|
2000
|
|
|
Gerorat jakin nuenez, patuak, edo halabeharrak, bizimolde gogor bezain gaitzetarat eraman zuen Elbiraren ama, zeren, hamabi anai arrebetako familia pobre batekoa zelarik, burdel batean akabatu baitzuen, etsimendu handian, hamaika desengainuren ondoren.
|
Baina
han, noiz eta alaba bat izan baitzuen, bizimolde haren uzterat deliberatu zen, jo zuelarik, hartarakotz, bere lehengusina batenganat, zeina Uraitzeko klaratarren komentuan baitzegoen, moja. Komentuko mojak ohartu zirenean ezen emaztekia zinez ari zitzaiela, han berean eduki zuten neskame, alaba hazi bitartean.
|
|
|
|
Baina
han ez zegoen zuhaitzik. Eta leizearen ertzean gurutze bat zegoen.
|
|
|
Eta, orduan, nola hain bainengoen malurak eta desditxak jorik, zin egin nioan neure buruari ezen ez nintzela berriro itsasoratuko, eta, hala, Baztango basoetan aritu ninduan lanean aldi batez.
|
Baina
han urte erdia baizik ez nian egin, zeren itsasoak urrunetik berdintsu egiten baitzidan dei. Eta, berriro itsasoratzen nintzela, ohartu ninduan ezen ez nuela nik itsasoa hautatu, baina itsasoak berak hautatu ninduela ni.
|
|
|
Eta Mi gnon ohean etzan zen, eta nik, neure buruaren jabe ez nintzela, haren gainerat egin nuen, herstura hertsi hartan ezin dorpeago...
|
Baina
han zegoen Mignon, ene mugen eta ene hasperenen neurtzeko, baita ene urrats dorpe haien zuzentzeko ere, ene indarrak eta kemenak bide erdian gal ez zitezen amoreakatik. Eta, hala, esku batekin gibelatzen ninduela eta bere baitarik urruntzen, erran zidan:
|
|
2001
|
|
|
Norbait nire presentziaz ohartuko den beldur edo.
|
Baina
han ez dago inor. Carlos Santanaren musikak eta biok baino ez dugu betetzen egongelaren espazio murritza.
|
|
2002
|
|
|
Handik aurrera, edanari eman zion, zurrut eta zurrut, Santa Agedako ospitale psikiatrikoan amaitu zuen arte.
|
Baina
han urtebete egin ondoren, alkoholiko anonimoen elkartean sartu, eta hobeto sentitzen hasi zen. Egun batean, emakume bat ezagutu zuela esan zidan; hurrengo kontsultan, berriz, Jesukristo ezagutu zuela, emakumearen bidez. Eta eta nik errezetatzen nizkion pilulekin, askoz hobeto sentitzen zela.
|
|
2003
|
|
|
Kapelak saltzen zituzten denda batean ere sartu zen.
|
Baina
han gorputz osoko manikirik ez zegoela ikusita, ezer galdetu gabe atera zen. Greta burua eta gorputza, oso osorik eskaintzen zuen.
|
|
2004
|
|
|
Palestinar gobernuaren aurkako atakeak egunerokoak izan direnez, Rafahra joatea erabaki zuten duela bi hilabete.
|
Baina
han ere ez daukate egoera hoberik. Izan ere, hasi Jeninetik eta Rafahraino, ez dago inon bakerik.
|
|
|
Han genioen.
|
Baina
han eta hemen, erantsi behar genuen. Hizkuntzaren erabilera, oro har, bizitza materialaren parametroetan era bakitzen den fenomenoa baita, hizkuntza minorizatuetako abagune kaskarretan nazio nortasunaren jarrera ideologikoak630 zerbait lagundu arren.
|
|
|
Baten batekin hitz egiteko gogoa eta beharra piztu zitzaion.
|
Baina
han ez zegoen beste inor.
|
|
|
Beltzagoa eta urtuagoa zegoen guztia.
|
Baina
han.
|
|
|
Ez zen sekula aldatuko.
|
Baina
han zen. Guztira berrogeita bi, zenbatu zituen Maisu Zaharrak.
|
|
2005
|
|
|
harik eta urakanak, bere azken interbentzioan, betean astindu zuen arte, burukorik eta abiturik gabe utziz, larrugorri.
|
Baina
han zegoen bera. Pepelu Pepetegi?, sor Purísimaren aingeru salbatzailea, haize zurrunbilo hartatik libratuko zuena?
|
|
|
Simon, Markosek esan zion lekutik giltza hartu eta armairua irekitzen hasi zen.
|
Baina
han ez zuen Elixabeten arrastorik aurkitu. Ez lehenengo atean, ez bigarrenean, ez eta hirugarrenean ere.
|
|
2006
|
|
|
Ohean izorratuta zaudenen, han zaude, eguna egunari lotuz; angustia larriak igarotzen dituzu, gune beltzak.
|
Baina
han zaude, eta besteren eskuetan jartzen zara. Zeure obligazio bakarra irautea da.
|
|
|
Industri peritajean aritu nintzen; ez nuen bukatu; nire aitaren ametsa ez zen konplitu.
|
Baina
han, Tarragonan, arte garaikidearen ezagutza egin nuen; zinea ere asko ikusi nuen, eta zine oso ona, zine forum bat baikenuen, eta astero pelikula bat jartzen ziguten. Ingmar Bergman ek txundituta utzi ninduen, erabat inarrosita.
|
|
|
Danba danba.
|
Baina
han ez dago mahai gainean marrazkiak egingo dizkion neskatorik. Ez dira entzuten urrunean bakeroak suizidatzean nebak egiten zituen saltoak.
|
|
2007
|
|
|
Berriro galdetu nuen, mesedez entzuteko, ea norbaitek ikusi ote zuen galdu zitzaidan alaba, kezkatuta ibiliko zela, kezkatuta nenbilela, txikia zela bera, ni ere txikia nintzela.
|
Baina
han inor ez zen nire hitzen norabidean jarri. Huts egin zuten nonbait hitz horiek eta ez ziren inoren belarrira iritsi.
|
|
|
Irribarre egin diozu, eta lurrera begiratu duzu, lotsati, lurreko serbilleta tximurtuetan erantzunen bat aurkitzeko itxaropenarekin.
|
Baina
han eskerrik asko etortzeagatik baino ez duzu irakurri.
|
|
2008
|
|
|
|
Baina
han ez zen gizonik mugitzen, eta orduan, gloriazko segundo hura goma bat bezalakoa ote zen, bada, tenkatu eta luzatu egin zitekeena, denborari denbora eta gloriari gloria eransteko??, Regina aurreratu eta, morroiengandik urrats pare batera paratzen zela, honela mintzatu zitzaien:
|
|
|
|
Baina
han ez zen gizonik mugitzen, eta orduan –gloriazko segundo hura goma bat bezalakoa ote zen, bada, tenkatu eta luzatu egin zitekeena, denborari denbora eta gloriari gloria eransteko? –, Regina aurreratu eta, morroiengandik urrats pare batera paratzen zela, honela mintzatu zitzaien:
|
|
2009
|
|
|
odol eta su, lila eta limoi, anbar eta arrosa, laranja eta txingar eta beste mila tinturatan, inoiz errepikatu gabe dekorazio beti galanta.
|
Baina
han erretzen da lilura eta amets giro guztia, harik eta dena ezabatu eta iluntzen den artean, gauari utziz guztiaren gaineko nagusitza? (Hegats, 15/ 16, 18).
|
|
|
Larehun urte geroago Galileirentzat ere mundua liburu bat da, bigarren Biblia bat.
|
Baina
han irakurtzen dena ez da Jainko maitatiaren eskuzabaltasuna, baizik Adimen Gorenaren filosofia, hori zientziaren sinonimoa baita orduko terminologian. –La filosofia è scritta in questo grandissimo libro che continuamente ci sta aperto innanzi a gli occhi (io dico l, universo)?.
|
|
|
|
Baina
han ez zen inor altxatzen; eta Domingo, barne borroka latz batean sartuta: bizi senak eta zuhurtasunak esaten zioten ezetz, ez lagunik salatzeko, haiek galdu nahi ez bazituen behintzat eta aurka jarri; kontzientziak, baina, baietz esaten zion, baietz eta baietz?
|
|
|
Bai, gurasoen etxera.
|
Baina
han ere ez da asko egongo. Joan aurretik esan zidan.
|
|
|
|
Baina
han ez zen inor altxatzen; eta Domingo, barne borroka latz batean sartuta: bizi senak eta zuhurtasunak esaten zioten ezetz, ez lagunik salatzeko, haiek galdu nahi ez bazituen behintzat eta aurka jarri; kontzientziak, baina, baietz esaten zion, baietz eta baietz... salatzen bazituen ere ez baitzituen haiek galduko, seguru ezetz, lagunak ongi galduta baitzeuden ordurako, okerreko jarrerak galbideratuta:
|
|
2011
|
|
|
Ez naiz horretatik bizi eta ez nuke bizi nahi gainera.
|
Baina
han nengoen, begirale multzoaren erdian. Jantzita neramatzan alkandora, galtza eta zapata berak zituen soinean eta, nire antzera, pare bat egunetako bizar itxiak iluntzen zion bekozkoa.
|
|
|
–
|
Baina
han edukiko al ditugu dutxak edo zer edo zer. Burua garbitzeko.
|
|
2012
|
|
|
Begiak oraindik itxita nituela burua jiratu nuen, ahots hura zuen pertsona ikusteko.
|
Baina
han zegoena gorrotatzera nindoala sentitu nuenean, buruaren mugimendua geldiarazi egin nuen.
|
|
|
Bala sekula ez zen okertzen.
|
Baina
han ez zegoen arriskurik. Ez behintzat begien bistan.
|
|
|
|
Baina
han zegoenez, bidaia aprobetxatuko zuen. Errepide nagusitik atera eta Riviera Clubera zuzendu zen.
|
|
|
Presaka egin zituen azken hamar metroak, berandu zihoalakoan.
|
Baina
han ez zuen inor ikusi. Bost minuturen buruan emakume eder bat paratu zen Café Cinemaren aurrean.
|
|
|
Herrian inork ez zuen maite jaun hura, jauna bazen, behintzat.
|
Baina
han ere, hiletan, ez omen zen alarguna izan. Inork ez du ikusi suaren egunaz geroztik!
|
|
|
Zenbait segundoz, berehalako suntsitzea espero bainuen, ez nintzen begiak zabaltzen ausartu, eta harritu ere egin nintzen ez nenbilelako uraren kontra heriozko borrokan.
|
Baina
han joan zen une bat bestearen ondoren, eta bizirik nengoen oraindik. Erortzearen sentipena eten egin zen; eta ontziaren mugimenduak aurreko bera zirudien, alegia, aparrezko eraztunean geundenean bezalakoa, ontzia lehen baino makurtuago zegoela izan ezik.
|
|
|
|
Baina
han ikuskizun are ikaragarriagoa izan genuen. Zaldia arrapaladan irten zen basoaren sarrerara iritsi ginenean, beste zaldi baten eta bi gizonen gorpuzkinak aurkitu genituen, animalia madarikatu horiek irentsiak.
|
|
|
Nahi adina harrapa nitzakeen, baina sutautsa eta munizioa asko urritu zitzaizkidan, eta horregatik nahiago nuen, ahal izanez gero, ahuntzen bat hil, jaki hobea bainuen.
|
Baina
han ahuntz asko egon arren, uhartearen nire aldean baino gehiago, ehizarako zailtasun handiagoak nituen, lurraldea laua eta zabala zelako eta mendi gainean baino errazago ikusten nindutelako.
|
|
2013
|
|
|
–Pozgarria da beste unibertsitateek ere EHUk bezain gaizki funtzionatzen dutela ikustea??, pentsatu zuen Markelek.
|
Baina
han zegoen Roberta Bacci, Veneziako Erasmus ikasleen Kalkutako Teresa, beti laguntzeko prest, beti adeitsu, beti atsegin.
|
|
|
Ez zekien.
|
Baina
han bazegoen zerbait, hori argi ikusten zuen Versusek. Eta aurrera jarraitu zuen ikerketekin, gogotsu, etsi gabe.
|
|
|
|
Baina
han ez zeuden zirèn guztiak, antza, handik ordubetera, zazpietan doi, hiru gazte, bi mutil eta neska bat?
|
|
|
Ez zen gauza berria beretzat, etxean abertzaletasuna bizi izan baitzuen txikitatik.
|
Baina
han, Francoren diktaduraren amaieran eta etortzekoa zen trantsizioaren hastapenetan, politizatu egin zen. Politikari emanak zeuden lagun batzuk egin zituen Zumarragan eta Azpeitian, eta bera ere hasi zen batzarretara nahiz manifestazioetara joaten.
|
|
|
|
Baina
han ziren, Sidi Bou Said herriko bost izarreko hotel batean, bi orduko hegaldiaren eta ordu erdiko errepide bidaiaren ostean. Harrerako gizonak hala erabakitzen bazuen, hoteleko logelara joan ziren, eta, zorte apur batekin, zazpi egun horiek azkar batean pasako ziren.
|
|
|
|
Baina
han ez zeuden zirèn guztiak, antza, handik ordubetera –zazpietan doi– hiru gazte –bi mutil eta neska bat– sartu baitziren lokalera. Piztu zuen norbaitek argia, isildu zen musika... bete zen lokala giza oihuz eta txistuz:
|
|
2014
|
|
|
Jarraian, oina altxatu zuen, azpian hartu zuen zomorroa hil egin zuela ziurtatzeko.
|
Baina
han ez zegoen ezer ere. Seko harrituta gelditu zen, bera ziur baitzegoen mamorroa zanpatu egin zuela.
|
|
|
Gauerdian, Kulikovoko geldilekuan geratu zen, hirurogeita hamar versta egin ondoren.
|
Baina
han, susmatzen zuen bezala, ez zen ez zaldirik, ez ibilgailurik. Tatariarren destakamentu batzuek estepako bide nagusiaz harago jo zuten.
|
|
|
Nola pattarra harri bihurtzen zen bere ontzian, labanez ere koskarik ezin eginik!...
|
Baina
han zihoanan nire lera tximistaren pare! Batere trabarik ez ikusmira guztian, lautada zuri berdinduan!
|
|
|
|
Baina
han ez zuten neskatoa aurkitu. Marisak neska zaharrago batzuei galdetu zien, baina sorbalda goratze batzuk besterik ez zuen lortu.
|
|
2015
|
|
|
Euripean eta lokatz gainean, eternala izan da itxaronaldia.
|
Baina
han agertu dira noizbait, pauso astunez desira bide estutik, bi lurperatzaileak eta beltzez jantzitako beste bi gizon, katabuta sorbalda gainean, eta segizio urria: emakume bat eta hamabi bat urteko haur koxkortua.
|
|
|
Zinegotziak, alkateak lortu ditugu, esaten den bezala.
|
Baina
han barruan, hori urruti dago. Han barruan ikusten da gauzek berdin berdin jarraitzen dutela.
|
|
|
Unibertsitateek eta jendeek maite zutela, bere hitzaldi eta liburuak garrantzi handikoak zirela... hori dena ez zuen une batez ere zalantzan jartzen; baina bien arteko harremana zen egonezina sortzen ziona, eta senarra berarengana hala etortzea, agerian, edonork ikusteko moduan; emaztearen mende zegoela esaten baitzuen orduan jendeak, senarra anitzez garrantzitsuagoa zela ohartu beharrean, eta berak munduari ematen ziona, senarrak ematen zionaren aldean, hutsa zela.
|
Baina
han zegoen zer hura ere: hari egia ezin esatea, beldurra, adibidez, negutegiko sabaia konpontzeko gastua, berrogeita hamar libera agian; eta haren azken liburua onena ez zela igartzea. William Bankesengandik antzeman zuen?; eta eguneroko gauza txikiak gordetzea, eta haurrak ohartzea, eta horrek bizkarreratzen zien zama...
|
|
|
belarra artean berde bizi leuna, etxearen berdetasuna pasio lore purpuraz izarreztatua, eta beleak orro hotzak jaulkiz goialde urdinetik.
|
Baina
han zerbait mugitu zen, distira egin zuen, astindu zuen zilarrezko hego bat airean. Azken batean, iraila zen, irailaren erdialdea, eta arratsaldeko seiak pasatuta.
|
|
|
Igel begi handia.
|
Baina
Hani erizainak txertoa jartzen digunean bezain paralizatua.
|
|
|
|
Baina
han ez da arimarik mugitu, ez da inortxo ere ohartu. Segundo batzuk geroago hasi da zerbitzari narrubeltza besoak altxatzen, ordura arte lo egon eta kolpera esnatu balitz bezala.
|
|
2016
|
|
|
Mundua ez zela berea inoiz izan.
|
Baina
han baietz. Robin izeneko mutil bat ezagutu omen zuen.
|
|
|
Nire bazterretik igaro zen, bizkarra albo batera makurtuz, eta nire atzera iritsi zen unean konturatu nintzen erdi irekita utzi nuela ate bikoitza.
|
Baina
han zen Alberto, bera zuzenean horretaz arduratzeko. Kanpoko ateko eskutokiari heldu zion, baina beraganantz tira egin aurretik burua atera zuen kanpoan, korridorean kirikatzeko.
|
|
|
|
Baina
han, esku ahurrean, letrak zeuden.
|
|
|
Bai.
|
Baina
han ez zen euren arteko inolako laztan goxorik egon. Eta orain Mariolak badaki zurrumurru gaizto hori berak asmatutako faltsukeria dela.
|
|
|
Norbaitek botoi bat sakatu balu bezala, begiak ireki eta ezkerrerantz zuzendu zituen, Irati han ote zegoen konprobatu nahian.
|
Baina
han ez zegoen inor. Koltxoneta hutsik zegoen, gainean zetzan zakua bezala.
|
|
|
Guztiz surrealista iruditzen zitzaion dena, nahiko sinestezina.
|
Baina
han zegoen, ezin zuen atzera egin, haiengana hurbiltzen ari zen atzetik norbaitek bultzatuko balu bezala, gizon helduaren itxura eman nahian. Neska ilegorriak ezkerreko besoa barraren gainean zeukan bermaturik eta edalontzi bat eskuineko eskuan, burbuiladun likido garden batez eta jelaz beteta.
|
|
2017
|
|
|
Ez zeukan disfrazatzeko inolako gogorik, ez ilusiorik.
|
Baina
han zituen parez pare Linda eta Beyonce, babes eske, eta ezin zien bizkarrik eman.
|
|
|
Izan ere, familia hartako emakumeak beltzez jantzita ibili ohi ziren, goitik behera.
|
Baina
han ez zen emakumerik; han mutil bat zegoen, gure adinekoa, gutxi gorabehera, gurekin jolasterik ba al zeukan galdetu ziguna. Beste egoera batean ezetz esango genion, taldeak osatuta zeudela, etortzeko biharamunean, jolasa hasterako.
|
|
|
Estremeñoak guardia zibilak ziren gutretzat, ezin ziren besterik izan, ordura arte behintzat.
|
Baina
han zegoen Txiki, Paredes Manot abizenez, kanpotarrak ere gure borrokan partaide izan zitezkeela erakusteko. Eta estremeñoak ere gutarrak baldin baziren, nork geldiarazi gu?
|
|
2019
|
|
|
Askotan, hego haizerik ez egotea eta usoak zerutik oso altu pasatzea desiratzen zenuen, ez zenuelako lehiaketa hartan parte hartu nahi.
|
Baina
han etortzen zen egun batzuetan urrezko hego haizea, usoak beheragotik hegan egitera behartzen zituena. Eta orduan, besteentzat poza zena, besteentzat urrea zena, eskopetaren burdinaren hotza zen zuretzat.
|
|
|
Begirada liburutik altxatu, eta ingurura begiratzen hasi zen.
|
Baina
han ez zegoen inor. Agureak bere egunkarian murgilduta jarraitzen zuen.
|
|
|
epaitegiko eta altxortegi bohemiarreko kideek hartu zitean haren etxea, bertan zegoen dena eskuratzeko; dirutan, baliozko gauzetan eta biltegiko salgaietan egon zitekeen guztia.
|
Baina
han ez zegoan ezertxo ere, eta ustekabe galanta hartuko zitean, noski. Phillip Lang atxilotu zitean, diruaren desagertzean zerikusia zuela leporatuta.
|
|
2020
|
|
|
Arratsaldean eta gau osoan ibilian itzuli ikusgarri bat eman ondoren, goizerako etxe aurreko sasian ezkutatuta zegoen, han zer berri ote zen jakin nahi baitzuen.
|
Baina
han ez zegoen inor ere, denak eramanak zituzten: ama, hiru alaba eta semea.
|
|
|
Arrapaladan jaitsi zen, estropezuka, minari uko eginez, Artabide bazterrera heldu eta espaloi erdira irten zen ageri agerian zegoela konturatu orduko.
|
Baina
han ez zegoen alkatearen arrastorik, ez kalean gora ez kalean behera. Ez!
|
|
|
Horiek txoriburuak.
|
Baina
han jaso nituen deiak kontuan hartuta, ondorio bat atera nuen garbi: dena delako hori mehatxatzailea besterik ezin zitekeela izan.
|
|
|
Donibane Lohizuneko etxe handi eta izen oneko batean hartu zuten neskato Josefina, Saupiqueteko sasoia bukaturik, eta Donostian jada aritua zenez, moldatuko naiz, erraza eginen zitzaiola uste ukan zuen.
|
Baina
han dena zen berria, dena zen ezberdina. Denetarik zuten etxe hartan; Bortzirietan ez zutenetik, dena:
|
|
|
|
Baina
han zegoen, uhinen korrontearen beste aldean. Zer esan behar nion?
|
|
2021
|
|
|
Itsas hondoa esploratu gabeko eremua da.
|
Baina
han norbait bizi da. Abismoa beste zerbait da.
|
|
|
Bakarrik.
|
Baina
han zegoen. Benetako gizona.
|
|
2022
|
|
|
Jakina, gehien gehiena ergelkeria hutsa da, inozoentzako zabor paranomala.
|
Baina
han hemen, argibide interesgarriak topatzen dira.
|
|
|
Barkatu, lanean ari nintzen, banenbilen, baina lan hori galdu nuen bi aste geroago.
|
Baina
han hemenka ibiltzen ginen estereo bila, estereo onak, eta balioko zuten ba 500 dolar edo horrelako zerbait. Eta gure bertako droga saltzailearengana eramaten genituen, besterik gabe, esaten genion" tori hau, emaiguzu txute bat" edo" emaizkiguzu bi txute" edo horrelako zerbait.
|
|
|
Metro gutxi batzuk.
|
Baina
han kanpoan zegoen bakardadeak gogor jotzen ninduen. Eta neronek barruan neraman trumoiarekin batuz... ba hori.
|
|
|
Onenara joan nintzen nire amak behar zuelako.
|
Baina
han ikasitakoa ez dut gero erabili ondorengo lanetan", dio Mercedesek. Hala ere, aitortzen du egoera zailetara egokitzen ikasteko balio izan ziola lehenbiziko lan esperientzia hark:
|
|
|
Amak adarra joko zion urteetara, Medikuntza ikasketak egitea hautatu zuelako.
|
Baina
han ere ezin ezarririkora makurtu: Bordeleko unibertsitateko asanbladan barneraino sartu zen, eta ondotik Kongon egin zuen urte bateko egonaldia, boluntario.
|
|
2023
|
|
|
Lapurdi barnealdeko errepideetako bihurguneetan nekez joan liteke lasterrago, eta ez du isun bat biltzeko arriskurik hartu nahi.
|
Baina
han dauzka Audi gris ilun bortitz haren argi saminak, gibeletik erasoan. Eñauti iruditzen zaio enpresaburu Audi hark ipurditik joko duela, hain dauka hurbil, argi keinuka, lasterrago joan dadin eskatuz, nagusikeriaz, arkeriaz, beira ilunen gibelean ezkutaturik... lehenengo bide zati aski zuzenean, bizia ia arriskuan jarriz, aurreratu duen arte.
|
|
|
Altos Hornosera eraman zuten gero, eta lan behartu nahikoa egin zuela iritzi ziotenean utzi zuten libre.
|
Baina
han segitu zuen beharrean. Eztulka entzuten zitzaion maizago, berbetan baino.
|
|
|
Ur biltegiak ere handiagoak eta modernoagoak dira; bost eta hamar tona arteko plastikozko biltegi zapalak ikus daitezke non nahi. Zaborra ez da lehen bezala bazter guztietan pilatzen –bilketa sistema ezarri dute–
|
Baina
han eta hemen erruz ikusten dira autoen arrastoak, animalia prehistorikoen eskeletoak izango balira bezala.
|
|
|
Gero obrara joan nintzen, langileekin ote zegoen begiratzera.
|
Baina
han ere ez. Eta hor galdu nuen esperantza".
|