab. aritzen dira.
|
|
|
Kontatzen duenaren arabera, beretzat idazle gisa zentroetara egiten dituen bisitek" termometro" moduan funtzionatzen dute, gela barruan gertatzen dena bertatik bertara ezagutzeko aukera eskaintzen diotelako.
|
Esate
baterako, euskal literaturak, idazleek zein euren obrek duten harrera, arrakasta edota horiekiko ikuspuntua antzemateko edo neurtzeko parada ezin hobea dela azaltzen du. Honen iritzirako, askoz gehiago mimatzen da euskal literatura aldirietako herri horietan, hau da, ustezko euskal kulturarekin harreman zuzenik ez duten herri horietan, non euskarak arrotz segitzen izaten duen.
|
|
|
" Eskolaz kanpoko erreferentziak eta inputak gaztelaniazkoak dira dudarik gabe ehuneko handi batean.
|
Esate
baterako, Euskal Telebista nahita jarri behar duzu. Ikasmaterialetako erreferente asko Irunberrin oso urrunak dira, ez dituzte ezagutzen".
|
|
|
Dena den, analisia egiterakoan ardatzen arteko harreman hierarkikorik ez da ezarriko.
|
Esate
baterako, kategoriek ez dute interesgune bakoitza ataltzeko funtzionatuko, edota interesguneak ez dira agenteen arabera antolatuko; hau da, ardatzetako bakoitza ez da ondokoaren azpiatal izango, horrek de facto elementu hauen arteko hierarkia ekarriko lukeelako eta, ondorioz, ardatz batzuk beste batzuen azpikategoria bihurtuko lirateke. Ez da hori asmoa; esan dugun legez, agenteen, interesguneen eta kategorien arteko gurutzaketa egitea da xedea, ikuspegi metodologiko batetik eta kategoriei dagokienez, azterketak zorroztasunari erantzuten diola bermatzeko eta, ikuspegi pragmatiko batetik, interpretazioa hezkuntza komunitateen eztabaiden baitan kokatzen dela ziurtatzeko.
|
|
|
"
|
Esate
baterako, Mungiako Institutuan gerra zibilari buruzko proiektu interesgarria jarri zuten martxan eta hainbat ikasgaitik lantzen da, literaturatik hasi, historiatik pasa eta teknologia zein biologiara iritsiz. Hauetan literaturak badu helburu erreal eta pragmatiko bat eta ikasleek, adibidez, haien herrikoa zen Lauaxeta eta bere obra ezagutu ahal dute ohiko saio magistral hutsa saihestuta.
|
|
|
Hots, metodologia aktiboek edota beste batzuek dituzten printzipioetako batzuk ohikoagoak izan diren irakaskuntza praktiketara eramaten dituzte gaur egun irakasle askok.
|
Esate
baterako, ikerketa txikiak proposatzen dituzte gai jakinen inguruan; talde lana edo talde kooperazioan egindako jarduerak eramaten dituzte gelara; antzerkia edota musikagintza moduko arloak erabiltzen dituzte literaturaren irakaskuntzarako, etab (DGIR1, MIR1, GIR1, LIR2, LIR3, AIR1, IIR2).
|
|
|
Eta, diziplinartekotasun horrek ez du, kasu askotan, hezkuntza berrikuntzarekin soilik harremana, ikaslearen formazio integralaren eta eskakizun kurrikularraren baitan ere ulertu behar baita.
|
Esate
baterako, hizkuntza osagai transbertsal gisa jotzen dugunean, ez da metodologia jakin batean erabiliko dugun jakintza arlo soil bat, baizik eta jakintza arlo guztietako jakitateak eta prozedurak, baita horien bidez eraikitzen den pentsamendu egitura kognitibo konplexuak ere, eraikitzeko oinarrizko baliabidea ere badela argi izan behar dugu:
|
|
|
Ez dinot eskola ordu asko galdu nebanik beharragaitik, baina batzuetan, aitak eskolara (Ipiñako auzo eskolara) etorri eta maisuari esaten eutsan ni aterateko eskolatik, berari zeozertan lagundu behar neutsalako.
|
Esate
baterako, Asilekortako basoa matarrasa bota ebanean, eskola ondora ateraten ebazan pinu osoak, tarraz, idiakaz. Kamioia etorten zan ordurako, materialak prest euki behar izaten ziran, eta horretarako, enborrak neurrian ebagiteko, nire laguntasuna behar izaten eban.
|
|
2023
|
|
|
|
Esate
baterako, mendira joaten ziren, arto sailetan malutak, hots, artaburuko hostoak batzera. Malutaren zatirik lodiena, gaineko aldea, lixibatan sartzen zen, ordu laurden inguruan erabat zuritu arte.
|