|
2003
|
|
|
).
|
Emakumearen
gorputza ukitzen duten polutante kimiko guztiek ez dute irauten. Asko urak erakartzen ditu (koipeak baino gehiago), eta arnasketaren, gernuaren edo gorozkien bidez uzten dute gorputza.
|
|
2004
|
|
|
Feminismoa esan dugu, baina post feminismoaz hitz egiten hasita daude.
|
Emakumearen
gorputza ageri da nire zenbait lanetan, baina ez da izan helburu hori jarri dudalako, poliki poliki hazten jardun den asmoa baizik. Espektakuluaren ikuspegitik landu dut gorputza, mugimenduarenetik, eta alderdi pertsonaletik.
|
|
|
Zenbait elkarrizketatan ez didate horixe besterik esan: "
|
Emakumearen
gorputza lantzen ari zara etaa". Tira, horretan jardun dut aldi batez, lehenago beste hamaika lan egina naiz, eta, oraintxe ere, beste zer edo zertan ari naiz, egon lasai.
|
|
2005
|
|
|
Sexualitatearen alorrean ere ezarri zen errepresioa.
|
Emakumearen
gorputzari askatasun txikiena ere debekatu zitzaion; bestalde, abortua zigortu egin zen, dibortzioa debekatu eta jaiotza tasak gora egiteko politika bultzatu (nahiz eta, badakigun bezala, porrot egin zuen).
|
|
2008
|
|
|
–eta, asaskaldia beste bide batetik bideratzen zuela, gehitu zuen?:
|
Emakumearen
gorputza kaxa bat dela?. Pandora kaxa bat bai, zoritxar guztien iturri, baldin eta emakumeak lotsa galtzen badu, gure Nataliak galdu duen bezala?
|
|
|
Ikaskide izandako bati mesede bat egitearren, baina, haren emazte Madeleineren (Kim Novak) atzetik dabil detektibe pribatu gisa.
|
Emakumearen
gorputzaz, antza denez, hildako andre baten arima jabetu da. Scottie gutxinaka Madeleinerekin maiteminduz joango da.
|
|
|
–eta, asaskaldia beste bide batetik bideratzen zuela, gehitu zuen–:
|
Emakumearen
gorputza kaxa bat dela.... Pandora kaxa bat bai, zoritxar guztien iturri, baldin eta emakumeak lotsa galtzen badu, gure Nataliak galdu duen bezala... bere amorante lizunak bultzatuta, seguru baietz!
|
|
2009
|
|
|
Zigor Artegaren ikus entzuneko muntaiak eta Gabo Punzoren argiztapenak laguntzen dute Leire Ituarteren dantza.
|
Emakumearen
gorputzaren inguruko hausnarketa egiten du, baita emakumearen irudiaz hedabideetan egiten den erabilpenaz ere.
|
|
|
–
|
Emakumearen
gorputzari prezioa jartzea duk negozio honetatik gutxien gustatzen zaidan gauza, baina arauzko matrimonioetan gauzak ez zaudek hobeto, Maneiro: senarrak, izan ere, dirua ekarri, eta emaztea jartzen dik bere zerbitzuan.
|
|
|
–
|
Emakumearen
gorputza gauza nazkagarria bihurtzen saiatu naiz, dantzaren bidez?
|
|
|
|
Emakumearen
gorputzaren inguruko hausnarketa jartzen duzu oholtzaren gainean azken lanean. Zertan datza Look at me, Bang Bang?
|
|
2012
|
|
|
Gaixotasun gisa ulertzen du.
|
Emakumearen
gorputza ez da existitzen, eta ezezaguna denak ezinegona sortzen du. Beste kultura batzuetan, hilekoa ezkutatu eta ukatu beharrean, gorputza txikitatik landu izan dute, eta emakumeek euren gorputza ezagutzeko eta trebatzeko tresnak bereganatu ahal izan dituzte.
|
|
|
Irudia: Nick J Webb
|
Emakumearen
gorputzak aldaketa ugari ditu haurdunaldian, eta denak ez dira atseginak. Haurdun daudenen %71k gerrialdeko mina dute, %46k nerbio ziatikoaren inflamazioak eragindako mina eta %65ek pelbiseko mina.
|
|
2014
|
|
|
|
Emakumearen
gorputzaren historia anakroniaz eta anomaliaz osaturikoparadoxa zerrenda da eta, horrekintxe, hain zuzen, jantzi behar dugu gure ikaslea, horrekintxe gorpuzten hasiko dugu txiki txikitatik euren identitate gatazkatsuarennorabidea. Emakumearen historiak objektu gisa gehiegizko ikusgarritasuna edohiper ikusgarritasuna du, hau da, begiratzeko objektu edo gizonaren zerbitzurakoedertasun espazioa da, baina subjektu bezala ikusezina da.
|
|
|
Gizonengorputzak mendeak daramatza espazio publikoan agertzen, oso eroso mugitzen dabertan.
|
Emakumearen
gorputza, berriz, iragazi egin behar da, berarentzat arrotzaomen den ingurune batean proiektatu eta erakutsi ahal izan baino lehen. Izakipubliko gisa onartua eta aitortua izateko iragazki mordoa zeharkatu behar izateakbenetakotasunaren galera eta banakotasunari uko egitea dakar.
|
|
|
Irudia: The Hidden Collection
|
Emakumearen
gorputza haurdunaldiaren ondoren Gure egungo kulturan irudiari ematen zaion garrantziak presioak sortzen ditu, askotan emakumeengan kontzentratzen direnak. Batzuetan, «gorputz perfektuak» baino ez dira agertzen, hau da, komunikabideek hedatutako zenbait neurri eta ezaugarri betetzen dituztenak.
|
|
|
iragana, oraina, etorkizuna.45 Eta emakumeak, emakumeak beti, betidanik, betiko, indarkeriaren jomuga.
|
Emakumearen
gorputza gerra arma bilakatua eta behin eta berriro modu esangabean zeharkatua eta suntsitua.
|
|
2015
|
|
|
amek jendaurrean bularra eman ahal izatea inork bete gabe, eta hori egiteari utzi gabe, deseroso edo kementsu sentitzen direlako.
|
Emakumearen
gorputza eta moral bikoitza Estalpe horien jatorria Estatu Batuetan izan zen, «estatu batzuetan bularra jendaurrean ematea oraindik tabu bat da», azaltzen du Alba Amagandiko Edoskitze elkarteko Padrók. «Esnea emateko aholkulari gisa azaltzen du ez zait gaizki iruditzen. Ama bakoitzak beretzat egokia den erabaki behar du».
|
|
2016
|
|
|
Patriarkatuaren estrategia da, gure gorputza ikerketagai da, gure gorputzaz komentarioak egin daitezke, iritzia eman daiteke, eta gainera, gure gorputzak borroka zelaiak dira.
|
Emakumearen
gorputzarekin zerikusia daukan guztiaz hitz egin behar da, eztabaidatu behar da, zalantzan jarri behar da, zeren horrek esan nahi du gu erabakiak hartzen ari garela, autonomoak garela, eta badirudi gizarte honek eta botereak ezin dutela jasan.
|
|
2017
|
|
|
Abortoa eztabaida handiko gaia da gizartean, eta gutxitan ematen zaio hitza emakumeari.
|
Emakumearen
gorputzaz hitz egiten ari gara, eta nik uste dut andreek askatasun osoz erabaki behar dutela zer egin nahi duten. Margolan bilduma hau egiten ari nintzen garaian, albistegian ikusi nuen gertaera batek atentzioa eman zidan.
|
|
|
"
|
Emakumearen
gorputz ederrak ustelkeria baino ez du gordetzen", Clunyko apaizak dioenez. Antzinaroko usteak" Eva" pertsona ondorioztatu zuen:
|
|
|
Afera ez da soilik hiriguneko egoiliarrek, gutako aberatsenek, begien bistan ez izatea jende behartsu horiek.
|
Emakumearen
gorputza baliatuz, tresna ezinbestekoa baita gizontasunaren mistikaren lanketa politikorako, gobernuak erabakitzen du hiritik kanpora arroztea gizonen irrits aberekoia. Orain arte putak aise kokatzen ziren auzo aberatsetan hantxe zeudelako bezeroak eta geldialditxoa egiten zutelako etxera bidean, murtxaketa azkar bat egin ziezaieten.
|
|
|
Espezialistek uste dute hori dela gutxieneko muga – hala ere, kasu bakoitzaren araberakoa, beharrezko duelua egiteko eta, horrela, aurreko galera gainditzeko.
|
Emakumearen
gorputza eta ondorengo haurdunaldiak Emakumearen gorputza, ordea, garai desberdinengatik ematen da. Ez bakarrik, berriz ere egoera onean gera daitekeelako, abortua gertatu eta bi eta zortzi aste bitartean gertatzen den bezala, baizik eta, gainera, azterketa batzuek adierazten dutelako, OMEk gomendatutako sei hilabeteak bete baino lehen, aurrera egiteko aukera gehiago izango luketela denbora gehiago pasatzen utziz baino.
|
|
|
Espezialistek uste dute hori dela gutxieneko muga – hala ere, kasu bakoitzaren araberakoa, beharrezko duelua egiteko eta, horrela, aurreko galera gainditzeko. Emakumearen gorputza eta ondorengo haurdunaldiak
|
Emakumearen
gorputza, ordea, garai desberdinengatik ematen da. Ez bakarrik, berriz ere egoera onean gera daitekeelako, abortua gertatu eta bi eta zortzi aste bitartean gertatzen den bezala, baizik eta, gainera, azterketa batzuek adierazten dutelako, OMEk gomendatutako sei hilabeteak bete baino lehen, aurrera egiteko aukera gehiago izango luketela denbora gehiago pasatzen utziz baino.
|
|
2019
|
|
|
Ontzat jotzen da, lehen bezalaxe, amodio saioa emakumeak gizonari egiten dion zerbitzu bat dela; gizonak plazera hartzen du, eta ordainsari bat eman behar du trukean.
|
Emakumearen
gorputza, hala, erosten den objektu bat da; emakumearentzat, ustiatzea zilegi zaion kapital bat da. Batzuetan, dote bat ekartzen dio senarrari; etxeko lan jakin batzuk egiteko hitza ematen du askotan:
|
|
|
Baina emakumea gizonari emana zaionean haren ondasun izateko, gizonak eskatzen du haragia presente egotea emakumearengan, bere faktikotasun hutsean.
|
Emakumearen
gorputza ez da hautematen subjektibitate baten irrada gisa, baizik bere immanentzian sorgorturiko gauza gisa; gorputz horrek ez du munduaren gainerako ezer islatu behar; ez du ezeren promesa izan behar, ezpada bere buruaren: desira atzeman beharra dauka.
|
|
|
Gizona aguretzeak ere beldur ematen du, jakina, baina gizon normalak ez ditu haragi gisa ikusten beste gizonak; elkartasun abstraktu bat besterik ez du gorputz autonomo eta arrotz horientzat.
|
Emakumearen
gorputzean, hots, beretzat daukan gorputz horretan sentitzen du gizonak, nabarmenki, haragiaren gainbehera. Villonen neska, kasket egile ederrak?
|
|
|
Faktore psikikoek berebiziko garrantzia dute horretan.
|
Emakumearen
gorputza bereziki, histerikoa, da alde honetatik:
|
|
|
Bultzaka ditu ohaideak, mehatxuari igarri nahirik.
|
Emakumearen
gorputz beroaren oroitzapena gogoan oraindik, mantso jaiki da Lale eta, horregatik, azkena da zerrenda pasatzeko osatu ohi duten ilaran jartzen. Alboan duen presoak ukondokada eman dio, bere zenbakia hots egin dutenean ez baitu erantzun.
|
|
2020
|
|
|
LAIA:
|
Emakumearen
gorputza eta bere pentsamenduaren erretzearekin, inkontzientea, indar naturalak, intuizioa, magia eta hainbat kontzeptu erre nahi izan ziren. Beste guztiaren gainetik zientzia eta arrazionaltasuna ezarriz.
|
|
|
|
Emakumearen
gorputzarekin eta honi atxikitzen zitzaion pentsamenduarekin bukatu zen, modu ezin bortitzago honetan. Eta sarraski honen ondoren argi geratu zitzaien europar herritarrei zein izango zen ordutik aurrera Europa mendebaldean, eta europarrek kolonizatutako beste herri guztietan, gailenduko zen pentsamendua.
|
|
2021
|
|
|
Gure kulturan beti identifikatu izan da emakumearen gorputza objektu behagarri edo desiragarritzat.
|
Emakumearen
gorputza oso sexualizatua izan da oro har, eta bertan giltzapetua ikusi da (Montagut 2015). Hala ere, emakumeek eraikuntza kultural hori eraitsi eta gorputzen aniztasuna aldarrikatu dute poesian, eta horren adibide garbia da Azalaren Kodea.
|
|
2022
|
|
|
Hor dagoenak markatzen du gorputzaren agerrera euskal literaturan.
|
Emakumearen
gorputza hor agertzen da, eta gorputz hori haragizkoa da». Eta aipatu du Itxaro Borda ere.
|
|
|
BEA:
|
Emakumearen
gorputzeko prozesu fisiologiko guztiak dira dramoi bat: hilerokoa jaistea, ez jaistea; bularrak haztea, ez haztea; ilea beno ilea orokorrean da dramoi bat; aldakak zabaltzea, ez zabaltzea; umeak goiz izatea, berandu, umerik ez izatea… Dena da dramoi bat.
|