|
2000
|
|
|
Zeren garaile izan nahi bainuen nik ere, ez galtzaile!
|
Baina
urteak aitzina doazkit, eta zer erran nahi ote dute egiazki hitz horiek, jaun André, eta zergatik uzten ote gaituzte haiek usu noraezean eta nahasbidean. Hitzen bidez nahi baikenuke mundua —kanpokoa zein barrengoa— eskuetaratu, eta atzeman, honelatan, geure benetako izatasuna:
|
|
|
Eta zer dira, bada, luthertarrak eta herese jende hori guztia?
|
Baina
urte batzuk badituzu, eta zuk ikusiko duzu zer egin... Zoaz haren etxerat nahi baduzu eta mintza zakizkio, baina jakizu ezen, ardi galdua salbatu nahi izaiteagatik, zuhaur ere gal zaitezkeela, eta hala balitz, izugarria izanen litzatekeela... bai zuretzat, eta bai enetzat ere, enetzat bere batez —eta keinu hura egin zidan, lehenago nehoiz ikusi izan ez niona, barrendik jaten zuen gorroto sendo haren azpian zerbait haustera balihoakio bezala.
|
|
2002
|
|
|
|
Baina
urte erdi hura guztioi gogorra baino gogorragoa egin zitzaigun arren, une gogoangarriak ere izan genituen.
|
|
2003
|
|
|
–Oskar, ez dizut esango ez zaitudanik maite.
|
Baina
urte asko daramagu egoera berean. Zu ez zara aldatu behar den bakarra.
|
|
2006
|
|
|
Ahaztu egiten duzu noizbait zuria izan zela.
|
Baina
urteen ondoren, hezetasuna, beroa, hotza, ukituak pairatzen ditu armairuak, eta horien ondorioz gaineko geruzaren zati bat jausten zaio. Pintura zatitxoak jausi eta marroiaren azpian armairuak azal zuria duela ikusten duzu.
|
|
2008
|
|
|
Bai, animismoa eta katolikotasunak bat egiten zuten sasoia zen, aitak bost emazte eta berrogeita bat ume izan zituen.
|
Baina
urte gutxi eman zituen hemen Leopold Sedar Senghorrek amaren familiaren etxera joan baitziren 1914an. Han hezkuntza katolikoa eta frantsesa jaso zituen, baina berak idatzi zuen legez, ordura arteko bere bizitza eta esperientziak oro erabat animistak izan ziren eta beti gorde zituen barren barrenean.
|
|
2010
|
|
|
Egigurenen arabera, akordioa Osloko bileretan itxi zen, azaro abenduan, eta ETAk su etena Gabonetarako emango zuela hitzartu zuten, gainera.
|
Baina
urtea joan zen, eta su etenik ez.
|
|
2011
|
|
|
Asko ez, ni iritsi nintzenerako Birjilio bera urteetan aurrera baitzihoan.
|
Baina
urte gutxi horietan beste inorekin ez bezalako harremana estutu zuen nirekin.
|
|
|
Hondartzan zegoen, muselinazko soineko urdina zeramala... ez, arrosa, lastozko kapela krema koloreko batekin... ez, beltza.
|
Baina
urteak dira jada.
|
|
2012
|
|
|
Amaren bularra du gutizi, hagineko mina arbuiagarri.
|
Baina
urteen buruan bere baitara begiratzen ere hasiko da, bizitzak erantzunak eskatzen baitizkio, munduan bere lekua finkatzera, fintzera eta zentzu batez janztera eramango duen parte hartze bat. Ume hari, begiak zabaldu zituen istant berean kontzientzia ere iratzarri egin zitzaiolako.
|
|
|
Gaztetan komunista nintzela pentsatzen nuen, ezkertiarra eta berdintasunaren aldezlea.
|
Baina
urteen poderioz desengainatu egin naiz, hainbat gerrate eta diktadura ikusi eta etsi egin dut. Ideologia guztiak utopikoak direla konturatu naiz, anakronikoak, egungo errealitatean bideragarriak ez diren teoriak.
|
|
|
torturak eta, uste genuen nazismoarekin batera bukatuak izango zirela betiko; demokrazia garaileetan nazien moduko jokabideok ez zirela behin ere gehiago ikusiko.
|
Baina
urte batzuk igaro eta Estatu demokratikoek nazien metodo berberak praktikatzen dituzte, eta Gobernuek justifikatu egiten dituzte praktika horiek. –Jamás he oído que un funcionario del cuerpo de policía procesado por malos tratos haya sido acusado abiertamente por sus superiores?.
|
|
2013
|
|
|
Zuretzat aski ez nintzela sentitu nuen.
|
Baina
urteek erakutsi didate benetan maite nauzula, ez zara beste inorekin ezkondu. Nire senarra izaten jarraitzen duzu.
|
|
|
Oraindik garagardoa edaten jarraitzen zuela.
|
Baina
urteak zirela Favorit bat ez zuela probatu. Rijekan izan zen azkenekoz, 1983ko maiatzaren 9an.
|
|
2014
|
|
|
–
|
Baina
urte hura mozkorrik egin nuen, etengabe zeharo mozkorrik. Beraz, ez dut gaur arte ikusi.
|
|
|
–
|
Baina
urteotan tiratuko huen ba?
|
|
2015
|
|
|
izango zena.
|
Baina
urte haietan hasi zen ideia komunistetatik aldentzen: –Sobiet Batasunak Hungaria inbaditu zuenetik, erabateko desadostasuna nuen ideologia komunistarekiko, eta, horregatik, jarduera politikoetatik aparte igaro nituen urte zalapartatsu haiek?.
|
|
|
Kontatzen dute Ondarroako zaharrenek Lekeitioko irla ez zegoela garai batean Lekeition, Ondarroan baino.
|
Baina
urteak joan eta urteak etorri, konturatu ziren traba egiten zuela irlak portuko sarreran, arriskutsua zela ontzientzat, eta lekeitiarrei oparitzea erabaki zuten, bihotz onez.
|
|
2016
|
|
|
osagilearen bata, katedratikoaren toga, uniforme bat, saltzaile baten amantala.
|
Baina
urteak joan ahala oihal kopurua oharkabe murrizten dela, eta egun batean zapi ziztrin batekin ikusten dugula geure burua, geratzen zaigun bizitza guztirako traje bat egiteko nahikoa izan lukeena, aukerak mugatuz. Zahartzaroan epel mantentzeko, asko jota.
|
|
|
|
Baina
urtea amaitzean, politikoki gutxiegi aurreratu zela iritzirik, su etena hautsi zuen ETAk. Horrek, Txillardegiren terminologia erabiliz, fronte espainola are gehiago batu, eta estatuak, zigortzeko makina koipeztaturik, sekulako kanpaina mediatikoa hasi zuen ETAren, oso urrun helarazten zuen ingurunearen, eta are EAJren nazionalismo moderatua deituaren aurka.
|
|
|
Erran bezala, emakumeak urtebeteko alokairua ordaindu zidan.
|
Baina
urtea pasatuta ez nuen haren berririk izan. Deitu nion, baina telefonoa deskonektaturik zeukan beti.
|
|
|
«Izugarrizko tresna izan da, baliagarria».
|
Baina
urteak joan dira. «Zoragarria zen 1982rako.
|
|
2017
|
|
|
Eta alkateak, urtez eta urtez itxaroteaz gogaiturik, botikarioaren alaba hartu zuen emaztetzat.
|
Baina
urteak joan eta urteak etorri, Micaela gaztearen freskotasuna ez zen desagertzen, eta zortzi urteren buruan, botikarioaren alabak, bi seme alaben ama ordurako, Micaela baino askoz gazteagoa izan arren, zaharkituago ematen zuen, eta alkateari berpiztu egin zitzaion beste garai batean izandako sentimendua. Hala, haren aurrean aurkitzen zen bakoitzean, arima eta sabelaren behekaldean gizonek nozitzen dituzten astinkadak ezin disimulatuz zihoan, eta Micaelak sorgindua zuelako notizia zabaldu zen herri osoan.
|
|
|
Zabala zen, bidea, esan nahi dut.
|
Baina
urtez urte fintzen joan da, geroz eta psikiatra zein mediku zein naturopata zein osteopata hobeak aurkitzen joan gara. Geroz eta gehiago ulertzen dugu zer den gertatzen zaidan hori.
|
|
2018
|
|
|
|
Baina
urte hartan lagun bat atera zen Jaizkibelen kantinera, eta hura ikustera joan nintzen Kale Nagusira. Plastiko beltzen lehen urtea izan zen:
|
|
|
zuenean ez zen horren laurden batera iristen.
|
Baina
urte asko igaro dira.
|
|
2019
|
|
|
–
|
Baina
urteak eman ditzakezu halako bidaia batean?.
|
|
|
Denborak bakoitza merezi duen lekuan jartzen duela esaten nizun beti.
|
Baina
urteak aurrera doaz eta zuk Gaizkaren putakeria guztiak jasaten jarraitzen duzu. Gaizka eta bere bi lagun txatxu horienak.
|
|
2020
|
|
|
"
|
Baina
urteak joan dira, eta denboraren higadurak itxaropenak eta animoak ere poliki amatatzen ditu. Ezarian heltzen den heriotza ikusezin hori da makurrena.
|
|
|
Urdanibia plazan ganadu azoka izaten da, eta beti izan dut atsegin hiri handi samarretan sortzen den herri txikien giro berezi hori.
|
Baina
urte hartan kale egin nuen lehenengo aldiz. Atsedena behar nuen azken egunetako kontu guztiak prozesatzeko eta hurrengoetan zer egingo nuen erabakitzeko.
|
|
|
Estebanen eskaintza eskuzabala izan zitekeen, 28.000 euro niretzat bakarrik uzten baitzidan.
|
Baina
urte eta erdiz sosik ikusi ez eta aurrerago ikusteko ere batere tankerarik ez zegoela kontuan hartuta, garbi zegoen eskaintza hartan letra txikia zela garrantzizkoena. Eta letra txikian Lupe eta Mari Karmen ahizpen eskua ageri zen nabarmen.
|
|
2021
|
|
|
Giza eskubideak defendatzeko, bidegabekerien aurka lan egiteko.
|
Baina
urteekin bi gauza ikusi ditut: bat, nahi dudan hori polita bezain utopikoa dela; eta bi, ni ez naizela gai zuzenbideko ikasleek buruz ikasten dituzten liburukoteak inondik inora ikasteko.
|
|
2022
|
|
|
|
Baina
urte berean heldu ziren" gizonen askapenaren" aldeko lehenengo aldarriak, zeinek emantzat jotzen baitzuten gizonek emakumeen askapenari onura aterako ziotela, eta emakume eta gizonek funtsezko interesa partekatzen zutela sexu rolak amai zitezen. Bost urte inguruko tartean, gizon antisexisten mugimendua gizonak mobilizatzen saiatu zen AEBetan, emakumeen antolakundeekiko aliantzan eta emakumeen mugimenduaren ekintzak babestuz (Pleck eta Sawyer 1974, Farrell 1974).
|
|
|
Lortu zuten neurrietako bat izan zen hilekoarekin gaizki zeudenetan hiru baimen egun edukitzea emakumeek. "
|
Baina
urte batzuen buruan, lortutako hura ezabatu egin zuten". Eta lortu zuten edoskitzeko ordu erdiko tartea edukitzea emakumeek.
|
|
2023
|
|
|
Elurra ez, ordea; eta zuk maite dituzu elur erauntsiak, garrantzitsuak diren gauzak besterik ez dituztelako agerian uzten.
|
Baina
urte hartan euria besterik ez zuen egin, egun bat bestearen atzetik. Ibaiak bulartu ziren, eta zuk etxean eman zenituen egun horiek, kutxetan sartzen ordura arteko zeure bizitza.
|
|
|
–Ez daukat liburuetako jakintzarik, analfabetoa naiz.
|
Baina
urte anitzetan jarduteak gaitu nau.
|